Του
Ανδρέα Δ. Συμεού*
Στα πέντε περίπου χρόνια που ασχολήθηκα με τις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, είτε σαν επικεφαλής είτε σαν μέλος της ομάδας περιουσιακού, απεκόμισα την αίσθηση ότι ο ερασιτεχνισμός εξακολουθεί να χαρακτηρίζει σε μεγάλο βαθμό τη μεθοδολογία και τους χειρισμούς της δικής μας πλευράς. Τούτο μπορεί να δικαιολογείτο τις δεκαετίες του 1950 και 1960 κατά τις οποίες, όντες πολιτικά νήπια, διαπράξαμε τραγικά σφάλματα, τα οποία μας οδήγησαν στα σημερινά αδιέξοδα. Δεν είναι κατανοητό ούτε συγχωρητέο σήμερα, που η πάροδος του χρόνου, η ωρίμανση της δημοκρατίας μας και κυρίως τα οδυνηρά παθήματα υποτίθεται ότι μας έχουν κάμει σοφότερους. Η τ/κή πλευρά καταφέρνει δυστυχώς να είναι, κατά κανόνα, ένα βήμα μπροστά από εμάς και να πετυχαίνει τους μακροπρόθεσμους στόχους της. Δεν θα μπω σε λεπτομέρειες για τα λάθη στην οργάνωση και στην διαπραγματευτική τακτική της πλευράς μας. Θα αναφέρω μόνο ότι στις συνομιλίες εμπλέκονται με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ο Πρόεδρος, οι στενοί του συνεργάτες, ο διαπραγματευτής, η ομάδα στήριξης του διαπραγματευτή, μια ομάδα υπηρεσιακών του Υπ. Εξωτερικών, οι θεματικές ομάδες εργασίας, το Ε. Συμβούλιο, οι αρχηγοί των κομμάτων, κάποιοι αμειβόμενοι «εμπειρογνώμονες» και όχι μόνον. Έχω την αίσθηση ότι ελάχιστος συντονισμός υπάρχει μεταξύ όλων αυτών των εμπλεκομένων.
Η θέση της πλευράς μας είναι ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να συνεχίσουν «από εκεί που έμειναν». Το μέγα ερώτημα είναι «πού έμειναν». Υπάρχει μια πληθώρα συχνά πολυσέλιδων εγγράφων, μερικά από τα οποία επιχειρούν να εντοπίσουν τις συγκλίσεις και αποκλίσεις με κόκκινα, μπλε και μαύρα γράμματα και διάφορες σημειώσεις και υποσημειώσεις, με συντάκτες άτομα τα οποία δεν κατέχουν κατ’ ανάγκη το αντικείμενο. Αν για ένα έγγραφο μερικών παραγράφων όπως το «πλαίσιο Γκουντέρες» υπάρχουν τόσες διαφωνίες με την άλλη πλευρά, αλλά και μεταξύ μας, σε ό,τι αφορά τόσο το περιεχόμενο όσο και την ερμηνεία του, πώς είναι δυνατό να συμφωνήσουμε πού βρισκόμαστε, έχοντες να διεξέλθουμε ένα συρφετό εγγράφων, αλλά και προφορικών συναντιλήψεων («meeting of the minds»);
Τι δέον γενέσθαι; Έχω την ταπεινή άποψη ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια μικρή αποτελεσματική συμβουλευτική ομάδα από τεχνοκράτες και ειδικούς στα διάφορα κεφάλαια που συζητούνται. Σε 1ο στάδιο θα ανατεθεί στην ομάδα η μελέτη όλων των εγγράφων που έχουν ανταλλαγεί και στις δύο περιόδους των συνομιλιών (2008-2012 και 2004-2017) και ειδικότερα των θέσεων της πλευράς μας και των συγκλίσεων που υποτίθεται ότι έχουν επιτευχθεί και η ετοιμασία ενός ολοκληρωμένου και απλοποιημένου εγγράφου. Είναι σημαντικό να απαλειφθούν όλα τα λάθη, παραλείψεις, ασυνταξίες/ασυναρτησίες των παλαιότερων εγγράφων. Το έγγραφο θα αποτελέσει τη βάση για τη λήψη πολιτικών αποφάσεων για τις θέσεις της πλευράς μας έχοντας κατά νου και την πάγια αρχή ότι τίποτε δεν θεωρείται συμφωνημένο αν όλα δεν έχουν συμφωνηθεί. Ταυτόχρονα θα πρέπει να γίνει επαναδιατύπωση/επαναδιαπραγμάτευση συγκλίσεων στις οποίες υπάρχουν ασάφειες, αμφιβολίες ή οι οποίες είναι σαφώς άδικες για την πλευρά μας και να τροποποιηθούν ή και αποσυρθούν προτάσεις οι οποίες υποβλήθηκαν χωρίς επαρκή μελέτη ή επίγνωση των επιπτώσεών τους. Σε περίπτωση επανέναρξης των συνομιλιών, αυτές θα πρέπει να γίνουν από τον Πρόεδρο και τον διαπραγματευτή, με τη στήριξη μιας μικρής, ευέλικτης και αποτελεσματικής διαπραγματευτικής ομάδας. Την ομάδα θα αποτελούν πολιτικοί, νομικοί, διεθνολόγοι, τεχνοκράτες και ακαδημαϊκοί εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι θα επιλεγούν με βάση τις ικανότητες και την αξία τους και όχι για ικανοποίηση πολιτικών συναλλαγών. Οι συμμετέχοντες θα έχουν ουσιώδη ρόλο στη διεξαγωγή των συνομιλιών και κανένας δεν θα συμμετέχει για το θεαθήναι. Συνεπώς θα πρέπει να διαθέτουν μεγάλο μέρος του χρόνου τους και να είναι επιφορτισμένοι, μεταξύ άλλων και με την ετοιμασία των διαφόρων εγγράφων, μελετών και ιδεών. Έχω την αίσθηση ότι βρισκόμαστε στην πιο κρίσιμη φάση του Κυπριακού από τη γένεσή του, αφού θα διαφανεί αν υπάρχουν ακόμα προοπτικές επανένωσης ή αν θα οδηγηθούμε σε οριστική διχοτόμηση. Είμαστε όλοι υπόλογοι στην ιστορία.
* LLB, MSc (ULA), ΜRICS, Επισκέπτης Λέκτορας, Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου
Aκολουθήστε μας στο Google News
Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy
