Για την παρισινή κομμούνα

 

 

Του Γεώργιου Πογιατζιή*

 

Στις 18 του Μάρτη το 1871 μέσα από τα ερείπια και τις στάχτες του Γαλλο-πρωσικού πολέμου γεννήθηκε η παρισινή κομμούνα. Η πρώτη στην ιστορία της ανθρωπότητας σοσιαλιστική κυβέρνηση της εργατικής τάξης. Ανεξάρτητα από τη σύντομη ζωή της (κράτησε μόλις 70 μέρες), η παρισινή κομμούνα έπαιξε έναν ιστορικό ρόλο και αποτελεί ακόμα και μέχρι σήμερα φάρο καθοδήγησης για την εργατική τάξη και το υπόλοιπο επαναστατικό κίνημα. Πήρε ιστορικές πολιτικές αποφάσεις και πραγματοποίησε (όσες πρόλαβε) μεταρρυθμίσεις αρκετές από τις οποίες διατηρούν τη σημασία τους ακόμα και σήμερα.

Οι αποφάσεις που έλαβε και οι μεταρρυθμίσεις που πραγματοποίησε αποδεικνύουν όχι μόνο τις προθέσεις της, αλλά και τη φύση της και το χαρακτήρα της ως μια πραγματική σοσιαλιστική εξουσία της εργατικής τάξης. Οι πόλεμοι της γαλλικής αστικής τάξης υπό τον Ναπολέοντα τον Γ’ αποσκοπούσαν όχι μόνο στην εδραίωση της εξουσίας της αστικής τάξης στην Ευρώπη, αλλά και στην απόκτηση ωφελημάτων της γαλλικής αστικής τάξης σε βάρος γειτονικών της χωρών. Ηττημένη από τους Πρώσους η Γαλλία συνθηκολογεί και υπογράφει τη συνθήκη της Φρανκφούρτης, κύριο χαρακτηριστικό της οποίας ήτο η οικονομική εξάρτηση της Γαλλίας.

Οι ήδη εξαθλιωμένες εργατικές μάζες περικυκλωμένες από την μια από τους Πρώσους και από την άλλη από τον τακτικό γαλλικό στρατό επαναστατούν και υψώνουν στη δημαρχία του Παρισιού την κόκκινη σημαία, ενώ επαναστατούν και οι στρατιώτες, οι οποίοι ενώνονται με τους εργάτες. Στις 26 του Μάρτη εκλέγεται πανηγυρικά η πρώτη στην ιστορία της ανθρωπότητας σοσιαλιστική εργατική κυβέρνηση, η οποία έμεινε γνωστή ως η παρισινή κομμούνα.

Η παρισινή κομμούνα διέλυσε άμεσα τον τακτικό στρατό, κατάργησε την υποχρεωτική θητεία και δημιούργησε την εθνοφρουρά. Διέλυσε την Αστυνομία και στη θέση της έβαλε την ένοπλη λαϊκή πολιτοφυλακή. Επέβαλε το διαχωρισμό της εκκλησίας από το κράτος, δημεύοντας την ακίνητη περιουσία της και καταργώντας ταυτόχρονα την παροχή κρατικών μισθών προς ιερείς. Εθνικοποίησε τις επιχειρήσεις αφαιρώντας τη δικαιοδοσία των επιχειρημάτων στους χώρους εργασίας. Καθιέρωσε τη δωρεάν παιδεία. Κατάργησε τη νυχτερινή βάρδια στα αρτοποιεία και πάγωσε τα ενοίκια. Αποφάσισε την εκλογή των δημοσίων υπαλλήλων άμεσα από το λαό.

Θορυβημένοι οι Γάλλοι αστοί από την επίδραση της παρισινής κομμούνας στις λαϊκές μάζες προχωρούν σε μυστικές συμφωνίες με τους Πρώσους. Οι χτεσινοί εχθροί και εμπόλεμοι γίνονται ξαφνικά φίλοι και σύμμαχοι και από κοινού χτυπούν την παρισινή κομμούνα, η οποία και ηττάται στις 21 του Μάη. Πέρα από 30.000 κομμούναροι σφάχτηκαν από τα τακτικά στρατεύματα, ενώ αρκετοί άλλοι εκτελέστηκαν από στρατοδικεία. Παρά τα λάθη και τις παραλείψεις της. Παρά τον σχετικά αυθόρμητο χαρακτήρα της.

Εάν όμως λάβουμε υπόψιν τις συνθήκες της εποχής, την απειρία και ανωριμότητα όχι μόνο των ηγετών της, αλλά και αυτού του ίδιου του εργατικού κινήματος το έργο της παρισινής κομμούνας ήτο τεράστιο και δίκαια θεωρείται ως σύμβολο του παγκόσμιου επαναστατικού εργατικού κινήματος.

Θέλοντας να δείξει όχι μόνο το μεγαλείο της παρισινής κομμούνας, αλλά και το άνισο των συνθηκών για το εργατικό κίνημα, ο Μαρξ είπε ότι οι κομμούναροι του Παρισιού έκαναν έφοδο στον ουρανό.

*Πρώην μέλος Κ.Ε. ΑΚΕΛ