ΕΥΗ ΣΩΤΗΡΙΟΥ: Μέσα σε έξι χρόνια υπερδιπλασιάστηκαν οι φοιτητές

Μεγάλες οι προοπτικές ανάπτυξης του ΑΞΙΚ

Συνέντευξη στην Ελένη Κωνσταντίνου

Το ΑΞΙΚ είναι ένα ιστορικό ινστιτούτο με πέραν των 45 χρόνων παρουσίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για επαγγελματική ειδίκευση στον τομέα των μαγειρικών τεχνών και των ξενοδοχειακών. Παρά τον αισθητά μειωμένο προϋπολογισμό κατάφερε μέσα σε 6 χρόνια να υπερδιπλασιάσει τους φοιτητές, αλλά και τα βαθμολογικά επίπεδα εισδοχής τους. Παράλληλα προσφέρει ένα υψηλό επίπεδο προγραμμάτων στην επισιτιστική, ξενοδοχειακή και ευρύτερη τουριστική βιομηχανία αποτελώντας την ίδια ώρα τον βασικό αιμοδότη των επαγγελμάτων αυτών. Η διευθύντρια του ΑΞΙΚ, Εύη Σωτηρίου, εκτιμά ότι οι προοπτικές ανάπτυξης είναι πολύ μεγάλες όπως και οι ανάγκες της τουριστικής βιομηχανίας της Κύπρου. Τονίζει επίσης ότι ο τουρισμός είναι ένας τομέας που αναμφίβολα μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω μετά από μια λύση του Κυπριακού.

• Οι φοιτητές και απόφοιτοί μας απορροφούνται άμεσα για πρακτική εξάσκηση και για εργοδότηση στη βιομηχανία
• Υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες προσέλκυσης ξένων φοιτητών ιδιαίτερα από Ρωσία και πρώην Ανατολική Ευρώπη, Ασία και Αφρική

Γιατί κάποιος νέος σήμερα να επιλέξει το ΑΞΙΚ για τις σπουδές του;

Το ΑΞΙΚ προσφέρει δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση για επαγγελματική ειδίκευση στον νευραλγικό τομέα του τουρισμού, ο οποίος έχει καταδειχθεί, ιδιαίτερα μέσα από το βίωμα της οικονομικής κρίσης, ως ο κύριος και σταθερός υποστηρικτής της κυπριακής οικονομίας. Τα παιδιά του τόπου μας διεκδικούν θέση στο Ινστιτούτο μέσω των Παγκύπριων Εξετάσεων για τα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Κύπρου και της Ελλάδας.

Οι σπουδές στο ΑΞΙΚ εκθέτουν τον φοιτητή τόσο στην ευρεία πρακτική εξάσκηση και εξειδίκευση που απαιτεί ο επαγγελματικός αυτός τομέας όσο και στο σύγχρονο θεωρητικό και επιστημονικό υπόβαθρο, βοηθώντας τον να αναπτύξει την κριτική, δημιουργική σκέψη, τις ικανότητες ηγεσίας και φιλοξενίας που απαιτούν είτε η εργοδότηση στο εποπτικό, μεσοδιευθυντικό επίπεδο για το οποίο προορίζεται είτε η συνέχιση των σπουδών του στα πλαίσια της διά βίου μάθησης. Τα προγράμματα σπουδών του Ινστιτούτου καταρτίστηκαν με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) και διασφαλίζουν 180 ευρωπαϊκές πιστωτικές μονάδες, οι οποίες μπορούν να μεταφερθούν σε πανεπιστημιακό επίπεδο.

Οι συνεργασίες με το εξωτερικό, σε ποια επίπεδα φτάνουν;

Το ΑΞΙΚ συνεργάζεται με πλειάδα πανεπιστημίων στο εξωτερικό και την Κύπρο στα οποία οι φοιτητές του μπορούν να συνεχίσουν σε πτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο.

Το ΑΞΙΚ είναι ένα ιστορικό ινστιτούτο με πέραν των 45 χρόνων παρουσίας στην τριτοβάθμια εκπαίδευση για επαγγελματική ειδίκευση στον τομέα των μαγειρικών τεχνών και των ξενοδοχειακών. Εχει πολύ σημαντικές ιστορικές και λειτουργικές σχέσεις με την επισιτιστική, ξενοδοχειακή και ευρύτερη βιομηχανία τις οποίες μεριμνούμε να αναπτύσσουμε συνεχώς και να αξιοποιούμε προς όφελος των φοιτητών και αποφοίτων του Ινστιτούτου.

Οι φοιτητές και απόφοιτοί μας απορροφούνται άμεσα για πρακτική εξάσκηση και για εργοδότηση στη βιομηχανία. Στην ημερίδα που έχουμε καθιερώσει να οργανώνουμε μέσα στον Μάρτιο κάθε έτους στην οποία προσκαλούνται επιχειρήσεις από όλες τις τουριστικές περιοχές για πρόσβαση στους φοιτητές μας είτε για πρακτική εξάσκηση είτε για μελλοντική εργοδότηση, γίνεται πραγματικά το αδιαχώρητο τα τελευταία χρόνια.

Σκέφτεστε να προτείνετε κάποιους εναλλακτικούς τρόπους εισαγωγής των φοιτητών στο ΑΞΙΚ;

Η εισαγωγή των φοιτητών στο ΑΞΙΚ γίνεται μέσω των Παγκύπριων Εξετάσεων. Ενδιαφερόμενοι από το εξωτερικό χρειάζεται να υποβάλουν αίτηση στο ΑΞΙΚ και να διαθέτουν εξατάξιο απολυτήριο και επιτυχία σε εξετάσεις στην Αγγλική. Ωστόσο οι θέσεις καταλαμβάνονται τα τελευταία χρόνια κατά κύριο λόγο μέσω των Παγκύπριων Εξετάσεων.

Στο Ινστιτούτο αιτούνται τόσο παιδιά που έχουν φοιτήσει στο Λύκειο και δεν έχουν κατά ανάγκη προπαίδεια στα ξενοδοχειακά και τουριστικά επαγγέλματα όσο και στις Τεχνικές Σχολές, οι οποίες προετοιμάζουν τα παιδιά για το βασικό επίπεδο εισδοχής στη βιομηχανία. Το εποπτικό, μεσοδιευθυντικό επίπεδο για το οποίο προετοιμάζει τους φοιτητές του το ΑΞΙΚ απαιτεί μια σειρά ικανοτήτων που καθιστούν αναγκαίο ένα υψηλό επίπεδο μόρφωσης που άπτεται πολλών διαφορετικών μαθησιακών πεδίων.

Και ασφαλώς, πέραν των δεξιοτήτων, της δημιουργικότητας κλπ, απαιτούνται κι άλλα πράγματα για ένα φοιτητή σας;

Πέραν της τεχνικής δεξιότητας και δημιουργικότητας, ένας σεφ ή ένα διευθυντικό στέλεχος τμήματος στη σύγχρονη επισιτιστική, ξενοδοχειακή και ευρύτερη τουριστική βιομηχανία πρέπει να διαθέτει πλειάδα άλλων γνώσεων και δεξιοτήτων για να μπορέσει να συμβάλει αποτελεσματικά στην εύρυθμη λειτουργία και βιωσιμότητα της επιχείρησης.

Ωστόσο είναι γεγονός ότι στον τομέα αυτό, πέραν των βαθμολογικών κριτηρίων, υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες που πρέπει να αξιολογούνται. Από αυτούς ξεχωριστή θέση κατέχει η συνειδητή απόφαση του φοιτητή να επιλέξει τον κλάδο αυτό και να εργαστεί για την ανάπτυξη όλων των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων. Η απόφαση αυτή είναι κρίσιμης σημασίας για μια σταδιοδρομία στην ξενοδοχειακή και τουριστική βιομηχανία λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και συνθηκών της. Στους Κανονισμούς του Ινστιτούτου υπάρχει πρόνοια για αξιοποίηση του εργαλείου της προσωπικής συνέντευξης, το οποίο εξετάζουμε ως συμπληρωματική μέθοδο εισδοχής, εμπλέκοντας στις διαδικασίες και επαγγελματίες από τη βιομηχανία.

Το Ινστιτούτο αποτέλεσε και εξακολουθεί να αποτελεί τον κύριο αιμοδότη της ξενοδοχειακής και επισιτιστικής βιομηχανίας σε άρτια καταρτισμένο προσωπικό. Ποιες είναι οι προοπτικές επέκτασής του;

Το ιστορικό αυτό ινστιτούτο βασίστηκε σε μια πολύ πρωτοποριακή ιδέα για την εποχή της, η οποία σήμερα αποτελεί φάρο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση διεθνώς. Υπήρξε το αποτέλεσμα κοινού προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και της νεοσύστατης τότε Κυπριακής Δημοκρατίας με στόχο να καταστεί γέφυρα μεταξύ της εκπαίδευσης και της αγοράς απασχόλησης στον πολύ σημαντικό τομέα του τουρισμού. Οι δημόσιοι και ιδιωτικοί φορείς του τουρισμού εκπροσωπούνται στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΑΞΙΚ για να συμβάλουν στην πολιτική και τα εκπαιδευτικά προγράμματά του.

Οταν ξεκινήσαμε την προσπάθεια αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού του Ινστιτούτου το 2009, αξιοποιήσαμε ως φάρο αλλαγής την ιδέα αυτή για να αντιμετωπίσουμε τα πολλαπλά προβλήματα που είχαν συσσωρευθεί στο Ινστιτούτο λόγω του χρόνιου αφήματος και της αντιπαραγωγικής εσωστρέφειας στην οποία είχε υποπέσει. Μαζί με το Διοικητικό μας Συμβούλιο αποφασίσαμε μια Στρατηγική Αναβάθμισης και Εκσυγχρονισμού του Ινστιτούτου, η οποία εγκρίθηκε τον Μάιο του 2010. Εκτοτε επιδοθήκαμε σε μια τιτάνια προσπάθεια μέσα στις πολύ αντίξοες συνθήκες της οικονομικής κρίσης για αναδείξουμε τη σημασία και το ρόλο που μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει το ΑΞΙΚ στην τουριστική βιομηχανία και δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση του τόπου μας.

Μέσα σε 6 χρόνια υπερδιπλασιάσαμε τους φοιτητές μας, αλλά και τα βαθμολογικά επίπεδα εισδοχής τους. Δεν είχαμε πόρους, αλλά είχαμε ιδέες και μεράκι να τις υλοποιήσουμε. Δραστηριοποιηθήκαμε σε πολλαπλούς τομείς, αξιοποιώντας κάθε δυνατότητα.

Να αναφέρουμε μερικούς;

Ενδεικτικά αναφέρω τον τομέα των ευρωπαϊκών προγραμμάτων όπου πλέον το ΑΞΙΚ έχει να επιδείξει ουσιαστικό έργο. Το ΑΞΙΚ και το Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι τα δύο τριτοβάθμια εκπαιδευτικά ιδρύματα των οποίων εγκρίθηκαν φέτος οι προτάσεις συμμετοχής στο ανταγωνιστικό πρόγραμμα Erasmus+, Κ.Δ. 2. Το Ινστιτούτο καλείται να συντονίσει τις ενέργειες 7 εταίρων από 5 χώρες της Ευρώπης για ένα πολύ σημαντικό έργο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση στον τουρισμό, με προϋπολογισμό πέραν των 242.000 ευρώ και αφορά τη δημιουργία ενός προγράμματος Συνεργάτη Εργοδότη για την Ξενοδοχειακή και Τουριστική Βιομηχανία.

Οι προοπτικές ανάπτυξης είναι πολύ μεγάλες όπως και οι ανάγκες της τουριστικής βιομηχανίας της Κύπρου στον τομέα του ανθρώπινου δυναμικού και της αναβάθμισης της προσφερόμενης ποιότητας και ανταγωνιστικότητας. Επιπλέον υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες προσέλκυσης ξένων φοιτητών ιδιαίτερα από τη Ρωσία και πρώην Ανατολική Ευρώπη, Ασία και Αφρική, για σπουδές στον τομέα των ξενοδοχειακών και του τουρισμού, όπου η Κύπρος μπορεί να δημιουργήσει συγκριτικό πλεονέκτημα προς επίτευξη του στόχου που έχει θέσει η κυβέρνηση για να καταστήσει την Κύπρο Περιφερειακό Κέντρο Εκπαίδευσης. Σημαντικές προοπτικές επίσης θα προκύψουν μετά από την απελευθέρωση και επανένωση του νησιού μας. Το Ινστιτούτο ιδρύθηκε ως δικοινοτικό έργο και γι’ αυτό τα προγράμματά του προσφέρονται στην Αγγλική. Τουρκοκύπριοι μαζί με όλες τις άλλες κοινότητες της Κύπρου φοιτούσαν στο Ινστιτούτο πριν από τα τραγικά γεγονότα για το νησί μας. Ο τουρισμός είναι ένας τομέας που αναμφίβολα μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω μετά από μια λύση του Κυπριακού. Το ΑΞΙΚ μπορεί να λειτουργήσει συνενωτικά και να συνεισφέρει ουσιαστικά στην παροχή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για επαγγελματική ειδίκευση στον σημαντικότατο αυτό τομέα για την κυπριακή οικονομία, σε όλους τους πολίτες της ελεύθερης και επανενωμένης Κύπρου.

Ο αισθητά μειωμένος προϋπολογισμός του ΑΞΙΚ θεωρείτε πως δεν βοηθά στην περαιτέρω ανάπτυξή του;

Το έργο μας για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του ΑΞΙΚ έχει προωθηθεί μέσα σε πολύ αντίξοες συνθήκες, ωστόσο έχει ήδη αποφέρει καρπούς. Με μισό περίπου προϋπολογισμό από ό,τι διέθετε το 2009, το ΑΞΙΚ εξυπηρετεί τους διπλάσιους φοιτητές και έχει τριπλασιάσει έσοδα που προσφέρει στο κράτος, όπως π.χ. τα έσοδα του εκπαιδευτικού του εστιατορίου. Ομως οι μειωμένοι πόροι αναπόφευκτα μας δυσκολεύουν πολύ και περιορίζουν τις δυνατότητες εφαρμογής των σχεδιασμών μας. Για παράδειγμα το κοινό πρόγραμμα που προωθήσαμε με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού προνοεί την παροχή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων μας σε μερική βάση (part-time) σε ενήλικες που είτε επιδιώκουν τον επαγγελματικό αναπροσανατολισμό τους στην ξενοδοχειακή και ευρύτερη τουριστική βιομηχανία (π.χ. ανέργους) είτε θέλουν να αναβαθμίσουν τα προσόντα, γνώσεις και δεξιότητές τους στα πλαίσια του πανευρωπαϊκού στόχου της διά βίου μάθησης. Η δράση αυτή δεν έχει εφαρμοστεί μέχρι στιγμής λόγω ανεπάρκειας πόρων. Η Μελέτη Μεταρρύθμισης, η οποία διεξήχθη με πρωτοβουλία της κυβέρνησης για εξορθολογισμό της δημόσιας υπηρεσίας, έχει εκφραστεί με τα πλέον εγκωμιαστικά λόγια για το ΑΞΙΚ και την προσπάθεια που έχει καταβληθεί μέχρι σήμερα για αναβάθμιση και εκσυγχρονισμό του και υποδεικνύει την ανάγκη παροχής των απαραίτητων εκπαιδευτικών πόρων για ολοκλήρωσή της.