Η σχέση κυπριακής αρχαιολογίας και σύγχρονης τέχνης στο Βρετανικό Μουσείο

Η σχέση μεταξύ αρχαιολογίας και σύγχρονης κυπριακής τέχνης ήταν το αντικείμενο εκδήλωσης που διοργανώθηκε στο Βρετανικό Μουσείο από την Ύπατη Αρμοστεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Ηνωμένο Βασίλειο, με πρωτοβουλία του Μορφωτικού Συμβούλου Δρ Αχιλλέα Χατζηκυριάκου.

Τη δική τους αντίληψη για το πώς η αρχαιολογία και η τέχνη συνδέονται παρουσίασαν μέσα από τη δική τους δουλειά τέσσερις Κύπριοι καλλιτέχνες.

Ο εικαστικός καλλιτέχνης Χριστόδουλος Παναγιώτου ανέγνωσε αποσπάσματα από τρία γράμματά του προς φίλους, στα οποία πραγματευόταν την έννοια του ατελούς μέσα από μη ολοκληρωμένα και διαμελισμένα έργα τέχνης, καθώς και με αφορμή ένα σκισμένο προσωπικό σημείωμα.

Όπως σημείωσε, με αφορμή έναν ατελή πίνακα που απεικόνιζε ένα ιστορικό γεγονός το οποίο ο ζωγράφος έπρεπε να φανταστεί, ο καλλιτέχνης έχει συναίσθηση του ρόλου του ως ιστορικού αφηγητή και παράλληλα μπορεί να εξασκηθεί σε διαφορετικά στιλ αφήγησης, πατώντας σε ιστορικά γεγονότα ή ανακαλύψεις. Σχολίασε δε ότι η αρχαιολογία και η τέχνη δεν είναι όμοιες έννοιες, αλλά μοιάζουν στην ευαισθησία προς το παρελθόν.

Η εικαστικός Μαρία Λοϊζίδου εξήγησε, με αφορμή πρόσφατα έργα της, πώς αρχαιολογικές πρακτικές και ανακαλύψεις μπορούν να επανεφευρεθούν με σκοπό τη δημιουργία κοινόχρηστων χώρων, κάτι που αποτελεί τον πυρήνα και τον στόχο των εγκαταστάσεών της.

Όπως είπε, η αρχαιολογία μπήκε από μικρή ηλικία στη ζωή της, με αποτέλεσμα συχνά η ίδια να δημιουργεί συνδέσεις μεταξύ της αρχαιολογίας και του τοπίου με κατασκευή κοινόχρηστων χώρων. Σε αυτά τα έργα οι εικαστικές εγκαταστάσεις της αξιοποιούν ή αφομοιώνονται στον χώρο που εκτίθενται.

«Η αντίληψη του παρελθόντος είναι απότοκο της τρέχουσας πολιτισμικής προσδοκίας μας για το μέλλον», είπε η κα Λοϊζίδου, εξηγώντας σε μια φράση πώς η τέχνη ερμηνεύει την αρχαιολογία. Επισήμανε δε την έννοια της κατακερματισμένης μνήμης, όπως συχνά αποτυπώνεται σε αρχαιολογικά ευρήματα, που επανασυντίθεται μέσα από την τέχνη.

Η Τουρκοκύπρια ποιήτρια, performer και ακαδημαϊκός Αλέβ Αντίλ μίλησε με πάθος για τη θεά Αφροδίτη ως υπόδειγμα της επιρροής της κυπριακής αρχαιολογίας στην κυπριακή τέχνη. Αναφέρθηκε στις πολλές μετενσαρκώσεις της Θεάς και τα μηνύματα που περιέχει καθεμία από αυτές.

Τόνισε δε πως η δουλειά του Κύπριου καλλιτέχνη διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από την «ψυχογεωγραφία» του νησιού και έθεσε το ερώτημα κατά πόσο η διήγηση του παρελθόντος μπορεί να είναι τόσο υποθετική όσο η αφήγηση του μέλλοντος, θέλοντας έτσι να δείξει ότι η αρχαιολογία είναι ανοιχτή στις ερμηνείες της τέχνης. «Η εικασία μας για το παρελθόν αντανακλά τη νοητική μας κατάσταση κατά το παρόν», είπε η Αλέβ Αντίλ.

Η Χάρις Επαμεινώνδα εξήγησε πώς χρησιμοποιεί τον χώρο στον οποίο τοποθετεί κάθε φορά την καλλιτεχνική της εγκατάσταση, χρησιμοποιώντας εικόνες και αντικείμενα, ώστε να δημιουργήσει την αίσθηση προσωπικών ταξιδιών στον χρόνο και τον χώρο.

Όπως είπε, με τη δουλειά της προτείνει ένα είδος «οριζόντιας» ή «φαινομενολογικής» αρχαιολογίας, καθώς σε κάθε αντικείμενο προσθέτει διάφορα στρώματα και νοήματα, με τον γύρω χώρο, όπως και στην αρχαιολογία, να πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όταν ανακαλύπτει κανείς το κάθε αντικείμενο. «Η ομοιότητα μεταξύ αρχαιολογίας και τέχνης είναι ότι τα αντικείμενα βρίσκονται μπροστά μας για να τους αποδώσουμε νοήματα», είπε η νεαρή καλλιτέχνιδα.

Την ευθύνη για τη φιλοξενία της εκδήλωσης στο Βρετανικό Μουσείο είχε ο Επιμελητής Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων του μουσείου Δρ Τόμας Κάιλι, ο οποίος είπε ότι η εκδήλωση με την οποία εορτάστηκε η ημέρα ανεξαρτησίας της Κύπρου, δείχνει την ιδιαίτερη σχέση του νησιού τόσο με τη Βρετανία όσο και με το Βρετανικό Μουσείο ιδιαίτερα.

Ο Δρ Χατζηκυριάκου είπε στην εισαγωγική ομιλία του ότι με την εκδήλωση εξεταζόταν το πώς συνδυάζεται τα παρελθόν με το παρόν και πώς τα δύο στοιχεία διαμορφώνουν το μέλλον, με την αρχαιολογία και την τέχνη να είναι στοιχεία που συνθέτουν απόψεις της πολυδιάστατης κυπριακής ταυτότητας.

Ο Ύπατος Αρμοστής Ευριπίδης Ευρυβιάδης, υπό την αιγίδα του οποίου τελούσε η εκδήλωση, είπε ότι δε θα ήταν υπερβολή να χαρακτηριστεί η Κύπρος «ανοιχτό μουσείο». Εξήρε επίσης την προσφορά του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, το όνομα του ιδρυτή του οποίου έχει δοθεί στη συλλογή των κυπριακών αρχαιοτήτων του Βρετανικού Μουσείου, χαρακτηρίζοντας το «ακρογωνιαίο λίθο» της πολιτιστικής ταυτότητας της Κύπρου στο εξωτερικό.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρεις Ελληνοκύπριοι καλλιτέχνες που συμμετείχαν στην εκδήλωση έχουν εκπροσωπήσει την Κύπρο στην μπιενάλε της Βενετίας.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy