Φάκελος: Από τον Συνεργατισμό στις εκποιήσεις

  • Εν αρχή -22 Νοεμβρίου 1909- ήταν η «Χωρική Τράπεζα Λευκονοίκου»
  • Σεπτέμβριο του 2013 κρατικοποιείται ο Συνεργατισμός
  • 8 Ιουλίου 2018 το τέλος του Συνεργατισμού

 

Μια λαϊκή, μια κοινωνική κατάκτηση, όπως ήταν ο Συνεργατισμός, που γλίτωσε σε χρόνια δύσκολα κυρίως τους αγρότες από την τοκογλυφία, που στήριξε και κράτησε όρθια την κυπριακή οικονομία και την κοινωνία σε καιρούς χαλεπούς, όπως ήταν οι δύο Παγκόσμιοι Πόλεμοι, η τουρκική εισβολή και η προσφυγιά του 1974 στη χώρα μας, έμελλε, στα χέρια της κυβέρνησης ΔΗΣΥ – Αναστασιάδη, να βρει αδόκητο τέλος…

Με λάβαρο το success story στην Οικονομία και με ρυθμούς ανάπτυξης 4%, ο Συνεργατισμός, με χειρισμούς και αποφάσεις αυτής της κυβέρνησης, χαρίστηκε έναντι πινακίου φακής στην Ελληνική Τράπεζα για να σωθεί αυτή η τράπεζα. Με μια εγκληματική συμφωνία, το συνολικό κόστος της οποίας θα φορτωθεί στην κοινωνία και το οποίο μπορεί να φτάσει τα 8 δις ευρώ. Αντί να προστατεύσουν την κρατική μεγάλη αυτή κοινωνική κατάκτηση, αγκυλωμένοι στις ιδεοληψίες έκαναν ακριβώς το αντίθετο. Την κατακρεούργησαν!

Η τελευταία πράξη του εγκλήματος σε βάρος του Συνεργατισμού γράφεται σήμερα… Με συνεργούς τις ψήφους άλλων κομμάτων, όπως του ΔΗΚΟ. Όχι του ΑΚΕΛ…

Κάτω από το βάρος της κατακραυγής για τη διάλυση του Συνεργατισμού και τη σκανδαλώδη συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα, η κυβέρνηση έφερε πρόχειρα και βιαστικά στη Βουλή νομοσχέδια για τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για τις εκποιήσεις, ένα περίγραμμα του Σχεδίου Εστία (το οποίο είναι υπό την αίρεση της έγκρισης της Κομισιόν -στην οποία δεν υποβλήθηκε ακόμα!) και γενικές κατευθυντήριες γραμμές για τον Φορέα διαχείρισης των δανείων της ΣΚΤ που δεν θα πωληθούν στην Ελληνική.

Οι αλλαγές που προτείνει η κυβέρνηση απλώς διευκολύνουν τις εκποιήσεις υπέρ των τραπεζών και ξηλώνουν το ελάχιστο δίχτυ προστασίας που το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο παρέχει στους δανειολήπτες.

Στην Ολομέλεια της Βουλής σήμερα θα διαφανεί κατά πόσο τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης θα συνεχίσουν να πληρώνουν οι πολλοί, οι μη προνομιούχοι, την ώρα που οι λίγοι και εκλεκτοί της κυβέρνησης Αναστασιάδη- Συναγερμού παραμένουν στο απυρόβλητο.

 

synergatiki trapeza

 

 

Το χρονικό των μεθοδεύσεων που οδήγησαν στο ξεπούλημα του Συνεργατισμού

Η ιστορία του Συνεργατισμού πάει πίσω, σχεδόν 110 χρόνια, όταν 23 πρωτοπόροι αποφάσισαν στις 22 Νοεμβρίου 1909 να προχωρήσουν στην ίδρυση της «Χωρικής Τράπεζας Λευκονοίκου». Αυτή ήταν η απαρχή της οργανωμένης μάχης με την τοκογλυφία και την εκμετάλλευση.

Ο Συνεργατισμός πέρασε από τα δεινά της βρετανικής αποικιοκρατίας και του κατεστημένου των τοκογλύφων, δύο Παγκόσμιους Πολέμους, τις δικοινοτικές ταραχές του 1963, την τουρκική εισβολή και τον πόλεμο του 1974, για να φτάσει το 2005 να αποτελείται από 360 Συνεργατικά Πιστωτικά Ιδρύματα.

Για να φτάσουμε στο 2018 που σηματοδοτεί τη διάλυσή του. Οι ευθύνες των κυβερνώντων τεράστιες.

Η αρχή έγινε τον Αύγουστο του 2013, όταν το κράτος απέκτησε την πλήρη κυριότητα και έλεγχο του Συνεργατισμού δίνοντας 1,7 δις ευρώ για την εξυγίανσή του.

Τότε, η κυβέρνηση διακήρυξε δύο βασικούς στόχους για τον Συνεργατισμό, συγκρουόμενους και αλληλοαναιρούμενους. Ο πρώτος στόχος που τέθηκε ήταν η επιστροφή του Συνεργατισμού πίσω στους ιδιοκτήτες του και τους πολίτες (δέσμευση ενώπιον της Βουλής το 2013, απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου 31.5.2016, ομιλία Υπουργού Οικονομικών στη Βουλή 2.12.2016). Ο δεύτερος στόχος ήταν η ένταξη του Συνεργατισμού στο Χρηματιστήριο και η πώληση του 75% των μετοχών.

Ούτε τον πρώτο ούτε τον δεύτερο στόχο κατάφερε να υλοποιήσει η κυβέρνηση, παρότι συνεχώς άλλα δήλωνε… προφανώς λέγοντας ψέματα.

 

synergatismos

Όταν το δούλεμα πήγαινε σύννεφο…

Την ώρα που μεθόδευε το ξεπούλημα του Συνεργατισμού, ο Υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, παραμύθιαζε τον κόσμο για την… πετυχημένη πορεία του.

  • 20/1/2014: «Ο Συνεργατισμός ήδη κερδίζει το στοίχημα μέσα σε διάστημα ελάχιστων μηνών… τόσο η Διοίκηση όσο και η Διεύθυνση του Συνεργατισμού απολαμβάνει την αμέριστη και απόλυτη στήριξη της κυβέρνησης».
  • 03/12/2015: «Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει άλματα. Ο εποπτικός έλεγχος δεν θα μπορούσε να είναι πιο αυστηρός. Ο ερασιτεχνισμός δίνει τη θέση του στον επαγγελματισμό και την αξιοπιστία».

ekseliksi

…Στην πραγματικότητα διόρισαν τους εκλεκτούς, ημέτερους και φίλους τους στα ανώτερα πόστα για να τον διοικήσουν. Αυτούς στους οποίους η ίδια η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλογίζει ξεκάθαρες ευθύνες μιλώντας για «κακή διακυβέρνηση», που δεν επέτρεψε στο Συνεργατισμό να επιβιώσει.

  • 02/12/2016: «Στο αμέσως επόμενο διάστημα θα επεξεργαστούμε επιλογές για την επιστροφή του Συνεργατισμού στους πολίτες, μη αποκλειομένων και επιλογών που να αφορούν τους συμπολίτες μας που έχουν υποστεί ζημιά από το κούρεμα».
  • 01/12/2017: «Υπάρχει κεφαλαιουχική επάρκεια, υπάρχει σημαντική ρευστότητα και σημειώνω επίσης την επιτάχυνση στη μείωση των ΜΕΧ».
Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου
Φωτογραφία: Φίλιππος Χρίστου

 

Τα καλύτερα όμως ανήκουν στον Πρόεδρο.

Τον Ιανουάριο του 2017 δήλωνε στο κρατικό ραδιόφωνο ότι «ο Συνεργατισμός είναι απόλυτα υγιής». Λίγες μόνο μέρες πριν τις προεδρικές εκλογές, ο κ. Αναστασιάδης δήλωνε ότι «ο Συνεργατισμός σήμερα έχει επαρκή κεφαλαιουχική ευρωστία που υπερβαίνει το 15%. Από τα 11,5 δις ευρώ καταθέσεων, τα 10 δις ευρώ ανήκουν σε καταθέτες κάτω των 100 χιλιάδων ευρώ και είναι ασφαλισμένες» (25.1.2018).

Δύο τινά μπορεί να συμβαίνουν: είτε οι κυβερνώντες δεν ήξεραν το μέγεθος των προβλημάτων, που είναι εφιαλτικό μόνο και να το σκέφτεται κανείς, είτε έλεγαν ψέματα και δούλευαν ολόκληρη την κοινωνία.

 anastasiadis

Προσπάθεια ωραιοποίησης του ξεπουλήματος

Οι κυβερνώντες έλεγαν ψέματα και όταν έβγαιναν συνεχώς στα κανάλια και στις εφημερίδες και ισχυρίζονταν ότι υπήρχε πρωτοφανές επενδυτικό ενδιαφέρον για το Συνεργατισμό.

Μας έλεγε ο Υπουργός Οικονομικών:

  • 15/03/2018: «Ο Συνεργατισμός υλοποίησε όλους τους στόχους που τέθηκαν εκτός από την ένταξη στο Χρηματιστήριο»

…και ξαφνικά, στις 19/3/2018, εξήγγειλαν την έναρξη της διαδικασίας πώλησής του!

Ακόμα και τότε όμως, προσπάθησαν να παραπλανήσουν την κοινωνία. Ο ίδιος ο Υπουργός Οικονομικών διαβεβαίωνε:

  • 20/3/2018: «Ο Συνεργατισμός δεν πωλείται» και θέτει στόχους «ανά τρίμηνο τους οποίους πετυχαίνει».
  • 28/3/2018: «Υπάρχει επενδυτικό ενδιαφέρον και μάλιστα σημαντικό».

…και τελικά, όπως διαπιστώνει η Κομισιόν, όχι μόνο δεν υπήρχε πρωτοφανές ενδιαφέρον για πώληση του Συνεργατισμού, αλλά η «διαδικασία πώλησης δεν προσέλκυσε προσφορές σε θετική τιμή, όλες οι προσφορές πρότειναν αρνητική τιμή πώλησης, δηλαδή πώληση για την οποία απαιτείται πρόσθετη κρατική ενίσχυση».

Δεν είναι τυχαία που οι κυβερνώντες δέχονται κριτική από παντού για εγκληματικές μεθοδεύσεις.

Όλα αυτά τα χρόνια ουδέποτε έλαβαν υπόψη τους τις διαφωνίες ή τις προτάσεις της αντιπολίτευσης. Σήμερα, αφού καθόρισαν και αποφάσισαν για τα πάντα, προσπαθούν να φορτώσουν τις ευθύνες τους σε όλους τους άλλους και εκβιάζουν για την αποδοχή μιας συμφωνίας που φημολογείτο εδώ και ένα χρόνο και έγινε στα κρυφά (άφησαν απ’ έξω ακόμα και τον Γενικό Εισαγγελέα, παραπλανώντας τον).

 

 

synergatiki elliniki

Συμφωνία για την πώληση της ΣΚΤ στην Ελληνική

Εγκληματικά ετεροβαρής σε βάρος του Δημοσίου χαρακτηρίστηκε η συμφωνία «ξεπουλήματος» με επιδότηση του Συνεργατισμού προς την Ελληνική Τράπεζα. Μια συμφωνία στην οποία οι δήθεν αγοραστές αντί να πληρώνουν πληρώνονται και παίρνουν και από πάνω κρατικές εγγυήσεις για εξασφάλιση πιθανών μελλοντικών ζημιών! Μια συμφωνία που στερείται κάθε οικονομικής λογικής.

Καταγράφουμε πιο κάτω όλες τις πτυχές αυτής της συμφωνίας. Τι παίρνει η Ελληνική, τι μένει στο κράτος και πόσο επιβαρύνεται το κράτος από αυτή τη συμφωνία. Μια συμφωνία για τη νομιμότητα της οποίας ούτε ζητήθηκε ούτε και δόθηκε ασφαλώς γνωμάτευση από τη Νομική Υπηρεσία. Σύμφωνα με το προηγούμενο συμφωνίας μεταξύ κράτους και αναδόχου στο λιμάνι Λεμεσού είναι παράνομες οι κρατικές εγγυήσεις σε ιδιωτικό οργανισμό.

 

1. Διασώζεται η Ελληνική Τράπεζα (ΕΤ)

Το «καλό» κομμάτι χαρίζεται στην Ελληνική Τράπεζα έναντι €74 εκ. και περιλαμβάνει:

(α) Περιουσιακά στοιχεία €10,3 δις

Σε αυτά περιλαμβάνονται εξυπηρετούμενα δάνεια (€4,1 δις), μη εξυπηρετούμενα δάνεια (€0,5 δις), κρατικά ομόλογα (οφειλή κυβέρνησης προς τράπεζα, €4,1 δις) και μετρητά (€1,6 δις).

(β) Καταθέσεις πελατών στη ΣΚΤ €9,7 δις

Από τη συναλλαγή η ΕΤ αποκτά €0,5 δις περισσότερα περιουσιακά στοιχεία σε σχέση με τις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει.

Τα μισά δάνεια (€2,6 δις) που λαμβάνει η Ελληνική είναι εγγυημένα από την κυβέρνηση για 12 χρόνια!

Από τη συναλλαγή η ΕΤ διασώζεται εις βάρος της ΣΚΤ αφού:

Θα έχει το ένα τρίτο των συνολικών καταθέσεων στην Κύπρο (31%).

Αναλαμβάνει περίπου 400 χιλιάδες πελάτες από τη ΣΚΤ.

Μειώνεται στο μισό το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Τράπεζας (€2,3 δις ή 25% περίπου).

Αποκτά δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας ύψους 13% – 15%.

 

 

2. Τι μένει στο κράτος

Το κράτος φορτώνεται τη ζημιά. Το «κακό» κομμάτι θα παραμείνει σε μια εταιρεία που θα ανήκει στο κράτος.

Έναντι κατάθεσης €3,5 δις του κράτους στη ΣΚΤ, η εταιρεία θα πάρει περιουσιακά στοιχεία που συναποτελούν: €7 δις μη εξυπηρετούμενα δάνεια, €0,5 δις εξυπηρετούμενα δάνεια, €165 εκ. αξία μετοχών σε εταιρείες -συνεργατικές και μη- και ακίνητα της ΣΚΤ αξίας €600 εκ.

 

ekpoieseis

3. Επιβάρυνση του κράτους

Ήδη το κράτος έχει χάσει το €1,7 δις που είχε καταβάλει στη ΣΚΤ ως μετοχικό κεφάλαιο.

Η κατάθεση των €3,5 δις στη ΣΚΤ ως αντίκρισμα των κακών δανείων που θα πάρει το κράτος, θα επιβαρύνει τρομακτικά, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, το δημόσιο χρέος.

Οι κρατικές εγγυήσεις ύψους €2,6 δις στην Ελληνική Τράπεζα είναι δυνατόν να επιβαρύνουν μελλοντικά το δημόσιο χρέος αν η Τράπεζα παρουσιάσει ζημιές.

Στην ουσία έχει ήδη δώσει πέραν των €5 δις και έχει αναλάβει επιπλέον υποχρέωση για μελλοντικές ζημιές στην Ελληνική €2,6 δις.

 

kirio thema ekpoiisis

Άρον-άρον αλλαγές στο πλαίσιο εκποιήσεων

Ξηλώνουν το ελάχιστο δίχτυ προστασίας που το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο παρέχει στους δανειολήπτες

 

Των Μαρίας Πελεκάνου και Χάρη Πολυκάρπου 

Τα συνολικά δάνεια που έχουν παραχωρήσει οι τράπεζες σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, με βάση τα στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας, ανέρχονταν στις 30/11/2017 σε €39,3 δις (€18,7 δις προς επιχειρήσεις και €20,6 δις προς νοικοκυριά).

Από αυτά συνολικά €20,6 δις – 52,4% είναι μη εξυπηρετούμενα, €9,4 δις – 50,2% αφορούν επιχειρήσεις και €11,2 δις – 54,3% νοικοκυριά.

Το πρόβλημα των ΜΕΔ εξακολουθεί να υπάρχει παρά τα νομοθετικά «όπλα» που έδωσε η κυβέρνηση και η πλειοψηφία της Βουλής στις τράπεζες. Και εξακολουθεί να υπάρχει γιατί οι κυβερνώντες αρνούνται να δεχτούν ότι η διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στο νομοθετικό κομμάτι. Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης που να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, στοιχεία δικαιότερης κατανομής των εισοδημάτων που προκύπτουν από την ανάπτυξη και βελτίωση της κοινωνικής πολιτικής.

 

 

Κυβέρνηση: Διευκολύνει τη διαδικασία των εκποιήσεων και πώλησης δανείων 

Κάτω από το βάρος της κατακραυγής για τη διάλυση του Συνεργατισμού και τη σκανδαλώδη συμφωνία με την Ελληνική Τράπεζα, η κυβέρνηση έφερε πρόχειρα και βιαστικά στη Βουλή 6 νομοθετικά κείμενα για τροποποίηση του πλαισίου αφερεγγυότητας, το περίγραμμα του Σχεδίου Εστία και τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για το Φορέα διαχείρισης των δανείων της ΣΚΤ που δεν θα πωληθούν στην Ελληνική.

Το πιο κρίσιμο νομοσχέδιο αφορά το πλαίσιο εκποιήσεων και συγκεκριμένα τον περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμο.

Το νομοσχέδιο διευκολύνει τη διαδικασία των εκποιήσεων και τη διαδικασία πώλησης δανείων. Μεταξύ άλλων, επιδιώκεται: να καλυφθούν και παλιές δικαστικές αποφάσεις από το νέο νομοθετικό πλαίσιο, να αλλάξουν προς το χειρότερο οι παράμετροι που αφορούν την επιφυλασσόμενη τιμή κατά την εκποίηση, να καταστεί δυνατή η διεξαγωγή ηλεκτρονικών πλειστηριασμών κ.λπ.

Τα άλλα δυο νομοσχέδια ρυθμίζουν:

(α) τη διαδικασία των τιτλοποιήσεων, διευκολύνοντας την πώληση δανείων από τις τράπεζες προς επενδυτικά ταμεία χωρίς να αλλοιώνονται οι υποχρεώσεις που έχει ο δανειολήπτης έναντι του δανείου του (ο περί Τιτλοποίησης Νόμος).

(β) τη διαδικασία πώλησης δανείων με πρόνοιες για: απαλλαγή από την καταβολή τελών κατά τη μεταβίβαση των εξασφαλίσεων στον αγοραστή των δανείων, δυνατότητα συμψηφισμού υποχρεώσεων και καταθέσεων κατά την πώληση δανείων και πρόσβαση των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων στο μηχανισμό ανταλλαγής δεδομένων (ο περί Αγοραπωλησίας Πιστωτικών Διευκολύνσεων Νόμος).

Τα άλλα τρία νομοθετήματα τροποποιούν το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας.

Τα πρώτα δύο αφορούν φυσικά πρόσωπα και εταιρείες και μεταξύ άλλων εντάσσουν στο σχέδιο αποπληρωμής και χρέη προς τη Δημοκρατία και τις Αρχές Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τερματίζουν την προστασία του χρεώστη που λαμβάνει κρατική χορηγία για μερική κάλυψη των χρεών του όταν παρουσιάσει καθυστέρηση στις πληρωμές του για περίοδο τριών μηνών. Το δε τρίτο, αυξάνει το καθορισμένο ποσοστό της αμοιβής που λαμβάνει ο Σύμβουλος Αφερεγγυότητας από 20% σε 30%.

ΠτΔ – Πρόεδρο και αντιπροσωπεία το

Σχέδιο Εστία

Το Σχέδιο προβλέπει την ετήσια καταβολή, από τον ΚΟΑΓ, του 1/3 των δόσεων αποπληρωμής μη εξυπηρετούμενων δανείων που είναι εξασφαλισμένα με υποθήκη την κύρια κατοικία του δανειολήπτη και τα οποία προηγουμένως έχουν τύχει αναδιάρθρωσης.

Σημειώνεται ότι το Σχέδιο δεν θα συζητηθεί από την κυπριακή Βουλή, τελεί όμως υπό την αίρεση της έγκρισης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής -στην οποία δεν υποβλήθηκε ακόμα!

 

Χαρακτηριστικά:

Συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα μικρότερο των €50.000

Καθαρά περιουσιακά στοιχεία του νοικοκυριού, εξαιρουμένης της κύριας κατοικίας, που δεν υπερβαίνουν το 125% της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας.

 

Προϋποθέσεις:

Το δάνειο είναι εξασφαλισμένο με υποθήκη κύριας κατοικίας.

Η αγοραία αξία της κύριας κατοικίας δεν υπερβαίνει τις €350.000.

Κατά την 30ή Σεπτεμβρίου 2017 τουλάχιστον το 20% του υπόλοιπου των συνολικών δανείων του δανειολήπτη ανά τράπεζα ήταν μη εξυπηρετούμενο για περισσότερες από 90 ημέρες.

 

Διαδικασία:

Η Τράπεζα/Εταιρεία Διαχείρισης ΜΕΧ δικαιούται να επιλέξει αν θα συμμετέχει στο Σχέδιο. Στην περίπτωση που και ο δανειολήπτης επιθυμεί να συμμετάσχει στο Σχέδιο, θα έχει την υποχρέωση να αναδιαρθρώσει τα δάνεια που πληρούν τα κριτήρια.

Το ποσό που θα καλεστεί να αναδιαρθρώσει θα ισούται με το χαμηλότερο μεταξύ (α) του υπολοίπου του δανείου κατά την ημερομηνία αναδιάρθρωσης και (β) της αγοραίας αξίας της κύριας κατοικίας.

Οι υπάρχουσες εξασφαλίσεις/εγγυήσεις των δανείων διατηρούνται, αλλά δε θα ζητούνται επιπρόσθετες εξασφαλίσεις.

Εάν διακοπεί η καταβολή των δόσεων από τον δανειολήπτη, η τράπεζα θα μπορεί να απαιτεί το αρχικό ποσό της οφειλής και θα έχει το δικαίωμα εκποίησης της υποθήκης.

 

kokkina-daneia

Φορέας διαχείρισης μη εξυπηρετούμενων δανείων

Ο Φορέας θα καλύπτει τα δάνεια της ΣΚΤ που δεν θα μεταφερθούν στην Ελληνική, δεν θα έχει τραπεζική άδεια και θα κάνει διαχείριση των δανείων η οποία θα γίνεται από εταιρεία με διεθνή εμπειρία. Έχει κατατεθεί απλώς ένα γενικό πλαίσιο, με τη «δέσμευση» της κυβέρνησης να έρθει με νομοθετικές ρυθμίσεις εντός τριών μηνών.

 


 

ΑΚΕΛ: Δίχτυ προστασίας για ευάλωτους δανειολήπτες 

Τα τελευταία χρόνια το ΑΚΕΛ έχει καταθέσει σωρεία προτάσεων για τα θέματα εκποιήσεων ακίνητης ιδιοκτησίας οφειλετών, κατά προέκταση άμεσα συνυφασμένες με το Πλαίσιο Αφερεγγυότητας.

Στη σημερινή Ολομέλεια της Βουλής το ΑΚΕΛ θα καταθέσει, μεταξύ άλλων, προτάσεις για:

(1) Προστασία της Κύριας Κατοικίας του οφειλέτη, για την οποία έχει συνάψει δανειακή σύμβαση μέχρι €350.000. Η προστασία θα παρέχεται λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη των τελευταίων πέντε χρόνων, τις ασφαλιστέες αποδοχές του επίσης τα τελευταία πέντε χρόνια, την κινητή και ακίνητη ιδιοκτησία του, την εργασιακή του κατάσταση κ.ο.κ. Τα ίδια στοιχεία θα ζητούνται και για την/τον σύζυγο του οφειλέτη. Κατά συνέπεια, ο οφειλέτης που θα αιτείται προστασίας μέσω αυτού του Σχεδίου, θα πρέπει να αποδείξει την κακή οικονομική του κατάσταση. Ως εκ τούτου κακοπληρωτές και δανειολήπτες που εκμεταλλεύονται το σύστημα δεν θα μπορούν να ενταχθούν σε αυτό το Σχέδιο.

Σημειώνεται ότι σε στάδιο που το Δικαστήριο θα αποφασίσει, θα τύχει επανεξέτασης το διάταγμα προστασίας της κύριας κατοικίας, ώστε εάν έχουν μεταβληθεί οι συνθήκες του οφειλέτη, να αρχίσει η αποπληρωμή της δανειακής σύμβασης.

Η Πρόταση Νόμου εάν ψηφιστεί θα ισχύσει μέχρι το τέλος του 2023.

(2) Στο ίδιο πνεύμα κινείται και πρόταση για Προστασία της Επαγγελματικής Στέγης (περιλαμβανομένης και της προστασίας του επαγγελματικού εξοπλισμού).

Κρίνεται ότι και με τις δύο προτάσεις νόμου πραγματικά παρέχεται ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας, ενώ παράλληλα δίνεται ένα χρονικό περιθώριο στους οφειλέτες χωρίς να χάσουν τις περιουσίες τους να επανέλθουν σε οικονομική δραστηριότητα και να καταστούν βιώσιμοι δανειολήπτες.

(3) Περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμος (βασικός νόμος εκποιήσεων): Για αυτό το πιο σημαντικό νομοσχέδιο έχει ετοιμαστεί σωρεία τροπολογιών.

(α) Να μη δίνεται η δυνατότητα στις τράπεζες να μπορούν να ανατρέξουν σε παλαιές υποθέσεις που ήδη βρίσκονται στα Δικαστήρια, αξιοποιώντας το νέο πλαίσιο συνοπτικών διαδικασιών.

(β) Να απαιτείται η επίδοση στον οφειλέτη της ενημέρωσης εκ μέρους της τράπεζας ότι πρόκειται να ξεκινήσει διαδικασίες εναντίον του. Να μην είναι δηλαδή αρκετή μια απλή θυροκόλληση.

(γ) Διαγραφή της πρόνοιας για ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς.

(δ) Να μη σμικρυνθούν τα χρονικά περιθώρια που απαιτούνται για τη διαδικασία.

Θα κατατεθούν επίσης προτάσεις για τους εγκλωβισμένους αγοραστές, ενώ για την πώληση και τιτλοποίηση δανείων θα εξαιρούνται από την εφαρμογή του Νόμου δάνεια που έχουν ως εξασφάλιση την κύρια κατοικία ή επαγγελματική στέγη με δάνειο ύψους μέχρι €350.000.

Επιπρόσθετα, στον περί Μεταβιβάσεως και Υποθηκεύσεως Ακινήτων Νόμο γίνεται εισήγηση για πρόνοια ώστε το ποσό που προκύπτει από πλειστηριασμό να μη διατίθεται προς εξόφληση του συνόλου των απαιτήσεων του ενυπόθηκου δανειστή, μέχρις ότου γίνουν επαρκείς διευθετήσεις για τη στέγαση του ενυπόθηκου οφειλέτη και της οικογένειάς του.

Τέλος, θα ζητηθεί από την εκτελεστική εξουσία να εισάγει πρόνοια για παροχή Νομικής Αρωγής σε οφειλέτες που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν σε έξοδα δικαστηρίων κ.τ.λ. για να περισώσουν την περιουσία τους.

Τα πιο πάνω στηρίζονται στην εκτίμηση ότι έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι το νομοθετικό και θεσμικό πλαίσιο έχει χρησιμοποιηθεί ως μοχλός κατά τη διαπραγμάτευση μεταξύ τραπεζών και δανειοληπτών παρά ως καθ’ αυτό διαδικασία.

Επιπρόσθετα, το νομικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα δεν καλύπτει ικανοποιητικά ούτε τους πρωτοφειλέτες, ούτε τους εγγυητές. Για να φτάσει στο σημείο να εξεταστεί περίπτωση προστασίας της κατοικίας του, ο πρωτοφειλέτης περνά μέσα από μια πλειάδα διαδικασιών, οι οποίες βέβαια είναι δαιδαλώδεις και ασαφείς. Για την επαγγελματική στέγη δε, η προστασία είναι ανύπαρκτη.

Σημειώνεται ότι μέχρι σήμερα δεν υπάρχει χαρτογράφηση του προβλήματος των ΜΕΔ από την ΚΤΚ για το σύνολο του τραπεζικού συστήματος. Δηλαδή πόσα αφορούν οικιστικά, πόσα έχουν εξασφάλιση επαγγελματική στέγη, πόσους επηρεάζουν, κ.ο.κ.

 

 


synergatika_atm

Η κρίση στο Συνεργατισμό και η ανεξάρτητη έρευνα

Του Μιχάλη Ολύμπιου*

Η κατάρρευση του Συνεργατισμού αποτελεί τη μεγαλύτερη δημοσιονομική απώλεια μετά το 1974. Ο τελικός λογαριασμός παραμένει άγνωστος, ωστόσο είναι γνωστά τα ποσά με τα οποία το κράτος στήριξε από το 2013 το Συνεργατισμό και αγγίζουν το 1,7 δις σε κεφάλαιο και 2 περίπου δις σε καταθέσεις, η τύχη των οποίων δεν είναι ξεκάθαρη. Και αυτά, πέραν των απαραίτητων εγγυήσεων που θα πρέπει να δώσει το κράτος στην Ελληνική Τράπεζα αλλά και τις ζημιές που πολύ πιθανόν υποστεί από το προβληματικό χαρτοφυλάκιο δανείων που θα αναλάβει να διαχειριστεί, δημιουργώντας ένα ανεξάρτητο φορέα.

Ο ΔΗΣΥ ανέλαβε να διαχειριστεί το Συνεργατισμό μετά το 2013 και ταυτόχρονα ανέλαβε και την πολιτική ευθύνη να υλοποιήσει το πλάνο με το οποίο συμφώνησε με τις ευρωπαϊκές Αρχές και να οδηγήσει το Συνεργατισμό σε ιδιωτικοποίηση κατά τρόπο που να εξασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον, δηλαδή το δημόσιο χρήμα. Σε αυτό έχει αποτύχει και δικαίως η αντιπολίτευση τού επιρρίπτει ευθύνες. Είναι γεγονός όμως πως τα προβλήματα του Συνεργατισμού δεν ξεκίνησαν το 2013 αλλά πολύ προηγουμένως. Ειδικότερα, τις δύο τελευταίες δεκαετίες σημειώθηκαν εξελίξεις στο Συνεργατισμό που λίγοι αντιλήφθηκαν ότι θα άλλαζαν τη φιλοσοφία και την πορεία του μετατρέποντάς τον σε μια μεγάλη εμπορική τράπεζα. Η εξέλιξη αυτή, που σημειώθηκε λίγο πριν την ένταξή μας στην ΕΕ, άρχισε να προκαλεί ρωγμές στη στενή σχέση Συνεργατισμού και συνεργατιστών και ταυτόχρονα επέτρεψε την αλόγιστη αύξηση της πιστωτικής επέκτασης, δηλαδή των χορηγήσεων, χωρίς όμως τη φιλοσοφία που υπήρχε στο παρελθόν.

Αυτή η φιλοσοφία ήταν ότι όσοι παίρνουν δάνεια από την τοπική ΣΠΕ τα πληρώνουν είτε αυτοί είτε οι συγγενείς τους ώστε να μη ζημιώσει η Συνεργατική, ενώ τα δάνεια παραχωρούνταν με ευνοϊκότερους όρους παρά αυτούς που ίσχυαν στην αγορά. Ωστόσο, με τη σταδιακή διάλυση αυτής της φιλοσοφίας ο Συνεργατισμός μπήκε στο παιγνίδι του ανταγωνισμού με τις εμπορικές τράπεζες, δηλαδή στο κυνήγι καταθέσεων και δανείων. Η έκθεση της Pimco, που κατά τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αλλά και τον Δημοκρατικό Συναγερμό είχε φουσκώσει τις κεφαλαιακές ανάγκες στο τραπεζικό σύστημα, δηλαδή είχε υπολογίσει ότι απαιτούνται περισσότερα κεφάλαια στις τράπεζες από αυτά που κατά την εκτίμηση του ΔΗΣΥ χρειάζονταν στην πραγματικότητα, ανέβασε τις κεφαλαιακές ανάγκες στο 1.5 δις. Ο μύθος αυτός καταρρίφθηκε δύο χρόνια αργότερα όταν ο Συνεργατισμός το 2015 χρειάστηκε πρόσθετα κεφάλαια. Αυτοί λοιπόν που έλεγαν πως η Pimco «κατάστρεψε» τις τράπεζες άραγε τι έχουν να πουν τώρα; Κατηγορούσε ο ΔΗΣΥ τον προηγούμενο Πρόεδρο πως δεν μιλούσε με τον τότε Διοικητή και πως αυτό συνέβαλε στην τραπεζική κρίση. Άραγε πόσο συχνά μιλούσε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με τη Διοικήτρια την οποία ο ίδιος διόρισε; Γιατί η αποχώρηση του Μάριου Κληρίδη από το πηδάλιο του Συνεργατισμού πριν τρία χρόνια δεν σήμανε συναγερμό στο κυβερνητικό επιτελείο αλλά και τις εποπτικές αρχές; Αυτά και πολλά άλλα θα απασχολήσουν την ανεξάρτητη ερευνητική επιτροπή που έχει διορίσει ο Γενικός Εισαγγελέας.

Είναι ευτύχημα που σ’αυτή την επιτροπή συμμετέχει και ο Γιώργος Χαραλάμπους, ο οποίος διαθέτει τεράστια εμπειρία αλλά και γνώσεις για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα, τις πρακτικές αλλά και το κανονιστικό πλαίσιο. Ίσως ένας από τους όρους εντολής που κατά τη γνώμη μου θα έπρεπε να τεθεί πιο ξεκάθαρα είναι ο ρόλος της διακυβέρνησης στην πορεία του Συνεργατισμού πριν αλλά και μετά το 2013. Χωρίς αμφιβολία, η κρίση στο Συνεργατισμό και οι παρενέργειές του απαιτούν διεξοδική έρευνα, απαντήσεις και καταλογισμό ευθυνών. Ας ελπίσουμε ότι αυτοί, για τους οποίους θα διαφανεί ότι έχουν ευθύνες, θα τις αναλάβουν.

* Οικονομολόγος

 


synergatiki kentriki trapeza coop

Θα μπορούσε να σωθεί ο Συνεργατισμός;

Του Πανίκου Δημητριάδη*

 

Δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι ο Συνεργατισμός θα μπορούσε να σωθεί. Άλλωστε αυτός ήταν και ο αρχικός σχεδιασμός το 2013, ο οποίος είχε εγκριθεί από την Κομισιόν τον Φλεβάρη του 2014 και επιβεβαιώθηκε το 2015.

Αυτοί που ισχυρίζονται ότι ο Συνεργατισμός είναι μια ξεπερασμένη έννοια, καλά κάνουν να εξετάσουν χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, όπου οι συνεργατικές τράπεζες συνεχίζουν να ανθούν, όπως π.χ. η Γερμανική Raifeissen, η οποία μάλιστα έχει παρουσία σε πολλές άλλες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. (Παρεμπιπτόντως διερωτώμαι αν οι συνεργατικές τράπεζες της ΕΕ είχαν κληθεί να υποβάλουν προφορά για την κυπριακή συνεργατική τράπεζα).

Οι «αμαρτίες του παρελθόντος», τις οποίες κάποιοι επικαλούνται σήμερα, ήταν γνωστές και παρατίθενται με μεγάλη λεπτομέρεια στο σχέδιο αναδιάρθρωσης του Συνεργατισμού που είχε καταρτιστεί το 2013-14 σε στενή συνεργασία με την Τρόικα. Η σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν (Φλεβάρης 2014) αναφέρεται περιληπτικά σε «αλόγιστο δανεισμό», και εξηγεί ότι «η αποτελεσματική διαχείριση των ΜΕΔ μέσω μιας νέας εξειδικευμένης μονάδας» ήταν το βασικό μέρος του σχεδίου.

Σήμερα η Κομισιόν είναι εξίσου ξεκάθαρη για τους λόγους κατάρρευσης της Συνεργατικής. Αναφέρει ότι η ΣΚΤ «δεν κατάφερε να ανακτήσει τη βιωσιμότητά της εν μέρει εξαιτίας κακής διακυβέρνησης της ίδιας της ΣΚΤ και εν μέρει εξαιτίας εμποδίων που δημιουργήθηκαν από το κυπριακό νομικό πλαίσιο για τη ρύθμιση μη εξυπηρετούμενων δανείων».

Και για τους δύο λόγους την πρώτιστη ευθύνη την έχουν οι κυβερνώντες. Πρώτον γιατί δεν διόρθωσαν εγκαίρως τα κακώς έχοντα στη Συνεργατική, παρά τις παραινέσεις της εποπτικής αρχής. Δεύτερον γιατί απέτυχαν να πείσουν τη Βουλή να ψηφίσει τα απαραίτητα νομοθετικά εργαλεία για τα ΜΕΔ. Σίγουρα υπήρχαν αντιδράσεις λόγω της κοινωνικής πτυχής του θέματος. Αυτές όμως θα μπορούσαν να είχαν ξεπεραστεί με την εισαγωγή ξεχωριστών μέτρων προστασίας των κοινωνικά ευάλωτων νοικοκυριών.

Οι αρνητικές αυτές εξελίξεις είναι συμπτωματικές μιας κοινωνίας που δεν αντλεί ορθά διδάγματα από προηγούμενες κρίσεις. Η Κύπρος σήμερα πληρώνει ένα μεγάλο τίμημα για το παραπλανητικό αφήγημα που είχε κτισθεί για να μετατοπισθούν οι ευθύνες για την κρίση του 2012-13. Ότι δηλαδή το τραπεζικό σύστημα ήταν υγιές -είχαμε μάλιστα τους καλύτερους τραπεζίτες στον κόσμο- και ότι η οικονομία κατέρρευσε γιατί ξένες εταιρείες «φούσκωσαν» δήθεν τις ζημιές, ενώ οι ευρωπαϊκοί θεσμοί μάς έβαλαν πιστόλι στον κρόταφο γιατί ήθελαν, δήθεν, να καταστρέψουν το τραπεζικό μας σύστημα.

Το αφήγημα αυτό δαιμονοποίησε και ουσιαστικά αχρήστευσε τον κυριότερο σταθεροποιητικό μηχανισμό που έχουν οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν εκροές καταθέσεων -δηλαδή τον ELA. Ετσι στην περίπτωση του Συνεργατισμού ο Υπουργός ομολόγησε ότι απέφυγαν να αιτηθούν ELA γιατί, όπως ανάφερε, «ο κλονισμός της εμπιστοσύνης των καταθετών θα ήταν απόλυτος». Λόγω αυτού του παραπλανητικού αφηγήματος, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σήμερα κατά 20% του ΑΕΠ και είναι μάλλον μόνο η πρώτη δόση.

Το ίδιο αφήγημα οδήγησε και στη διάβρωση της ικανότητας της Κεντρικής Τράπεζας να λειτουργήσει ως ανεξάρτητη εποπτική αρχή. Το πρώτο πλήγμα κατά της ικανότητας της ΚΤΚ να εποπτεύει αποτελεσματικά το τραπεζικό σύστημα ήταν η παύση του πλέον έμπειρου στελέχους σε θέματα εποπτείας, Σπύρου Σταυρινάκη, τον Απρίλη του 2013. Στη συνέχεια είχαμε τις αλλαγές της νομοθεσίας το καλοκαίρι του 2013. Από τότε ο μόνος τρόπος να λειτουργεί η Κεντρική Τράπεζα χωρίς εσωτερικές προστριβές είναι ο/η Διοικητής να βάζει νερό στο κρασί του/της. Και αυτό γιατί οι δύο εκτελεστικοί αναφέρονται στο Συμβούλιο, αντί στον Διοικητή, του οποίου η προσωπική ανεξαρτησία προστατεύεται από το Σύνταγμα και τη Συνθήκη.

Είναι πάρα πολύ σημαντικό να αντιληφθούμε ότι την κρίση του 2012-13 δεν την προκάλεσαν ούτε οι ξένες εταιρείες, ούτε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί, αλλά η διαπλοκή μεταξύ τραπεζών και πολιτικά συνδεδεμένων δικηγορικών γραφείων. Αυτή ενθάρρυνε την εισροή «γκρίζου» χρήματος που οδήγησε σε διπλασιασμό του μεγέθους του τραπεζικού συστήματος κατά την περίοδο 2005-11 και πολλαπλασιασμό των τραπεζικών κινδύνων, εν μέρει λόγω αλόγιστου δανεισμού. Αυτές οι κοντόφθαλμες πρακτικές δημιούργησαν μεν προσωρινή ευμάρεια, αλλά ταυτόχρονα έσπειραν τους σπόρους της κρίσης του 2012-13 με δημιουργία φούσκας στα ακίνητα και υπερχρεωμένων νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Δημιούργησαν επίσης αρνητική εικόνα για την Κύπρο αναφορικά με το ξέπλυμα βρόμικου χρήματος, όχι μόνο στην ΕΕ αλλά και στην ίδια τη Ρωσική Ομοσπονδία (περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο μου «A Diary of the Euro Crisis in Cyprus»).

* Τέως Διοικητής ΚΤΚ, οικονομολόγος, καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λέστερ


synergatismos sineleusi (1)

 

 

Ερωτήματα σχετικά με την εκκαθάριση της Συνεργατικής

 Του Πάμπου Παπαγεωργίου*

Για αρκετές εβδομάδες οι εξελίξεις γύρω από τη Συνεργατική Κυπριακή Τράπεζα παρουσιάζονταν ως προσπάθεια ιδιωτικοποίησης. Ένα είδος εξέλιξης της τράπεζας από το μεταβατικό καθεστώς κρατικοποίησης. Και αυτό ακόμα και όταν έγινε γνωστό ότι τελικά η Ελληνική θα έπαιρνε μόνο τα εξυπηρετούμενα δάνεια του Συνεργατισμού.

Η πραγματικότητα όμως φανερώθηκε στο ευρύ κοινό μέσα από την ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ανακοίνωση αυτή χρησιμοποίησε εντελώς διαφορετικό λεκτικό από την μέχρι τότε ρητορική των επίσημων Αρχών και των ΜΜΕ στην Κύπρο. Αποκάλυψε ότι η Συνεργατική Κεντρική Τράπεζα έχει τεθεί σε εκκαθάριση. Δηλαδή κρίθηκε από τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό ότι πρόκειται να πτωχεύσει (Failing or likely to fail) και οι κυπριακές Αρχές είχαν δύο επιλογές: ή την εξυγίανση της τράπεζας (resolution) μέσω των ευρωπαϊκών Αρχών ή την εκκαθάριση της μέσω του τοπικού πλαισίου. Η πρώτη επιλογή αφορά διαδικασία που θα ελεγχόταν από την Ευρώπη και θα κατέληγε πιθανόν στο κλείσιμο της τράπεζας και στην πώληση των περιουσιακών της στοιχείων. Θα επέφερε όμως απομείωση (κούρεμα) 8% στις ανεξασφάλιστες καταθέσεις (δηλαδή εκείνες που υπερβαίνουν τις 100 χιλιάδες ανά άτομο). Το θετικό είναι ότι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν πιθανόν και ευρωπαϊκά κεφάλαια στη διαδικασία αυτή.

Η δεύτερη επιλογή, η εκκαθάριση, είναι αυτή που ακολουθήθηκε. Είναι όμοια με εκείνη που ακολούθησαν οι ιταλικές Αρχές στην περίπτωση των Veneto Banca και Popolare di Vicenza πριν ένα χρόνο, όταν μια άλλη τράπεζα, η Intesa, πήρε το καλό κομμάτι με κρατική χρηματοδότηση και εγγυήσεις και το κακό κομμάτι κατέληξε σε ένα κρατικό ταμείο. Το πρακτικό όφελος της επιλογής της εκκαθάρισης είναι ότι δεν περιέχει κούρεμα. Το μειονέκτημά της είναι η μεγάλη επιβάρυνση του δημοσίου χρέους.

Για να είμαστε ειλικρινείς, όπως έχουν έρθει σήμερα τα πράγματα δεν νομίζω ότι υπάρχει άλλη επιλογή από την εκκαθάριση.

Τίθενται όμως δύο καίρια ερωτήματα:

Α) Πότε ακριβώς ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός κήρυξε την ΣΚΤ failing or likely to fail (ότι ήταν πιθανόν να πτωχεύσει);

Β) Γιατί δεν υποβλήθηκε ένα έκτακτο αναθεωρημένο πλάνο αναδιοργάνωσης όταν έγινε φανερό ότι ο Μηχανισμός θα κήρυττε την τράπεζα failing or likely to fail; Διότι ένα τέτοιο πλάνο πιθανόν, με λιγότερη δαπάνη για τον φορολογούμενο, θα μπορούσε να διαφυλάξει τον καλό Συνεργατισμό ως μια ζωντανή τράπεζα.

Τα ερωτήματα αυτά προκύπτουν με βάση τη λογική υπόθεση ότι η απόφαση του εποπτικού μηχανισμού δεν πάρθηκε ξαφνικά και απρόσμενα. Θα πρέπει να είχαν προηγηθεί παραινέσεις, υποδείξεις και προειδοποιήσεις. Επιπλέον, είναι σωστό να ξέρει ο πολίτης αν η κήρυξη της ΣΚΤ υπό πτώχευση ή η πρόθεση για κάτι τέτοιο είχαν επισυμβεί πριν τις εκλογές.

Τέλος, προκύπτει ακόμα ένα εύλογο ερώτημα ως προς το χρόνο υποβολής του Σχεδίου Εστία. Πρώτα καταρρέει ο Συνεργατισμός υπό το βάρος μη εξυπηρετούμενων χρεών, μεγάλο μέρος των οποίων είναι στεγαστικά. Αμέσως μετά εξαγγέλλεται σχέδιο με βάση το οποίο οι τράπεζες κάνουν έκπτωση μέχρι το ποσό που καλύπτει η υποθήκη και το κράτος πληρώνει το ένα τρίτο του υπόλοιπου δανείου. Γιατί δεν εφαρμόστηκε αυτό το σχέδιο και άλλα συναφή μέτρα ένα-δυο χρόνια πιο πριν;

*Πρώην βουλευτής

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy