Ασκήσεις ισορροπίας με τον Δημοσθένη Παπαμάρκο και τον Σωφρόνη Σωφρονίου

γραμμές

Γλώσσα, ύφος, φόρμα: Ασκήσεις ισορροπίας με τον Σωφρόνη Σωφρονίου και τον Δημοσθένη Παπαμάρκο

Το Βιβλιοτρόπιο, στο πλαίσιο του κύκλου εκδηλώσεων «Περί γραφής διάλογοι» διοργανώνει τη δεύτερη Συνάντηση Συγγραφέων για το 2017 φιλοξενώντας τον Σωφρόνη Σωφρονίου και τον Δημοσθένη Παπαμάρκο σε Λεμεσό και Λευκωσία. Η εκδήλωση «Γλώσσα, ύφος, φόρμα: Ασκήσεις ισορροπίας» γίνεται με την υποστήριξη των εκδόσεων Αντίποδες και του Συνδέσμου Μικρασιατών.

Τετάρτη 18 Οκτωβρίου 2017 στις 19:30 στο Κέντρο Λόγου και Τεχνών ΤΕΧΝΟΔΡΟΜΙΟ, Μουσείο «Το Πλουμιστό Ψωμί», Λεμεσός

Πέμπτη 19 Οκτωβρίου 2017 στις 18:30 στο Public, The Mall of Cyprus, Λευκωσία

«Στην περίπτωση της ”ΜεταΠοίησης” και του ”Γκιακ” η πρωτοπρόσωπη αφήγηση επιλέχθηκε, επειδή θεώρησα πως με αυτόν τον τρόπο ο αναγνώστης έχει τη δυνατότητα να έρθει πιο κοντά με τους ήρωες των διηγημάτων. Να εξομοιώσει με μεγαλύτερη πιστότητα την οπτική του κόσμου που αυτοί προτάσσουν, να αφομοιώσει την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεση του καθενός και να αποκτήσει μία διαυγέστερη εικόνα, όσο το δυνατόν αδιαμεσολάβητη, του τι πρεσβεύει ο λόγος τους.

[…] Η χρήση από μέρους μου της συγκεκριμένης γλώσσας δεν είχε να κάνει με καμία πρόθεση διάσωσής της. Αφενός γιατί θεωρώ ότι δεν συντρέχει καμία ανάγκη διάσωσής της. Ο ιδιωματικός λόγος που χρησιμοποιώ στο ”Γκιακ” παραμένει ζωντανός και μέρος της καθημερινής ζωής πολλών ανθρώπων. Αφετέρου επειδή πιστεύω πως ένα βιβλίο από μόνο του δεν αρκεί να διασωθεί κάτι τόσο μεγάλο όσο η γλώσσα ενός τόπου. Επιπλέον, η επιλογή του συγκεκριμένου ιδιώματος, όπως και αυτή της προφορικότητας, έγινε γιατί θεώρησα ότι αυτά είναι τα κατάλληλα εργαλεία που θα μου επέτρεπαν να αναπαραστήσω πληρέστερα το αντιληπτικό σύμπαν των χαρακτήρων-αφηγητών των ιστοριών του ”Γκιακ” στους αναγνώστες τους, και άρα να επιτρέψω στους τελευταίους μία αμεσότητα στην πρόσληψή τους. Γενικά, η καταγραφή και διάσωση μιας γλώσσας ανήκει μάλλον στο χώρο της λαογραφίας και της γλωσσολογίας παρά της λογοτεχνίας.»

Δημοσθένης Παπαμάρκος, συνέντευξη στην Ελένη Γκίκα (Fractal 15/7/15)

«Στην Κύπρο έχουμε προβλήματα ταυτότητας. Ένα από τα ζητήματα που εντείνουν αυτό το πρόβλημα είναι αυτό της γλώσσας. Ενώ έχουμε τη δική μας ντοπιολαλιά, στα σχολεία διδασκόμαστε μόνο τη βάση αυτής της ντοπιολαλιάς, δηλαδή την ελληνική. Στην καθημερινότητά μας, όμως, συνεχίζουμε να μιλάμε την κυπριακή. Άμα θες να μιλήσεις, επίσημα πας αμέσως στην ελληνική, άμα όμως μιλάς με την παρέα σου, επιλέγεις την κυπριακή. Αν μιλήσεις ελληνικά στην παρέα σου, τότε ακούγεσαι αμέσως δήθεν, αν μιλήσεις κυπριακά σε μια διάλεξη, είσαι χωριάτης. Και από πάνω, πολλοί λίγοι ξέρουν να γράφουν την κυπριακή ενώ, ταυτόχρονα, μετά από τόση ταλαιπωρία η κυπριακή στην οποία αναφέρομαι αποτελεί σήμερα έναν αχταρμά. Αυτή η πάλη του δήθεν και του χωριάτη αφορά και όλες τις άλλες περιοχές με τις δικές τους ντοπιολαλιές, από τα αρβανίτικα χωριά και την Ήπειρο ως την Κρήτη και τα Δωδεκάνησα. Άνθρωποι όπως ο Δημοσθένης ή παλαιότερα ο Σωτήρης Δημητρίου και άλλοι κατάφεραν να περιτριγυρίσουν την ντοπιολαλιά που έχει αποδέκτες μόνο λίγους και να τη σπρώξουν κυριολεκτικά στα μούτρα του αναγνώστη, λέγοντας κατά κάποιο τρόπο κάτι σαν: κοιτάξτε, στην Ελλάδα είμαστε και αυτό. Αν απαρνηθεί κάποιος τη γραφή του Δημοσθένη στο Γκιακ, θα είναι σαν να κλείνει εσκεμμένα τα μάτια σε ένα κομμάτι της ύπαρξής του, να μην το αποδέχεται, και άρα χάνει την ευκαιρία να καλυτερέψει.»

Σωφρόνης Σωφρονίου, συνέντευξη στον M. Hulot (Lifo 15/2/16)