Αγωνία για το «Σχέδιο Βάσεων»

Να κατοχυρωθεί η ισονομία και ισοπολιτεία διαμηνύουν οι κοινότητες που επηρεάζονται

Γράφει: Τάσος Τσαππαρέλλας

Η αρχική δημόσια διαβεβαίωση της κυβέρνησης ήταν ότι η συμφωνία Λονδίνου-Λευκωσίας για τις βρετανικές βάσεις στην Κύπρο θα αρχίσει να υλοποιείται σε έξι περίπου μήνες. Από τότε πέρασε ένας χρόνος και ένας μήνας και όμως βρισκόμαστε ακόμα στη διαδικασία των μελετών. Με τους καλύτερους οιωνούς φαίνεται ότι το «Σχέδιο ζωνών και πολιτικής» σε περιουσίες εντός των βρετανικών βάσεων δεν θα μπορεί να λειτουργήσει πριν από τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Και αυτό βέβαια με την προϋπόθεση ότι το τελικό Σχέδιο θα τύχει της αμοιβαίας έγκρισης και υιοθέτησης τόσο από τις κυπριακές αρχές όσο και από τη διοίκηση των Βάσεων, αλλά και από τις τοπικές αρχές που επηρεάζονται από τη σχετική συμφωνία.

Μετά τους πανηγυρισμούς, οι ανησυχίες

Το πρώτο συμπέρασμα, που μπορεί να εξαχθεί, από τη μέχρι στιγμής διαδικασία και εμπειρία τού ενός χρόνου, είναι ότι οι δηλώσεις και εξαγγελίες από πλευράς κυπριακής κυβέρνησης αποδεικνύονται υπερβολικές και υπέρμετρες. Οι αρχικές δηλώσεις από πλευράς κυβέρνησης έδωσαν υπέρμετρες προσδοκίες στον κόσμο, που κατέχει ακίνητη ιδιοκτησία εντός των 198 τετραγωνικών χιλιομέτρων που ελέγχονται από τις βρετανικές βάσεις στη Λεμεσό, Λάρνακα και Αμμόχωστο. Προκάλεσε ακόμα και την περιβόητη εξαγγελία του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Β’ περί δημιουργίας τεράστιας νοσοκομειακής μονάδας σε εκκλησιαστική γη στην περιοχή Ακρωτηρίου.

Η πραγματικότητα είναι ότι τίποτα ακόμα δεν είναι σίγουρο, σε σχέση με τις μελλοντικές αναπτύξεις, αφού αυτές θα καθοριστούν στο τελικό Σχέδιο, που θα πρέπει να τύχει της έγκρισης και των δύο πλευρών. Ακόμα και με την υλοποίηση του Σχεδίου, οι κυπριακές αρχές θα διεκπεραιώνουν, αλλά πάντοτε υπό την αίρεση των απόψεων της διοίκησης των βρετανικών βάσεων. Δικαιολογημένα λοιπόν οι επηρεαζόμενες τοπικές αρχές και οι ίδιοι οι κάτοικοι ανησυχούν και προβάλλουν έντονα το αίτημα για μια δίκαιη εφαρμογή του Σχεδίου.

Η συμφωνία που υπογράφηκε στο Λονδίνο στις 15 Ιανουαρίου 2014 μεταξύ του Υπουργού Εξωτερικών Μεγάλης Βρετανίας και Κοινοπολιτείας, Γουίλιαμ Χέιγκ, και του Κύπριου Υπουργού Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη, μπορεί να εμφύσησε αέρα αισιοδοξίας και ικανοποίησης, ιδιαίτερα για τους κατόχους γης στις βρετανικές βάσεις, αλλά η ανησυχία είναι έκδηλη πλέον για το πώς θα υλοποιηθεί αυτή η συμφωνία και τι είδους περιορισμοί μπορεί να τεθούν, αφού θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τις «ιδιαιτερότητες» των βρετανικών βάσεων.

Μία πρόνοια της σχετικής συμφωνίας, για παράδειγμα, και συγκεκριμένα στο άρθρο 5, δημιουργεί εύλογες ανησυχίες στους επηρεαζόμενους, οι οποίοι αναμένουν την ορθή διαχείρισή της. Σύμφωνα με την πρόνοια «οι αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας θα εξετάζουν και θα εκδίδουν ή απορρίπτουν άδειες οικοδομής και διαχωρισμού οικοπέδων σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία των κυρίαρχων περιοχών βάσεων, τηρουμένης της προηγούμενης συγκατάθεσης των αρμοδίων αρχών της διοίκησης των Βάσεων».

Οι 6 μήνες της κυβέρνησης γίνονται 20

Είναι γεγονός ότι σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα που τέθηκαν αρχικά, υπάρχει μία καθυστέρηση των 2-3 μηνών, όπως μας εξήγησε η διευθύντρια του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, Αθηνά Αριστοτέλους. Αυτή η καθυστέρηση, πρόσθεσε, οφείλεται στη διαδικασία που ακολουθήθηκε από τις επηρεαζόμενες τοπικές αρχές, οι οποίες θα έπρεπε να παραδώσουν τις απόψεις και εισηγήσεις τους μέχρι τον Οκτώβριο του 2014, ενώ τελικά τις παρέδωσαν τέλος του 2014.

Ολες αυτές οι εισηγήσεις θα επεξεργαστούν, θα αξιολογηθούν και θα παραδοθούν στην κοινή επιτροπή που θα εκπονήσει και το τελικό σχέδιο ζωνών και πολιτικής και στην οποία συμμετέχουν όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες της Κυπριακής Δημοκρατίας και των βρετανικών βάσεων. Νοουμένου ότι μετά τη δημοσίευση του Σχεδίου θα υπάρξει και η νενομισμένη προθεσμία των 4 μηνών για τις ενστάσεις, σίγουρα η ολοκλήρωση της διαδικασίας δεν προβλέπεται να γίνει πριν τον ερχόμενο Σεπτέμβριο.

Κατοχύρωση ισονομίας και ισοπολιτείας

Αυτό που μας ενδιαφέρει κυρίως, όπως μας δήλωσε ο πρόεδρος της Ενωσης Κοινοτήτων Λεμεσού, Λευτέρης Περικλή, είναι το όποιο Σχέδιο να διασφαλίζει την ισονομία και ισοπολιτεία, με πρόνοιες που δεν θα διαφέρουν καθόλου από αυτές της Δήλωσης Πολιτικής της Κυπριακής Δημοκρατίας, κατοχυρώνοντας και όλα τα δικαιώματα που έχει ένας ιδιοκτήτης γης στις ελεύθερες περιοχές. «Γι’ αυτό και έχουμε δηλώσει από την αρχή», τόνισε ο Λ. Περικλή, «ότι σε περίπτωση που θα παραβιαστεί αυτή η αρχή της ισονομίας και ισοπολιτείας, εμείς θα αντιδράσουμε».

«Κατανοούμε», πρόσθεσε, «ότι επειδή είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο και δεν υπάρχει η εμπειρία του παρελθόντος, θα πρέπει να γίνουν από την αρχή σωστοί υπολογισμοί για να μην γίνουν λάθη». Γι’ αυτό, διευκρίνισε ο πρόεδρος της Ενωσης Κοινοτήτων Λεμεσού, «κατανοούμε και τη μερική καθυστέρηση που υπάρχει. Είναι προτιμότερο όμως», κατέληξε, «να αργήσουμε λίγο και να παρθούν σωστές αποφάσεις, παρά να βιαστούμε και να γίνουν λάθη που θα τρέχουμε στη συνέχεια να τα αντιμετωπίσουμε».

Κάλλιον αργά, αλλά σωστά

Για μας το κυρίαρχο ζήτημα, τόνισε και ο δήμαρχος Υψωνα, Αριστος Αριστείδου, είναι η κατοχύρωση όλων των δικαιωμάτων για τους κατόχους γης. Αλλωστε, προσθέτει, αυτό προνοείται και από την ίδια τη συμφωνία, για εξασφάλιση ίσων δικαιωμάτων στους κατοίκους των βρετανικών βάσεων, σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την ανάπτυξη των περιουσιών τους και ευθυγράμμιση των βρετανικών βάσεων με το τι ισχύει στην Κυπριακή Δημοκρατία.

«Από πλευράς μας ως τοπικές αρχές», επισημαίνει ο Α. Αριστείδου, «έχουμε υποβάλει τα αιτήματά μας τα οποία θεωρούμε λογικότατα και αναμένουμε την υιοθέτησή τους από το Σχέδιο που εκπονείται». «Η καθυστέρηση που υπάρχει δεν μας ενοχλεί ιδιαίτερα», τόνισε ο δήμαρχος Υψωνα, «εάν λάβουμε υπόψη ότι για 54 τόσα χρόνια περιμέναμε, μπορούμε να περιμένουμε ακόμα λίγο, νοουμένου όμως ότι θα ληφθούν σωστές και δίκαιες αποφάσεις».

Να ληφθούν υπόψη οι ιδιαιτερότητες και ευαισθησίες

Από πλευράς του ο πρόεδρος του κοινοτικού συμβουλίου Επισκοπής, Παύλος Πουρής, έθιξε ένα άλλο σοβαρό ζήτημα, που αφορά τις ιδιαιτερότητες της κάθε περιοχής. Η Επισκοπή, μας είπε, έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες, οι οποίες θα πρέπει να ληφθούν πολύ σοβαρά υπόψη. Η μεγαλύτερη έκταση της γης που καλύπτει η κοινότητα αποτελεί τουρκοκυπριακή γη, μια άλλη μεγάλη περιοχή καλύπτεται από αρχαία μνημεία, όπως το αρχαίο θέατρο Κουρίου, ο Ναός του Απόλλωνα Υλάτη κ.ά, ενώ το παραλιακό της μέτωπο βρίσκεται σε ζώνη προστασίας.

Ολ’ αυτά, τόνισε ο Π. Πουρής, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη από τους μελετητές και να δώσουν μία πρόταση που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της περιοχής μέσα από μια καλά ισοζυγισμένη πολιτική ανάπτυξης. «Από πλευράς μας., συνέχισε, «κάναμε κάποιες εισηγήσεις, αλλά λόγω της ευαισθησίας της περιοχής», υποστήριξε, «θα πρέπει όλες οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους να συνεργαστούν και να καταρτίσουν ένα στρατηγικό πλαίσιο μέσα στο οποίο θα αναπτυχθεί η κοινότητα λαμβανομένων υπόψη όλων των πιο πάνω ιδιαιτεροτήτων».