Αυστηρά συμπεράσματα από ΥΠΕΞ ΕΕ κατά Τουρκίας

Ιδιαίτερα επικριτικά για την Τουρκία είναι τα Συμπεράσματα που υιοθετήθηκαν από τους Υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ στο σημερινό τους Συμβούλιο, ενώ το άνοιγμα κεφαλαίων αποκλείεται εκ νέου μετά την άρνηση που προέβαλε η Κύπρος, επικουρούμενη από την Ελλάδα και την Αυστρία.

Στα συμπεράσματα γίνεται εκτενής αναφορά στην προκλητική κι απειλητική συμπεριφορά της Τουρκίας κατά το τελευταίο διάστημα σε σχέση με την κυπριακή ΑΟΖ, στην άρνηση της Άγκυρας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και να εξομαλύνει τις σχέσεις της με τη Λευκωσία, στην ανάγκη να συμβάλει η Τουρκία στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού και στην ανάγκη να διατηρεί σχέσεις καλής γειτονίας.

Κατά τη σχετική συζήτηση στο Συμβούλιο, 14 κράτη – μέλη ζήτησαν το άνοιγμα δυο κεφαλαίων στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Τουρκία, με επικεφαλής τη Γαλλία και τη Γερμανία, ενώ η Βρετανία τήρησε ήπια στάση και οι υπόλοιπες χώρες δεν πήραν θέση. Όπως ανέφερε ο Υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασσουλίδης, όσοι επιθυμούσαν το άνοιγμα των κεφαλαίων το έκαναν διότι επιθυμούσαν να στείλουν ένα μήνυμα προς τους πολίτες που είναι δημοκράτες και θέλουν την ευρωπαϊκή πορεία. Όμως -είπε ο κ. Κασουλίδης κατά την παρέμβασή του- το μήνυμα αυτό θα το ελάμβανε ο κ. Ερντογάν μέσω των μέσων ενημέρωσης που ο ίδιος ελέγχει, αφού όλοι οι αντίθετοι δημοσιογράφοι είναι στη φυλακή. Τι θα διαπραγματευτείτε με τον κ. Ερντογάν;, αναρωτήθηκε ο κ. Κασουλίδης. Εάν οι γυναίκες είναι ίσες με τους άντρες; Οταν μετακινούνται τόσοι δικαστές και δημόσιοι κατήγοροι; Οταν προεκλογικά διακόπτεται η λειτουργία του twitter και του youtube; Εάν νομίζετε ότι διαπραγματεύεστε, θα σας πει να κοιτάτε τη δουλειά σας, κατέληξε με νόημα.

Κανένα βήμα αναγνώρισης της Κύπρου

Στην παρέμβασή του στο Συμβούλιο ο Υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως η Τουρκία με τις ενέργειες του “Μπαρμπαρός” στη νότια ΑΟΖ της Κύπρου αμφισβητεί την ίδια τη νομική οντότητα της χώρας. Αλλά διευκρίνισε πως τα κεφάλαια 23 και 24 μένουν κλεισμένα όχι για αυτό το λόγο, αλλά διότι η Αγκυρα παρά τα χρόνια που έχουν παρέλθει δεν έχει κάνει καμιά κίνηση αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ολλανδία ζήτησε την τελευταία στιγμή την ενδυνάμωση των συμπερασμάτων, έτσι ώστε να απηχούν και τη δυσφορία της ΕΕ για τις πρόσφατες επιδρομές και συλλήψεις δημοσιογράφων -κάτι που έγινε δεκτό- ενώ ο Επίτροπος κ. Χαν άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο ανασχεδιασμού της διανομής των κονδυλίων που προορίζονται για την Τουρκία, έτσι ώστε να κατευθυνθούν περισσότερα χρήματα για την ανακούφιση των προσφύγων από την προενταξιακή στρατηγική.

Ολόκληρο το κείμενο των συμπερασμάτων που έχει σχέση με τη συμπεριφορά της Τουρκίας προς την Κύπρο (σ.σ. τρεις παράγραφοι) έχει ως εξής:

“Σε συμφωνία με το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο και προηγούμενα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει πως η Τουρκία χρειάζεται να δεσμευθεί ανεπιφύλακτα στις καλές γειτονικές σχέσεις και στην ειρηνική διευθέτηση των διαφορών, σύμφωνα με το Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, προσφεύγοντας, εφόσον απαραίτητο, στο Διεθνές Δικαστήριο. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ενωση εκφράζει ακόμη μια φορά σοβαρές ανησυχίες, και προτρέπει την Τουρκία να αποφεύγει οποιουδήποτε είδους απειλή ή ενέργεια κατευθύνεται εναντίον ενός κράτους μέλους ή πηγή έντασης ή ενέργειες που βλάπτουν τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική διευθέτηση των διαφορών. Επιπλέον, η ΕΕ υπογραμμίζει ξανά όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα των κρατών μελών της ΕΕ. Αυτά περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, το δικαίωμα να συνάπτουν διμερείς συμφωνίες και να διερευνούν κι εκμεταλλεύονται φυσικούς πόρους, σύμφωνα με το κοινοτικό κεκτημένο και το διεθνές δίκαιο, περιλαμβανομένης της Συνθήκης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας, κι υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας των κρατών μελών επί των χωρικών υδάτων κι εναερίου χώρου τους. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στα συμπεράσματά του της 14ης Οκτωβρίου 2014, εξέφρασε σοβαρή ανησυχία για τις εκ νέου εντάσεις στην ανατολική Μεσόγειο και παρότρυνε την Τουρκία να επιδείξει αυτοσυγκράτηση και να σεβαστεί την κυριαρχία της Κύπρου επί των χωρικών της υδάτων και τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της.

Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματά του της 11ης Δεκεμβρίου 2006 και τη διακήρυξη της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, το Συμβούλιο σημειώνει με βαθιά λύπη ότι η Τουρκία, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις, συνεχίζει να αρνείται να εκπληρώσει την υποχρέωσή της για πλήρη, χωρίς διάκριση εφαρμογή του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Συμφωνίας Σύνδεσης προς όλα τα κράτη μέλη, η εκπλήρωση του οποίου θα μπορούσε να αποτελέσει μια σημαντική ώθηση στη διαπραγματευτική διαδικασία. Απουσία προόδου σε αυτό το θέμα, το Συμβούλιο θα διατηρήσει τα μέτρα του από το 2006, τα οποία θα έχουν μια συνεχιζόμενη επίδραση στη συνολική πρόοδο των διαπραγματεύσεων. Επιπλέον, η Τουρκία δυστυχώς δεν έχει ακόμη κάνει πρόοδο στην κατεύθυνση της απαραίτητης εξομάλυνσης των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει πως η αναγνώριση όλων των κρατών μελών είναι απαραίτητο συστατικό της ενταξιακής διαδικασίας. Το Συμβούλιο καλεί την Κομισιόν να συνεχίσει να παρακολουθεί προσεκτικά και να αναφέρει συγκεκριμένα επί όλων των θεμάτων που καλύπτονται από τη διακήρυξη της 21ης Σεπτεμβρίου 2005 στην επερχόμενη ετήσια έκθεσή της. Σε αυτή τη βάση, το Συμβούλιο θα συνεχίσει να παρακολουθεί προσεκτικά και να εξετάζει την πρόοδο που συντελείται, σύμφωνα με τα σχετικά του συμπεράσματα. Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει την έκκλησή του για πρόοδο χωρίς άλλη περαιτέρω καθυστέρηση.

Το Συμβούλιο καλωσορίζει την εμπλοκή των μερών στη διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος, όπως επιδείχθηκε με την κοινή διακήρυξη της 11ης Φεβρουαρίου 2014. Οπως υπογραμμίστηκε από το Διαπραγματευτικό Πλαίσιο, το Συμβούλιο αναμένει η Τουρκία να υποστηρίξει δραστήρια τις διαπραγματεύσεις που στοχεύουν σε μια δίκαιη, συνολική και βιώσιμη διευθέτηση του Κυπριακού προβλήματος εντός του πλαισίου του ΟΗΕ, σύμφωνη με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και τις αρχές επί των οποίων ιδρύθηκε η Ενωση. Η δέσμευση της Τουρκίας κι η συμβολή της με σαφείς όρους σε μια τέτοια συνολική διευθέτηση είναι κρίσιμη. Υπό τις παρούσες συνθήκες, το Συμβούλιο θεωρεί πως είναι πιο σημαντικό από ποτέ να διασφαλίσει ένα θετικό κλίμα έτσι ώστε διαπραγματεύσεις για μια συνολική διευθέτηση του Κυπριακού να επαναληφθούν”.

Αντίδραση Τσαβούσογλου

Εν τω μεταξύ, ανειλικρινείς χαρακτήρισε ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου τις αντιδράσεις της ΕΕ για την επιχείρηση της 14ης Δεκεμβρίου και τις συλλήψεις γκιουλενιστών στην Τουρκία, επισημαίνοντας ότι δεν αποδέχονται τόσο σκληρή κριτική εφόσον ξεκίνησε η διαδικασία.

Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον Νορβηγό ο ομόλογό του, ο Τούρκος Υπουργός είπε ότι η σκληρή κριτική από την ΕΕ και οι απειλές για τερματισμό των διαπραγματεύσεων δεν είναι ειλικρινής προσέγγιση. “Τέτοια λόγια ανατρέπουν την διαδικασία που ξεκίνησε μεταξύ ΕΕ και Τουρκίας. Εμείς επιθυμούμε επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων”, είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Ο Τούρκος Υπουργός είπε ότι δεν γίνονται αποδεκτές ούτε οδηγίες για να αφεθούν ελεύθεροι οι δημοσιογράφοι, προσθέτοντας ότι δεν δέχονται την προσέγγιση ότι οι δημοσιογράφοι δεν διαπράττουν αδικήματα. “Αν διαπράξει αδίκημα ο δημοσιογράφος δεν μπορεί να έχει ασυλία”, είπε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου και αναφέρθηκε επίσης στο περιστατικό φυλάκισης Βρετανών δημοσιογράφων μετά από κατηγορία τους για παράνομες υποκλοπές.

Πάντως έπειτα από τις συλλήψεις της 14ης Δεκεμβρίου κατά της παράλληλης δομής, όπως την αποκαλεί η τουρκική κυβέρνηση, έντεκα από τους συλληφθέντες αφέθηκαν ελεύθεροι. Οι καταθέσεις 18 ατόμων που βρίσκονται υπό κράτηση συνεχίζονται ενώ γίνονται προσπάθειες για να συλληφθούν άλλοι δύο καταζητούμενοι τα ονόματα των οποίων είναι επίσης στην λίστα.