Από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο…

Δεν περνά μέρα που να μην προστεθεί στο αρχείο δοτών μυελού των οστών του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος νέο δείγμα

«Eχουν περάσει έξι χρόνια από τότε που μου έδωσες τον μυελό των οστών σου. Σε ευχαριστώ ακόμη μια φορά… Είμαι οκτώ ετών και θέλω να σου ευχηθώ καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο καινούργιος χρόνος!». Το γράμμα ενός παιδιού στον άνθρωπο-σωτήρα του.

Δεν τον γνωρίζει, όμως μπορεί να καταλάβει, ακόμη και στην τρυφερή ηλικία των οκτώ χρονών, ότι του έδωσε το πολυτιμότερο δώρο: Τη ζωή του… Επιστολές σαν αυτή, χιλιάδες στο Καραϊσκάκειο Ιδρυμα.

Επιστολές γραμμένες από καρδιάς, από ανθρώπους που είδαν τη ζωή τους να κρέμεται από μια κλωστή μέχρι που ο αλτρουισμός και η ανθρωπιά ενός άλλου συνανθρώπου τους τους χάρισε τη ζωή. Επιστολές κι απ’ τους δότες…

Ευχαριστήριες κι αυτές. Για τη μοναδική εμπειρία που έζησαν. Για την ευκαιρία να προβούν στην υπέρτατη πράξη ανθρωπιάς. Μια τέλεια συμμαχία ζωής. Απ’ αυτές τις «συμπράξεις» που γίνονται από τον άνθρωπο για τον άνθρωπο και δίνουν αξία και νόημα στη ζωή…

Της Μαρίνας Κουμάστα

Χιλιάδες οι καταγεγραμμένοι δότες μυελού των οστών στα αρχεία του Ιδρύματος. Μια ακόμη απόδειξη ότι ως λαός μπορούμε να υπερηφανευόμαστε για την ανθρωπιά μας, για τη φιλευσπλαχνία και τα αλτρουιστικά μας αισθήματα. «Θα θέλαμε να σε ευχαριστήσουμε από τα βάθη της καρδιάς μας που έσωσες τη ζωή του παιδιού μας.

Τώρα το παιδί μας είναι καλά κι έχει μια φυσιολογική και ευτυχισμένη ζωή, όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας του. Σε ευχαριστούμε ξανά για την πράξη σου, και σου ευχόμαστε υγεία και ευτυχία». Αλλη μια ευχαριστήρια επιστολή από τους γονείς ενός παιδιού προς τον δότη. Ενα εγκάρδιο μήνυμα προς τον άγνωστο που έδωσε πίσω τη ζωή στο παιδί τους. Ενα μήνυμα που αναδεικνύει το ρόλο του Ιδρύματος, το μέγεθος του έργου του. Ενα έργο που συνδυάζει την ανθρωπιά με την επιστήμη. Ισχυρός συνδυασμός, που μπορεί να καταφέρει πολλά. Να νικήσει, ακόμη, και το θάνατο.

Αφορμή της ίδρυσης του Καραϊσκάκειου, άλλωστε, στάθηκε η μάχη που έδωσαν κατά της λευχαιμίας ο Γιάννης Τριταίος, η Αννα Γεωργίου από το Λονδίνο και ο πεντάχρονος Ανδρέας Καραϊσκάκης από την Κύπρο, οι οποίοι ύστερα από απεγνωσμένες προσπάθειες για εξεύρεση ιστοσυμβατού δότη, έχασαν τη μάχη για τη ζωή. Ονομάστηκε «Καραϊσκάκειο» στη μνήμη του Ανδρέα Καραϊσκάκη, αφού μετά το θάνατό του, η οικογένειά του δώρισε στο Υπουργείο Υγείας το ποσό που είχε μαζέψει μετά από έρανο για τη μεταμόσχευση μυελού των οστών του παιδιού τους με την υπόσχεση να δημιουργηθεί στην Κύπρο ένα αρχείο εθελοντών δοτών μυελού των οστών.

Το μεγαλύτερο αρχείο κατ’ αναλογία πληθυσμού

Aπό το 1995 οπόταν και δημιουργήθηκε το αρχείο δοτών, το Καραϊσκάκειο Ιδρυμα διατελεί σπουδαίο επιστημονικό έργο. Υστερα από τις συντονισμένες προσπάθειες του Ιδρύματος, το αρχείο δοτών μυελού των οστών της Κύπρου είναι το μεγαλύτερο σε αναλογία πληθυσμού ανά το παγκόσμιο με τους εγγεγραμμένους εθελοντές δότες να φτάνουν περίπου τους 160,000 –ανάμεσά τους και 20.000 Τουρκοκύπριοι.

Σύμφωνα μάλιστα με τον διευθυντή του Ιδρύματος Δρ. Παύλο Κωστέα «δεν περνά μέρα που να μην προστίθεται στο αρχείο δείγμα ενός νέου εθελοντή! Μόνο για το 2014 δόθηκαν από το Καραϊσκάκειο 24 μοσχεύματα σε Ελλάδα, Ιταλία, Ουγγαρία, Αυστραλία, κ.ά».

Παράλληλα όμως με την προσπάθεια επέκτασης του αρχείου δοτών μυελού των οστών το Ιδρυμα δημιούργησε κι ένα άλλο αρχείο- εξίσου σημαντικό: Το δημόσιο αρχείο Αίματος Ομφάλιου Λώρου το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Κωστέα, κατάφερε να αποθηκεύσει 3000 περίπου μονάδες αίματος ομφάλιου λώρου και μέχρι σήμερα χάρισε περισσότερα από 300 μοσχεύματα σε 20 διαφορετικές χώρες.

Εμφαση δόθηκε από τον κ. Κωστέα και στη δημιουργία ενός δικτύου σύγχρονων διαγνωστικών εργαστηρίων με στόχο τη συνεχή και αξιόπιστη στήριξη των ασθενών με λευχαιμία και άλλες αιματολογικές κακοήθειες.

«Ξεκινήσαμε δημιουργώντας ένα αρχείο δοτών για να μπορούμε να βρίσκουμε συμβατό δότη για τον ασθενή. Σήμερα προσφέρουμε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στην αντιμετώπιση των ασθενών. Από τη μελέτη της αιμοτολογικής κακοήθειας μέχρι την αναζήτηση δότη. Ενα δείγμα ύποπτο έρχεται πρώτα στο Καραϊσκάκειο Ιδρυμα, όπου γίνεται η αρχική διαγνωστική επεξεργασία. Εάν τα αποτελέσματα καταδείξουν μια λευχαιμία τότε αρχίζει η αναζήτηση δότη…», λέει χαρακτηριστικά ο διευθυντής του Κέντρου.

Δύσκολη υπόθεση

Δυστυχώς τα πράγματα δεν είναι πάντοτε εύκολα, λέει ο δρ. Κωστέας. Δεν υπάρχει πάντοτε ιστοσυμβατός δότης από την οικογένεια του ασθενή γι’ αυτό και η αναζήτηση επεκτείνεται-πολλές φορές- στο εξωτερικό. Πρόκειται για μια παγκόσμια συμμαχία. Πέραν από 20 εκ. δότες είναι καταγεγραμμένοι σε ένα διεθνές αρχείο στο οποίο το Καραϊσκάκειο Ιδρυμα έχει συνεχή πρόσβαση. «Δεν είναι λίγοι οι συμπατριώτες μας που δέχθηκαν μόσχευμα από Γερμανία, Αυστραλία και από άλλες χώρες του εξωτερικού», αναφέρει ο κ. Κωστέας, για να προσθέσει ότι και αρκετοί Κύπριοι έδωσαν μόσχευμα σε ασθενείς του εξωτερικού.

Σε σχέση με την ιστοσυμβατότητα μεταξύ Κυπρίων, ο κ. Κωστέας υπογραμμίζει ότι οι Κύπριοι έχουν πολύ ανομοιογενές γενετικό υλικό λόγω της ιστορίας της Κύπρου. Αυτό καθιστά την εξεύρεση ενός δότη πολύ δύσκολη παρά το γεγονός ότι έχουμε το μεγαλύτερο αρχείο δοτών ανά πληθυσμό.

Επιστημονικό επίτευγμα

Σημαντικός σταθμός στην επιστημονική δραστηριότητα του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος ήταν η δημιουργία το 2008 του Κέντρου Μελέτης Αιματολογικών Κακοηθειών, που αποτελεί τον ερευνητικό άξονα του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος με συνεργάτες παγκοσμίου κύρους ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα από την Κύπρο και το Εξωτερικό, όπως τα Πανεπιστήμια Κύπρου, Κέιμπριτζ, Σάρεϊ, Αθήνας και Πάτρας.

«Το Κέντρο ασχολείται μ’ ένα ευρύ φάσμα θεμάτων επιστημονικού ενδιαφέροντος, όπως είναι η μελέτη των αιματολογικών κακοηθειών, η συνεχής επιστημονική ανάπτυξη του τομέα της εργαστηριακής αιματοογκολογίας και η αποτελεσματική υποστήριξη των ασθενών με αιματολογικές κακοήθειες» αναφέρει ο κ. Κωστέας υπογραμμίζοντας ότι είναι πολύ σημαντικό όλες οι υπηρεσίες που αφορούν τη λευχαιμία και άλλες αιματολογικές κακοήθειες να βρίσκονται κάτω απ’ την ίδια στέγη».

Στη δίνη της κρίσης

Η οικονομική κρίση κτύπησε και το Καραϊσκάκειο Ιδρυμα, το οποίο παλεύει με νύχια και με δόντια για να κρατηθεί στη ζωή και να εξακολουθήσει να δίνει ζωή σε συνανθρώπους μας… Η κρατική χορηγία έχει μειωθεί, οι δωρεές-εισφορές έχουν περιοριστεί με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένα μεγάλο οικονομικό κενό, το οποίο γίνεται προσπάθεια για την κάλυψή του μέσω φιλανθρωπικών εκδηλώσεων.

«Είναι πολύ δύσκολο… όλοι οι Οργανισμοί, τα Ιδρύματα, οι Σύνδεσμοι προσπαθούν με τους ίδιους τρόπους να καλύψουν τα κενά και ο κόσμος έχει κουραστεί ή δεν έχει χρήματα να δώσει», αναφέρει ο κ. Κωστέας. Με την ευχή το κράτος να στηρίξει το Ιδρυμα και το πολύτιμο του έργο προς τους ασθενείς, ο κ. Κωστέας αναφέρεται στο μεγάλο πλήγμα που δέχθηκε η έρευνα με τη μείωση των κονδυλίων που αφορούν σ’ αυτή.

«Για το Καραϊσκάκειο Ιδρυμα τα ερευνητικά προγράμματα είναι πηγή ανάπτυξης. Ο τομέας της αιματο-ογκολογίας εξελίσσεται ραγδαία και αν θέλεις να στηρίξεις τους ασθενείς σωστά και αποτελεσματικά θα πρέπει να ακολουθείς τις επιστημονικές εξελίξεις…», εξηγεί.