Η μεγάλη πορεία του «θηρίου» που λέγεται Κίνα

Ταξίδι γνώσης και εμπειρίας στη χώρα του Μάο, του Τενγκ Χιάο Πινγκ και του Σι Τζινπίγκ αλλά και των μυρίων συνειδητοποιημένων ανθρώπων

Του Χρήστου Χαραλάμπους

Η πρώτη μου «γνωριμία» με την Κίνα έγινε από τα φοιτητικά χρόνια και λίγο νωρίτερα, τότε που όλοι μας λίγο πολύ είχαμε κάποιες ανησυχίες, ψαχνόμασταν και αναζητούσαμε όσο πιο πολλές πληροφορίες και λεπτομέρειες για τον κόσμο μέσα από όλες εκείνες τις πολιτικές και φιλοσοφικές έννοιες που έληγαν σε… -ισμός. Φασισμός, σοσιαλισμός, κομμουνισμός, μαοϊσμός κ.λπ. κ.λπ.

Ήταν η εποχή που ρουφούσαμε τα «απαγορευμένα» βιβλία μέσα από τα οποία, αναμφίβολα, μάθαμε και πέντε σωστά πράματα για την παγκόσμια πολιτική και κοινωνική ιστορία, για τους αγώνες των λαών και την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Σ’ αυτά τα βιβλία ήταν και το «Κόκκινο Βιβλίο» του Μάο Τσε Τουνγκ αλλά και τα όσα κατέγραψε στο «Κίνα – Ιαπωνία», ταξιδεύοντας στον κόσμο ο Νίκος Καζαντζάκης. Μέσα από αυτά τα βιβλία η Κίνα αποκαλυπτόταν σαν μια αχανής χώρα με έναν πανάρχαιο πολιτισμό, με μιλιούνια μικρόσωμους ανθρώπους που όλοι έμοιαζαν ίδιοι και αγωνίζονταν, μέσα από εξεγέρσεις, πολέμους και επαναστατικές πρακτικές να εξασφαλίσουν την επιβίωση και την ευτυχία τους.

Στα χρόνια που ακολούθησαν και μέσα στο γενικότερο κλίμα των παγκόσμιων πολιτικών και άλλων αντιπαραθέσεων, η Κίνα κατάφερε, «αθόρυβα» θα μπορούσε να πει κάποιος, να εξελιχθεί, όχι μόνο πληθυσμιακά αλλά και σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας σε βαθμό μάλιστα που η ανεπτυγμένη δύση να μην κρύβει το φόβο της ότι η Κίνα κάποια στιγμή θα «φάει» τον κόσμο.

Ταξιδεύοντας σήμερα στη χώρα 1,4 δις ανθρώπων έχεις μπροστά σου ένα μωσαϊκό αποτελούμενο από κομμάτια της Κίνας του Μάο αλλά και της Κίνας που βρίσκεται σε μια συνεχή εξέλιξη δυτικού τύπου που την οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε παγκόσμιο οικονομικό κυρίαρχο.

Αυτό το ταξίδι της ομάδας Κύπριων δημοσιογράφων μάς έδωσε την ευκαιρία να δούμε, να γνωρίσουμε και να μάθουμε πάρα πολλά γι’ αυτή τη χώρα και τους ξεχωριστούς ανθρώπους της που δεν μπορείς να καταλάβεις πότε είναι χαρούμενοι και πότε λυπημένοι, καθώς στα πρόσωπά τους κυριαρχούν η νηφαλιότητα και το χαμόγελο. Σημαντικό το γεγονός ότι μαζί μας είχαμε συνοδούς και ξεναγούς, τρεις νεαρούς Κινέζους που μιλούσαν Ελληνικά, είχαν μάλιστα και ελληνικά ονόματα που τα είχαν πάρει από τους καθηγητές τους όταν σπούδαζαν στην Ελλάδα, αφού τα Κινεζικά δεν είναι και η ευκολότερη στην προφορά γλώσσα. Ήταν ο Μάνος, η Αναστασία και η Άρτεμις. Παρά το φορτωμένο και σε κάποιες περιπτώσεις κουραστικό πρόγραμμά μας, δεν δυσανασχέτησαν ούτε μια στιγμή στις όποιες «ιδιοτροπίες» μας.

Η γενική εικόνα που καταγράφει κάποιος περιδιαβαίνοντας την Κίνα (τουλάχιστον στο Πεκίνο, τη Σαγκάη και τη Χανγκσού) πέρα από την ιστορία και το πολιτισμό χιλιετιών που κουβαλά μαζί της,  είναι ότι όλα σε αυτή τη χώρα είναι εντυπωσιακά και… μεγάλα. Τα αεροδρόμια, οι σταθμοί των τρένων, οι δρόμοι, τα κτίρια, ακόμα και οι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι νέοι, είναι αρκετά ψηλοί.

Από την άλλη διάχυτη είναι παντού η τάξη που επικρατεί στις κινήσεις και τις συμπεριφορές των ανθρώπων… ευγένεια, τήρηση της νομιμότητας, ακόμα και σε ζητήματα που για μας ίσως να αποτελούν λεπτομέρειες. Ιδιαίτερα εντυπωσιακός είναι και ο φυσικός διάκοσμος που κυριαρχεί παντού… Δεν υπάρχει δρόμος, πλατεία ή άλλος ανοικτός χώρος που να μην είναι καλυμμένος με λουλούδια… Παντού φυτεμένα, άπειρα είδη και χρώματα λουλουδιών. Ακόμα και στα σιδερένια κιγκλιδώματα στους αυτοκινητόδρομους και τις γέφυρες υπάρχουν στη σειρά παρτέρια με λουλούδια. Και βέβαια εκατομμύρια τα ποδήλατα… το ένα δίπλα στο άλλο σε δική τους θέση στα φαρδιά πεζοδρόμια, να εξυπηρετούν επί 24ωρου βάσεως την εναλλακτική διακίνηση της μάζας των κατοίκων των μεγαλουπόλεων.

Οικονομικά ανοίγματα στον κόσμο

Εκείνο που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την Κίνα είναι η οργάνωση του κράτους, το οποίο, αν και κομμουνιστικό, έκανε τα τελευταία χρόνια μεγάλα ανοίγματα προς τον υπόλοιπο κόσμο και αφουγκραζόμενο τα δεδομένα της παγκόσμιας αγοράς και γενικότερα της παγκοσμιοποίησης οργάνωσε με τέτοιο τρόπο την οικονομία και την αναπτυξιακή του πολιτική, ώστε να βρίσκεται πλέον στην κορυφή με τους παίκτες της παγκόσμιας οικονομίας.

Επίκεντρο αυτής της πολιτικής είναι η έρευνα και η τεχνολογία αλλά και το εμπόριο και η βιομηχανία που σε συνδυασμό με τη μέγιστη αξιοποίηση των νέων και κυρίως των εξειδικευμένων επιστημόνων πέτυχε μέχρι σήμερα αξιοζήλευτα επιτεύγματα. Οι δέσμες κινήτρων που παρέχονται καθιστούν την Κίνα έναν από τους πιο ενδιαφέροντες και ελκυστικούς προορισμούς για ξένες επενδύσεις και κάθε είδους επιχειρηματικές δραστηριότητες από διεθνείς οικονομικούς κολοσσούς. Αυτή τη δραστηριότητα την αντιλαμβάνεται από την πρώτη στιγμή ο επισκέπτης, τόσο στο Πεκίνο όσο, ιδιαίτερα, στη Σαγκάη όπου στους αμέτρητους ουρανοξύστες κυριαρχούν οι φίρμες πολυεθνικών εταιρειών.

Πρόστιμα στους πολύτεκνους

Με τον τεράστιο πληθυσμό που υπάρχει σήμερα στην Κίνα ήταν επόμενο ότι το κράτος θα έβαζε κάποιους περιορισμούς στις γεννήσεις. Έτσι, ενώ μέχρι πριν λίγο καιρό «επιτρεπόταν» σε κάθε ζευγάρι κάνει μόνο ένα παιδί, σήμερα υπάρχει μια χαλαρότητα που δίνει το δικαίωμα για απόκτηση δυο παιδιών. Από κει και πέρα επιβάλλονται πρόστιμα για κάθε επιπλέον γέννηση.

Σε ό,τι αφορά την αγοραστική δύναμη και γενικότερα το βιοτικό επίπεδο του μέσου Κινέζου πολίτη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι δεν διαφέρει και πολύ από τα δικά μας σημερινά δεδομένα. Ειδικότερα ο μέσος μισθός κυμαίνεται γύρω στα 800 ευρώ, με το ενοίκιο όμως για ένα διαμέρισμα με δυο υπνοδωμάτια να φτάνει τα 600 ευρώ. Από την άλλη, όμως, θα πρέπει να υπολογιστεί ότι δεν πληρώνουν για υγεία και παιδεία, ενώ πολύ  χαμηλές είναι οι τιμές των βασικών καταναλωτικών αγαθών.