Εμβολιασμός: Πολύτιμος σύμμαχος ενάντια σε πολλές ασθένειες

• «Προστατεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους! Ο εμβολιασμός είναι ευθύνη όλων μας!»
• Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού 23-30 Απριλίου 2018

Ο εμβολιασμός είναι μια από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις δημόσιας υγείας και αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο του ανθρώπου ενάντια σε πολλές σοβαρές ασθένειες, όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η πολιομυελίτιδα, η ιλαρά, η παρωτίτιδα, οι μηνιγγητιδοκοκκικές και πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις, η ηπατίτιδα, κ.ο.κ., οι οποίες παλαιότερα οδηγούσαν σε αναπηρίες ή ακόμη και σε θάνατο. Τα εμβόλια όμως δεν περιορίζονται πλέον απλά και μόνο στην πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων, όπως και άλλων σοβαρών ασθενειών, όπως ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, του οποίου σημαντικός παράγοντας θεωρείται ο ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων, ο οποίος προλαμβάνεται σε σημαντικό βαθμό με το εμβόλιο.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αναγνωρίζοντας τη σημασία της προστασίας του δικαιώματος των πολιτών στον εμβολιασμό και στοχεύοντας στην ενίσχυση των Προγραμμάτων Εμβολιασμού των κρατών, έχει καθιερώσει την ετήσια διοργάνωση της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Εμβολιασμού, η οποία εορτάζεται κατά την τελευταία εβδομάδα του Απρίλη. Φέτος, κατά την Εβδομάδα Εμβολιασμού, τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν θα ενώσουν τις προσπάθειές τους για ενίσχυση της προστασίας από τον εμβολιασμό, με το κοινό σύνθημα «Προστατεύστε τον εαυτό σας και τους άλλους! Ο εμβολιασμός είναι ευθύνη όλων μας!»

Στόχος της φετινής Εβδομάδας Εμβολιασμού, που αρχίζει από σήμερα και λήγει την ερχόμενη Δευτέρα, είναι η προώθηση ατομικής και συλλογικής προσπάθειας για ενίσχυση του εμβολιασμού και προστασία της υγείας στη βάση της αρχής «Πρόληψη – Προφύλαξη – Έγκαιρος Εμβολιασμός». Η Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού δεν είναι παρά η αφορμή για κοινή προσπάθεια όλων: επαγγελματιών υγείας, ακαδημαϊκών, δασκάλων, γονιών, εκπροσώπων των ΜΜΕ, πολιτικών.

Τις τελευταίες δεκαετίες, τεράστια ποσά έχουν επενδυθεί για την πρόοδο της κλασικής ιατρικής, εντούτοις όμως τα πιο σημαντικά επιτεύγματα για τα οποία μπορούμε να είμαστε πραγματικά περήφανοι ότι έσωσαν εκατομμύρια ανθρώπινων ζωών είναι το καθαρό νερό, η ανακάλυψη της πενικιλίνης και των άλλων αντιβιοτικών, αλλά κυρίως η ανακάλυψη και η χρήση των εμβολίων.

Με αφορμή την Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Εμβολιασμού, το Υπουργείο Υγείας τονίζει τη σημασία του έγκαιρου και ολοκληρωμένου εμβολιασμού των παιδιών για να δοθεί, επιπλέον, έμφαση στην ανάγκη για συμπλήρωση όλων των δόσεων των εμβολίων σύμφωνα με το ενδεδειγμένο Σχήμα Εμβολιασμού.

 

 

Σε υψηλά ποσοστά η εμβολιαστική κάλυψη

Στην Κύπρο, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη παγκύπρια έρευνα του Υπουργείου Υγείας το 2015, η οποία διεξάγεται σε παιδιά ηλικίας 17-24 μηνών, τα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης των παιδιών βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα.

Συγκεκριμένα, το ποσοστό κάλυψης των παιδιών με τα πιο βασικά εμβόλια που είναι αυτά της διφθερίτιδας-τετάνου-κοκκύτη-πολιομυελίτιδας ανέρχεται στο 97% και της ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς στο 90%. Παράλληλα, όμως, ειδικά όσον αφορά τα εν λόγω εμβόλια, έχει διαφανεί ότι ένα ποσοστό παιδιών δεν λαμβάνει το εμβόλιό του έγκαιρα σύμφωνα με το Σχήμα Εμβολιασμών.

Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Εμβολιασμού έχουν προγραμματιστεί διάφορες δραστηριότητες, όπως η σωστή ενημέρωση γονιών και των ίδιων των παιδιών, αλλά και των επαγγελματιών υγείας για την αξία του εμβολιασμού, μέσα από εκδηλώσεις τόσο εντός των σχολείων, όσο και κατά τη διάρκεια συνεδρίων/σεμιναρίων και μέσα από τη συμμετοχή ειδικών σε εκπομπές του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης. Στόχος να τονιστεί ότι ο κίνδυνος επανεμφάνισης των λοιμωδών νοσημάτων και επιδημιών είναι υπαρκτός για αυτό είναι καθήκον και ευθύνη των γονέων, του ιατρικού κόσμου, αλλά και της πολιτείας να συνεχίσουν να εμβολιάζουν όλα τα παιδιά.

Όσον αφορά την Κύπρο, οι εκδηλώσεις της Εβδομάδας Εμβολιασμού οργανώνονται και συντονίζονται από σχετική Επιτροπή του Υπουργείου Υγείας, στην οποία συμμετέχουν λειτουργοί που εμπλέκονται στους εμβολιασμούς από τον δημόσιο (Ιατροί Δημόσιας Υγείας, Παιδίατροι και Επισκέπτριες Υγείας), αλλά και τον ιδιωτικό τομέα, με συμμετέχοντες από τον Παγκύπριο Ιατρικό Σύλλογο και την Παιδιατρική Εταιρεία Κύπρου. Επίσης, στην Επιτροπή συμμετέχει με εκπρόσωπό του, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού και ο ακαδημαϊκός κόσμος με εκπροσώπους από τις Ιατρικές Σχολές του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου και του Πανεπιστημίου Λευκωσίας.

 

Κίνδυνος επανεμφάνισης ξεχασμένων και θανατηφόρων ασθενειών…

Ιατρικός Σύλλογος και Παιδιατρική Εταιρεία χαρακτηρίζουν επιτακτική την ανάγκη ενημέρωσης των πολιτών για το θέμα του εμβολιασμού. Οι γιατροί σε υπομνήματα που κατέθεσαν στη Βουλή επικαλούνται το παράδειγμα της Γαλλίας και της Ιταλίας όπου λόγω της επανεμφάνισης ασθενειών και του ξεσπάσματος επιδημιών προχώρησαν στη θέσπιση νομοθεσιών, οι οποίες καθιστούν τους εμβολιασμούς παιδιών υποχρεωτικούς.

Οι επιδημίες ιλαράς στη Ρουμανία, στην Ιταλία και τελευταίως στην Ελλάδα, υποδεικνύουν οι γιατροί, «συνδέονται σαφώς με τη μείωση της εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού οφειλόμενης στο αντιεμβολιαστικό κίνημα». «Είναι καλύτερα», σημειώνουν, «να ληφθούν μέτρα από την πολιτεία πριν ξεσπάσει οποιαδήποτε επιδημία στην Κύπρο γιατί τότε τα μέτρα που θα ληφθούν υπό την πίεση των γεγονότων μπορεί να είναι ακραία και αναποτελεσματικά».

«Το φαινόμενο άρνησης εμβολιασμών των παιδιών από μερίδα γονιών είναι ένα διαρκώς διογκούμενο πρόβλημα παγκόσμια το οποίο έχει θορυβήσει τόσο τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και τις διάφορες διεθνείς και εθνικές υγειονομικές Αρχές», τονίζει από τη δική της πλευρά η Παιδιατρική Εταιρεία και υπογραμμίζει ότι πλέον το φαινόμενο αυτό «αποτελεί ένα υπαρκτό σοβαρό κίνδυνο επανεμφάνισης ξεχασμένων και θανατηφόρων ασθενειών με τη μορφή επιδημιών, οι οποίες λόγω ακριβώς των εμβολιασμών είχαν εκλείψει από πολλά μέρη του πλανήτη, αλλά δεν έχουν ακόμα εκριζωθεί». Οι παιδίατροι πάντως πιστεύουν ότι η παραπληροφόρηση των γονιών και η εξάπλωση του αντιεμβολιαστικού κινήματος οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Στις αμφιβολίες που εκφράζουν κυρίως νέοι γονείς ως προς τα οφέλη των εμβολίων αναφέρθηκε, μιλώντας στη «Χαραυγή», η παιδίατρος Αναστασία Συμεού τονίζοντας πως περίπου 20% των γονέων σήμερα παρουσιάζονται επιφυλακτικοί για τον εμβολιασμό των παιδιών τους. «Αυτό το ποσοστό», είπε, «δεν σημαίνει ότι δεν εμβολιάζει τα παιδιά του, ωστόσο από τη στιγμή που εκφράζονται αυτές οι αμφιβολίες κάποιοι από αυτούς τελικά δεν θα συναινέσουν στον εμβολιασμό». Η παιδίατρος τόνισε πάντως πως οι εμβολιασμοί ως ιατρική πράξη έχουν σώσει περισσότερους ανθρώπους από οποιαδήποτε άλλη επιστημονική ανακάλυψη.

Τα εμβόλια δεν περιορίζονται απλά και μόνο στην πρόληψη λοιμωδών νοσημάτων, καθώς και άλλων σοβαρών ασθενειών όπως ο καρκίνος. Ενδεικτικά αναφέρεται το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων το οποίο αποτελεί την πιο σημαντική αιτία πρόκλησης καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Από τη σχολική χρονιά 2016-2017 το εμβόλιο αυτό έχει εισαχθεί στο σχήμα εμβολιασμών του Υπουργείου Υγείας και χορηγείται δωρεάν σε όλα τα κορίτσια που φοιτούν στην Α’ και Β’ τάξη Γυμνασίου των δημοσίων και ιδιωτικών σχολείων.

Τι προτείνουν οι παιδίατροι

Οι παιδίατροι οι οποίοι είναι αυτοί που δέχονται κυρίως τις αμφισβητήσεις των γονέων για τους εμβολιασμούς προτείνουν:

– Την άμεση θέσπιση νόμου ώστε η καταγραφή των δεδομένων υποχρεωτικής εμβολιαστικής κάλυψης να είναι υποχρεωτική κατά την εγγραφή των παιδιών στην Α’ Τάξη του Δημοτικού.

– Τον έλεγχο σε ετήσια βάση της εκάστοτες κάλυψης σύμφωνα με το προτεινόμενο σχήμα εμβολιασμών στο ατομικό δελτίο κάθε μαθητή και να καταγράφεται η μη ανταπόκριση στην κλήση από τη σχολιατρική υπηρεσία για καθυστερημένους εμβολιασμούς.

– Την υποβολή υποχρεωτικής δήλωσης ανάληψης ευθύνης και καταγραφής του λόγου της επιλογής τους, για γονείς οι οποίοι παρά τη σχετική ενημέρωση αρνούνται να εμβολιάσουν τα παιδιά τους με όλα ή κάποια εμβόλια.

Να σημειωθεί ότι σήμερα οι γονείς κατά την εγγραφή του παιδιού τους στην Α’ Δημοτικού καλούνται να προσκομίσουν βιβλιάριο εμβολίων. Ποσοστό όμως της τάξης του 15% δεν παρουσιάζει το βιβλιάριο αυτό.