Δημοκρατία, Παιδεία, Πολιτισμός και ανθρώπινη αξιοπρέπεια  

Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

Του Κυριάκου Κυριάκου*

 

Κάποτε θα ερχόταν ο καιρός που όλοι και όλες θα μιλούσαν για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ξεχνώντας ότι ξεκίνησε με στόχο την οικοδόμηση ενός δημοκρατικού και ανθρώπινου Σχολείου. Δημοκρατικού γιατί σε αυτό, μαζί, όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ιδιαιτερότητα, θα μπορούσαν να προετοιμαστούν κατάλληλα για το κοινό τους μέλλον και να αποκτήσουν όλα τα εφόδια που χαρακτηρίζουν έναν μορφωμένο άνθρωπο. Και ανθρώπινου γιατί, ταυτόχρονα με τα πιο πάνω, θα αποτελούσε ένα σχολείο απόλυτου σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο οποίο τα παιδιά δεν θα έχαναν το δικαίωμα και τη δυνατότητα να βιώνουν την παιδική και τη νεανική τους ηλικία ως μια από τις πιο δημιουργικές και ευτυχισμένες περιόδους της ανθρώπινης ζωής. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, και ενώ όλοι και όλες ανέμεναν ότι οι αλλαγές που είχαν σχεδιαστεί και δρομολογηθεί από τον καιρό που ξεκινούσε η προσπάθεια για εκπαιδευτική μεταρρύθμιση θα άρχισαν να εφαρμόζονται, παρατηρείται ένα πισωγύρισμα με ανεπανόρθωτες ίσως συνέπειες για την παιδεία και τον τόπο μας.

Η εκστρατεία κατασυκοφάντησης των εκπαιδευτικών και η απαξίωση του έργου που επιτελείται στα σχολεία, που εντάθηκαν το τελευταίο διάστημα, καταδεικνύουν για ακόμα μια φορά την αναγκαιότητα, όσο ποτέ άλλοτε, της επιστροφής στη φιλοσοφία και στις αρχές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε το εγχείρημα της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης.

Τα δεδομένα είναι εκεί και διαψεύδουν όσους και όσες προσπαθούν να στρέψουν την προσοχή της κοινής γνώμης αλλού. Ως χώρα έχουμε φτάσει, με βάση και τις διεθνείς στατιστικές, όλους τους ποσοτικούς δείκτες όσον αφορά την εκπαίδευση των παιδιών μας. Έχουμε από τις υψηλότερες δημόσιες δαπάνες για την παιδεία, τις υψηλότερες ιδιωτικές δαπάνες (εξαιτίας και των φροντιστηρίων) και από τους καλύτερα καταρτισμένους και καταρτισμένες εκπαιδευτικούς σε επίπεδο μεταπτυχιακών προσόντων. Κι ενώ οι αλλαγές που ξεκίνησαν με την έναρξη της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης στις αρχές του 21ου αιώνα, αξιοποιώντας τα πιο πάνω θετικά στοιχεία, στόχευαν στην αλλαγή της δομής, του προγράμματος, του περιεχομένου και κατ’ επέκταση της ποιότητας της εκπαίδευσης, έτσι ώστε το «τρένο» της κυπριακής εκπαίδευσης να ευθυγραμμιστεί με την κατεύθυνση που ακολουθούν προηγμένα εκπαιδευτικά συστήματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μια επιτυχημένη, ομολογουμένως, προσπάθεια εξαφάνισης των όποιων προηγούμενων προσπαθειών για μια προοδευτική και ανθρωποκεντρική εκπαιδευτική μεταρρύθμιση. Κινούμενη προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση από την υπόλοιπη Ευρώπη η παρούσα διακυβέρνηση, από το 2013 και μετά, εργάζεται εντατικά για την οικοδόμηση ενός αυταρχικού και απάνθρωπου σχολείου. Ενός σχολείου κολλημένου στην τυπολατρία, ανίκανου να ανταποκριθεί στις εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των παιδιών και που επιδεικνύει ασέβεια προς την αξιοπρέπεια των παιδιών αλλά και των εκπαιδευτικών. Όλες οι αλλαγές που προωθήθηκαν τα τελευταία χρόνια στο όνομα μιας δήθεν εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, όπως η εισαγωγή των δεικτών επιτυχίας και επάρκειας, που βαρυφόρτωσαν με νέα ύλη τα προγράμματα σπουδών των γνωστικών αντικειμένων, οι αλλαγές στο ωρολόγιο πρόγραμμα, που «έπνιξαν» τα παιδιά και τους/τις εκπαιδευτικούς εξαφανίζοντας τις ελάχιστες ευκαιρίες για ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες που καλλιεργούν ικανότητες-κλειδιά όπως η κριτική σκέψη, η ικανότητα για συνεργασία και η χρήση των νέων τεχνολογιών και η εισαγωγή και άλλων εξετάσεων για τα παιδιά της Μέσης Εκπαίδευσης, όπως είναι οι ενδιάμεσες εξετάσεις τετραμήνων και οι διπλές εξετάσεις απόλυσης και πρόσβασης για τα παιδιά της Γ’ Λυκείου, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση του κυπριακού σχολείου. Η πίεση και το άγχος που βιώνουν τα τελευταία χρόνια οι εκπαιδευτικοί και τα παιδιά έχουν αυξηθεί και αναμένεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο με τις αλλαγές που προωθούνται. Αναπόφευκτα θα οδηγήσουν σε δημοκρατικά ελλείμματα και ελλείμματα πολιτισμού. Ήδη τα πρώτα σημάδια τα βιώσαμε, πολύ έντονα, τις τελευταίες μέρες.

Μυστική συνταγή δεν υπάρχει. Τα σχολεία μιας δημοκρατικής και πολιτισμένης χώρας λειτουργούν σε ανθρώπινες συνθήκες. Με αναλυτικά και ωρολόγια προγράμματα, εγκαταστάσεις και περιβάλλον που δίνουν άνεση και χρόνο στα παιδιά να μάθουν, να παίξουν και να χαρούν την παιδικότητά τους. Που δίνουν την ευκαιρία στους και στις εκπαιδευτικούς να αλληλεπιδράσουν ουσιαστικά με τα παιδιά βοηθώντας τα να ανακαλύψουν τον εαυτό τους και τα ταλέντα τους. Τα σχολεία μιας δημοκρατικής και πολιτισμένης χώρας σέβονται, στον απόλυτο βαθμό, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.

 

*Μέλος Δ.Σ. Προοδευτικής Κίνησης Δασκάλων & Νηπιαγωγών

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy