Η φυματίωση σκοτώνει 4.500 ανθρώπους καθημερινά

•52 περιστατικά καταγράφηκαν στην Κύπρο το 2017

Στις 24 Μαρτίου το 1882, ο Ρόμπερτ Κοχ ανακοίνωσε την ανακάλυψη του αιτίου της φυματίωσης

Εκατόν τριάντα έξι χρόνια μετά την ανακάλυψη του «ενόχου» της φυματίωσης, το παγκόσμιο συνεχίζει να παλεύει με την ασθένεια, η οποία το 2016 κτύπησε, σύμφωνα με τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 10,4 εκατομμύρια ανθρώπους. Μια νόσος που θεωρείτο ξεχασμένη, την τελευταία δεκαετία έκανε δυναμική επανεμφάνιση. Και η Κύπρος δεν αποτελεί την εξαίρεση του κανόνα. Με αφορμή τη σημερινή, παγκόσμια ημέρα για τη φυματίωση, το Υπουργείο Υγείας της Κύπρου τονίζει την ανάγκη για πρόληψη και εμβολιασμό. Αν και η Κύπρος, κατ’ αναλογία πληθυσμού, θεωρείται χώρα χαμηλού επιπολασμού της νόσου, εντούτοις κανένας εφησυχασμός δεν χωρεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας, από το 2006 μέχρι το 2017 καταγράφηκαν συνολικά 625 περιστατικά φυματίωσης εκ των οποίων τα 120 αφορούσαν Κυπρίους και τα 505 αλλοδαπούς. Το 2017 καταγράφηκαν συνολικά 52 περιστατικά (τα 14 αφορούσαν Κυπρίους και τα 34 αλλοδαπούς). Το 2012, όπως φαίνεται μέσα από τα στατιστικά δεδομένα του Υπουργείου Υγείας, ήταν η χρονιά με τα περισσότερα περιστατικά, 69 στο σύνολο, εκ των οποίων τα 17 αφορούσαν Κυπρίους και τα 52 αλλοδαπούς. Το 2006, οπότε άρχισε η καταγραφή των κρουσμάτων, τα κρούσματα που καταγράφηκαν ανήλθαν στα 37 (9 αφορούσαν Κυπρίους και 28 αλλοδαπούς).

Στα 10 πιο συχνά θανατηφόρα λοιμώδη νοσήματα
Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) το 2016 καταγράφτηκαν 10,4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις ασθενών με φυματίωση σε παγκόσμιο επίπεδο και 1,7 εκατομμύρια θάνατοι από τη νόσο παγκοσμίως, εκ των οποίων, 400.000 περιστατικά αφορούσαν περιπτώσεις ασθενών με συνλοίμωξη από HIV και φυματίωση. Η φυματίωση συνεχίζει να αποτελεί ένα από τα δέκα πιο συχνά θανατηφόρα λοιμώδη νοσήματα παγκοσμίως, προκαλώντας 4.500 θανάτους καθημερινά. Το 2016 καταγράφηκαν 1 εκατομμύριο νέες περιπτώσεις φυματίωσης σε παιδιά και 250.000 θάνατοι από τη νόσο μεταξύ των παιδιών.
Στην τελευταία αναφορά του ΠΟΥ καταγράφεται επίσης συνλοίμωξη φυματίωσης και HIV σε 1,4 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις ασθενών το 2016 (74% των περιστατικών αφορούν την ήπειρο της Αφρικής). Εξαιρετικά ανησυχητική είναι και η διαπίστωση του ΠΟΥ ότι το 2016 εντοπίστηκαν 600.000 νέες περιπτώσεις ασθενών με φυματίωση, με ανθεκτικότητα στη ριφαμπικίνη (πρωτεύων αντιφυματικό φάρμακο), εκ των οποίων οι 490.000 αφορούν περιπτώσεις πολυανθεκτικής μορφής φυματίωσης. Η φυματίωση αφορά όλο τον παγκόσμιο χάρτη, με το 64% όμως των νέων περιπτώσεων να εντοπίζεται στις ακόλουθες γεωγραφικές περιοχές: Ινδία, Κίνα, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Πακιστάν, Νιγηρία και Νότια Αφρική.

 

Οι αιτίες για την επανεμφάνιση της νόσου

Η αυξημένη μετανάστευση, η χαλάρωση των μέτρων ελέγχου της φυματίωσης, κοινωνικο-οικονομικοί παράγοντες, η φτώχεια, η διαβίωση σε ιδρύματα, η επιδημία του AIDS, η μη συμμόρφωση στη θεραπεία ατόμων που νοσούν, η πολυανθεκτική και η εκτεταμένη ανθεκτική φυματίωση αποτελούν τις κύριες αιτίες για την αύξηση της φυματίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο. Αποτελεί διαπίστωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ότι τα κράτη δεν χρηματοδοτούν επαρκώς τα προγράμματα καταπολέμησης της φυματίωσης παρ’ όλο που η θεραπεία είναι φθηνή. Σύμφωνα με την τελευταία αναφορά του ΠΟΥ, 53 εκατομμύρια άνθρωποι έλαβαν φαρμακευτική αγωγή και θεραπεύθηκαν μεταξύ των ετών 2000-2016. Στόχος του ΠΟΥ, μεταξύ των ετών 2015-2030, είναι να επιτευχθεί μείωση της θνητότητας κατά 90% και μείωση της εμφάνισης νέων περιστατικών-νοσηρότητας κατά 80%.

 

«Ζητούνται ηγέτες για έναν κόσμο χωρίς φυματίωση»
Η φυματίωση αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Μπορεί να προληφθεί και να θεραπευθεί. Στον αγώνα για την εξάλειψη της φυματίωσης, όπως τονίζει ο ΠΟΥ, θα πρέπει να συμμετέχουν εκτός από τις κυβερνήσεις σε ανώτερο επίπεδο και πολιτικοί, δήμαρχοι, κυβερνήτες, ηγέτες της τοπικής κοινωνίας, επαγγελματίες υγείας, ασθενείς με φυματίωση και άλλα πρόσωπα. Ο καθένας ξεχωριστά μπορεί να γίνει ηγέτης στον αγώνα κατά της φυματίωσης στον δικό του τομέα ευθύνης. Ως προς τούτο και το φετινό σύνθημα της Παγκόσμιας Ημέρας Φυματίωσης είναι: «Ζητούνται Ηγέτες για έναν κόσμο χωρίς Φυματίωση».
Μαρίνα Κουμάστα

 

Η φυματίωση μέσα από το χρόνο

•θανατηφόρος λοιμώδης νόσος κατά την αρχαιότητα…
•κυριότερη λοιμώδης αιτία θανάτου τον 20ό αιώνα…
•στο κατώφλι του 21ου αιώνα η 2η λοιμώδης αιτία θανάτου μετά τη λοίμωξη HIV

Συμπτώματα
Η φυματίωση είναι μια ασθένεια που ξεκινάει κατά κανόνα πολύ ύπουλα και τα συμπτώματά της μοιάζουν με κοινή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος, δηλαδή με πυρετό (συχνότερα με δέκατα), βήχα, αιμόπτυση, νυχτερινούς ιδρώτες, απώλεια βάρους και αδυναμία. Να σημειωθεί ότι η μετάδοση της νόσου γίνεται κατά κύριο λόγο (95% και πλέον) μέσω μικροσταγονιδίων, τα οποία αποβάλλει το νοσούν άτομο με το βήχα, το φτάρνισμα ή την έντονη ομιλία και το γέλιο, και τα οποία μπορεί να εισπνευσθούν από άτομα που βρίσκονται σε σχετική εγγύτητα, σε μη καλά αεριζόμενους χώρους.