Αφερεγγυότητα, ο άλλος δρόμος προς τις εκποιήσεις

• Το πλαίσιο διαχωρίζει τους δανειολήπτες σε βιώσιμους και μη βιώσιμους, ενώ ξεκαθαρίζει ότι σε κάθε περίπτωση η τράπεζα πρέπει να παραμένει στην ίδια ή καλύτερη θέση

Μανωλιός που βάζει τα ρούχα του αλλιώς – για να καταλήξει και πάλι στις εκποιήσεις – είναι το πλαίσιο αφερεγγυότητας το οποίο ετοίμασε η κυβέρνηση σε συνεργασία με την Τρόικα.

Το πλαίσιο, το οποίο αναμένεται να οδηγηθεί στην Ολομέλεια της Βουλής για ψήφιση την Πέμπτη, 2 Απριλίου, περιλαμβάνει δύο φράσεις «κλειδιά», οι οποίες καταδεικνύουν το σκοπό και τη φιλοσοφία του. Η πρώτη είναι ότι τα σχέδια αποπληρωμής θα αφορούν μόνο «βιώσιμους» δανειολήπτες και η δεύτερη ότι σε κάθε περίπτωση η τράπεζα θα πρέπει να παραμένει στην ίδια ή καλύτερη θέση. Διαφορετικά, ο δανειολήπτης θα οδηγείται σε πτώχευση, ενώ η περιουσία του θα βγαίνει στο σφυρί με συνοπτικές διαδικασίες. Και αφού η τράπεζα πάρει ό,τι έχει και δεν έχει ο πρωτο-οφειλέτης, θα παίρνουν σειρά οι εγγυητές.

Το πλαίσιο αφερεγγυότητας περιλαμβάνει έξι νομοσχέδια εκ των οποίων δύο αφορούν τα νοικοκυριά, δύο τις επιχειρήσεις και δύο τη ρύθμιση του επαγγέλματος των συμβούλων αφερεγγυότητας.

Για τα νοικοκυριά γίνεται διαχωρισμός μεταξύ βιώσιμων και μη βιώσιμων δανειοληπτών. Το θέμα της βιωσιμότητας θα κρίνεται από το δικαστήριο στη βάση έκθεσης την οποία θα ετοιμάζει ο σύμβουλος αφερεγγυότητας και η οποία θα βασίζεται κυρίως σε στοιχεία της τράπεζας. Κάτι που σημαίνει ότι η τράπεζα θα μπορεί – όπως συμβαίνει και σήμερα με τις αναδιαρθρώσεις – να «βαφτίζει» ως βιώσιμο ή μη βιώσιμο όποιο δανειολήπτη η ίδια επιθυμεί.

Οι «βιώσιμοι» σε προσωπικό μνημόνιο

Οσοι εκ των δανειοληπτών θα κρίνονται ως βιώσιμοι θα μπαίνουν σε… προσωπικό μνημόνιο με ρυθμίσεις για αποπληρωμή του χρέους τους, ενώ όσοι θα κρίνονται ως μη βιώσιμοι θα οδηγούνται απευθείας σε πτώχευση και εκποίηση της περιουσίας τους. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι για τους μη βιώσιμους δεν υπάρχει καμιά πρόνοια για προστασία της κύριας κατοικίας τους.

Ακόμη, δεν υπάρχει καμιά πρόνοια για διαγραφή των υπερχρεώσεων από τις τράπεζες – που ίσως θα μπορούσε να καταστήσει βιώσιμους πολλούς δανειολήπτες – ενώ στη μία και μοναδική περίπτωση στην οποία δίνεται η δυνατότητα για διαγραφή χρέους τα κριτήρια είναι τέτοια που πολύ πιθανόν να μην καλύπτουν κανένα.

Συγκεκριμένα, για να διαγραφεί ένα χρέος πρέπει το υπόλοιπο να μην ξεπερνά τις 15 χιλ. ευρώ και να μην καλύπτεται από υποθήκη – εάν καλύπτεται οδηγείται προς εκποίηση. Επίσης το εισόδημα του δανειολήπτη δεν πρέπει να ξεπερνά τα 100 ευρώ πλέον τα «λογικά έξοδα διαβίωσης», ενώ τα περιουσιακά του στοιχεία πρέπει να είναι λιγότερα από 400 ευρώ.

Ακόμη, για όσο καιρό ο δανειολήπτης θα βρίσκεται σε περίοδο «παρακολούθησης» – δύο χρόνια- εάν βρει δουλειά με εισόδημα πέραν των 500 ευρώ το μήνα ή έστω λάβει δωρεά για το ίδιο ποσό, θα πρέπει να δώσει τα μισά χρήματα στην υπηρεσία αφερεγγυότητας. Στην περίπτωση δε που η δωρεά δεν είναι σε χρήματα αλλά σε είδος (δώρο από τρίτο κ.τ.λ.) θα πρέπει να το πουλήσει και να δώσει τα μισά στην υπηρεσία.

Οσον αφορά τις εταιρείες, το πλαίσιο τις διαχωρίζει (και εδώ) σε δύο κατηγορίες: τις βιώσιμες οι οποίες θα οδηγούνται σε αναδιάρθρωση και της μη βιώσιμες οι οποίες θα οδηγούνται σε εκκαθάριση. Επιπρόσθετα, στην περίπτωση των εταιρειών υπάρχει μία ακόμη παράμετρος, ότι για να τεθεί σε εφαρμογή ένα σχέδιο πρέπει να τύχει της έγκρισης των πιστωτών, δηλαδή της τράπεζας.

Για τις βιώσιμες εταιρείες αναλαμβάνει ο σύμβουλος αφερεγγυότητας να ετοιμάσει σχέδιο με γνώμονα την αποπληρωμή του χρέους. Στα πλαίσια αυτά ο σύμβουλος έχει την εξουσία να διαχειρίζεται ο ίδιος την εταιρεία αλλά και να πωλεί περιουσιακά της στοιχεία.
Για τις μη βιώσιμες εταιρείες τα πράγματα είναι πολύ πιο απλά: «Αναγκαστική εκκαθάριση».
Με βάση τον ορισμό τον οποίο δίνει το νομοσχέδιο μη βιώσιμες θα θεωρούνται όσες επιχειρήσεις έχουν αξία ενεργητικού μικρότερη από το ποσό των υποχρεώσεών τους (υφιστάμενων ή και μελλοντικών).

Μετά τους δανειολήπτες, ακολουθούν οι εγγυητές

Τα νομοσχέδια για την αφερεγγυότητα περιλαμβάνουν ρυθμίσεις και για τους εγγυητές, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις κινδυνεύουν να βρεθούν σε πιο δυσμενή θέση απ’ ό,τι προηγουμένως.

Πιο συγκεκριμένα, οι εγγυητές θα επωμίζονται τη διαφορά μεταξύ της αξίας του ακινήτου – με βάση την εκτίμηση της τράπεζας – και του υπόλοιπου του δανείου. Δηλαδή εάν η αξία του ακινήτου είναι 80 χιλ. ευρώ και το υπόλοιπο του δανείου 100 χιλ. ευρώ, οι εγγυητές θα καλούνται να καλύψουν τη διαφορά: 20 χιλ. ευρώ. Με τον τρόπο αυτό θα μετατρέπονται από εγγυητές σε δανειολήπτες χωρίς δικαίωμα να αμφισβητήσουν το αρχικό ποσό, δηλαδή εάν στις 100 χιλ. ευρώ περιλαμβάνονται και υπερχρεώσεις από την τράπεζα.

Ο άλλος δρόμος για τις εκποιήσεις

Το γενικό συμπέρασμα είναι ότι το πλαίσιο αφερεγγυότητας δεν αποτελεί δίχτυ προστασίας, όπως το παρουσιάζει η κυβέρνηση, αλλά ένα διαφορετικό δρόμο με την ίδια κατάληξη: τις μαζικές εκποιήσεις.

Στο μεταξύ, μαζί με το πλαίσιο αφερεγγυότητας αναμένεται να τεθεί προς ψήφιση και το νομοσχέδιο με τους κανονισμούς δημοπράτησης. Σύμφωνα με τις πρόνοιες του νομοσχεδίου η μέρα και η ώρα του πλειστηριασμού θα ορίζεται από το δημοπράτη εντός τριών ημερών από την υποβολή της αίτησης της τράπεζας. Θα ακολουθεί η γνωστή διαδικασία άλα ούνα, άλα ντούε, άλα τρε και εάν δεν υπάρξει υψηλότερη προσφορά σε διάστημα 15 λεπτών το ακίνητο θα περνά οριστικά και αμετάκλητα στα χέρια του τελευταίου προσφοροδότη.

Κωνσταντίνος Ζαχαρίου

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy