Εξαντλείται η παιδεία στις λογιστικές πράξεις;

• Σε αντίθεση με τους αριθμούς και τις εκθέσεις βρίσκονται οι μαρτυρίες ανθρώπων που εργάζονται στην έδρα και προσφέρουν όλο τους το είναι

Της Ελένης Κωνσταντίνου

Πώς μετριέται η παιδεία; Με λογιστικές πράξεις; Με εξισώσεις; Με τους βαθμούς στα δελτία προόδου των μαθητών; ’Η μήπως με τις γνώσεις, την καλλιέργεια κουλτούρας και τόσα άλλα;

Είναι γεγονός ότι το δημόσιο σχολείο χρειάζεται αναβάθμιση, ενώ ακόμη και για αυτόν τον εξορθολογισμό ούτε οι ίδιες οι εκπαιδευτικές οργανώσεις διαφωνούν. Ωστόσο, μόνο λύπη προκαλεί η συντονισμένη προσπάθεια των τελευταίων μηνών, για αποδόμηση του εκπαιδευτικού και του έργου που επιτελεί. Κανείς δεν λέει ότι είναι όλα τέλεια, άλλωστε όπως παντού έτσι και στην εκπαίδευση θα υπάρχουν κάποιοι που δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Όμως δεν μπορεί να γίνεται μια ισοπέδωση στην προσπάθεια να διαμορφωθεί κοινή γνώμη εναντίον αυτών που «αμείβονται πολύ σε σχέση με τις ώρες εργασίας τους», «που γυρίζουν τα σχολεία για να ασκούν κριτική» και πολλά άλλα που ακούστηκαν και γράφτηκαν τις μέρες αυτές.

Σε αντίθεση με τους αριθμούς και τις εκθέσεις, βρίσκονται οι μαρτυρίες ανθρώπων που εργάζονται στην έδρα και προσφέρουν όλο τους το είναι. Αμέτρητες οι αναρτήσεις στις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες μαρτυρούν το άλλο σχολείο. Αυτό που όλοι θέλουμε και επιζητούμε είτε ως γονείς είτε ως μαθητές είτε ως εκπαιδευτικοί.

paideia1

Όταν ο εκπαιδευτικός δεν είναι μόνο εκπαιδευτικός…

Τα όσα γράφει η εκπαιδευτικός Έλενα Χατζηπέτρου αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο το όλο σκηνικό. «Μετά και τη διαμόρφωση του σκηνικού ανάμεσα σε ΥΠΠ και εκπαιδευτικές οργανώσεις, μόνο θλίψη μπορεί να νιώθει ένας υγιής σκεπτόμενος άνθρωπος, ακόμα κι αν δεν συμπαθεί ιδιαίτερα το σινάφι των εκπαιδευτικών, ή έστω στέκεται με σκεπτικισμό προς τις οργανώσεις τους και τα αιτήματα που διεκδικούν. Θλίψη προκαλεί η αντίληψη και η φιλοσοφία που διέπει το Υπουργείο Παιδείας για το τι εστί παιδεία. Μεγάλη θλίψη προκαλεί και η άγνοια και ανέχεια των γονιών προς τέτοιες αντιλήψεις. Κανονικά και λογικά όμως δεν θα έπρεπε να εκπλησσόμαστε. Έλα όμως που είμαστε οι τελευταίοι των ρομαντικών… αυτοί που δεν πιστεύουν στα αριστεία, κάποιοι τα πολέμησαν και τα πολεμούν πολύ, αυτοί που πιστεύουν και επενδύουν από τον προσωπικό τους χρόνο σε σχολικές και πληθώρα εξωσχολικών δραστηριοτήτων.

Όχι ότι υπάρχει κάποιος ανάμεσά μας που ανέμενε ένα έστω μικρό ευχαριστώ, αλλά μια κατανόηση για την αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα όλων αυτών στην πολύπλευρη ανάπτυξη των παιδιών, την αναμέναμε. Και καλά το Υπουργείο της Παιδείας και του ανύπαρκτου Πολιτισμού, που παρεμπιπτόντως πρέπει να σκεφτεί σοβαρά την αλλαγή ονόματος, οι γονείς; Οι γονείς πραγματικά το μόνο που ζητούν και θέλουν για τα παιδιά τους είναι στείρες και στεγνές γνώσεις; Γιορτές, εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις, εκπαιδευτικές επισκέψεις και τόσα άλλα, δεν έχουν θέση στη σχολική ζωή; Αυτή είναι η παιδεία που οι ίδιοι επιθυμούν και ονειρεύονται για τα παιδιά τους;

Και για να μιλήσω περισσότερο με το καπέλο του γονιού που μεγάλωσε δύο παιδιά με απίστευτες σήμερα γνώσεις, αλλά και άλλες τόσες εμπειρίες και δράσεις, δεν είχα ασχοληθεί ποτέ με αυτά καθεαυτά τα μαθήματα των παιδιών μου, ΠΟΤΕ ΔΕΝ τους διάβασα, ΠΟΤΕ ΔΕΝ τους είπα ορθογραφία, ΠΟΤΕ ΔΕΝ ρώτησα πώς πήγαν σε διαγωνίσματα και γραπτά, παρά μόνο τι όμορφο και ξεχωριστό έκαναν κάθε μέρα στο σχολείο.

Και τα όμορφα και δημιουργικά, αγαπητοί γονείς, δεν γίνονται στην έδρα, ούτε καν στην τάξη, αλλά έξω απ’ αυτήν. Και αν σήμερα στηρίξετε τις αντιπαιδαγωγικές προσεγγίσεις του απαίδευτου Υπουργείου, να μην αναμένετε αύριο να έχετε όμορφους και δημιουργικούς ανθρώπους στην κοινωνία. Ούτε εσείς ούτε κανείς άλλος που δήθεν νοιάζεται για το “νοικοκύρεμα και τον ορθολογισμό”.

Όποιος με επιχειρήματα μού καταδείξει ότι όλα όσα μεθοδεύονται σήμερα από πλευράς Υπουργείου είναι άκρως παιδαγωγικά, δίνω όρκο να παραιτηθώ αμέσως και στη θέση μου να μπουν νεότεροι και πιο βολικοί για το σύστημα εκπαιδευτικοί».

Επανήλθε με στοιχεία ανεξάρτητης μελέτης ο Ελεγκτής

Σε ό,τι αφορά τα δεδομένα έτσι όπως αυτά καταγράφονται μέσα από διάφορες εκθέσεις τα οποία επικαλείται το Υπουργείο Παιδείας, αλλά και η Ελεγκτική Υπηρεσία δόθηκαν νέα στοιχεία που αφορούν συμπεράσματα ανεξάρτητης μελέτης όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση που εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο του 2017 από διεθνή ελεγκτικό οίκο. Σύμφωνα λοιπόν με την Ελεγκτική Υπηρεσία:

• Η Κύπρος έχει μικρότερη σε διάρκεια σχολική χρονιά (σε εβδομάδες) συγκριτικά με τον μέσο όρο άλλων ευρωπαϊκών χωρών (EU22), καθώς και του ΟΟΣΑ.

• Ο συνολικός μαθησιακός χρόνος αναφέρεται στον συνολικό χρόνο (σε ώρες) διδασκαλίας των μαθητών.

• Η Κύπρος έχει τον υψηλότερο συνολικό μαθησιακό χρόνο (σε ώρες) συγκριτικά με τον μέσο όρο άλλων ευρωπαϊκών χωρών (EU22), του ΟΟΣΑ, καθώς και της Σλοβενίας και της Εσθονίας στις βαθμίδες όπου υπήρξαν τα απαιτούμενα στοιχεία.

• Η Κύπρος έχει μικρότερο αριθμό μαθητών ανά εκπαιδευτικό από τον μέσο όρο άλλων ευρωπαϊκών χωρών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση (Μέση Γενική και Τεχνική Εκπαίδευση), ενώ στην πρωτοβάθμια (Δημοτική) εκπαίδευση η αναλογία είναι ίδια με τον μέσο όρο.

• Η Κύπρος έχει μικρότερο αριθμό μαθητών ανά τμήμα από τον μέσο όρο άλλων ευρωπαϊκών χωρών τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη μέση κατώτερη εκπαίδευση (Γυμνάσια) σε σύγκριση με τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

• Λαμβάνοντας υπόψιν τον συνολικό αριθμό εκπαιδευτικών (σε όλες τις βαθμίδες), η Κύπρος έχει χαμηλότερο μέσο εβδομαδιαίο διδακτικό χρόνο (σε ώρες) από τον μέσο όρο άλλων ευρωπαϊκών χωρών EU(22), καθώς και των χωρών που ανήκουν στον ΟΟΣΑ με μόνη εξαίρεση τη δημοτική εκπαίδευση.

Εάν εξαιρεθούν οι εκπαιδευτικοί στις ανώτερες βαθμίδες (Βοηθοί Διευθυντές, Βοηθοί Διευθυντές Α’ και Διευθυντές) η Κύπρος εξακολουθεί να είναι πιο κάτω από τον μέσο όρο των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

• Διάφορες ευρωπαϊκές χώρες παραχωρούν μειώσεις διδακτικού χρόνου στους εκπαιδευτικούς για κάποιες δραστηριότητες τις οποίες αναλαμβάνουν κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.

• Σύμφωνα με το Eurydice Report (Key Data on Teachers and School Leaders in Europe, 2013 Edition, pp 77), το οποίο εκδόθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η μείωση του φόρτου εργασίας των εκπαιδευτικών δεν είναι πολύ διαδεδομένη πρακτική στην Ευρώπη. Μόλις εννέα χώρες μειώνουν το φόρτο εργασίας των εκπαιδευτικών ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας ή/και την ηλικία τους. Πιο συγκεκριμένα, στη Γερμανία οι εκπαιδευτικοί παίρνουν μια διδακτική ώρα μείωση όταν φτάσουν στο 55ο έτος της ηλικίας και αυξάνεται σε δύο όταν φτάσουν στο 60ό έτος της ηλικίας τους. Η κατάσταση είναι παρόμοια στην Πορτογαλία, όπου οι ώρες διδασκαλίας μειώνονται σταδιακά από το 50ό έτος ηλικίας. Άλλες χώρες που δίνουν μείωση διδακτικών περιόδων λόγω ετών υπηρεσίας ή/και ηλικίας είναι η Ελλάδα, η Γαλλία, η Αυστρία, η Ρουμανία, η Μάλτα και το Λουξεμβούργο.

Επίσης να σημειώσουμε πως η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει πως τα εξαγγελθέντα μέτρα της κυβέρνησης δεν αρκούν για επίλυση του προβλήματος του εξορθολογισμού και πως «απαιτείται λήψη δραστικών μέτρων (άμεσων και μακροπρόθεσμων) για τερματισμό των στρεβλώσεων στη βάση των βέλτιστων ευρωπαϊκών πρακτικών, ώστε οι αυξημένες δαπάνες για την Παιδεία (με τις οποίες συμφωνούμε) να οδηγούν και στα ανάλογα ικανοποιητικά αποτελέσματα επίδοσης τα μαθητών, σε αντίθεση με αυτό που συμβαίνει σήμερα όπου οι διεθνείς αξιολογήσεις δείχνουν από τα πιο φτωχά αποτελέσματα, σε σχέση με το υψηλό κόστος».

Διαφωνούν οι εκπαιδευτικοί με τις ερμηνείες των στοιχείων

Διαφωνία ως προς τον τρόπο που ο Γενικός Ελεγκτής μεταφράζει τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στις εκθέσεις εκφράζουν οι εκπαιδευτικοί. Μάλιστα, πολύς λόγος έχει γίνει για το γεγονός ότι ο κ. Μιχαηλίδης τις προηγούμενες μέρες επικαλείτο και στοιχεία της έκθεσης ΕΥΡΥΔΙΚΗ του 2013/2014, ενώ υπάρχει έκθεση του 2015/2016.

Στην έκθεση του 2015/2016 αναφέρεται μεταξύ άλλων πως υπήρξε αύξηση στο μισθό των εκπαιδευτικών σε 24 χώρες. Ωστόσο, σε 16 χώρες οι μισθοί παρέμειναν στα ίδια επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια. Στην Κύπρο όπως καταγράφεται δεν υπήρξε σημαντική αλλαγή αφού οποιαδήποτε αύξηση ήταν κάτω του 1%.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η έκθεση σημειώνει πως στη Βουλγαρία με νομοθεσία αποφάσισαν την αύξηση των μισθών σε μια προσπάθεια να προσελκύσουν νεαρούς εκπαιδευτικούς, καθώς και να διασφαλίσουν την ποιότητα της εκπαίδευσης.

Πάγωμα των μισθών καταγράφηκε σε Ιταλία, Κύπρο και Λίχτενσταϊν, ώστε να μειωθεί το δημόσιο χρέος.

Σε ό,τι αφορά συγκεκριμένα τους μισθούς στη χώρα μας, ανέρχονται το ελάχιστο στις 23.885 ευρώ και το μέγιστο στις 58.107 ευρώ.

Επίσης, όπως επισημαίνει ο Λεωνίδας Χατζηλοΐζου, δάσκαλος, Οργανωτικός Γραμματέας Α.Κί.ΔΑ, ο Ελεγκτής παρουσίασε πίνακα στον οποίο ουσιαστικά φαίνεται πως οι ακαθάριστοι αρχικοί μισθοί των εκπαιδευτικών δεν απέχουν πολύ από τον μέσο μισθό στην Κύπρο. Σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Κύπρος βρίσκεται πιο ψηλά από μερικές και πιο χαμηλά από άλλες. «Το σημαντικό είναι πως πρόκειται για ακαθάριστους μισθούς, οι οποίοι στην Κύπρο λόγω πολλαπλών φορολογιών είναι πολύ πιο κουτσουρεμένοι από τους αντίστοιχους ακαθάριστους μισθούς σε άλλες χώρες. Όσον αφορά τους μέγιστους μισθούς, θα ήταν καλά να μας πει πόσοι και ποιοι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν τέτοιους μισθούς. Κάτι το οποίο ζητήθηκε από τον Γ.Ε. να παρουσιάσει και δεν το έπραξε, ήταν να παρουσιάσει και τα επιδόματα που λαμβάνουν εκπαιδευτικοί άλλων χωρών».

Οι μοναδικές χώρες στην Ευρώπη όπου δεν λαμβάνουν επιδόματα οι εκπαιδευτικοί, σημειώνει ο κ. Χατζηλοΐζου, ούτε για επιπρόσθετα προσόντα, ούτε για επίδοση, ούτε για επιπρόσθετες υπευθυνότητες, την τοποθεσία του σχολείου, διδασκαλία μαθητών με ειδικές ανάγκες ή κάτω από δύσκολες συνθήκες, συμμετοχή σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες, είναι η Κύπρος και η Πορτογαλία. «Ενώ σε άλλες χώρες λαμβάνουν επιδόματα, στην Κύπρο τίποτα. Αυτό το δεδομένο ο Γ.Ε. το θεώρησε ασήμαντο και μη άξιο αναφοράς. Για παράδειγμα στη Σλοβενία, όταν οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν σε εξωτερικό χώρο, μπορεί να πάρουν επίδομα μέχρι και 20% του μισθού τους. Στην Κροατία οι εκπαιδευτικοί μπορούν να αυξήσουν το μισθό τους κατά 8% αν είναι κάτοχοι μεταπτυχιακού και 15% διδακτορικού ή 10% αν διοριστούν σε δυσμενή περιοχή. Στην Τσεχία δίδεται επίδομα μέχρι 2.000 κορώνες για διδασκαλία σε τάξη που έχει διαφορετικές ηλικίες παιδιών. Στην Εσθονία οι πρωτοδιόριστοι εκπαιδευτικοί που διορίζονται σε αγροτικές περιοχές λαμβάνουν επίδομα €12.783 σε 3 χρόνια. Στην Ιρλανδία εκπαιδευτικοί που συμπληρώνουν 35 χρόνια υπηρεσίας λαμβάνουν επίδομα €2.092 – €2.324. Στη Γαλλία δάσκαλοι που εκτελούν χρέη διευθυντή λαμβάνουν επίδομα περίπου €4.000 το χρόνο, ενώ δάσκαλοι που εργάζονται σε συγκεκριμένες περιοχές μπορούν να λαμβάνουν επίδομα μέχρι €2.312. Στο Λουξεμβούργο οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν μείωση διδακτικού χρόνου για συμμετοχή σε εξωδιδακτικές δραστηριότητες. Μάλιστα οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν επίδομα για ανάληψη επιπρόσθετων καθηκόντων, το οποίο αυξάνεται όσο αυξάνονται τα χρόνια υπηρεσίας. Στην Πολωνία λαμβάνουν 10% του συνολικού μισθού αν εργάζονται σε απομακρυσμένη περιοχή. Επίσης, εκπαιδευτικοί που παίρνουν μετάθεση λαμβάνουν επίδομα 20% του βασικού μισθού για δύσκολες εργασιακές συνθήκες. Υπάρχουν και άλλα πολλά επιδόματα σε αυτές τις χώρες, καθώς και στις υπόλοιπες χώρες τα οποία μπορεί ο οποιοσδήποτε να μελετήσει στη σχετική έκθεση».

Επίσης σε ό,τι αφορά τον αριθμό μαθητών ανά εκπαιδευτικό ο κ. Χατζηλοΐζου σημειώνει πως ο αριθμός μαθητών ανά εκπαιδευτικό στη Δημοτική εκπαίδευση (14) και στη Μέση (10) δεν απέχει πολύ από τους αντίστοιχους μέσους όρους της Ευρώπης (14 στη Δημοτική και 12 στη Μέση).

«Μάλιστα, τα στοιχεία του Γ.Ε. είναι από το 2010 και από τότε με την οικονομική κρίση γίνεται προσπάθεια από το ΥΠΠ να “γεμίζουν” οι τάξεις. Όταν ένα τμήμα έχει ήδη φτάσει τον μέγιστο επιτρεπόμενο αριθμό και έρθει νέος μαθητής, μετατίθεται στο πλησιέστερο σχολείο για να μη δημιουργηθεί νέο τμήμα. Ακόμη, έχει σταματήσει και η μείωση του αριθμού μαθητών στα σχολεία ΖΕΠ στα Δημοτικά, όπου ο μέγιστος αριθμός αντί 25 ήταν 20».

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy