Για την πρόταση νόμου για τις αμβλώσεις

Της Σκεύης Κουκουμά*

Κάποιοι συμπολίτες μας προσπαθούν να συγκεντρώσουν υπογραφές προκειμένου να ματαιώσουν την πρόταση νόμου που κατατέθηκε στη Βουλή για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας που διέπει τις αμβλώσεις. Στέλλουν μάλιστα οργισμένα μηνύματα καλώντας να μην ψηφιστούν οι βουλευτές που θα ψηφίσουν την πρόταση, η οποία κατατέθηκε από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΑΚΕΛ και του ΔΗΚΟ, τους βουλευτές του ΔΗΣΥ, Στέλλα Κυριακίδου και Ρίκκο Μαππουρίδη και τη βουλευτή της ΕΔΕΚ, Ρούλα Μαυρονικόλα. Ορισμένοι από τους αντιδρούντες διακατέχονται από ένα θρησκοληπτικό φανατισμό, που προφανώς εμποδίζει κάθε είδους σοβαρό διάλογο. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που ενδιαφέρονται να ακούσουν επιχειρήματα.

Κατ’ αρχάς, πρέπει να διευκρινιστεί ότι σήμερα οι αμβλώσεις στην Κύπρο δεν απαγορεύονται. Ο νόμος επιτρέπει την άμβλωση στις περιπτώσεις που (i) η εγκυμοσύνη θέτει σε κίνδυνο τη ζωή της εγκύου, (ii) υπάρχει κίνδυνος φυσικής, πνευματικής ή ψυχικής βλάβης της εγκύου ή άλλου τέκνου που υπάρχει, (iii) υπάρχει ουσιώδης κίνδυνος ότι αν γεννιόταν το παιδί θα έπασχε από τέτοιες φυσικές ή ψυχικές ανωμαλίες, ώστε να είναι σοβαρά ανάπηρο (iv) η εγκυμοσύνη προήλθε από βιασμό και «κάτω από περιστάσεις που δημιουργούν σοβαρό κλονισμό στην κοινωνική θέση της εγκύου ή του οικογενειακού περιβάλλοντός της».

Στην πράξη μπορούν να βρεθούν εύκολα τρόποι ώστε η άμβλωση να καλυφθεί από το νόμο και να διενεργηθεί σε ένα ιδιωτικό νοσηλευτήριο. Αυτό, πρακτικά, σημαίνει ότι μια γυναίκα είτε θα αναγκαστεί να πει ψέματα και ο γιατρός θα συνεργήσει, είτε θα καταφύγει σε άλλες λύσεις, όπως για παράδειγμα –σύμφωνα με ειδησεογραφικές πληροφορίες- να προμηθευτεί από τα κατεχόμενα σκευάσματα για άμβλωση, τα οποία όμως δεν υπόκεινται στους απαραίτητους ελέγχους. Οπως αποδεικνύει η διεθνής εμπειρία, η απαγόρευση των αμβλώσεων δεν οδηγεί στην εξάλειψή τους, αλλά σε αμβλώσεις που διενεργούνται χωρίς υγειονομικές και ιατρικές προδιαγραφές. 50 χιλιάδες γυναίκες σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν κάθε χρόνο λόγω μη ασφαλών αμβλώσεων. Επιπρόσθετα, η απαγόρευση της άμβλωσης δημιουργεί και συνθήκες ανισότητας, αφού όσες έχουν την οικονομική δυνατότητα μπορούν να ταξιδέψουν σε μια άλλη χώρα όπου επιτρέπονται οι αμβλώσεις.

Είμαι της άποψης ότι καμιά γυναίκα δεν παίρνει εύκολα την απόφαση να προχωρήσει σε άμβλωση. Δεν χρειάζεται να έχει και από πάνω διάφορους ηθικολόγους που την κατακεραυνώνουν με ευκολία, χωρίς όμως να βρίσκονται στην προσωπική, οικογενειακή και κοινωνικοοικονομική της θέση.

Με την πρότασή μας εισηγούμαστε το εξής: Η άμβλωση με ελεύθερη επιλογή της γυναίκας επιτρέπεται μόνο εφόσον δεν έχει ολοκληρωθεί ο τρίτος μήνας κύησης. Τίθενται χρονικοί περιορισμοί για όλες τις άλλες περιπτώσεις (βιασμός, σοβαρή αναπηρία εμβρύου) που δεν υπάρχουν σήμερα και ρυθμίζονται νέες περιπτώσεις (πολλαπλή κύηση που απειλεί τη βιωσιμότητα άλλων εμβρύων). Οπως μπορεί να αντιληφθεί κανείς, η ρύθμιση που προτείνουμε ούτε θα αυξήσει ούτε θα μειώσει τις αμβλώσεις. Απλώς θα εξορθολογίσει το νομοθετικό πλαίσιο και θα τερματίσει το κρύψιμο πίσω από το δάκτυλό μας.

Αντιλαμβάνομαι και σέβομαι πλήρως, ότι ο καθένας δικαιούται να ταυτίζει τις ατομικές επιλογές του με τις επιταγές της θρησκείας του. Ομως το κράτος οφείλει να νομοθετεί με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και τα ατομικά δικαιώματα. Οχι με βάση τους κανόνες της Εκκλησίας, η οποία άλλωστε απαγορεύει την αντισύλληψη, τις προγαμιαίες σχέσεις, τον αυνανισμό, πράγματα δηλαδή που δεν θα διανοούμασταν να ποινικοποιήσουμε.

Το σημαντικότερο είναι να μειωθούν οι ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες. Και το ιδανικό μέσο άσκησης του δικαιώματος της γυναίκας στην επιλογή αν και πότε θα γίνει μητέρα είναι ο οικογενειακός προγραμματισμός και η αντισύλληψη, όχι οι αμβλώσεις. Πρέπει λοιπόν να αναβαθμίσουμε τη σεξουαλική αγωγή στα σχολεία και να την εντάξουμε παιδαγωγικά προσαρμοσμένη και επιστημονικά θεμελιωμένη σε όλο το φάσμα του Αναλυτικού Προγράμματος. Αραγε πόσοι από όσους αντιδρούν στη συγκεκριμένη πρόταση νόμου, δείχνουν την ίδια ευαισθησία για το γεγονός ότι η Εκκλησία και διάφοροι συντηρητικοί κύκλοι αντιτάσσονται στη σεξουαλική αγωγή;

* Βουλευτής ΑΚΕΛ, Γ.Γ. ΠΟΓΟ