Δείκτες ζωής

Της Ελένης Μαύρου

Λίγο οι εξελίξεις στο Κυπριακό, λίγο η ανιαρή διαδικασία με τους ατέλειωτους μονολόγους, δεν επέτρεψαν να δοθεί πολλή προβολή τη βδομάδα που πέρασε στην τριήμερη συζήτηση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2017.

Είναι ενδιαφέρον όμως να δούμε κάποια από τα χαρακτηριστικά της οικονομίας που συζητήθηκαν γιατί, κατά την άποψή μου, καταδεικνύουν και τη διαφορά φιλοσοφίας μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων.

Τονίστηκε από πλευράς ΔΗΣΥ ότι η κυπριακή οικονομία παρουσιάζει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, φτάνοντας το 1ο εξάμηνο του 2016 το 2,7% (την περίοδο 2012-2014 είχαμε μείωση του ΑΕΠ κατά 14,3%, άρα έχουμε πολύ δρόμο ακόμα να διανύσουμε). Λέχθηκαν ακόμα πολλά για «πρωτογενές και διαρθρωτικό πλεόνασμα», για τη μείωση του δημόσιου χρέους, για την ανάπτυξη που ήρθε ή είναι στο δρόμο…

Οι πιο πάνω αναφορές φέρνουν στο μυαλό τη ρήση που αποδίδεται στον Βρετανό Πρωθυπουργό, Μπέντζαμιν Ντισραέλι: «Υπάρχουν ψέματα, καταραμένα ψέματα και στατιστικές!». Με αυτό δεν εννοώ ότι οι βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος έλεγαν ψέματα. Εννοώ ότι τα στατιστικά στοιχεία, όταν χρησιμοποιούνται αποσπασματικά, μπορούν να είναι παραπλανητικά. Με δυο λόγια, η οικονομία μπορεί να πηγαίνει καλύτερα, αλλά αυτή τη βελτίωση δεν την απολαμβάνουν οι πολλοί.

Προχθές δόθηκε στη δημοσιότητα η ετήσια έκθεση για την οικονομία και την απασχόληση που ετοιμάζει το Ινστιτούτο Εργασίας Κύπρου. Η έκθεση εκδίδεται από το 2003 και αναλύει στοιχεία της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών και Χρηματοδοτικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Στατιστικής Υπηρεσίας Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Στατιστικής.

Σύμφωνα με την έκθεση, η κυπριακή οικονομία δεν παρουσιάζει την εικόνα μιας οικονομίας που έχει εξέλθει της κρίσης, αλλά μιας οικονομίας σε ανάκαμψη με αβέβαιη κατάληξη. Σε αυτή δε την πορεία ενσωματώνονται διαρθρωτικές αλλαγές που αλλάζουν σημαντικά το συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ του κόσμου της εργασίας και του κόσμου του κεφαλαίου.

Η έκθεση καταγράφει ακόμα την, πρωτοφανή για τα κυπριακά δεδομένα, διεύρυνση της κοινωνικής ανισότητας. Χαρακτηριστικά, σημειώνεται ότι το 25% των πιο εύπορων απολαμβάνει το 50% του εισοδήματος, ενώ το 25% των πιο φτωχών απολαμβάνει μόλις το 10%. Ο δείκτης φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού παρουσιάζει αύξηση από το 2012 και μετά, με το 30% περίπου του πληθυσμού να αντιμετωπίζει τον κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Το 2015 βρισκόταν σε κατάσταση σοβαρής υλικής στέρησης το 1/6 του πληθυσμού (το 2008-2009 ήταν μόλις το 1/10).

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι στην κατάταξη των 15 πιο προηγμένων χωρών της ΕΕ, με κριτήριο τις μεικτές αποδοχές, η Κύπρος είναι η 3η χειρότερη μαζί με την Ελλάδα και την Πορτογαλία με σημαντική απόσταση από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο.

Ο αριθμός των ανέργων κατά το 2016 ανέρχεται σε περίπου 52 χιλιάδες άτομα. Και μπορεί οι κυβερνώντες να μιλούν για οριακή μείωση της ανεργίας, αυτό όμως, αποδεδειγμένα, οφείλεται κυρίως στη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και όχι σε αύξηση της απασχόλησης. H παρατεταμένη ανεργία εξωθεί πολλούς ανέργους στην παραίτηση, πολλοί (ιδιαίτερα νέοι) μεταναστεύουν, ενώ αρκετοί αποθαρρύνονται λόγω των κακών συνθηκών εργοδότησης.

Ολόκληρη την έκθεση μπορείτε να τη διαβάσετε στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου Εργασίας Κύπρου (www.inek.org.cy).

Το βασικό συμπέρασμα είναι ότι η κυβέρνηση στηρίζει την «ανάπτυξη» πάνω στην καταστροφή παραγωγικού δυναμικού και τη μονόπλευρη υποβάθμιση των συνθηκών ζωής των εργαζομένων. Η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η αντιμετώπιση της ανεργίας δεν υπάρχουν στην εικόνα. Γι’ αυτό όταν ακούτε για το «οικονομικό θαύμα» που πέτυχαν οι κυβερνώντες, να θυμάστε ότι αυτό αφορά μόνο τους λίγους προνομιούχους. Αλλωστε, γι’ αυτούς είναι που γνοιάζονται.