Η Συνεργατική Οικονομία

Του Αντρέα Παυλικκά*

Η «Συνεργατική Οικονομία» (Sharing Economy) θεωρείται από πολλούς η οικονομία του μέλλοντος. Η ιδέα είναι απλή: Θέλω να κρεμάσω ένα κάδρο στο σπίτι μου, αλλά δεν έχω ένα ηλεκτρονικό τρυπάνι; Αντί να αγοράσω ένα τρυπάνι, το δανείζομαι από κάποιον. Θέλω να ταξιδέψω, αλλά δεν έχω αυτοκίνητο; Νοικιάζω ένα αυτοκίνητο για το διάστημα που το χρειάζομαι ή αναζητώ μια προσφορά συνοδήγησης και μοιράζομαι το ταξίδι με κάποιον που έχει αυτοκίνητο. Ακίνητα σε δημοφιλείς προορισμούς διατίθενται μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες στο πλαίσιο της Συνεργατικής Οικονομίας.

Αυτή βέβαια είναι μια απλοποιημένη εικόνα. Στην πράξη η δραστηριότητα αυτή είναι πιο πολύπλοκη και ενδιαφέρουσα. Πρόσφατα προήδρευσα στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής μιας ομάδας εργασίας, η οποία ασχολήθηκε με ένα ενδιαφέρον επίκαιρο και συνάμα αμφιλεγόμενο ζήτημα, την «Οικονομία του Διαμοιρασμού», «Συνεργατική Οικονομία», όπως αλλιώς την ονομάζουν. Για να δώσω έναν ορισμό της Συνεργατικής Οικονομίας θα έλεγα ότι πρόκειται για έναν τρόπο οικονομικής, κοινωνικής και πολιτιστικής οργάνωσης που ως βασικό χαρακτηριστικό έχει την εκπλήρωση των πραγματικών ανθρώπινων αναγκών σε αγαθά και υπηρεσίες μέσα σε μια ήπια οικονομική και επιχειρηματική δράση, η οποία βασίζεται στην οικειοθελή συνεργασία και την αλληλοβοήθεια. Στην «καρδιά» της Συνεργατικής Οικονομίας βρίσκεται η ιδέα ότι το ενδιαφέρον δεν στρέφεται αποκλειστικά στην κατοχή και στην ιδιοκτησία αλλά στην όλο και περισσότερη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίας.

Οι άνθρωποι αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι δεν ωφελεί πάντα να έχουν ή να αγοράζουν αντικείμενα, τα οποία δεν προορίζονται για καθημερινή χρήση. Οι άνθρωποι εδώ και καιρό σχηματίζουν κοινότητες στη βάση της κοινής χρήσης αντικειμένων, δημιουργούν συνεργατικούς κήπους, χρησιμοποιούν κοινόχρηστα πλυντήρια ρούχων, δανείζονται ποδήλατα ή αυτοκίνητα, δημιουργούν αγροτικές κολεκτίβες. Με την ανάπτυξη του ψηφιακού κόσμου η Συνεργατική Οικονομία έχει επιταχυνθεί σημαντικά σε παγκόσμια κλίμακα, όλο και περισσότεροι είναι σε θέση να οργανώσουν διάφορες πτυχές της ζωής τους με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που προσφέρεται μέχρι σήμερα.

Σύμφωνα με αξιόπιστες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο παγκόσμιος όγκος των συναλλαγών που καλύπτονται από τη Συνεργατική Οικονομία ανήλθε σε 3,5 δις ευρώ το 2013. Εκτιμάται δε ότι σήμερα ανέρχεται ήδη σε 20 δις. Οι προβλέψεις είναι ακόμα πιο εντυπωσιακές: υπολογίζεται ένα άλμα στα 335 δις! Υπάρχουν πολλοί λόγοι της εμφάνισης και επέκτασης της Συνεργατικής Οικονομίας. Οι κύριοι είναι οι εξής τρεις: •η οικονομική ύφεση, η οποία είχε ως αποτέλεσμα οι καταναλωτές να αναζητήσουν φθηνότερους τρόπους για να καλύψουν τις ανάγκες τους.

•τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει τη δυνατότητα στους ανθρώπους να ενισχύσουν τις σχέσεις εμπιστοσύνης και να επικοινωνούν πιο εύκολα

• οι τεχνολογικές εξελίξεις- οι φορητές συσκευές smart phones, tablets, σε συνδυασμό με το διαδίκτυο έδωσαν τη δυνατότητα να έχουν στην παλάμη τους έναν υπολογιστή και πρόσβαση σε όλες τις υπηρεσίες όπου κι αν βρίσκονται.

Η ΕΟΚΕ υποστηρίζει ότι πρέπει να υιοθετηθεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που να διέπει τις συναλλαγές της Συνεργατικής Οικονομίας και να προσδιορίζει επακριβώς το πεδίο εφαρμογής της δραστηριότητας αυτής και τις παραμέτρους με τις οποίες πρέπει να αναπτύσσεται. Εξέχουσα θέση στο εν λόγω ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να έχουν οι κοινές αρχές του δημοσίου συμφέροντος και της δημοσίας τάξης, η τήρηση των οποίων πρέπει να είναι υποχρεωτική για τους συμμετέχοντες σε αυτές τις μορφές οικονομικής δραστηριότητας ιδίως δε όσον αφορά τα εξής:

•τα θεμελιώδη δικαιώματα των καταναλωτών που πρέπει να επεκταθούν και στη δραστηριότητα αυτή (ενημέρωση, διαφάνεια, προστασία δεδομένων και της ιδιωτικότητας)

•τις αρχές του θεμιτού ανταγωνισμού και της ισότιμης πρόσβασης στην αγορά, με προσπάθεια να αποτραπούν τάσεις δεσπόζουσας θέσης στην αγορά από τις πλατφόρμες

•την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και φοροαποφυγής

•την προστασία των εργαζομένων που συμμετέχουν

•το σαφή καθορισμό του ρόλου και των ευθυνών που υπέχουν οι πλατφόρμες στις συναλλαγές που πραγματοποιούνται μεταξύ των εταίρων.

*Μέλος της ΕΟΚΕ

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy