Γερμανικές εκλογές: Η άνοδος της ακροδεξιάς και ο ρόλος της Αριστεράς

Του Νεοκλή Συλικιώτη

 

•       Οι λαοί της ΕΕ οδηγούνται στη φτωχοποίηση και την κοινωνική και εργασιακή μιζέρια
•       Τα ξενοφοβικά ρατσιστικά κινήματα αξιοποιούν την ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές σκληρής λιτότητας μέσω μιας ρατσιστικής ρητορικής
•       Στην πρώην Ανατολική Γερμανία το ακροδεξιό AfD μπόρεσε να καπηλευθεί τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και να ενισχυθεί σημαντικά σε ποσοστά

 

Η είσοδος ακροδεξιών, ξενοφοβικών και ρατσιστικών κομμάτων σε αρκετά κοινοβούλια των κρατών-μελών της ΕΕ δημιουργεί μεγάλες ανησυχίες στους λαούς της Ευρώπης. Σε κάποιες χώρες όπως η Ουγγαρία, η Φινλανδία, η Σουηδία και το Βέλγιο μάλιστα συμμετέχουν στους κυβερνητικούς συνασπισμούς. Το ίδιο είναι πιθανό να συμβεί και στην Αυστρία μετά τις εκλογές στις 15 Οκτωβρίου. Σε κάποια άλλα κράτη-μέλη όπως η Γαλλία, η Ολλανδία και η Ιταλία, οι ακροδεξιές δυνάμεις του ρατσισμού και της ξενοφοβίας έχουν ισχυρή παρουσία σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις και τα εθνικά κοινοβούλια.

Αν κάτι αποδεικνύεται ξανά -αυτή τη φορά από τις πρόσφατες γερμανικές εκλογές και την είσοδο του ακροδεξιού, ρατσιστικού, ξενοφοβικού μορφώματος που λέγεται «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD)- είναι πως παρ’ όλα τα εύηχα συνθήματα και τα ευχολόγια των κυρίαρχων κύκλων αυτής της Ένωσης, οι λαοί της οδηγούνται στη φτωχοποίηση και την κοινωνική και εργασιακή μιζέρια. Τα ξενοφοβικά ρατσιστικά κινήματα αξιοποιούν την ανθρωπιστική κρίση που προκάλεσαν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές σκληρής λιτότητας μέσω μιας ρατσιστικής ρητορικής. Καπηλεύονται έτσι τη φτωχοποίηση των εργαζομένων, τη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους και την αμείωτη πίεση μισθών, συντάξεων και εργασιακών δικαιωμάτων προς τα κάτω.

Στις πρόσφατες βουλευτικές εκλογές της Γερμανίας, τα κόμματα που αποτελούσαν τον κυβερνητικό συνασπισμό τα τελευταία τέσσερα χρόνια, δηλαδή των Χριστιανοδημοκρατών/Χριστιανοκοινωνιστών (CDU/CSU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), έχασαν μαζί γύρω στο 13,8%. Η συμμαχία των CDU/CSU έφτασε τα δεύτερα χαμηλότερα ποσοστά στην ιστορία της, με πτώση 8,6% και 65 έδρες στη Βουλή. Οι ψηφοφόροι τους μετακινήθηκαν προς τους Φιλελεύθερους, αλλά κυρίως προς το ρατσιστικό μόρφωμα που ονομάζεται AfD («Εναλλακτική για τη Γερμανία»). Οι λόγοι ήταν αρκετοί, με κυριότερους όμως τη βεβαιότητα πως η Μέρκελ θα επανεκλεγόταν, και αφετέρου το άστοχο σύνθημα της προεκλογικής εκστρατείας «Σε μια Γερμανία που ζούμε καλά και ευχάριστα». Το σύνθημα αυτό δεν αντιστοιχεί προφανώς στις πιο φτωχοποιημένες περιοχές της Γερμανίας, ούτε και στην πρώην Ανατολική Γερμανία, όπου και το ακροδεξιό AfD μπόρεσε να καπηλευθεί τη διάλυση του κοινωνικού ιστού και να ενισχυθεί σημαντικά σε ποσοστά.

Οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD) έφεραν το πιο κακό αποτέλεσμα της ιστορίας τους με 20,5% των ψήφων, χάνοντας 40 έδρες. Η ταύτισή τους με τις πολιτικές απορρύθμισης των εργασιακών σχέσεων και του ξηλώματος του κοινωνικού κράτους είναι και ο βασικός λόγος της καθήλωσής τους σε ποσοστά και έδρες.

Πράσινοι και κόμμα της Αριστεράς (Die Linke) αύξησαν ελαφρώς τα ποσοστά τους με 0,5% και 0,6% αντίστοιχα, με την Die Linke να έχει μια πολύ σεβαστή αύξηση στους απόλυτους αριθμούς των ψηφοφόρων της (περίπου 500.000). Η Αριστερά κέρδισε 5 έδρες, οι πράσινοι 4, ενώ οι Φιλελεύθεροι μπήκαν στη Βουλή μετά από 4 χρόνια εκτός, με 10,7% και 80 έδρες. Τέλος, ο μεγάλος κερδισμένος των εκλογών ήταν δυστυχώς ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Το ακροδεξιό AfD μπήκε στη Βουλή με ποσοστό 12,6% (94 έδρες) και γίνεται το πρώτο ρατσιστικό και ξενοφοβικό κόμμα που καταφέρνει να μπει στο Bundestag μετά από 70 χρόνια.

Στην αγκαλιά του AfD

Το ανησυχητικό γεγονός πως το ακροδεξιό AfD βγήκε πρώτο κόμμα στη Σαξονία με 27%, αλλά και η τεράστια άνοδός του σε όλα τα ανατολικά κρατίδια και τη Βαυαρία, αποτυπώνει μια πραγματικότητα που είναι ιδιαίτερα ανησυχητική και οδηγεί σε δύο συμπεράσματα. Μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων και των συνταξιούχων της πρώην Ανατολικής Γερμανίας και των περιοχών που φτωχοποιήθηκαν περισσότερο λόγω των νεοφιλελεύθερων πολιτικών λιτότητας και διάλυσης του κοινωνικού κράτους, σήμερα επηρεάζονται από τον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Αφετέρου, η ρατσιστική και ξενοφοβική ρητορική των Χριστιανοκοινωνιστών (CSU) στη Βαυαρία οδηγεί τους ψηφοφόρους κατευθείαν στην αγκαλιά του ακροδεξιού AfD, αφού πλέον εκείνο προσωποποιεί πιο πειστικά τον ρατσιστικό λόγο που χρησιμοποιούσαν οι εκεί Χριστιανοκοινωνιστές τα τελευταία χρόνια. Την ίδια ώρα η δημιουργία κυβέρνησης Χριστιανοδημοκρατών/ Χριστιανοκοινωνιστών, Φιλελεύθερων και Πρασίνων με την Άνγκελα Μέρκελ ως Καγκελάριο στη Γερμανία δεν αφήνει κανένα περιθώριο ελπίδας για αλλαγή πλεύσης από τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές. Αντίθετα, το ενδεχόμενο να ενισχυθούν αυτές οι πολιτικές λόγω παρουσίας των Φιλελευθέρων είναι το πιο πιθανόν. Φόβοι επίσης υπάρχουν για συνεργασία των πιο συντηρητικών δυνάμεων του CDU/CSU με το ακροδεξιό AfD κάτω από το τραπέζι. Κατά συνέπεια οι ενδείξεις είναι σαφείς πως η φτωχοποίηση και η κοινωνική μιζέρια των εργαζομένων, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία μπορεί να ενισχυθούν. Κανείς δεν μπορεί πλέον να κλείνει τα μάτια στον νεοφασιστικό και ρατσιστικό κίνδυνο που παραμονεύει.

Σε όλο αυτό το πολιτικό πλαίσιο, η Αριστερά στη Γερμανία αλλά και σε όλη την Ευρώπη είναι ο μόνος πολιτικός χώρος που μιλά για κοινωνικές αλλαγές υπέρ των εργαζομένων. Η μόνη ελπίδα για ανατροπή τόσο της νεοφασιστικής απειλής όσο και των νεοφιλελεύθερων πολιτικών φτωχοποίησης είναι η συνέχιση του αγώνα των αριστερών δυνάμεων και των κοινωνικών κινημάτων υπέρ της ειρήνης, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της ρήξης με τις πολιτικές σκληρής λιτότητας και του ρατσισμού. Είναι λοιπόν ενθαρρυντικό το γεγονός πως στη Γερμανία η Αριστερά αύξησε τους απόλυτους αριθμούς των ψηφοφόρων της. Με ένα ξεκάθαρα κοινωνικό πρόγραμμα συγκεκριμένης αύξησης κατώτατων μισθών και συντάξεων, αλλά και κοινωνικής αλληλεγγύης τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική της πολιτική, αύξησε τα ποσοστά της στην πρώην Δυτική Γερμανία φτάνοντας το 7,2%. Ιδιαίτερα στο Βερολίνο είναι πλέον δεύτερη πολιτική δύναμη με 18,8%. Φυσικά η σημαντική πτώση της στα ανατολικά κρατίδια όπως το Βραδεμβούργο (-17,9%) ή η Θουριγγία (-24,4%) θα πρέπει να την απασχολήσει ιδιαίτερα, καθώς οι φτωχοποιημένες αυτές περιοχές της Γερμανίας φαίνεται να επηρεάζονται από τον ρατσιστικό λόγο του ακροδεξιού AfD. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η πρώην Ανατολική Γερμανία αντιμετώπισε το πιο βάναυσο πρόσωπο του καπιταλισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Όταν η τότε Δυτική Γερμανία και η κυβέρνηση του Χέλμουτ Κολ μέσω της επανένωσης διέλυσε την παραγωγική βάση των ανατολικών κρατιδίων και ξεπούλησε τον δημόσιο πλούτο, οδήγησε εκατοντάδες χιλιάδες άτομα στην ανεργία, προκάλεσε μαζική εσωτερική μετανάστευση, συρρίκνωσε το κοινωνικό κράτους, πίεσε τους μισθούς προς τα κάτω και διέλυσε τον κοινωνικό ιστό.

Δυνατή Αριστερά το πραγματικό ανάχωμα στο ρατσισμό και την ξενοφοβία

Από τις γερμανικές εκλογές λαμβάνουμε ξανά το μήνυμα πως όπου η Αριστερά παραμένει σταθερή στις ριζοσπαστικές της θέσεις και σε ανατρεπτικές πολιτικές, ενισχύεται. Αντίθετα εκεί που ακολουθεί ρεφορμιστικές πολιτικές χάνει έδαφος. Τα παραδείγματα της Σοσιαλδημοκρατίας που συρρικνώθηκε λόγω ταύτισής της με νεοφιλελεύθερες πολιτικές είναι πρόσφατα, με πιο ενδεικτικά αυτά της Γαλλίας και της Ολλανδίας. Τώρα επιβεβαιώνεται και στη Γερμανία. Ο αγώνας της Αριστεράς βρίσκεται μέσα στα κοινοβούλια όσο και στους μαζικούς αγώνες μαζί με τους εργαζομένους και τα συνδικάτα και είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην ενίσχυση των δυνάμεών της. Μόνο μια δυνατή Αριστερά μπορεί να αποτελέσει πραγματικό ανάχωμα στο ρατσισμό και την ξενοφοβία. Άρα το μάθημα που απομένει είναι η ριζοσπαστικοποίηση και η συνέπειά της στις κοινωνικές και φιλολαϊκές της θέσεις. Γιατί η Αριστερά είναι η μόνη πολιτική δύναμη που μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές σκληρής λιτότητας. Είναι η μόνη εναλλακτική για κοινωνική δικαιοσύνη, κοινωνική αλληλεγγύη και ειρήνη.

*Μέλος ΠΓ ΑΚΕΛ, ευρωβουλευτής ΑΚΕΛ-Αριστερά-Νέες Δυνάμεις