Κίνδυνος να ξυπνήσουν κακές μνήμες του παρελθόντος
Αποστολή στη Βόρεια Ιρλανδία του ανταποκριτή μας στο Λονδίνο Ισαάκ Α. Καριπίδη
- Από τον Αύγουστο του 1969 μέχρι την άνοιξη του 1998 πάνω από 3.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 50.000 τραυματίστηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες υπέστησαν ψυχικά τραύματα
- Τα εκατοντάδες γκράφιτι στους δρόμους του Μπέλφαστ και άλλων μεγάλων πόλεων δεν σε αφήνουν να ξεχάσεις, και σε ορισμένες περιπτώσεις να συγχωρέσεις εύκολα
- Μόνο το 7% των μαθητών πηγαίνουν σε σχολεία με παιδιά και από τις δύο κοινότητες
- Οι περισσότερες γειτονιές εξακολουθούν να είναι χωρισμένες σε Καθολικούς και Προτεστάντες, ενώ ακόμη υπάρχουν τείχη και συρματοπλέγματα όπως και παραστρατιωτικές ομάδες και από τις δύο πλευρές
Φέτος στις 10 του Απρίλη συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ιστορική συμφωνία της «Μεγάλης Παρασκευής» ή τη «Συμφωνία του Μπέλφαστ», όπως είναι η επίσημη ονομασία της και όπως συνήθως αρέσκονται να την αποκαλούν οι Προτεστάντες.
Μια συμφωνία που έβαλε τέρμα σε έναν αιμοσταγή εμφύλιο πόλεμο μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών στη Βόρεια Ιρλανδία. Από τον Αύγουστο του 1969 μέχρι την άνοιξη του 1998 πάνω από 3.600 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, 50.000 τραυματίστηκαν και εκατοντάδες χιλιάδες υπέστησαν ψυχικά τραύματα. Από τη μια η μειοψηφία των Καθολικών που επιθυμεί την ένωση με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας και από την άλλη οι Προτεστάντες υπέρμαχοι της παραμονής της χώρας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σήμερα, αν και οι πληγές δεν έχουν κλείσει εντελώς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η κατάσταση είναι πολύ καλύτερη απ’ ό,τι ήταν δύο δεκαετίες πριν. Παρ’ όλα αυτά οι σκιές του παρελθόντος εξακολουθούν να υφίσταται. Τα εκατοντάδες γκράφιτι στους δρόμους του Μπέλφαστ και άλλων μεγάλων πόλεων άλλωστε δεν σε αφήνουν να ξεχάσεις, και σε ορισμένες περιπτώσεις να συγχωρέσεις εύκολα. Επιπλέον, είναι χαρακτηριστικό πως μόνο το 7% των μαθητών πηγαίνουν σε σχολεία με παιδιά και από τις δύο κοινότητες. Οι περισσότερες γειτονιές εξακολουθούν να είναι χωρισμένες σε Καθολικούς και Προτεστάντες, ενώ ακόμη υπάρχουν τείχη και συρματοπλέγματα, όπως και παραστρατιωτικές ομάδες και από τις δύο πλευρές. Ομάδες που δεν έχουν αποδεχθεί την ειρηνευτική διαδικασία και δρουν παρασκηνιακά. Σε καμία περίπτωση όμως με την ένταση του παρελθόντος.
Ακυβερνησία…
Παρ’ όλα αυτά, η έξοδος του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ και η λύση τελικά που θα επιβληθεί για τη διευθέτηση των συνόρων της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας μπορεί να ξυπνήσει κακές μνήμες του παρελθόντος και να ενισχύσει τις παραστρατιωτικές οργανώσεις. Την κατάσταση κάνει ακόμη πιο εύθραυστη το γεγονός ότι από τον Γενάρη του 2017 δεν υπάρχει κυβέρνηση στη Βόρεια Ιρλανδία. Οι δύο μεγάλες παρατάξεις, το Sinn Fein των Καθολικών και το DUP των Προτεσταντών, οδηγήθηκαν σε ρήξη μετά από μια διαμάχη για την κακή διαχείριση ενός προγράμματος προώθησης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Από τότε τα δύο κόμματα δεν μπορούν να συμφωνήσουν για το σχηματισμό κυβέρνησης. Η κατάσταση χειροτέρεψε ακόμη περισσότερο όταν μετά τις έκτακτες γενικές εκλογές τον Ιούνιο του 2017 η Τερέζα Μέι αναγκάστηκε να συνεργαστεί με το DUP για να κυβερνήσει. Από τότε η επιρροή του έχει μεγαλώσει, καθώς πλέον η κεντρική κυβέρνηση του Λονδίνου εξαρτάται απ’ αυτό και συνεπώς, στην παρούσα φάση τουλάχιστον, δεν φαίνεται διατεθειμένο να υποχωρήσει από τις θέσεις του.
Με όλα τα παραπάνω ως δεδομένα δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν ότι το Brexit απειλεί την ειρήνη στην περιοχή, ειδικά αν τελικά επιβληθούν συνοριακοί και τελωνειακοί έλεγχοι μεταξύ Βόρειας Ιρλανδίας και Ιρλανδίας. «Νομίζω ότι το Brexit αποτελεί έναν πραγματικό κίνδυνο για τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Κυρίως γιατί αγνοεί τη δημοκρατική θέληση των πολιτών της Βόρειας Ιρλανδίας οι οποίοι ψήφισαν κατά της εξόδου από την Ε.Ε.», είπε στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο Τζον Όστον, ένα από τα βασικά στελέχη του οργανισμού Fáilte Feirste Thiar. Ο Fáilte Feirste Thiar μέσα από τις εύκαιρες που του δίνει η ειρηνευτική συμφωνία, προωθεί τον πολιτισμό και τον τουρισμό στο βόρειο Μπέλφαστ. Πλέον αποτελεί πρότυπο – πρωτοποριακό παράδειγμα για το τι μπορεί να πετύχουν οι τοπικές κοινότητες όταν συνεργάζονται μεταξύ τους, αλλά και με άλλους οργανισμούς. «Η Ευρώπη σίγουρα δεν είναι τέλεια, αλλά νομίζω ότι είναι η καλύτερη ευκαιρία, και αυτό το πιστεύουν και πολλοί άλλοι εκτός από εμένα, να εξελίξει την εύθραυστη συμφωνία ειρήνης. Το Brexit απειλεί αυτή την εύθραυστη ειρήνη», τόνισε στην εφημερίδα μας ο κ. Όστον. Και συνεχίζοντας επισημαίνει: «Η συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής αποτελεί ορόσημο για την περιοχή. Δεν είναι το παν άλλα είναι μια καλή βάση για να επικρατήσει η ειρήνη μια για πάντα. Γι’ αυτό θα πρέπει να την προστατεύσουμε με όλες μας τις δυνάμεις», υπογράμμισε όσο πιο εμφαντικά μπορούσε ο κ. Όστον.
Δεν συμφωνούν όμως όλοι με αυτή την άποψη. «Το Brexit δεν έχει καμία σχέση με τη συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Το Brexit είναι κάτι εντελώς διαφορετικό για εμάς ως έθνος και την οικονομική μας σχέση με την Ε.Ε.», είπε στην «Κυριακάτικη Χαραυγή» ο Ίαν Πέισλι ο νεότερος, ο γιος του ιστορικού στελέχους των Προτεσταντών, του αιδεσιμότατου Ίαν Πέισλι. «Πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και να παραδεχτούμε ότι η Ε.Ε. έχει παίξει πολύ μικρό ρόλο στις διαπραγματεύσεις αυτές καθαυτές. Έπαιξε όμως πολύ σημαντικό ρόλο αργότερα στην ανάπτυξη της Βόρειας Ιρλανδίας και του Μπέλφαστ», μας τόνισε ο κ. Πέισλι.
Και αυτό είναι αλήθεια πως δεν θα μπορούσε να το αρνηθεί κανείς, καθώς τα νούμερα είναι αδιαμφισβήτητα. Τα τελευταία 20 χρόνια πάνω από 900 διεθνείς εταιρείες έχουν επενδύσει στη Βόρεια Ιρλανδία. Η ανεργία έχει πέσει στο 3,2%, ενώ η αξία των εξαγωγών ξεπερνάει πλέον τα 15 δις ευρώ ετησίως. Επιπλέον η Βόρεια Ιρλανδία αποτελεί τον νούμερο ένα προορισμό παγκοσμίως για εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ασφάλεια του διαδικτύου.
Ο τουρισμός υπερδιπλασιάστηκε
Την ίδια στιγμή και ο τουρισμός έχει τριπλασιαστεί. Είναι χαρακτηριστικό πως κάποτε το Μπέλφαστ (Belfast στα αγγλικά) στους ταξιδιωτικούς οδηγούς αποτελούσε μια από τις πόλεις των τεσσάρων «Β» που οι τουρίστες έπρεπε να αποφύγουν (Βοσνία, Βαγδάτη, Βηρυτός ήταν οι άλλες τρεις) και φέτος φιγουράρει στις λίστες των κορυφαίων προορισμών ως αναδυόμενη πόλη. Έτσι ενώ το 1999 οι επισκέπτες έφταναν μόλις τις 500.000, φέτος αναμένεται να αγγίξουν τα 2 εκατομμύρια. Τις τελευταίες δύο δεκαετίες η μεταμόρφωση του Μπέλφαστ δεν είναι απλά αξιοσημείωτη, αλλά αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση.
«Όλα αυτά όμως θα μπορούσαν εύκολα να αλλάξουν προς το χειρότερο αν δεν βρεθεί μια κοινά αποδεκτή λύση για τα χερσαία σύνορα πριν την ολοκλήρωση του Brexit», όπως τουλάχιστον υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές.
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy