«Αυτόνομα» βολέματα εκατομμυρίων ευρώ

•Συνέχεια του δημοσίου διαλόγου για την αυτονόμηση των νοσοκομείων μέχρι τον Σεπτέμβριο

Ενα… «θρίλερ» με τίτλο «αυτονόμηση των νοσοκομείων» παίχτηκε την περασμένη βδομάδα. «Πρωταγωνιστές» οι εργαζόμενοι στα κρατικά νοσηλευτήρια και δη οι φορείς νοσηλευτικής, οι οποίοι κατάφεραν την υστάτη να ανατρέψουν τις μονομερείς αποφάσεις του Υπουργού Υγείας να μεταφέρει το προσχέδιο του νόμου της αυτονόμησης στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή πριν καν ολοκληρωθεί ο διάλογος σε επίπεδο Μεικτής Επιτροπής Προσωπικού.

Πολλά ερωτήματα εξακολουθούν να πλανώνται με πιο κύριο το τι μέλλει γενέσθαι για τα νοσοκομεία στην περίπτωση που η μετατροπή τους σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου δεν αποφέρει τους αναμενόμενους καρπούς. Και όταν τα νοσοκομεία -κατά γενική ομολογία- είναι υποστελεχωμένα και οι ασθενείς ψάχνουν γιατρούς με το φανάρι, πώς θα μπορέσουν να καταστούν ανταγωνιστικά όταν οι αρχικοί οικονομικοί υπολογισμοί προβλέπουν 6,5 εκ. ευρώ για… διευθυντές και διοικητικούς λειτουργούς και μόλις 1.5 εκ. ευρώ για μονιμοποίηση υφιστάμενου προσωπικού; Με ποια κονδύλια θα προσληφθεί νέο προσωπικό δεδομένων των άδειων κρατικών ταμείων;

Της Μαρίνας Κουμάστα

Το «χαστούκι» στον Υπουργό Υγείας από τους εργαζομένους, αλλά και από το Προεδρικό Μέγαρο ήταν πολύ δυνατό. Τα σχέδιά του ανατράπηκαν μέσα σε λίγες ώρες: Το πρωί της περασμένης Τρίτης ο ίδιος δήλωνε πως το νομοσχέδιο θα μεταφερόταν την επόμενη μέρα (Τετάρτη) στο Υπουργικό Συμβούλιο για συζήτηση και την Πέμπτη στη Βουλή, ενώ ερωτηθείς για τις διαβουλεύσεις με τους εμπλεκομένους είπε πως αυτές έχουν ολοκληρωθεί. Η πραγματικότητα ωστόσο πόρρω απέχει από τα όσα δήλωνε ο Υπουργός.

Γιατροί και νοσηλευτές διέψευσαν τον Υπουργό περί διαβουλεύσεων και διαλόγου και μέχρι το απόγευμα της Τρίτης το σκηνικό στο οποίο είχε αναφερθεί ο Δρ Πατσαλής είχε αλλάξει άρδην. Οι φορείς νοσηλευτικής εξήγγειλαν 12ωρες στάσεις εργασίας, ενώ όπως πληροφορείται η «Χ» ο ΓΓ της ΠΑΣΥΔΥ, Γλαύκος Χατζηπέτρου, επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Υφυπουργό παρά τω Προέδρω, Κ. Πετρίδη, εκφράζοντας διαφωνία για την κατάθεση του νομοσχεδίου στο Υπουργικό πριν ολοκληρωθεί ο διάλογος στο πλαίσιο της ΜΕΠ. Ο κ. Πετρίδης ενημέρωσε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για να καταλήξει το Προεδρικό ότι ο δημόσιος διάλογος θα συνεχιστεί μέχρι τον Σεπτέμβριο. Με δεδομένες τις εξελίξεις, οι φορείς νοσηλευτικής ακύρωσαν τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας.

Εντονες ήταν και οι αντιδράσεις από πλευράς Παγκύπριας Συντεχνίας Νοσηλευτών, η οποία κατηγόρησε τον Υπουργό ότι βιάστηκε να εγγράψει άρον άρον, κατά την έκφρασή της, το θέμα προτού ολοκληρωθεί ο κοινωνικός διάλογος με τους αρμόδιους φορείς, προσβάλλοντας τους θεσμούς και αγνοώντας τόσο τους επαγγελματίες υγείας όσο και τους πολίτες.

Ενδεικτική εξάλλου της αγανάκτησης του κλάδου νοσηλευτών της ΠΑΣΥΔΥ και των άλλων εργαζομένων στα νοσοκομεία, μελών της Συντεχνίας, είναι η ανακοίνωση που εξέδωσε η Κεντρική Γραμματεία της ΠΑΣΥΔΥ λίγο μετά τις δηλώσεις ότι το νομοσχέδιο θα προωθείτο προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο και αφού έγιναν ενέργειες από μέρους του γενικού γραμματέα για να συνεχιστεί ο διάλογος: «Η Κεντρική Γραμματεία θεωρώντας τις ενέργειες του Υπουργού Υγείας ως παντελώς αψυχολόγητες και απαράδεκτες είχε αποφασίσει να προχωρήσει άμεσα σε δυναμικές κινητοποιήσεις, που τελικά αποσοβήθηκαν την υστάτη, μετά από διαβεβαιώσεις αρμοδίων προς την ηγεσία της ΠΑΣΥΔΥ ότι το όλο θέμα δεν θα προχωρήσει προτού τύχει της ενδελεχούς και νενομισμένης διαβούλευσης στους μηχανισμούς της Μεικτής Επιτροπής Προσωπικού, όπως ρητά προνοούν οι κυβερνητικές δεσμεύσεις, αλλά και οι δεσμεύσεις του ίδιου του Υπουργού Υγείας.

»H Κεντρική Γραμματεία δυσκολεύεται πραγματικά να κατανοήσει την εμμονή και την επιμονή του αρμόδιου Υπουργού να δυναμιτίζει απροσχημάτιστα την εργασιακή ειρήνη στο νευραλγικό και ευαίσθητο χώρο της δημόσιας υγείας, με αντιφατικές και αψυχολόγητες ενέργειες και τοποθετήσεις τις οποίες μόνο ο ίδιος αντιλαμβάνεται. Ενδεικτικά θα πρέπει να αναφερθεί ότι κατά την πρώτη συζήτηση του θέματος στη Μεικτή Επιτροπή Προσωπικού ο Υπουργός Υγείας επεσήμανε ότι το ΓεΣΥ θα μπορεί να λειτουργήσει και χωρίς την αυτονόμηση, ενώ σε μεταγενέστερες δημόσιες δηλώσεις του ανέφερε ότι χωρίς την αυτονόμηση των κρατικών νοσηλευτηρίων δεν θα μπορεί να εφαρμοστεί Γενικό Σύστημα Υγείας ούτε και μετά από εκατόν πενήντα χρόνια».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι φορείς νοσηλευτικής (Παγκύπριος Σύνδεσμος Νοσηλευτών και Μαιών-ΠΑ.ΣΥ.Ν.Μ., Συμβούλιο Νοσηλευτικής και Μαιευτικής-Σ.Ν&Μ, Κλάδος Γενικού Νοσηλευτικού Προσωπικού ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ., Παγκύπρια Συντεχνία Νοσηλευτών- ΠΑ.ΣΥ.ΝΟ., Κλάδος Νοσηλευτικού Προσωπικού Ψυχικής Υγείας ΠΑ.ΣΥ.Δ.Υ.) παρακολουθώντας στενά την κατάσταση είχαν ενώσει τις δυνάμεις τους και είχαν αποφασίσει ότι θα κατέβαιναν σε κινητοποιήσεις στην περίπτωση που δεν εισακούονταν οι εισηγήσεις τους.

Το πιο σοβαρό ωστόσο ζήτημα που θέτουν είναι η μετατροπή των κρατικών νοσηλευτηρίων σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο προϋποθέτει έξι ξεχωριστά νοσηλευτήρια με έξι διοικητικά συμβούλια, με τα οποία θα επιβαρύνεται με επιπρόσθετο κόστος ο ίδιος, αυτόνομος οργανισμός. Σύμφωνα με τους φορείς νοσηλευτικής, δεν προτείνονται ουσιώδεις λειτουργικές βελτιώσεις στα νοσοκομεία, θέτοντας σε αμφισβήτηση τη βιωσιμότητά τους και οδηγώντας τα με μαθηματική ακρίβεια σε κλείσιμο.

Με τις προτάσεις που κατατίθενται δημιουργούνται υδροκέφαλοι οργανισμοί, με πολλαπλά διοικητικά επίπεδα και υπερκάλυψη αρμοδιοτήτων, παρέχοντας υπερεξουσίες σε συγκεκριμένα πρόσωπα (Γενικό και αναπληρωτή Γενικό Εκτελεστικό Διευθυντή), που μετέχουν στις διοικητικές δομές. Αποψη των φορέων νοσηλευτικής είναι ότι με το σχεδιασμό αυτό θα εξυπηρετούνται πολιτικά συμφέροντα της εκάστοτε κυβέρνησης. Ο Κύπριος πολίτης είναι εξάλλου μάρτυρας πολλών ημικρατικών οργανισμών που είτε έκλεισαν είτε ξεπουλήθηκαν με πολιτικές αποφάσεις…

Και οι γιατροί διαφωνούν

Στο μεταξύ και η Παγκύπρια Συντεχνία Κυβερνητικών Ιατρών (ΠΑΣΥΚΙ) έχει έντονες απόψεις για τη μετατροπή των νοσοκομείων σε οργανισμούς δημοσίου δικαίου. Φιλοσοφία την οποία απορρίπτει κατηγορηματικά.

Η ΠΑΣΥΚΙ διαψεύδει τον Υπουργό Υγείας ότι το πλαίσιο νόμου ετοιμάστηκε ύστερα από διάλογο με τους εταίρους τονίζοντας ότι «ποτέ δεν συζητήθηκε μαζί μας το εν λόγω προσχέδιο και ποτέ δεν λάβαμε απάντηση στα γραπτά ερωτήματά μας που το αφορούσαν». Η Δρ Μάρω Κοντού, μια μέρα πριν δηλώσει την παραίτησή της από πρόεδρος της ΠΑΣΥΚΙ δήλωσε στη «Χ» ότι ουδέποτε η συντεχνία κλήθηκε από τη ΜΕΠ για συζήτηση του νομοσχεδίου. Οι γιατροί του δημοσίου επανατονίζουν ότι είναι υπέρ του εκσυγχρονισμού του τρόπου λειτουργίας και δομής των κρατικών νοσηλευτηρίων και καλούν το Υπουργείο Υγείας να εξεύρει τον τρόπο μέσα από την έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας. Μελέτη την οποία το ίδιο ζήτησε, εξάλλου.

10 εκ. ευρώ για… διοικητικές θέσεις

Παρά το γεγονός ότι η φιλοσοφία του νομοσχεδίου οδηγεί σε βαθιά σύγκρουση το Υπουργείο με τους εταίρους, για ουσιαστικά ζητήματα τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν ξεκαθαρίσει, δεκάδες είναι και τα ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα σχετικά με τη βιωσιμότητα των νοσηλευτηρίων μετά την αυτονόμηση. Γιατροί και νοσηλευτές υποστηρίζουν πως δεν έγινε σοβαρή τεχνοοικονομική μελέτη σε σχέση με τη βιωσιμότητα των νοσοκομείων κάτι το οποίο τους ανησυχεί ιδιαίτερα αφού τα νοσοκομεία θα στηρίζονται οικονομικά από το κράτος μέχρι και τρία χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ.

Το ερώτημα που πλανάται και μέχρι σήμερα παραμένει αναπάντητο είναι εάν θα περισσέψουν κονδύλια για να στελεχωθούν τα νοσοκομεία με ειδικούς ιατρούς, νοσηλευτές και άλλο προσωπικό ώστε να καταστούν ανταγωνιστικά σε συνθήκες ΓεΣΥ, όταν για μερικές δεκάδες διοικητικές θέσεις χρειάζονται, σύμφωνα με τον ίδιο Υπουργό Υγείας 6.5 εκ. ευρώ, ενώ μόνο 1.5 εκ. ευρώ θα δοθεί για σκοπούς στελέχωσης και δη για μονιμοποίηση προσωπικού που ήδη βρίσκεται εντός των νοσοκομείων.

Γιατροί, νοσηλευτές και άλλοι εργαζόμενοι στον τομέα της Υγείας κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα, καθώς το μέλλον των κρατικών νοσηλευτηρίων προδιαγράφεται δυσοίωνο, ενώ ο τρόπος που ο Υπουργός προωθεί την αυτονόμηση, εκτιμούν ότι δεν αφήνει περιθώρια ώστε τα κρατικά νοσηλευτήρια να καταστούν ανταγωνιστικά. Ηδη το κύμα φυγής των γιατρών από τα νοσοκομεία γίνεται όλο και πιο άγριο με πολλές κλινικές να παραμένουν ακέφαλες και άλλες να υπολειτουργούν. Την ίδια ώρα οι λίστες αναμονής μακραίνουν επικίνδυνα και για συγκεκριμένες εξετάσεις ή χειρουργικές επεμβάσεις οι λίστες ξεπερνούν τα δύο χρόνια αναμονής…