«Δεν μπορούμε να σκοτώσουμε την ελπίδα για λύση»

---

Συνέντευξη στη Μαρία Φράγκου

Οι στιγμές που διανύουμε στο Κυπριακό είναι κρίσιμες. Οι εξελίξεις, ραγδαίες το τελευταίο διάστημα, έφεραν τη διαπραγματευτική διαδικασία σε ένα τέλμα. Κι αν τις προηγούμενες ημέρες το ζητούμενο ήταν η επιστροφή των δύο ηγετών στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, σήμερα στόχος είναι η διάσωση των συνομιλιών. Το ΑΚΕΛ, από την πρώτη στιγμή, αναλώθηκε σε ένα αγώνα δρόμου, ανέλαβε πρωτοβουλίες και έκανε συναντήσεις για να ξεπεραστεί η κρίση. Διάχυτη είναι η απογοήτευση αλλά και η αγωνία του Γ.Γ. της Κ.Ε. του ΑΚΕΛ για τις εξελίξεις, όπως διατυπώνεται και στη συνέντευξη που ακολουθεί. Και η έκκλησή του προς τους δύο ηγέτες είναι κοινή: Με λογική και ρεαλισμό να κινηθούν, για να επιστρέψουν στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης.

---

Ολες τις προηγούμενες ημέρες είχατε αναλάβει πρωτοβουλίες με στόχο την επιστροφή των δύο ηγετών στις διαπραγματεύσεις. Οι εξελίξεις είναι τέτοιες που στόχος τώρα θα πρέπει να είναι η διάσωση των συνομιλιών. Θα αναλάβετε κάποια πρωτοβουλία άλλη ως ΑΚΕΛ;

Ολοι όσοι θέλουν ειρήνη και λύση, όλοι όσοι αγαπούν την Κύπρο, νομίζω ότι έχουν υποχρέωση να καταβάλουν κάθε προσπάθεια, ώστε να ξεπεραστούν τα προβλήματα, τα οποία προέκυψαν μετά τη γνωστή απόφαση της πλειοψηφίας της Βουλής. Είναι προφανές ότι κάποιοι επιχαίρουν, γιατί τα πράγματα έχουν οδηγηθεί σε αυτό το σημείο. Δεν συνειδητοποιούν, όμως, τι θα συμβεί, εάν και εφόσον διαιωνιστεί το αδιέξοδο στις συνομιλίες. Εμείς ξέρουμε τι σημαίνει μη λύση στο Κυπριακό. Σημαίνει διολίσθηση που θα μας φέρνει ολοένα και πιο κοντά στη διχοτόμηση και ακόμα χειρότερα πιο κοντά στην προσάρτηση των κατεχομένων στην Τουρκία. Εχουμε υποχρέωση, λοιπόν, να καταβάλουμε κάθε προσπάθεια για να ξεπεραστούν τα προβλήματα. Βέβαια, εμείς ως ΑΚΕΛ ξέρουμε ότι έχουμε όρια σε αυτή μας την προσπάθεια. Κυρίως, εξαρτάται από τους δύο ηγέτες η επιστροφή στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Και η έκκληση που απευθύνω ξανά και προς τους δύο ηγέτες, είναι να μην κυριαρχούνται από συναισθήματα, αλλά να σκέφτονται με τη λογική και να κινούνται με ρεαλισμό, στοιχεία που απαιτούνται, όταν επιδίωξη είναι η επανένωση της πατρίδας μας.

Θεωρείτε, δηλαδή, ότιέχουνεξαντληθείτα περιθώρια;

Δενέχουμε πολλά περιθώριανακάνουμεάλλα πράγματα. Εμείςέχουμεσυνομιλήσειαπότην πρώτηστιγμήμετ/κ πολιτικάκόμματα, μεηγέτες, μεσυνεργάτεςτουκ. Ακιντζί, έχουμεδιαβιβάσειταμηνύματάμας, είπαμε ποιακατάτηνάποψήμαςείναιηουσίατηςκατάστασηςόπωςέχειαυτήδιαμορφωθεί. ΧαίρομαιγιατίκαιοιΤ/κσυνομιλητέςμας – καιτοΡΤΚκαιτοΚόμμαΚοινοτικήςΔημοκρατίαςμετουςοποίουςσυναντηθήκαμε, αλλάείμαιβέβαιοςκαιάλλατ/κ πολιτικάκόμματα – ενώνουντηφωνήτουςμαζίμας, απευθυνόμενοι προςτουςδύοηγέτεςγιαναβρουντοντρόπονα  ξεπεραστούντα προβλήματακαιναεπαναρχίσουνοιδιαπραγματεύσεις.

Συμμερίζεστε τις ίδιες ανησυχίες με τους Τ/κ συνομιλητές σας. Και νιώθουν και αυτοί ότι δεν έχουν άλλα περιθώρια παρέμβασης…

Ασφαλώς. Και για τα τ/κ κόμματα υπάρχουν όρια για το μέχρι πού μπορούν να επιδράσουν πάνω στον Τ/κ ηγέτη. Την ίδια στιγμή όμως συναισθανόμαστε ότι δεν μπορούμε να σκοτώσουμε την ελπίδα για λύση στο Κυπριακό. Αυτή η ελπίδα πρέπει να διατηρηθεί ζωντανή. Και είναι υποχρέωσή μας να διατηρήσουμε ζωντανή αυτή την ελπίδα, αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες, αναπτύσσοντας δραστηριότητες και επιχειρώντας να συμβάλουμε προς τη σωστή κατεύθυνση.

Και θα κινηθείτε και προς τον διεθνή παράγοντα;

Δεν θα μείνουμε μόνο εντός. Την ερχόμενη εβδομάδα θα ταξιδέψουμε στις Βρυξέλλες. Θα έχουμε συναντήσεις με αξιωματούχους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά κυρίως της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σε μία προσπάθεια να συμβάλουμε στο ξεπέρασμα των προβλημάτων. Μια από τις σημαντικές συναντήσεις που θα έχουμε, θα είναι με την κ. Φεντερίκα Μογκερίνι, η οποία ήταν παρούσα και στη Γενεύη και θεωρώ ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στις προσπάθειες για επανέναρξη του διαλόγου.

Ούτε και ένα παιγνίδι αλληλοεπίρριψης ευθυνών τής μιας προς την άλλη πλευρά είναι ό,τι πιο χρήσιμο και ωφέλιμο αυτή τη στιγμή…

Αυτό που έχει συμβεί δεν μπορεί να είναι απόρροια μόνο της απόφασης της πλειοψηφίας της Βουλής. Πρέπει να έχουν συσσωρευτεί ζητήματα, τα οποία έχουν οδηγήσει στη συγκεκριμένη εξέλιξη. Προτεραιότητα αυτή την ώρα θα πρέπει να είναι ο τρόπος επανέναρξης της διαδικασίας διαπραγμάτευσης και όχι η επίρριψη ευθυνών τού ενός προς τον άλλο. Λανθασμένα και ο κ. Ακιντζί και ο κ. Αναστασιάδης έχουν μπει σε αυτό το παιγνίδι. Εχουμε κι εμείς πάρα πολλά να πούμε, δεν τα λέμε, γιατί προτεραιότητα πρέπει να είναι η επανέναρξη του διαλόγου.

Οταν λέτε έχετε πολλά να πείτε…

Και για τον τρόπο που διαπραγματευόμαστε και για τις θέσεις που αναπτύσσονται… Επαναλαμβάνω, δεν είναι αυτό το ζητούμενο όμως.

Η δική μας πλευρά έδωσε την αφορμή, αυτή είναι η αλήθεια, με τη γνωστή απόφαση της Βουλής. Εστω και αργοπορημένα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έκανε κάποιες διορθωτικές κινήσεις. Γιατί πιστεύετε δεν πείστηκε ο κ. Ακιντζί; Ή η Αγκυρα είναι αυτή που δεν έχει πειστεί;

Δεν μπορώ να γνωρίζω τι κρύβεται στο μυαλό του κ. Ακιντζί ή αν υπάρχει κάτι άλλο πίσω από τον κ. Ακιντζί. Εκείνο που είναι γεγονός είναι ο τρόπος με τον οποίο έχει αντιδράσει ο κ. Ακιντζί. Επιμένω, είναι υπερβολικός και απαράδεκτος. Επισημαίνω, επίσης, ότι ναι, ο κ. Αναστασιάδης θα μπορούσε πιο έγκαιρα να αντιδράσει. Και με πιο αποφασιστικό τρόπο. Κι ενδεχομένως τα πράγματα να ήταν διαφορετικά στην εξέλιξή τους. Δεν μπορώ βέβαια να το γνωρίζω αυτό. Πέραν τούτου, για μας είναι προφανές πως ο κ. Αναστασιάδης έχει μπει για τα καλά στην προεκλογική του εκστρατεία, όσο και να λέει το αντίθετο. Κι έχει κάθε δικαίωμα να το πράξει, βέβαια. Η έκκλησή μας όμως είναι να μην επιτρέψει αυτό να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται το Κυπριακό. Εάν επιτρέψει κάτι τέτοιο – και λυπούμαι να πω ότι μέχρι στιγμής είναι προφανές ότι τον επηρεάζει αυτή η αγωνία για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του – θα προκαλέσει τεράστια ζημιά στις συνομιλίες για το Κυπριακό. Και πολύ φοβάμαι ότι θα είναι καταστροφική για το Κυπριακό αυτή η πρόωρη έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας.

Οκ. Ακιντζί, επιμένω, είναι υπερβολικός και απαράδεκτος. Επισημαίνω, επίσης, ότι ναι, ο κ. Αναστασιάδης θα μπορούσε πιο έγκαιρα να αντιδράσει. Και με πιο αποφασιστικό τρόπο

Φοβάστε μην τυχόν και το Κυπριακό παραμείνει όμηρος της Τουρκίας, μέχρι και το δημοψήφισμα του Απρίλη;

Εμείς εκτιμήσαμε από την πρώτη στιγμή ότι το δημοψήφισμα στην Τουρκία θα προκαλούσε κάποια καθυστέρηση στις ουσιαστικές συζητήσεις στο Κυπριακό. Και είχαμε πει στον κ. Αναστασιάδη ότι πρέπει να αξιοποιήσει το χρονικό διάστημα μέχρι τότε, για να κάνουμε την απαραίτητη προεργασία. Συνολικά. Για να είμαστε πολύ καλά προετοιμασμένοι για την περίοδο μετά τις 16 Απριλίου. Αν η Τουρκία επιδείκνυε ενδιαφέρον να προχωρήσουμε, καλώς. Θα ήμασταν έτοιμοι και θα προχωρούσαμε. Εάν όχι, η δική μας ετοιμότητα θα εξέθετε την Τουρκία και θα φαινόταν ξεκάθαρα στα μάτια της διεθνούς κοινότητας ότι είχε ακέραια την ευθύνη για το πιθανό αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις.  Αντί να το κάνουμε αυτό, δυστυχώς έχουμε εμπλακεί σε μια εντελώς διαφορετική συζήτηση.

Μήπως, όμως, υπάρχουν και θέματα ουσίας της διαπραγμάτευσης για τα οποία κάνει πίσω ο κ. Ακιντζί;

Σίγουρα υπάρχουνδυσκολίες και στην ουσία των διαπραγματεύσεων. Τα σημαντικά ζητήματα δεν τα έχουν αγγίξει ακόμη με τρόπο που να είναι αποτελεσματικός. Ενώ σε άλλα ζητήματα υπάρχει πισωγύρισμα γιατί και οι δύο πλευρές υπαναχωρούν από θέσεις τις οποίες είχαν διατυπώσει. Η μια πλευρά κατηγορεί την άλλη ότι εκείνη υπαναχωρεί. Εγώ δεν μπορώ να γνωρίζω, γιατί δεν είμαι στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης. Εκείνο το οποίο λέω είναι ότι δεν έχουμε, πλέον, περιθώρια για αμφιταλαντεύσεις, παλινδρομήσεις κ.λπ.. Πρέπει να είμαστε σοβαροί και συνεπείς στα όσα συζητούνται και με ξεκάθαρες προσεγγίσεις. Εμείς είχαμε προτείνει στον κ. Αναστασιάδη και διαβιβάσαμε την άποψή μας και στον κ. Ακιντζί, ότι θα πρέπει να γίνει ένα πακέτο με τα εναπομείναντα ουσιαστικά ζητήματα, δηλαδή εκ περιτροπής εξουσία, αποτελεσματική συμμετοχή, εδαφικό -περιουσιακό και το ζήτημα της ασφάλειας. Αυτό, βέβαια, μέχρι εκείνου του σημείου που μπορούμε να το συζητήσουμε μόνοι μας με την τ/κ κοινότητα. Να γίνουν ένα πακέτο και να συζητήσουμε άτυπα και ελεύθερα. Με μία συνεννόηση, εκ των προτέρων: Οτι αν καταφέρουμε να καταλήξουμε, τότε τα όσα συζητούνται επισημοποιούνται και θεωρούνται ως συγκλίσεις. Εάν δεν καταφέρουμε να καταλήξουμε, τα όσα κατατέθηκαν στο τραπέζι αποσύρονται. Με αυτό τον τρόπο θα διευκολύναμε τη διαδικασία. Τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή; Και οι δύο πλευρές κρατούν κάποια θέματα για το τέλος. Εμείς την εκ περιτροπής προεδρία, εκείνοι το εδαφικό, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προχωρήσει η διαδικασία.

Ως χαρτί διαπραγματευτικό, δηλαδή…

Ναι, ωςχαρτίδιαπραγματευτικό. Καιαυτόείναιεπιζήμιοστηνόληδιαδικασία. Ηέκκληση πουαπευθύνωείναι πρώτακαικύριαναεξευρεθείτρόποςεπανέναρξηςτηςδιαδικασίαςκαικατάδεύτερον, νασκεφθούνοιδύοηγέτες πώςμπορούννα προχωρήσουν, ουσιαστικά, καιόχιαναλώνοντας πολύτιμοχρόνοστιςλεπτομέρειεςτηςλύσης. Επαναλαμβάνω, θέματωνδύοηγετώνείναιτοξεμπλοκάρισματηςδιαδικασίας.

 Μέχρι στιγμής είναι προφανές ότι τον κ. Αναστασιάδη επηρεάζει η αγωνία για την έναρξη της προεκλογικής εκστρατείας του, κάτι που θα προκαλέσει τεράστια ζημιά στις συνομιλίες

Και μπλοκαρίστηκε,ακριβώς, την ώρα που ηΤουρκία ήταν μόνη στο θέμα της ασφάλειας – εγγυήσεων.

Δενείναισήμερα πουφαίνεται πωςηΤουρκίαθαείχεδυσκολίανα πείσεισταζητήματατωνεγγυήσεων. Εδώκαικαιρότοέχουμεδιαπιστώσειαυτό. Καιμέσααπότιςεπαφέςμαςστηδιεθνήκοινότητα προκύπτειότιθαείχεμεγάληδυσκολίανατοκάνειαυτόηΑγκυρα. Καιαπαντάκαιστηθέσημας, ότιείναιλάθοςνααφήνουμεκάποιαζητήματα  ναταδιαπραγματευτούμεστοτέλος, μαζίμεταθέματατηςασφάλειας. ΔενείναιισχυρήηΤουρκίασταθέματατηςασφάλειας. ΤηθέσημαςαυτήτηνέχουμεκαταθέσεικαιστονΠρόεδροτηςΔημοκρατίαςκαιστοΕθνικόΣυμβούλιο.

Και τι απάντηση πήρατε;

Οτιεξακολουθούνναδιατηρούντιςαπόψειςτους.