Δημήτρης Γκότσης, Γκουργκέντς Κορκμαζέλ, Νίκος Πενταράς

Ανοιχτός ορίζοντας

Πάφος –Λόγος Ποιητικός από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα

Στο πλαίσιο των προετοιμασιών για την ανακήρυξη της Πάφου σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2017, η Εταιρεία Λογοτεχνών Πάφου συνεργάστηκε με τον Οργανισμό Πάφος 2017για την έκδοση του Λευκώματος «Πάφος – Λόγος Ποιητικός από την Αρχαιότητα μέχρι Σήμερα». Θέλουμε να τονίσουμε εμφαντικά ότι απώτερος στόχος του ανά χείρας βιβλίου είναι να αποτελέσει ιστορικό, πολιτισμικό και καλλιτεχνικό πρέσβη της Πάφου, δημιουργώντας μια δυναμική και δραστική γέφυρα επικοινωνίας με την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα. Αυτό ενισχύεται αναμφίβολα από την ταυτόχρονη παράθεση των ποιητικών κειμένων στην Αγγλική γλώσσα, όπως και με τη συμπερίληψη ποιητών διαφορετικής εθνικής ταυτότητας. Ένας τέτοιος φιλόδοξος στόχος είναι, πιστεύουμε, εφικτός, αφού το λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό υλικό που επιλέχθηκε καταδεικνύει τη σπουδαιότητα της Πάφου, ιδιαίτερα στην Ελληνιστική περίοδο, ως ένα σημαντικό διοικητικό, θρησκευτικό και πολιτισμικό κέντρο, προβάλλοντας συγχρόνως και τον πλούτο της ποιητικής και καλλιτεχνικής της κληρονομιάς διά μέσου των αιώνων.

Η μέθοδος που επιλέχθηκε στηρίχτηκε σε δυο κυρίως κριτήρια επιλογής των κειμένων. Το πρώτο, κατά την άποψή μας, σημαντικότερο κριτήριο είναι θεματικό καθώς θεωρήσαμε απαραίτητη προϋπόθεση την άμεση ή έμμεση αναφορά των ποιημάτων στην πόλη της Πάφου, την ιστορία και τον πολιτισμό της. Λάβαμε υπόψη φυσικά και το ποιοτικό κριτήριο, την αισθητική δηλαδή αξία των λημμάτων. Τα ίδια κριτήρια ίσχυσαν και για τις εικαστικές επιλογές από δημιουργίες Παφίων ζωγράφων, που κοσμούν και διανθίζουν το Λεύκωμα. Είμαστε βέβαιοι, ότι το έργο αυτό συμβάλλει αποτελεσματικά από πνευματική και καλλιτεχνική σκοπιά στην ανάδειξη της πολύτιμης και μοναδικής κληρονομιάς της Πάφου, κάτι που ενισχύει και αιτιολογεί δικαιωματικά την ανακήρυξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2017.

Ανδρέας Πετρίδης, Ανδρέας Χατζηθωμάς, Παναγιώτης Νικολαϊδης, εισαγωγικό σημείωμα των ανθολόγων της έκδοσης

ΠΕΤΡΑ ΤΟΥ ΡΩΜΙΟΥ

Αυτή η πέτρα χάνει τo σχήμα της με τον καιρό,

όπως και της θεάς της τα μωλωπισμένα αγάλματα.

Γιατί έχει το αέναο χάιδεμα της μνήμης,

το βούλιαγμά της στα προαιώνια, στη θάλασσα.

Κάπου εκεί μου κρύβεσαι μικρὴ αχιβάδα,

που ευλογήθηκες σε σώμα να κρατήσεις ζωντανὸ

όσα εμείς πιστέψαμε γι’ άφθορη ομορφιὰ

κι ούτε που ξέρεις πως φορὲς χιλιάδες

στα χρόνια αυτὰ τα δίσεκτα σε φωτογράφισαν,

φόντο εκπορνευμένο στην επανάληψη

για τη διαφήμιση των «ευπροσάρμοστων»

και της φθηνής τέχνης τα πανηγύρια.

Και πόσο να πονάς κρυμμένη σ’ αυτὴ την άγνοια;

(Σ’αυτὴ την άγνοια κρυμμένη κι η ψυχή μου

και πόσο να πονά, όταν σαν τη Ρωμηὰ υψώνεται

μιας ελληνικότητας ανέγγιχτης

κι όχι της στραπατσαρισμένης Ρωμηοσύνης);

Πέτρα, που σφίχτηκες σε εικόνα ανεύρετης ελπίδας,

έτσι όπως σε χέρια βάρβαρων έχεις πιαστεί,

καρδιὰ μου γίνεσαι, που τόσα αψηφάει,

καθὼς το μυστικό σου παίρνω αγκαλιὰ

μέσα στον ύπνο, που με διαφεντεύει

σε ώρες νεκρές –

Προσκέφαλο, που με βουτά στην άβυσσο

της δυνατής απελπισιάς,

απ’ όπου κάθε θάρρος πάντα και ξαναγεννιέται.

Δημήτρης Γκότσης

ΝΕΡΟ… ΟΧΙ ΑΛΛΗ ΠΟΙΗΣΗ

Απ΄ τον καιρό της Αφροδίτης

σκουπιδότοπος του έρωτα ήταν αυτό το νησί.

Τα πόδια μας μπερδεύτηκαν σε ρίζες σπασμένες

σε λείψανα από διοικήσεις κατακτητών.

Κάθε που δοκιμάζουμε να κινηθούμε τρίζουν ερείπια,

οστά συντριμένα κάτω απ΄τις πατούσες μας.

Εδώ η γη κορέστηκε από θανατικό,

το νερό είναι η λύτρωση και όχι η ποίηση.

Λιώνουν οι πέτρες απ΄ τον καύσωνα

και ρέουν σαν λάβα προς τη θάλασσα.

Εισέβαλαν οι ξένες γλώσσες με λαγνεία,

μας έκαψαν τα χείλια σαν χαλκός που λιώνει.

Τόση πολλή ποίηση για ένα τόπο μια σταλιά!

Φτάνει σας παρακαλώ, μη γράφετε άλλη,

φυτέψτε ένα δένδρο

φυτέψτε νερό!

Γκουρ Γκέντς (μτφρ Γιώργος Μολέσκης)

 

Η ΑΠΕΡΙΣΚΕΨΙΑ ΤΩΝ ΧΤΙΣΜΑΤΩΝ

Την Άνοιξη

με πλήθος μαργαρίτες στα ξανθά μαλλιά της

και τον Υπερείδη

με το κοπάδι των προβάτων του

πλάι στα αρχαία χαλάσματα της Κάτω Πάφου

κοιτούσες και μαράζωνες

για την απερισκεψία των χτισμάτων

που μέρα με τη μέρα τους αποσπά το χώρο.

Νίκος Πενταράς