Ανοίγουν οι φάκελοι για όλα τα Συμβούλια Αποχετεύσεων

Φουσκωμένες χρεώσεις χωρίς διαφάνεια διαπιστώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

Ανοίγουν ξανά οι φάκελοι για όλα τα Συμβούλια Αποχετεύσεων, αφού η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπιστώνει ότι οι χρεώσεις είναι φουσκωμένες και μάλιστα σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει διαφάνεια.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε στοιχεία από όλα τα Συμβούλια Αποχετεύσεων, σχετικά με τα έργα υποδομής (κόστος κ.λπ.) που εκτελέστηκαν ή προγραμματίστηκαν να εκτελεστούν τα προσεχή χρόνια, καθώς και στοιχεία αναφορικά με την προέλευση και τη διάθεση των πόρων των Συμβουλίων. Επίσης, ζήτησε στοιχεία για τα χρηματοοικονομικά δεδομένα των Συμβουλίων καθώς επίσης και τους παράγοντες που λαμβάνονται υπόψη (και με ποιο τρόπο) στον καθορισμό της δομής των αποχετευτικών τελών. Ακόμη, η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε από όλα τα Συμβούλια Αποχετεύσεων να υποβάλουν τις δράσεις/πολιτική τους σχετικά με την προώθηση/υλοποίηση συστημάτων αποχέτευσης ομβρίων υδάτων, επαναχρησιμοποίηση επεξεργασμένων νερών, ανακύκλωση και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Όπως πληροφορείται η εφημερίδα μας μέχρι στιγμής ανταποκρίθηκαν όλα τα Συμβούλια Αποχετεύσεων πλην της Πάφου. Για το σκοπό αυτό, η Ελεγκτική Υπηρεσία απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο και τα μέλη τού υπό αναφορά Συμβουλίου, ζητώντας στοιχεία για «τον τρόπο – αναλυτικά – υπολογισμού/καθορισμού του ύψους του ποσοστού που εφαρμόζεται επί της αξίας του ακινήτου, για τον υπολογισμό του αποχετευτικού τέλους που επιβάλλεται, καθώς και τον τρόπο που επιβάλλεται ως τέλος χρήσης (ποσό ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης νερού)». Μάλιστα, η Ελεγκτική Υπηρεσία έδωσε περιθώριο στο Συμβούλιο Αποχετεύσεων Πάφου μέχρι τις 15 Μαΐου για να αποστείλει τα στοιχεία, ωστόσο μέχρι στιγμής δεν έχουν κατατεθεί.

Ερωτηθείς από την εφημερίδα μας ο πρόεδρος του Συμβουλίου, Δήμαρχος Πάφου Φαίδωνα Φαίδωνος, ανέφερε ότι η καθυστέρηση στην αποστολή των στοιχείων σχετίζεται με το ότι οι φάκελοι κατακρατούνται από την Αστυνομία στα πλαίσια της δικαστικής διαδικασίας ενώπιον του Μόνιμου Κακουργιοδικείου. Οι φάκελοι, όπως είπε, επιστράφηκαν πρόσφατα και ξεκίνησε η ταξινόμησή τους. Διαβεβαίωσε ότι το Συμβούλιο θα ανταποκριθεί στο αίτημα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, ωστόσο σημείωσε ότι θα χρειαστεί «μερικές εβδομάδες» για τη συλλογή των στοιχείων.

Όλα τα Συμβούλια ανταποκρίθηκαν στην έκκληση υποβολής στοιχείων, απομένει η Πάφος, ο δήμαρχος της οποίας δήλωσε στη «Χ» ότι η καθυστέρηση οφείλεται στην κατακράτηση φακέλων από την Αστυνομία, λόγω της γνωστής δικαστικής διαδικασίας

Χρεώσεις χωρίς τεκμηρίωση

Από τα στοιχεία τα οποία στάλθηκαν στην Ελεγκτική Υπηρεσίας από τα υπόλοιπα Συμβούλια Αποχετεύσεων, φαίνεται ότι οι χρεώσεις είναι φουσκωμένες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις δεν υπάρχει διαφάνεια.
Σύμφωνα με τη νομοθεσία, τα τέλη που επιβάλλουν τα Συμβούλια πρέπει να στοχεύουν στην ανάκτηση του σχετικού κόστους, την κάλυψη των τρεχουσών δαπανών/ υποχρεώσεων και τη δημιουργία αποθεματικού για επεκτάσεις, ανανεώσεις, αποσβέσεις, δάνεια κ.λπ. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις δεν ακολουθείται η πιο πάνω φόρμουλα με αποτέλεσμα τα Συμβούλια να χρεώνουν όσα θέλουν. Για παράδειγμα, υπάρχουν Συμβούλια που δεν έχουν καθορισμένο συγκεκριμένο ορίζοντα για πόσα χρόνια θα επιβάλλεται τέλος για την αποπληρωμή του κάθε έργου, με αποτέλεσμα να χρεώνουν κατά το δοκούν. Με τον τρόπο αυτό δεν υπάρχει διαφάνεια και ως εκ τούτου ο πολίτης δεν μπορεί να γνωρίζει κατά πόσο δικαιολογείται η χρέωση που του επιβάλλεται.
Σημειώνεται ότι τα τέλη χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Στο αποχετευτικό τέλος που αφορά την κάλυψη του κατασκευαστικού κόστους των έργων και σχετίζεται με την αξία της ιδιοκτησίας και στο τέλος χρήσης, το ύψος του οποίου σχετίζεται με την κατανάλωση νερού για κάθε ιδιοκτησία. Το ύψος της χρέωσης είναι διαφορετικό στο κάθε Συμβούλιο, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις που Συμβούλια δίνουν ελαφρύνσεις σε συγκεκριμένες ομάδες, όπως για παράδειγμα οι ξενοδόχοι.

Σημειώνεται ότι το θέμα των χρεώσεων των Συμβουλίων Αποχετεύσεων απασχόλησε στο πρόσφατο παρελθόν τόσο την Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής όσο και την Επιτροπή Ελέγχου.

Τα τέλη που επιβάλλουν τα Συμβούλια πρέπει να στοχεύουν στην ανάκτηση του σχετικού κόστους, στην κάλυψη των τρεχουσών δαπανών/ υποχρεώσεων και στη δημιουργία αποθεματικού για επεκτάσεις, ανανεώσεις, αποσβέσεις, δάνεια κ.λπ.

Μάλιστα, στην τελευταία συνεδρία της Επιτροπής Ελέγχου ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης χαρακτήρισε ως «κάκιστο και ανεπαρκέστατο» τον τρόπο διαχείρισης των συμβάσεων για τα αποχετευτικά έργα (που αποτελούν μια σημαντική παράμετρο στη διαμόρφωση του τελικού λογαριασμού που καλείται να πληρώσει ο πολίτης). Επίσης, στην ίδια συνεδρία λειτουργοί της Υπηρεσίας αναφέρθηκαν σε διάφορα παραδείγματα Συμβουλίων όπου παρατηρήθηκε αδικαιολόγητη κατασπατάληση χρήματος. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρθηκαν στην περίπτωση του Παραλιμνίου, όπου ένα συμβόλαιο κατακυρώθηκε στα 5 εκατ. ευρώ, αλλά τελικά εκτοξεύτηκε στα 11 εκατ. ευρώ. Επίσης, στη Λάρνακα ένα συμβόλαιο κατακυρώθηκε στον 2ο επιτυχόντα, επειδή η συμβουλή του νομικού συμβούλου ήταν ότι ο 1ος ήταν εκτός προδιαγραφών, αλλά μετά από υπόδειξη της Ελεγκτικής Υπηρεσίας επανεξετάστηκε η κατακύρωση και δικαιώθηκε ο 1ος. Ακόμη, όπως αναφέρθηκε, το 2014- 2015 δαπανήθηκαν 61 εκατ. ευρώ για επιδιόρθωση οδικού δικτύου για τις ανάγκες των έργων του αποχετευτικού στη Λευκωσία και το κόστος μετακυλίστηκε στους πολίτες μέσω των αποχετευτικών τελών, ενώ σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία θα έπρεπε να καταβληθεί από τους προϋπολογισμούς των Δήμων. Επιπρόσθετα, έχουν εντοπιστεί δάνεια από συμβούλια, τα οποία λόγω της κακής συμφωνίας που έγινε αυξάνουν δραματικά το κόστος για τον πολίτη. Για παράδειγμα εντοπίστηκαν δύο δάνεια του Συμβουλίου Παραλιμνίου και Αγίας Νάπας, τα οποία συνήφθηκαν το 2009 και προέβλεπαν ότι το επιτόκιο θα αυξανόταν κατά 25% κάθε φορά που θα υποβαθμιζόταν η κυπριακή οικονομία, αλλά δεν θα μειωνόταν σε περίπτωση αναβάθμισής της.

Στην Επιτροπή Εσωτερικών συζητήθηκε επίσης η ανομοιομορφία που υπάρχει στην επιβολή των τελών από τα διάφορα Συμβούλια.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία ετοιμάζει έκθεση σε σχέση με τον καθορισμό των τελών και των τελών χρήσης των Συμβουλίων, η οποία αναμένεται να ολοκληρωθεί τις επόμενες εβδομάδες. Με την ολοκλήρωση και της έρευνας αναμένεται να ανοίξει ξανά ο διάλογος για το ύψος των τελών, ενώ δεν αποκλείεται να προκύψουν και άλλες υποθέσεις παρόμοιες με αυτές του ΣΑΠΑ Πάφου.