Δίκες, Θύματα Εμπορίας Προσώπων και Πολιτική Βούληση

Της Αντρούλας Χριστοφίδου Henriques*

Ας αρχίσω από τις δίκες. Σε όσες έχω παρευρεθεί, οι δικηγόροι των κατηγορουμένων καμπαρετζήδων και των υπαλλήλων τους προσπαθούσαν με κάθε θεμιτό (!) τρόπο να εξευτελίσουν το θύμα, που στεκόταν μπροστά τους, και να το συγχύσουν ζητώντας του λεπτομέρειες. Η φράση «Κι εγώ, κυρία μάρτυς, σας υποβάλλω ότι είστε πόρνη, ότι με τη θέλησή σας βγαίνετε με πελάτες και ότι σας πλήρωσαν για να παραπονεθείτε» ήταν κλασική. Κι ο δικαστής άκουγε χαμογελώντας ουδέτερα και αντικειμενικά! Το αποτέλεσμα της δίκης ήταν πάντα – εκτός από δυο τρεις εξαιρέσεις – η αθώωση του κατηγορουμένου. «Ο κύριος τάδε, άλλως τάδε, ουδέποτε πουλούσε γυναίκες»!

Έχει γίνει από τότε κάποια πρόοδος; Ίσως. Οι δίκες αργούν πάντα ν’ αρχίσουν και αναβάλλονται επανειλημμένως, προς απελπισία των θυμάτων, που περιμένουν να μαρτυρήσουν για να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, αλλά τώρα δικάζονται από το Κακουργιοδικείο και όχι από το Επαρχιακό.

Είχαμε κάποτε ζητήσει από την Εισαγγελία να δοθεί προτεραιότητα στις δίκες που αφορούν Εμπορία Προσώπων, για να μην ταλαιπωρούνται τα θύματα για χρόνια, αλλά η απάντηση ήταν αρνητική. Γνωρίζοντας ότι η καθυστέρηση ευνοεί τους κατηγορούμενους, διερωτόμαστε αν υπάρχει πολιτική βούληση να τιμωρηθούν οι ένοχοι, που θησαυρίζουν πουλώντας ανθρώπους.

Συνεχίζω με τα θύματα. Αφού αναγνωριστούν ως τέτοια από το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων της Αστυνομίας και δεχτούν να μείνουν στην Κύπρο ως μάρτυρες Αστυνομίας στο δικαστήριο, τίθενται υπό την προστασία του Γραφείου Ευημερίας. Η υπεύθυνη λειτουργός φροντίζει να τους δοθεί το βοήθημα που δικαιούνται για να επιβιώσουν κατά τη χρονική περίοδο που θα μείνουν στην Κύπρο.

Στην πραγματικότητα, όμως, η υπεύθυνη λειτουργός είναι γνωστή για την αδιαφορία της, αλλά και για την εχθρικότητα που πολλές φορές δείχνει προς τα θύματα. Έχει τύχει να πετάξει θύμα έξω από το γραφείο της! Συχνά-πυκνά κλείνει φακέλους αυθαίρετα κι έτσι το θύμα, που περιμένει για μήνες το περίφημο βοήθημα, δεν το παίρνει ποτέ. Από τον Ιανουάριο η Οργάνωσή μας στεγάζει και τρέφει 8 θύματα εργασιακής εκμετάλλευσης, τα οποία δικαιούνται χρηματικό βοήθημα και μέχρι σήμερα δεν έχουν πάρει τίποτα απολύτως. Έχουμε παραπονεθεί επανειλημμένως για την εν λόγω λειτουργό, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Γιατί οι ανώτεροι της εν λόγω λειτουργού τη στηρίζουν;

Μήπως η πολιτική βούληση αποσκοπεί στο να απελπιστούν τα θύματα με την αδιαφορία, εκείνων που θα έπρεπε να τα βοηθούν, και να ζητήσουν να φύγουν μια ώρα γρηγορότερα από τον τόπο μας, χωρίς καν να μαρτυρήσουν στο δικαστήριο;

Και τελειώνω με την Αστυνομία. Το 2007, όταν ιδρύθηκε η Οργάνωσή μας, η επικεφαλής του Γραφείου Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων, Ρίτα Σούπερμαν, είχε 3 συνεργάτες. Σταδιακά ο αριθμός των αστυνομικών, που πλαισίωναν το εν λόγω γραφείο, αυξανόταν. Από τις αρχές του Μάρτη, ο νέος Αρχηγός της Αστυνομίας στελέχωσε το Γραφείο Καταπολέμησης Εμπορίας Προσώπων με 12 αστυνομικούς. Μάλιστα, αυτό σημαίνει πολιτική βούληση!

Αλλά, αν δεν υπάρχει συντονισμός ανάμεσα στους τρεις κυριότερους φορείς, Αστυνομία – Γραφείο Ευημερίας – Νομική Υπηρεσία, δεν είναι δυνατόν, όχι να παταχθεί, αλλά ούτε καν να μειωθεί το έγκλημα της Εμπορίας Προσώπων, που εξακολουθεί να ανθεί στον τόπο μας.

Ως επίλογο, επιτρέψτε μου μερικές γραμμές σχετικά με την ποινικοποίηση του πελάτη. Στις 17 του Απρίλη 2014 η Βουλή ψήφισε ένα νόμο, που ποινικοποιεί όποιον αγοράζει σεξουαλικές υπηρεσίες από θύμα σωματεμπορίας, εάν γνωρίζει ότι πρόκειται για θύμα! Η διατύπωση του νόμου – μήπως εσκεμμένα; – ευνοεί μάλλον την αθώωση του πελάτη, παρά την καταδίκη του. Άλλωστε, ποιος δικαστής θα στείλει στη φυλακή επώνυμους συμπολίτες του; Όλοι θα φωνάξουν «Αθώος ο ένοχος»! Και τα κανάλια με τη μέχρι τώρα σιωπή τους, αυτό δεν διαλαλούν;

Κατά την άποψή μας, το ουσιώδες δεν είναι η τιμωρία, αλλά το μήνυμα που στέλνει αυτός ο νόμος στους πολίτες: η Εμπορία Προσώπων είναι έγκλημα που τιμωρείται από το νόμο κάθε πολιτισμένης χώρας και όποιος ευνοεί αυτό το έγκλημα είναι συνένοχος.

Η Οργάνωσή μας φωνάζει από τότε που ιδρύθηκε ότι «Κανένα εμπόριο δεν ευδοκιμεί χωρίς πελατεία». Αν το εμπόριο είναι εγκληματικό, ο πελάτης είναι συνένοχος εγκλήματος. Είναι άραγε πολύ δύσκολο να το καταλάβουμε;

*Πρόεδρος ΜΚΟ Cyprus STOP Trafficking