Εντελώς ξεκρέμαστοι οκτώ χιλιάδες ιδιοκτήτες

Του Κωνσταντίνου Ζαχαρίου

• Μεγαλύτερο το πρόβλημα με τους εγκλωβισμένους αγοραστές ακινήτων σε ελεύθερη Αμμόχωστο και Πάφο
• Τους αφήνει ακάλυπτους η νομοθεσία

Πολύ πιο βαθύ απ’ ό,τι είχε υπολογιστεί αρχικά είναι το πρόβλημα με τους εγκλωβισμένους αγοραστές ακινήτων, ενώ και οι διαδικασίες οι οποίες ακολουθούνται αποδείχτηκαν στην πράξη ιδιαίτερα πολύπλοκες και χρονοβόρες.

Σύμφωνα με στοιχεία του Κτηματολογίου, δύο χρόνια μετά την ψήφιση της νομοθεσίας υποβλήθηκαν συνολικά 14.043 αιτήσεις και ολοκληρώθηκαν μόλις 2.428. Η μεγάλη καθυστέρηση σχετίζεται κυρίως με την έκδοση των τίτλων ιδιοκτησίας, που αποτελεί βασική προϋπόθεση, ώστε να προωθηθεί η μεταβίβαση του ακινήτου στο όνομα του ιδιοκτήτη.

Με βάση τη νομοθεσία, στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει εγγεγραμμένος τίτλος ιδιοκτησίας, ο αιτητής έχει το δικαίωμα υποβολής αίτησης αναγκαστικού εκσυγχρονισμού της εγγραφής.

Οι αιτήσεις υποβάλλονται στο Τμήμα Κτηματολογίου, το οποίο με τη σειρά του τις προωθεί στις Επαρχιακές Διοικήσεις και τους Δήμους, ανάλογα με την κάθε περίπτωση, για την έκδοση των αναγκαίων πιστοποιητικών. Ωστόσο, όπως δήλωσε και ο Διευθυντής του Κτηματολογίου ενώπιον της Βουλής, η ανταπόκριση από τις Τοπικές Αρχές είναι ελάχιστη έως μηδαμινή.

Ανά επαρχία

Το πρόβλημα φαίνεται ότι είναι πιο έντονο στην ελεύθερη περιοχή της Αμμοχώστου, αφού από τις 14.043 αιτήσεις που υποβλήθηκαν οι 3.631 (ποσοστό 25,9% επί του συνόλου) αφορούν την υπό αναφορά επαρχία.

Επίσης ιδιαίτερα έντονο είναι το πρόβλημα στην Πάφο, όπου υποβλήθηκαν 3.314 αιτήσεις που αφορούν εγκλωβισμένους αγοραστές ακινήτων. Ακολουθεί η Λάρνακα με 2.774 αιτήσεις, η Λευκωσία με 2.423 αιτήσεις και τελευταία η Λεμεσός με 1.901.

Πέραν των μισών χωρίς τίτλο

Από τις 14.043 αιτήσεις που υποβλήθηκαν οι περισσότερες δεν διέθεταν τίτλο ιδιοκτησίας (7,986) κάτι που σημαίνει ότι για αυτές η διαδικασία ήταν ακόμη πιο πολύ πολύπλοκη.

Σήμερα από τις 14.043 αιτήσεις ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες για τις 2.428. Επίσης 8.177 βρίσκονται στο αρχικό τους στάδιο (234 με τίτλο και 7943 χωρίς τίτλο) και έχουν μεγάλο δρόμο να διανύσουν μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους, που είναι η μεταβίβαση του ακινήτου στον ιδιοκτήτη.

Γολγοθάς με 11 σκαλοπάτια

Από τις υπόλοιπες, 234 υποθέσεις βρίσκονται στο πρώτο στάδιο, αφού έχει σταλεί ειδοποίηση από το Κτηματολόγιο προς τους αιτητές για την προσκόμιση αποδεικτικών στοιχείων ότι έχουν αποπληρώσει το τίμημα της πώλησης.

Επίσης 81 υποθέσεις βρίσκονται στο δεύτερο στάδιο, αφού εκκρεμεί η κατάθεση του υπόλοιπου ποσού. Ακόμη 979 υποθέσεις βρίσκονται στο τρίτο στάδιο, αφού εκκρεμεί η προσκόμιση βεβαιώσεων καταβολής των φόρων, ενώ άλλες 640 βρίσκονται στο τέταρτο στάδιο που είναι η αποστολή σχετικής ειδοποίησης προς όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα για τη μεταβίβαση του ακινήτου επ΄ ονόματι του αγοραστή.

Επίσης 503 περιπτώσεις έχουν περάσει στο πέμπτο στάδιο, αφού έχει σταλεί η σχετική ειδοποίηση και δόθηκε προθεσμία 45 ημερών σε οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο πρόσωπο (κατόχους εγγεγραμμένων εμπραγμάτων βαρών επί του ακινήτου, αντικειμένου της σύμβασης) για την υποβολή ένστασης ή/και αίτησης για μεταφορά του εμπράγματου βάρους. Ακόμη 60 περιπτώσεις έχουν περάσει στο έκτο στάδιο, αφού έχουν ολοκληρωθεί όλα τα πιο πάνω αλλά έχει καταχωρηθεί ένταση η οποία εξετάζεται.

Επίσης 106 υποθέσεις βρίσκονται στο έβδομο στάδιο, αφού εξετάστηκε η εκπλήρωση όλων των συμβατικών υποχρεώσεων φόρων ή άλλων τεκμηρίων και αναμένεται η προώθησή τους, ενώ άλλες 143 υποθέσεις βρίσκονται εντός της περιόδου των 30 ημερών για την έκδοση διατάγματος, που αποτελεί το όγδοο στάδιο.

Ακόμη 126 υποθέσεις εκκρεμούν για αποστολή ειδοποίησης μεταβίβασης «ΙΣΤ» και «ΙΖ» 60 ημερών, που αποτελεί το ένατο στάδιο, ενώ για 387 έχει ήδη σταλεί και η ειδοποίηση, που αποτελεί το δέκατο στάδιο.

Επίσης, συνολικά 140 υποθέσεις βρίσκονται στο ενδέκατο και τελευταίο στάδιο, αφού έχει καταχωρηθεί αίτηση έφεσης/αγωγής ή/και έχει εκδοθεί διάταγμα του δικαστηρίου. Από αυτές οι 28 βρίσκονται στα στάδιο της ετοιμασίας αιτιολογημένης απόφασης, ενώ για τις  υπόλοιπες 112 ετοιμάστηκε και η αιτιολογημένη απόφαση.

Αυτές είναι οι αμέσως επόμενες υποθέσεις που θα καταλήξουν, μετά το «ξεπάγωμα» της διαδικασίας που αποφασίστηκε από την Νομική Υπηρεσία.

Ποιοι έχουν δικαίωμα υποβολής αίτησης

Δικαίωμα για την υποβολή αίτησης για εγκλωβισμένα ακίνητα έχουν έξι κατηγορίες:
•Ο αγοραστής, δυνάμει κατατεθειμένης σύμβασης
•Ο πωλητής, δυνάμει κατατεθειμένης σύμβασης
•Ο ενυπόθηκος δανειστής, δυνάμει εγγεγραμμένης στα μητρώα του ακινήτου, σύμβασης υποθήκης
•Ο δανειστής, δυνάμει σύμβασης δανείου με τον αγοραστή
•Ο εκδοχέας, δυνάμει κατατεθειμένης σύμβασης εκχώρησης με τον εκχωρητή και
•Ο Διευθυντής του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας αυτεπάγγελτα.

Συνοπτικά η διαδικασία

Συνοπτικά, η διαδικασία που ακολουθείται για τη μεταβίβαση του τίτλου ιδιοκτησίας είναι η εξής:

• Κατάθεση αίτησης στο αρμόδιο Επαρχιακό Κτηματολογικό Γραφείο.
• Εξέταση αίτησης για την τεκμηρίωση των τριών βασικών προϋποθέσεων, δηλαδή της καταβολής του τιμήματος πώλησης, της ύπαρξης ξεχωριστού τίτλου ιδιοκτησίας και της καταβολής των φόρων, προσκομίζοντας τις απαραίτητες αποδείξεις/έγγραφα/βεβαιώσεις.
• Αποστολή ειδοποίησης μεταβίβασης του τίτλου ιδιοκτησίας σε όλα τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα, με την οποία δίνεται το δικαίωμα, εντός 45 ημερών, της υποβολής ένστασης ή/και αίτησης μεταφοράς εμπράγματου βάρους.
• Μετά την προθεσμία των 45 ημερών, σε περίπτωση υποβολής ένστασης ή/και αίτησης μεταφοράς, εξέταση της ένστασης ή/και αίτησης και έκδοση απόφασης.
• Αποστολή ειδοποίησης μεταβίβασης του τίτλου ιδιοκτησίας στον αγοραστή και στον πωλητή, με την οποία καλούνται εντός 60 ημερών να προχωρήσουν στη μεταβίβαση του τίτλου ιδιοκτησίας. Ο αγοραστής ενημερώνεται για το δικαίωμα του να προχωρήσει στην καταβολή των τελών μεταβίβασης εντός της προθεσμίας των 60 ημερών για τη μεταβίβαση του τίτλου, ανεξαρτήτως της συγκατάθεσης του πωλητή.

60% είναι ξένοι

Το 60% των εγκλωβισμένων αγοραστών ακινήτων είναι ξένοι, μάλιστα πολλοί δυσφημίζουν την Κύπρο για τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην έκδοση και τη μεταβίβαση των τίτλων ιδιοκτησίας.

Σήμερα εκκρεμούν στο Κτηματολόγιο 11,5 χιλιάδες υποθέσεις που αφορούν σχεδόν 16 χιλιάδες πρόσωπα.

Επίσης, 28 χιλιάδες υποθέσεις που αφορούν σχεδόν 37 χιλιάδες πρόσωπα παραπέμφθηκαν για αναγκαστική έκδοση τίτλου ιδιοκτησίας, ενώ άλλες 6 χιλιάδες υποθέσεις που αφορούν σχεδόν 8 χιλιάδες πρόσωπα κινήθηκαν οι διαδικασίες για την έκδοση τίτλου από τους ενδιαφερόμενους αλλά ακόμη εκκρεμούν.

Ακόμη, 20 χιλιάδες υποθέσεις που αφορούν σχεδόν 39 χιλιάδες πρόσωπα βρίσκονται στα τελικά στάδια, αφού έχουν εκδοθεί οι τίτλοι ιδιοκτησίας και εκκρεμεί η μεταβίβασή τους. Τέλος υπάρχουν 5,5 χιλιάδες υποθέσεις που αφορούν σχεδόν 8 χιλιάδες πρόσωπα, οι οποίες δεν μπορούν να προωθηθούν, αφού τα πωλητήρια έγγραφα κατατέθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2015 και δεν καλύπτονται από τη νομοθεσία.

Για αυτές τις περιπτώσεις καθώς και για τα προβλήματα τα οποία προέκυψαν μετά τις αποφάσεις των δικαστηρίων, αναμένεται να πρέπει να γίνει τροποποίηση της νομοθεσίας τον Σεπτέμβριο.