Έλενα Αγαθοκλέους: Σπρώξαμε τους εαυτούς μας πέρα από τα όρια

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου
Τo 2007 η Ελενα Αγαθοκλέους και ο Λουκάς Βαλέβσκι ίδρυσαν το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών Μίτος, με έδρα του το Παλιό Ξυδάδικο. Μετέτρεψαν για αυτόν το λόγο το κτίριο ενός παλιού εργοστασίου ξιδιού στο κέντρο της Λεμεσού που τότε, δεν είχε ακόμα ανακαλυφθεί από τα πλήθη των επισκεπτών. Μόλις δέκα χρονιά μετά, ο Μίτος έχει να παρουσιάσει μια πολυσχιδής δραστηριότητα με παραστάσεις, φεστιβάλ, εργαστήρια, συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα. Το Παλιό Ξυδάδικο έχει μετατραπεί σε ένα σύγχρονο τεχνοχώρο, διατηρώντας φυσικά την παραδοσιακή του αισθητική και φιλοξενεί πια όχι μόνο τη δραστηριότητα του Μίτου αλλά χάρη στο πρόγραμμα the Yard.Residency διάφορους καλλιτέχνες και ομάδες, από όλα τα πεδία των τεχνών, από την Κύπρο αλλά και από το εξωτερικό. Με αφορμή το theYard.Residency2017 μιλάμε με την Έλενα Αγαθοκλέους για τη σημασία του προγράμματος αυτού αλλά και για όλα αυτά τα χρόνια δημιουργίας και στήριξης της δημιουργίας στον τόπο».

ΕΛΕΝΑ ΑΓΑΘΟΚΛΕΟΥΣ

  • Σπρώξαμε τους εαυτούς μας πέρα από τα όρια
  • the Yard: Mία πλατφόρμα διακίνησης ιδεών και καλλιτεχνικής έκφρασης
  • Ενθουσιάζομαι όταν η δουλειά κάποιου δημιουργού αποτελεί μάθημα για μένα

Πότε δημιουργήθηκε ο χώρος του Παλιού Ξυδάδικου και γιατί;

Ο χώρος που βρίσκεται το Παλιό Ξυδάδικο υπήρξε για δεκαετίες αναγνωρίσιμος στο κέντρο της Λεμεσού, καθώς ο Αργυρίδης είχε το εργαστήριο ξιδιού του (τα γνωστά «ξίδια του Αργυρίδη»), όπως και στα απέναντι καταστήματα μεταπωλούσε τοπικά κρασιά. Το 2007 ενοικιάσαμε το ισόγειο και όταν ανοίξαμε τις πόρτες, βρoμοκοπούσε ξίδι, υγρασία και ήταν ένας σκουπιδότοπος. Σαν γνήσια μετα-γκροτοφσκικά στρατιωτάκια με τον Λούκα Βαλέβσκι, αναζητώντας τον δικό μας τόπο, για να βρούμε το δικό μας δημιουργικό δρόμο, δουλέψαμε ατελείωτες ώρες προσπαθώντας να τον μετατρέψουμε στο «σπίτι» του οργανισμού που μόλις είχαμε συστήσει, το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ.

Όλα αυτά τα χρόνια είχατε την όποια στήριξη;

Η αλήθεια είναι πως όταν ξεκινήσαμε δεν απαιτήσαμε κάποια στήριξη. Αρχικά εμείς στηρίξαμε εμάς, με τα λεφτά της οικογένειας, του τότε γάμου μας, με τα χέρια μας και αυτά των φίλων μας. Η διεκδίκηση της στήριξης ήρθε όταν ωριμάσαμε λίγο και οι δράσεις μας έγιναν πιο σταθερές. Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποια καθαρή πολιτική στο θέμα των λειτουργικών εξόδων για πολιτιστικούς χώρους στην Κύπρο. Oμως για έναν οργανισμό που δρα σε επαγγελματικό επίπεδο είναι πολύ σημαντικό, όχι μόνο για την κάλυψη των πάγιων εξόδων (ενοίκιο, ρεύμα κ.λπ.), αλλά και στην υποστήριξη του ανθρώπινου δυναμικού στο γραφείο και επιπλέον, στη δική μας περίπτωση, την κάλυψη εξόδων για την αναπαλαίωση του χώρου, την αγορά και συντήρηση εξοπλισμού. Στο θέμα του γραφείου φυσικά έχουμε κάνει πολλές προσπάθειες για τη στήριξη της λειτουργίας του, μέσα από προγράμματα της ΑνΑΔ, από το πρόγραμμα Erasmus+, από πρακτικές φοιτητών ή άλλων ή μέσα από τον εθελοντισμό. Χρειάζεται όμως καθημερινά σταθερό προσωπικό, γιατί όταν δεν λειτουργεί το γραφείο (σχεδιασμός προγραμμάτων, συνεργασίες, επαφές, αιτήσεις, απολογισμοί, παραγωγή κ.λπ.), δεν μπορεί ο οργανισμός να υλοποιήσει δράσεις που να έχουν σχέση με το όραμά του. Η χορηγία που έχουμε από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού δεν είναι σταθερή κάθε χρόνο (ούτε και αυτονόητη), με αποτέλεσμα να μην μπορούμε πραγματικά να κτίσουμε ένα σοβαρό οργανισμό.

Φέτος κλείνουμε δέκα χρόνια. Οταν γυρίζω πίσω, βλέπω τις θεατρικές παραγωγές, τις συμμετοχές μας σε φεστιβάλ σε Κύπρο και εξωτερικό, τα φεστιβάλ που διοργανώσαμε, τα ευρωπαϊκά προγράμματα, την εκπαιδευτική δράση, τα ντοκιμαντέρ, τις εκδόσεις, τις φιλοξενίες. Το Παλιό Ξυδάδικο και το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών ΜΙΤΟΣ υπήρξαν για μας ένα μεγάλο σχολείο πρακτικής. Και ξέρω πως δεν τρέχαμε για να κτίσουμε καριέρα, μάλλον μετρηθήκαμε με τις δυνάμεις μας και σπρώξαμε τους εαυτούς μας πέρα από τα όρια. Και αυτά έγιναν μαζί με άλλους! Αυτή υπήρξε η στήριξη η πραγματική μέχρι σήμερα.

Νομίζετε οι τοπικές αρχές αντιλαμβάνονται τη σημασία του να υπάρχουν στην Παλιά Πόλη πολιτιστικοί χώροι πέραν από καφετέριες, εστιατόρια και άλλους χώρους αναψυχής;

Στη Λεμεσό μέχρι τώρα οι τοπικές αρχές νομίζω χαίρονταν που μας έβλεπαν να δραστηριοποιούμαστε. Αν αντιλαμβάνονταν και τη σημασία, θα έρχονταν να μας στηρίξουν. Και δεν λέω οικονομικά. Δεχόμαστε το παράδοξο ότι ο Δήμος Λεμεσού δεν έχει λεφτά, αν και στην πλάκα μπορώ να σκεφτώ πέντε τρόπους που θα μπορούσε να εξασφαλίσει χορηγίες για να στηρίξει τους καλλιτέχνες, τις ομάδες, τους πολιτιστικούς χώρους της πόλης ή να δημιουργήσει καλλιτεχνικούς θεσμούς /φεστιβάλ/πλατφόρμες κ.λπ. Είναι και ο τρόπος της ανάπτυξης των μαγαζιών ένα μεγάλο ζητούμενο στο κέντρο της πόλης. Εκτός από την κακή αισθητική και την αδιαφορία για την ταυτότητα του τόπου, γιατί και αυτά τα θέματα είναι πολιτισμός (δεν γίνεται να μην ενοχλεί η αισθητική της μαρίνας, εννοώ τραυματικά να ενοχλεί, ή η έκθεση επίπλων που κατάντησε η πλατεία Σαριπόλου), προβληματικός προκύπτει και ο τρόπος λειτουργίας τους. Πώς γίνεται ο καθείς να αδιαφορεί για τα ντεσιμπέλ του μαγαζιού του, να μην σέβεται την ύπαρξη του γείτονά του; Εμείς στον πεζόδρομο στη Γενεθλίου Μιτέλλα δεν περνούμε πολύ καλά και όχι δεν είχαμε καμιά υποστήριξη από το Δήμο στα θέματα αυτά.

Υποστηρίζονται πολλοί νέοι καλλιτέχνες ή πιο έμπειροι που θέλουν να πειραματιστούν. Υποστηρίζεται η κινητικότητα, δημιουργείται καλλιτεχνικό δίκτυο σε Κύπρο και εξωτερικό, γνωρίζουμε νέους καλλιτέχνες. Αυτά είναι θέματα που μας αφορούν πολύ.

Τι είναι το καλλιτεχνικό πρόγραμμα φιλοξενιών the Yard.Residency;

Το the Yard ξεκίνησε το 2011, χωρίς την προοπτική του θεσμού, από μια επίμονη ιδέα του Λούκα Βαλέβσκι για μια συνάντηση καλλιτεχνών, διαφορετικών ιδιοτήτων, να δουλέψουν σε κοινό θέμα. Το καλοκαίρι του ’11, λοιπόν, πάνω στο θέμα «Αισθήσεις», περίπου 25 καλλιτέχνες συνεργαστήκαμε και προτείναμε στο κοινό ένα τριήμερο πρόγραμμα συνεχούς δράσης. Μα ήταν μια καταπληκτική γιορτή! Την επόμενη χρονιά συνέχισε πιλοτικά ως πρόγραμμα φιλοξενίας στο Παλιό Ξυδάδικο και από το 2013 γίνεται ανοικτό κάλεσμα για συμμετοχή σε καλλιτέχνες από Κύπρο και εξωτερικό. Μέσα από το the Yard.Residency ανοίγουμε τις πόρτες του Παλιού Ξυδάδικου και μοιραζόμαστε δωρεάν με άλλους καλλιτέχνες και δημιουργούς τον χώρο, τον εξοπλισμό την υποδομή, υπάρχει οπτικοακουστική κάλυψη των δράσεων, οι δημιουργοί έχουν αποκλειστικότητα στα έσοδα και μπορούν να εκφραστούν ελεύθερα πάνω στην καλλιτεχνική τους ιδέα.

Ποιος λόγος σας οδήγησε στην καθιέρωση του the Yard;

Μας ενδιέφερε πολύ να γίνει θεσμός το the Yard ιδιαίτερα μετά το ’13 και την οικονομική κρίση. Εμείς μπορεί να δουλεύουμε κάθε μέρα για το ΜΙΤΟΣ στο γραφείο, αλλά δεν είμαστε κάθε μέρα στο Ξυδάδικο. Οπότε στο πλαίσιο του προγράμματος φιλοξενούμε άλλους καλλιτέχνες που χρειάζονται μια πλατφόρμα να δείξουν τη δουλειά τους, είτε ολοκληρωμένη είτε σε εξέλιξη. Υποστηρίζονται πολλοί νέοι καλλιτέχνες ή πιο έμπειροι που θέλουν να πειραματιστούν. Υποστηρίζεται η κινητικότητα, δημιουργείται καλλιτεχνικό δίκτυο σε Κύπρο και εξωτερικό, γνωρίζουμε νέους καλλιτέχνες. Αυτά είναι θέματα που μας αφορούν πολύ.

Μπορείτε να θυμηθείτε κάποιες από τις συμμετοχές όλα αυτά τα χρόνια; Κάποιους από τους συμμετέχοντες;

Σίγουρα η πρώτη χρονιά ήταν μια ανεπανάληπτη εμπειρία. Από κει και πέρα, προσωπικά θυμάμαι καλλιτέχνες που έμαθα από αυτούς. Ενθουσιάζομαι δηλαδή όταν η δουλειά κάποιου δημιουργού αποτελεί μάθημα για μένα, νιώθω μεγάλη ευδαιμονία. Και φυσικά είναι συγκινητικό όταν συμμετέχοντες εκμεταλλεύονται τη φιλοξενία με τρόπους που ούτε εμείς φανταστήκαμε όπως στην περίπτωση της Χριστίνας Γεωργίου με τη Μαριλένα Κυριάκου ή όταν καλλιτέχνες κάνουν τα πρώτα τους βήματα, όπως ο Κώστας, ο Σιλβέστρος ή η ομάδα ΕΝΑΚΤ.

Τι προσφέρει το the Yard.Residency.17 στους καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν;

Αρχικά, το φετινό πρόγραμμα φιλοξενίας έχει αλλαγές στην ομάδα του the Yard, εκτός από τον συντονισμό του προγράμματος που τρέχω από την αρχή της διοργάνωσης, όπως και ο Λούκας του Παλιού Ξυδάδικου, έχουμε μαζί μας την Κωνσταντίνα Peter που είναι υπεύθυνη παραγωγής και την Ελεάνα Αλεξάνδρου, υπεύθυνη φιλοξενίας.Επίσης αλλαγές έχουμε και στη δομή του προγράμματος, στον αριθμό συμμετοχών, στις συνθήκες φιλοξενίας, γιατί θέλουμε να στηρίξουμε περισσότερο αυτούς που επιλέγουμε, αφού δεν τα μέσα μας δεν είναι πολλά.

Το theYard.Residency.17 περιλαμβάνει 13 συμμετοχές, που χωρίζονται σε 3 κατηγορίες: ‘’Πρεμιέρα’’ (αφορά θεατρικές συμπαραγωγές με το ΜΙΤΟΣ), ‘’Residency’’ (δουλειές που δοκιμάζονται εργαστηριακά στο χώρο, με τη συμμετοχή μέντορα) και το ‘’24hrshot’’ (ημερήσια δράση).

Φέτος, εκτός από τα ωφελήματα που έχουν αναφερθεί πιο πριν (δωρεάν χρήση χώρου, εξοπλισμού κ.λπ.), οι συμμετέχοντες θα εργαστούν σε καλύτερες συνθήκες μέσα στο Παλιό Ξυδάδικο, θα έχουν τεχνική βοήθεια, πιο πολλή στήριξη στην προώθηση και στην παραγωγή τους. Επίσης φέτος συνεργαζόμαστε με το Θέατρο ΡΙΑΛΤΟ και τη Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού.

Νιώθετε πως ο στόχος για μια συνεχή πλατφόρμα παραστατικών τεχνών στο Παλιό Ξυδάδικο έχει επιτευχθεί;

Δεν μπορώ να αντιμετωπίσω το στόχο αυτό ως ένα κλειστό σύστημα. O,τι έχει κατακτηθεί, δεν σημαίνει πως αυτόματα μπορεί να διατηρηθεί. Ή ακόμα ότι αυτό με κάποιο τρόπο μας ανήκει. Τίποτε δεν μας ανήκει. Το Παλιό Ξυδάδικο, ως τέτοιο που είναι, θα υπάρχει όσο αντιπροσωπεύει κάτι για μας, σύμφωνα με τις δυνατότητές μας να το συντηρούμε και να το αναβαθμίζουμε. Αν αυτό μπορεί να επικοινωνεί με άλλους καλλιτέχνες και το κοινό, σήμερα, στον τόπο που είμαστε, θα συνεχίσει να υπάρχει ως μια πλατφόρμα διακίνησης ιδεών και καλλιτεχνικής έκφρασης.

Να αναφέρουμε επιγραμματικά τις συμμετοχές: στην κατηγορία Πρεμιέρα είναι η Εβίτα Ιωάννου (‘’Dark Vanilla Jungle’’, θέατρο) και ο Achim Wieland (‘’Egoland’’, performance, σε συνεργασία με το θέατρο ΡΙΑΛΤΟ).

Στην κατηγορία Residency συμμετέχουν οι Mesh spatial design studio (‘’Into Parallel Cities’’, visual art), η Ρόδια Βόμβολου (‘’Dramatu… what?’’, performance lecture), η Eλένη Αναστασίου (‘’magdalenesproject’’,  θέατρο), οι Δημήτρης Χειμώνας και Αντρέας Πατσιάς (‘’Patchman’’, θέατρο), ο Γιώργος Κυριάκου (‘’Ο δάσκαλος μας εν τρόλ’’, θέατρο/workshop) και η Λουκία Πιερίδη(‘’Blood Red Roses’’, θέατρο). Και στην κατηγορία 24hrshot θα δείξουν δουλειά τους οι: Δημήτρης Σπύρου (‘’Acapella solo loop: Yπο-ποίει-συ;’’, μουσική), Γιώργος Κυριάκου (‘’ΣέΞουαλ Φροντς’’,  stand up comedy), Bande Gerste (‘’/THISiA/ astory’’, θέατρο), Χαραλαμπία Θεοφάνους (‘’Inside Devising: Rebecca’’, θέατρο) και σε συνεργασία με την Στέγη Σύγχρονου Χορού Λεμεσού τη διοργάνωση ‘’flash dance’’.

 

 

 

 

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy