Χριστόφορος Θεοφάνους: Η λογική των οροφών καταδικάζει την παιδεία σε μνημόνιο

Εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις δεν προχώρησαν λόγων περικοπών

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Ακόμη περιμένουν εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν σε αναβάθμιση της εκπαίδευσης νηπιαγωγοί και δάσκαλοι, όπως ομολογεί ο πρόεδρος της Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων και Νηπιαγωγών, Χριστόφορος Θεοφάνους.

Δυστυχώς, όπως επισημαίνει, η οροφή αποτελεί τη δικαιολογία της κυβέρνησης στην ανικανότητά της να αντιμετωπίσει τα τεράστια προβλήματα της καθημερινότητας στα σχολεία, όπως η παραβατικότητα και ο αναλφαβητισμός.

Την ίδια ώρα ο Χριστόφορος Θεοφάνους τονίζει ότι δεν έχουν αντιμετωπιστεί ούτε σοβαρά εκπαιδευτικά ζητήματα, όπως είναι η Ειδική Εκπαίδευση, η οποία απαιτεί επένδυση κεφαλαίων και όχι λύσεις που να στηρίζονται στη βάση της λογικής των αριθμών, των οροφών και της λιτότητας.

Πλησιάζουμε προς το τέλος μιας ακόμη σχολικής χρονιάς. Είστε ικανοποιημένος από τον πρώτο απολογισμό;

Δυστυχώς, για ακόμα μια χρονιά αναμέναμε από τον Υπουργό Παιδείας εκείνες τις μεταρρυθμίσεις που θα οδηγούσαν σε ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης και θα τροχοδρομούσαν λύσεις στα χρόνια προβλήματα της καθημερινότητας.

Ενώ λοιπόν αναμέναμε την υιοθέτηση εκείνων των πολιτικών που θα στήριζαν πραγματικά τον/τη δάσκαλο/α, τη νηπιαγωγό και τον/την ειδικό/ή εκπαιδευτικό στη δύσκολη καθημερινότητά του/της, αυτό που στο τέλος έγινε είναι να μην εφαρμόζονται, γιατί έτσι αυξάνονται οι ανάγκες για εκπαιδευτικό προσωπικό, γεγονός που δεν τους το επιτρέπει η οροφή.

Αυτή η οροφή είναι η αιτία που δεν μπορούν να προχωρήσουν οι όποιες εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις για ποιοτική αναβάθμιση της εκπαίδευσης και αυτή είναι η συχνή δικαιολογία της κυβέρνησης στην ανικανότητά της να αντιμετωπίσει τα τεράστια προβλήματα της καθημερινότητας στα σχολεία μας, όπως η παραβατικότητα και ο αναλφαβητισμός.

Είναι ξεκάθαρο ότι η ύπαρξη μιας τέτοιας οροφής εγκλωβίζει και καταδικάζει την παιδεία του τόπου σε μνημόνιο για τα επόμενα χρόνια, παρά τις δημόσιες εξαγγελίες και πανηγυρισμούς περί εξόδου από αυτό.

Ήταν μια έντονη χρονιά για τα θέματα παιδείας. Θυμόμαστε όλοι τα «συμβόλαια» μέσα στα σχολεία. Θεωρείτε ότι είναι ένα ζήτημα που θα επανέλθει με τη νέα χρονιά;

Τα δύο τελευταία χρόνια ζούμε πρωτοφανή γεγονότα αναφορικά με τη στελέχωση των σχολείων. Το φθινόπωρο του 2015 είχαμε για πρώτη φορά συναδέλφους να διορίζονται ως αντικαταστάτες, έναντι κενών θέσεων, μέχρι τον Δεκέμβριο που ψηφίστηκε από τη Βουλή συμπληρωματικός προϋπολογισμός.

Ο Υπουργός τότε μας είχε διαβεβαιώσει ότι δεν θα επαναληφθούν στο μέλλον τέτοιοι διορισμοί. Πράγματι, την επόμενη χρονιά δεν επαναλήφθηκαν αυτοί οι διορισμοί, αλλά πολύ χειρότεροι, αφού γύρω στους 80 συναδέλφους διορίστηκαν με δεκάμηνα συμβόλαια αντικαταστατών.

Είναι με μεγάλη αγωνία που αναμένουμε τους φετινούς διορισμούς, αφού, όπως το 2015 έτσι και το 2016, έχει υποσχεθεί ότι δεν θα επαναληφθούν τέτοιοι διορισμοί. Ταυτόχρονα, αναμένουμε να δούμε εάν το Υπουργείο Οικονομικών εγκρίνει τελικά τις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν.

Για ακόμα μια φορά η ύπαρξη οροφής στους διορισμούς στην εκπαίδευση αποτελεί αιτία προβλημάτων και αχρείαστης αναστάτωσης.

Είναι γεγονός ότι ο κατάλογος διοριστέων έχει κάνει τον κύκλο του. Ωστόσο, θεωρείτε ότι το Νέο Σύστημα Διορισμού δίνει τις λύσεις που πρέπει;

Είναι δημόσια παραδεκτό ότι οι πρόνοιες καταρτισμού του καταλόγου διοριστέων έχρηζαν εκσυγχρονισμού και διαφοροποιήσεων.

Ανέκαθεν όμως είμαστε ενάντια στην εφαρμογή της οποιασδήποτε εξέτασης, ως κριτήριο καταρτισμού καταλόγου προσλήψεων στην εκπαίδευση, γιατί δεν θεωρούμε ότι μέσα από την εξέταση μπορούν να επιλεγούν οι καλύτεροι εκπαιδευτικοί.

Αντίθετα, η εμπειρία, όπως τεκμηριώνεται και επιστημονικά, αποτελεί σημαντικό παράγοντα του αποτελεσματικού και ικανού εκπαιδευτικού. Η εφαρμογή του Νέου Συστήματος Διορισμού δεν θεωρούμε ότι δίνει τις όποιες λύσεις, αλλά απλώς «πουλά» ανύπαρκτες ελπίδες σε χιλιάδες υποψήφιους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι με το νέο σύστημα έχουν ελάχιστες πιθανότητες να διεκδικήσουν μία από τις έτσι και αλλιώς περιορισμένες θέσεις.

Το μόνο που θα πετύχει άμεσα είναι εκατοντάδες συνάδελφοι, με χρόνια εργασίας στην εκπαίδευση, να κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους. Συγκεκριμένα, με αφορμή την πιθανή και διαφαινόμενη απώλεια εργασίας αρκετών συναδέλφων καλούμε άμεσα τα πολιτικά κόμματα όπως επιμείνουν στη θέση να αναγνωριστούν ως αορίστου χρόνου όσοι έχουν συμπληρώσει 30 μήνες αθροιστικής υπηρεσίας, αλλά και όσοι θα συμπληρώνουν 30 μήνες υπηρεσίας στο άμεσο μέλλον.

Δυστυχώς, η κυβέρνηση στην τελευταία συνεδρία της Επιτροπής Παιδείας ήταν για ακόμη μια φορά παντελώς απροετοίμαστη, όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο θα διασφαλιστεί αυτή η ομάδα των εκπαιδευτικών με 30 μήνες υπηρεσία στην εκπαίδευση. Για ακόμη μια φορά αδυνατεί το Υπουργείο να απαντήσει και να τοποθετηθεί ξεκάθαρα επί του συγκεκριμένου θέματος.

Τελικά πόσες θα είναι οι ανάγκες για τα σχολεία;

Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν δημοσιοποιηθεί φαίνεται ότι οι ανάγκες για την επόμενη χρονιά θα είναι αυξημένες κατά 200 εκπαιδευτικούς. Οι επιπρόσθετες αυτές ανάγκες θα πρέπει αρχικά να εγκριθούν από το Υπουργείο Οικονομικών και αργότερα μέσα από συμπληρωματικό προϋπολογισμό να αυξηθεί η περίφημη οροφή στους διορισμούς εκπαιδευτικών.

Σε διαφορετική περίπτωση, το ΥΠΠ, για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του, θα υποχρεωθεί να ανατρέξει σε λύσεις όπως τα δεκάμηνα συμβόλαια ή στο διορισμό αντικαταστατών έναντι κενών θέσεων, γεγονός που εάν συμβεί, θα δημιουργήσει τεράστια αναστάτωση στην εκπαίδευση.

Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι αν και το επάγγελμα του δασκάλου είναι κλειστό, αν αναλογιστεί κανείς τις χιλιάδες που περιμένουν διορισμό, εντούτοις 1.879 υποψήφιοι το έχουν στις προτιμήσεις τους.

Όσον αφορά το ενδιαφέρον τόσου μεγάλου αριθμού μαθητών να σπουδάζουν δάσκαλοι το μόνο που θα ήθελα να τους αναφέρω είναι ότι τα επόμενα δέκα χρόνια θα αφυπηρετήσουν περίπου 250 δάσκαλοι και ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν στον κατάλογο διοριστέων περίπου 4.000 υποψήφιοι δάσκαλοι.

Φαίνεται ξεκάθαρα ότι οι πιθανότητές τους για διορισμό είναι πάρα πολύ περιορισμένες, γεγονός που πιθανόν να τους υποχρεώσει να ακολουθήσουν διαφορετική επαγγελματική σταδιοδρομία. Το ΥΠΠ θα έπρεπε να ενημερώνει ξεκάθαρα τους μαθητές και όχι να τους πουλά ανύπαρκτες ελπίδες μέσα από το Νέο Σύστημα Διορισμού.

Ένα μεγάλο κεφάλαιο είναι η Ειδική Εκπαίδευση. Και εδώ όμως φαίνεται ότι είναι πολλές οι αδυναμίες από πλευράς ΥΠΠ στο να στηρίξει τα παιδιά και τις οικογένειες.

Είναι πραγματικότητα ότι το ΥΠΠ αδυνατεί να στηρίξει πραγματικά τα παιδιά που χρήζουν Ειδικής Εκπαίδευσης αλλά και τις οικογένειές τους. Όλοι μας θα αναμέναμε να αυξηθούν οι παρεχόμενες ώρες Ειδικής Εκπαίδευσης και Λογοθεραπείας που αντιστοιχούν σε κάθε εγκεκριμένο παιδί, σύμφωνα πάντοτε με τις προσωπικές του ανάγκες, ούτως ώστε να πετύχουμε καλύτερα και έγκαιρα αποτελέσματα.

Δυστυχώς, κύρια έγνοια του ΥΠΠ είναι να μειώσει τον παρεχόμενο χρόνο Ειδικής Εκπαίδευσης, αφού θεωρεί παράλογο τον αυξημένο αριθμό περιστατικών που έχουν εγκριθεί τα τελευταία χρόνια στην Ειδική Εκπαίδευση.

Η όλη προσπάθειά τους δεν είναι αποτέλεσμα των όποιων επιστημονικών πορισμάτων, αλλά έχει ως αποκλειστικό στόχο τη μείωση του προσωπικού και ειδικότερα τον μη επαναδιορισμό των συναδέλφων με δεκάμηνα συμβόλαια.

Συνεπώς, ο ήδη μειωμένος χρόνος που παρέχεται στα παιδιά που χρήζουν στήριξης, μειώνεται ακόμα περισσότερο, με μόνο γνώμονα την εξοικονόμηση κονδυλίων. Η αντιμετώπιση των σοβαρών εκπαιδευτικών ζητημάτων, όπως είναι η Ειδική Εκπαίδευση, απαιτεί επένδυση κεφαλαίων και όχι λύσεις που να στηρίζονται στη βάση της λογικής των αριθμών, των οροφών και της λιτότητας.

Ποια η άποψή σας για το Νέο Σύστημα Αξιολόγησης, έτσι όπως προωθείται από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού;

Η φιλοσοφία η οποία διέπει την πρόταση, όπως πηγάζει από τις επιμέρους πρόνοιές της, μας βρίσκει κάθετα αντίθετους. Συγκεκριμένα, μέσα από τις διάφορες πρόνοιες του σχεδίου εισάγεται ένα αυστηρά ιεραρχημένο πλαίσιο επόπτευσης της εκπαίδευσης. Δίνεται υπερεξουσία σε κάθε ανώτερο, ενώ εκπαίδευση και εκπαιδευτικοί μπορούν να γίνουν υποχείριο της εκάστοτε εξουσίας.

Απομακρυνόμαστε ολοκληρωτικά από το ανθρώπινο και δημοκρατικό σχολείο, χωρίς άγχος για τους εκπαιδευτικούς και τους/τις μαθητές/τριες. Αντίθετα, υιοθετούνται τακτικές αξιολόγησης από τις πρακτικές του management και της διαχείρισης προσωπικού στην ελεύθερη αγορά, τακτικές οι οποίες δεν έχουν θέση στο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Πρόκειται καθαρά για ένα γραφειοκρατικό μοντέλο, με ιδιαίτερα χρονοβόρες διαδικασίες.

Η συνεχής συμπλήρωση εντύπων και η ενασχόληση με γραφειοκρατικές διαδικασίες στερούν σοβαρό χρόνο από τον εκπαιδευτικό και το παιδαγωγικό του έργο. Διαχρονικά είμαστε υπέρμαχοι στην αλλαγή του υφιστάμενου Σχεδίου Αξιολόγησης, το οποίο κατά γενική ομολογία είναι απαρχαιωμένο και αντιπαραγωγικό.

Παρόλ’ αυτά δεν πρόκειται να δεχτούμε ό,τι μας προτείνει η επίσημη πλευρά, τη στιγμή που αυτό απέχει κατά πολύ από αυτό που οραματιζόμαστε. Η δημιουργία ενός συγκεντρωτικού και αυστηρά ιεραρχημένου πλαισίου ελέγχου και επόπτευσης από την εξουσία, με συνεπακόλουθο τη διαμόρφωση συγκεκριμένου τύπου εκπαιδευτικών, μας βρίσκει κάθετα αντίθετους.

Στις 30 Μαΐου έχετε εκλογές. Πού στοχεύετε και τι προσδοκάτε ως Προοδευτική Κίνηση Δασκάλων και Νηπιαγωγών;

Στόχος μας στις επερχόμενες εκλογές της ΠΟΕΔ είναι η παρουσία μιας ισχυρής Προοδευτικής στα σώματα της ΠΟΕΔ, για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τον αγώνα μας βαδίζοντας στο δρόμο της αντίστασης και της διεκδίκησης.

Αυτό που υποσχόμαστε είναι ότι θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή του αγώνα, τόσο για την προάσπιση και τη θωράκιση των εργασιακών θέσμιων όσο και για την ποιοτική αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου. Θα συνεχίσουμε μέσα από δημόσιες τοποθετήσεις, κινητοποιήσεις ή ακόμα και με απεργιακά μέτρα να αντιστεκόμαστε σε εκείνες τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές που στόχο έχουν τον εργαζόμενο και το δημόσιο σχολείο, έτσι ώστε να προστατευτεί η παιδεία του τόπου και κατ΄επέκταση η κυπριακή κοινωνία. Κύριος στόχος είναι η υπεράσπιση του δημόσιου σχολείου και η διαφύλαξη του δημόσιου χαρακτήρα του.

Οι μαθητές μας είναι το μέλλον της κυπριακής κοινωνίας και αυτό το μέλλον αξίζει σίγουρα καλύτερης μεταχείρισης. Είμαστε ταγμένοι να θωρακίσουμε το δημόσιο σχολείο και να αντισταθούμε σε πολιτικές αποψίλωσής του μέσα από περικοπές κονδυλίων και άλλες εκπτώσεις.

Η παιδεία, ως ο μοναδικός φορέας ανάκαμψης και εξόδου από την οικονομική κρίση, επιβάλλεται να παραμείνει αλώβητη και να διαφυλαχθεί ως κόρη οφθαλμού. Αυτό που υποσχόμαστε είναι ότι με ήθος, σταθερές αρχές και αξιοπιστία θα συνεχίσουμε την καθημερινή μας προσπάθεια.

Τελειώνοντας, θα ήθελα να απευθυνθώ στον διδασκαλικό κόσμο και να τον καλέσω, εάν δεν είναι ικανοποιημένος από την υφιστάμενη πορεία της ΠΟΕΔ, να συμπορευθεί μαζί μας και όλοι μαζί αυτή τη φορά, να κάνουμε τη διαφορά.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy