Αποκαλύπτονται οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που παρεμποδίζουν μέτρα-κλειδιά για να προχωρήσει η ΕΕ πιο κοντά στην Κυκλική Οικονομία – και δεν είναι οι συνήθεις ύποπτοι.
Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις σε όλη την Ευρώπη, υποστηριζόμενες από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Περιβάλλοντος – European Environ mental Bureau (EEB), τους Φίλους της Γης Ευρώπης – Friends of the Earth Europe και το Zero Waste Europe, ρώτησαν τα Κράτη Μέλη (ΚΜ) αν υποστηρίζουν προτάσεις-κλειδιά για να ενδυναμώσουν την πολιτική της Ευρώπης για τα απόβλητα, στις διαπραγματεύσεις που θα λάβουν χώρα τις επόμενες εβδομάδες στις Βρυξέλλες.
Οι θέσεις αυτές αναρτήθηκαν σήμερα το πρωί στη σελίδα του EEB, στη μορφή διαδραστικού χάρτη, όπου αριστερά παρουσιάζονται οι ερωτήσεις και επιλέγοντας χώρα, εμφανίζονται δεξιά οι απαντήσεις.
Δείτε τις θέσεις της Κύπρου και των άλλων χωρών στο χάρτη
Οι προτάσεις αυτές, που ήδη έχουν εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, [1] συμπεριλαμβάνουν ψηλότερους δεσμευτικούς στόχους για ανακύκλωση για τα Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ), δεσμευτικούς στόχους για προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση των ΑΣΑ παράλληλα με επαναχρησιμοποίηση συσκευασιών, καλύτερη χωριστή συλλογή όλων των ροών αποβλήτων συμπεριλαμβανομένων και των οργανικών, πανευρωπαϊκούς κανόνες για την διευρυμένη ευθύνη των παραγωγών και θέτουν σαν στόχο μέχρι το 2030 τη μείωση της δημιουργίας αποβλήτων.
Η έρευνα αυτή δείχνει ότι ένας αριθμός χωρών, επιτίθεται στη φιλόδοξη αναθεώρηση των περί αποβλήτων νόμων της ΕΕ. Αν επικρατήσουν οπισθοδρομικές θέσεις στις διαπραγματεύσεις, τα σχέδια επιτάχυνσης της μετάβασης μέσα στα επόμενα χρόνια στην Κυκλική Οικονομία θα παγοποιηθούν.
Πρόσφατες αποκαλύψεις για τις μέχρι τώρα κοινές θέσεις του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνουν ότι οι χώρες που μπλοκάρουν τη μετάβαση αυτή κερδίζουν, παρά τη υψηλή φιλοδοξία κάποιων ΚΜ σε θέματα όπως οι στόχοι ανακύκλωσης, η διευρυμένη ευθύνη των παραγωγών και η χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων. [2]
Διακυβεύονται έτσι, η δημιουργία 800 χιλιάδων θέσεων εργασίας, όπου η μία στις δέκα θα προέρχεται από τον τομέα της επαναχρησιμοποίησης,με 72 δισεκατομμύρια ευρώ το χρόνο και εξοικονομήσεις σε όλη την Ευρώπη. Οι χώρες της ΕΕ θα χάσουν επίσης την ευκαιρία να αποφύγουν εκπομπές που ισοδυναμούν με 420 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, που αυτές αντιστοιχούν με 40% λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους της Ευρώπης. [3]
Η MeadhbhBolger, επικεφαλής της εκστρατείας για τους Φυσικούς Πόρους του δικτύου των Φίλων της Γης Ευρώπης, δήλωσε: «Είναι η τελευταία ευκαιρία για τις κυβερνήσεις να καθορίσουν το πως παράγουμε και διαχειριζόμαστε τα απόβλητα μας στην Ευρώπη για την επόμενη δεκαετία και ακόμη περισσότερο – είναι ζωτικής σημασίας να έχουμε μακροπρόθεσμη προσέγγιση με φιλόδοξες και δεσμευτικές απαιτήσεις.»
Ο Πέτρος Καμέρης, λειτουργός προγραμμάτων των Φίλων της Γης Κύπρου, ανέφερε: «Η Κύπρος έχει την ευκαιρία να θέσει ψηλά τον πήχη και να κάνει γενναία άλματα στη διαχείριση αποβλήτων και κατ’ επέκταση προς την κυκλική οικονομία. Παρόλα αυτά, όχι μονό επιλέγει να ακολουθεί από απόσταση την Ευρώπη, αλλά και σε κάποια σημεία την μπλοκάρει. Ελπίζουμε να αλλάξει ριζικά ο σχεδιασμός και να μην επαναληφθούν λάθη του παρελθόντος.» Πρόσθεσε: «Υπάρχουν αρκετά παραδείγματα στην Ευρώπη που έδειξαν ότι με πολιτική βούληση, πόλεις και χωριά ανεξαρτήτως μεγέθους, νοοτροπίας κτλ., έχουν μειώσει κατά 40% τα απόβλητά τους και έχουν φτάσει πάνω από το 65% σε ανακύκλωση, μειώνοντας παράλληλα το κόστος. Η Κύπρος δεν έχει πλέον δικαιολογία.»
Οι Θέσεις της Κύπρου
Όπως θα δείτε και στο χάρτη, η κυβέρνηση στην πρώτη ερώτηση δεν υποστηρίζει ψηλό στόχο για ανακύκλωση για το 2030, αν και θεωρείται υπεραρκετός ο χρόνος και είναι σχεδόν δεδομένο ότι θα της δοθεί παράταση λόγω των ήδη πολύ χαμηλών ποσοστών που έχει. Εκείνο που μας κάνει εντύπωση είναι στην τρίτη ερώτηση όπου, ενώ φαίνεται να στηρίζει την υποχρεωτική χωριστή συλλογή των οργανικών αποβλήτων, δε δέχεται τους στόχους για το 2025 και 2030. Σε ένα νησί με κίνδυνο ερημοποίησης, με ελάχιστη οργανική ύλη στο έδαφος, η κομποστοποίηση και η ανακύκλωση οργανικών έπρεπε να είναι πρώτη προτεραιότητα. Παρακάτω επίσης παρατηρούμε το παράδοξο, ότι η χώρα μας, δεύτερη στην παραγωγή αποβλήτων στην ΕΕ με πάνω από 600 κιλά ανά κάτοικο, δεν επιθυμεί στόχο για πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων ενώ δε φαίνεται να στηρίζει στόχους για προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση. Το θετικό είναι ότι συμφωνεί σε μεγάλο βαθμό με τις ελάχιστες απαιτήσεις για τη διευρυμένη ευθύνη των παραγωγών.
Ποιοι παρεμποδίζουν
Στις χώρες που αντιτίθενται των περισσότερων προτάσεων βρίσκονται η Δανία και οι Φιλανδία – που συνήθως θεωρούνται οι πρωτοπόροι στην πολιτική αποβλήτων, παρά το τεράστιο ποσοστό δημιουργίας αποβλήτων. Άλλες χώρες που κατηγορηματικά αρνούνται πιο φιλόδοξη πολιτική είναι η Ουγγαρία, η Λιθουανία και η Λετονία.
Χώρες όπως η Τσεχία, η Ιταλία, η Σουηδία, το Λουξεμβούργο και η Σλοβενία, αν και τελικά υποστηρίζουν το 65% σαν στόχο ανακύκλωσης, αναμένεται να είναι αρνητικές σε σχέδια για να καταστεί η προετοιμασία για ανακύκλωση υποχρεωτική, για στόχο του 10% των συσκευασιών να επαναχρησιμοποιούνται και για στόχο αποτροπής δημιουργίας αποβλήτων – όλα από τις κορυφαίες προτεραιότητες σε μια κυκλική οικονομία.
Το Ηνωμένο Βασίλειο, η Πολωνία, η Ιρλανδία, η Σλοβενία και η Κροατία δεν είναι μέχρι τώρα πρόθυμες να μοιραστούν τις θέσεις τους, υπογραμμίζοντας έτσι το μακροχρόνιο πρόβλημα διαφάνειας κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ των ΚΜ, όπως επίσης και μεταξύ των ΚΜ και των θεσμών της ΕΕ. Αυτό δημιουργεί φραγμούς μεταξύ των πολιτών της ΕΕ και των κυβερνήσεων τους και είναι σε αντίθεση με την προοδευτική και διαφανή στάση που υιοθέτησε το Ευρωκοινοβούλιο.
Οι Πρωτοπόροι
Από την άλλη, χώρες στο νότο όπως η Ελλάδα, η Ρουμανία και η Ισπανία, που γενικότερα αντιμετωπίζουν δυσκολίες στη διαχείριση αποβλήτων, καλούν για ενίσχυση της υποστήριξης για ανακύκλωση, προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση και καλύτερη χωριστή συλλογή.
Άλλες προοδευτικές χώρες που υποστηρίζουν τις αναθεωρήσεις είναι η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ολλανδία.
Ο PiotrBarczak, υπεύθυνος πολιτικής για τα απόβλητα του EEB, δήλωσε:«Κάθε μέρα ακούμε ότι οι κυβερνήσεις δεσμεύονται να μειώσουν τα απόβλητά τους για να εκμεταλλευτούν τα οφέλη της κυκλικής οικονομίας. Αλλά αυτό που γίνεται στις διαπραγματεύσεις πίσω από κλειστές πόρτες είναι αρκετές φορές μια εντελώς διαφορετική ιστορία.». Πρόσθεσε: «Χωρίς υψηλότερους στόχους σε ανακύκλωση και δεσμευτικά μέτρα για πρόληψη, όπου θα δινόταν ώθηση εμπιστοσύνης και σιγουριάς στην αγορά, οι κυβερνήσεις θα παλεύουν να βρουν τις αναγκαίες επενδυτικές ευκαιρίες για να εκκινήσουν τη μετάβαση στη κυκλική οικονομία. Η παροχή μακροπρόθεσμων φιλοδοξιών και δεσμευτικών απαιτήσεων είναι αυτά που οδηγούν την αλλαγή.»
Επόμενα Βήματα
- Υψηλόβαθμοί εκπρόσωποι από τα ΚΜ θα συναντηθούν πριν το τέλος του μήνα για να καθορίσουν τη θέση του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
- Μέχρι το τέλος Μαΐου και οι τρείς ευρωπαϊκοί θεσμοί – η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο της ΕΕ – θα έχουν μπει στις τελικές διαπραγματεύσεις μεταξύ τους πριν τη συμφωνία για το τελικό κείμενο των νέων νόμων για τα απόβλητα.
***
Σημειώσεις
Φίλοι της Γης Κύπρου Αγίου Ανδρέου 361, 3035 Λεμεσός Τηλ.: 25 347042
[email protected][email protected][email protected]
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
