Καταργήθηκε η δίκη για τις εγκαταστάσεις υδρογονανθράκων στο λιμάνι Λάρνακας

 

• Άνευ αντικειμένου τα παράπονα των κατοίκων…

 

Του Τάσου Περδίου

Αδικαίωτοι θα παραμείνουν οι κάτοικοι της περιοχής του λιμανιού της Λάρνακας απέναντι στις αυθαιρεσίες της κυβέρνησης. Ομάδα κατοίκων είχε προσφύγει στο Διοικητικό Δικαστήριο προσβάλλοντας τις αποφάσεις της κυβέρνησης για εγκατάσταση υποδομών υποστήριξης της ενεργειακής βιομηχανίας μέσα στους λιμενικούς χώρους, ωστόσο η προσφυγή έχει απορριφθεί. Με απόφαση ημερομηνίας 31 Ιανουαρίου 2018 το Διοικητικό Δικαστήριο αποφάνθηκε ότι η δίκη καταργείται επειδή μεταγενέστερες αποφάσεις της κυβέρνησης σε σχέση με το λιμάνι έχουν καταστήσει την αντιδικία άνευ αντικειμένου.

 

Επιβεβαιώθηκαν οι μεθοδεύσεις

Η συγκεκριμένη προσφυγή υποβλήθηκε από 16 κάτοικους της περιοχής του λιμανιού Λάρνακας στις 25 Φεβρουαρίου 2015 και στρεφόταν κατά της Κυπριακής Δημοκρατίας μέσω του Υπουργικού Συμβουλίου. Οι κάτοικοι ζήτησαν να κηρυχθεί παράνομη και να ακυρωθεί η απόφαση της κυβέρνησης ημερομηνίας 16 Σεπτεμβρίου 2014 για δημιουργία μονάδας παραγωγής υγρής λάσπης (liquid and plant), εργαστηρίων ανάλυσης, λυόμενων υποστατικών για το προσωπικό και κατασκευή και λειτουργία αποθήκης χημικών που θα χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου από την εταιρεία Medserv Cyprus εντός του χώρου του λιμανιού Λάρνακας.

Από τα ευρήματα του Διοικητικού Δικαστηρίου επιβεβαιώνονται για άλλη μια φορά οι μεθοδεύσεις που έγιναν για νομιμοποίηση μιας ανάπτυξης η οποία δεν επιτρεπόταν. Όπως αναφέρεται, ενόψει του ότι η εν λόγω ανάπτυξη αποτελούσε βιομηχανική/αποθηκευτική μονάδα Κατηγορίας Α, εντός της Ειδικής Ζώνης Λιμένα Λάρνακας, διαπιστώθηκε από την Πολεοδομική Αρχή ότι δεν μπορούσε να επιτραπεί, καθ’ ότι συγκρουόταν με τις διατάξεις της παραγράφου 14.6 του Τοπικού Σχεδίου Λάρνακας (2013). Ως εκ τούτου επιλέχθηκε να ακολουθηθεί η καθορισμένη διαδικασία μελέτης και προώθησης της προτεινόμενης ανάπτυξης, με βάση τις πρόνοιες της παραγράφου 30.1.3 του Τοπικού Σχεδίου, κατ’ απόκλιση του Τοπικού Σχεδίου. Η απόκλιση είναι η διαδικασία που χρησιμοποιείται για τις κρατικές αναπτύξεις και στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιήθηκε για μια ιδιωτική ανάπτυξη.

 

Εύλογες οι ανησυχίες

Η ουσία της προσφυγής όμως ήταν οι ανησυχίες των κατοίκων για τις επιπτώσεις στην ασφάλεια, την υγεία και την ποιότητα ζωής. Η Κυπριακή Δημοκρατία επιχείρησε να ακυρώσει αυτές τις ανησυχίες ισχυριζόμενη ότι οι κάτοικοι δεν είχαν καν έννομο συμφέρον να καταχωρίσουν προσφυγή με σχετική προδικαστική ένσταση. Το δικαστήριο, όμως, απέρριψε αυτή την ένσταση, τονίζοντας ότι οι κάτοικοι είχαν έννομο συμφέρον το οποίο τεκμηριώθηκε από τις μελέτες πιθανών επιπτώσεων στο περιβάλλον που παρουσίασε η κυβέρνηση εμφανιζόμενη ως αιτήτρια και με βάση τις οποίες, τόσο κατά τη φάση κατασκευής όσο και κατά τη φάση λειτουργίας του έργου, αναμένονταν επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον, οι οποίες μπορούσαν να προκληθούν στην εγγύτερη και στην ευρύτερη περιοχή και χρειαζόταν να αντιμετωπιστούν με διαχειριστικά μέτρα.

Επίσης, σύμφωνα με το δικαστήριο, οι κάτοικοι απέδειξαν την εγγύτητα των κατοικιών τους σε απόσταση μέχρι και μόλις 135 μέτρα από τις εγκαταστάσεις, τονίζοντας επίσης ότι η περιοχή είναι οικιστική και τέτοιες αναπτύξεις δεν επιτρέπονται από το Τοπικό Σχέδιο.

Επιπρόσθετα γίνεται αναφορά στην Έκθεση της Επιτροπής Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων με βάση την οποία τα ξηρά χημικά προϊόντα (βαρύτης, μπετονίτης, τσιμέντο) και τα υγρά χημικά προϊόντα παρουσιάζουν κινδύνους με ιδιαίτερη αναφορά σε χημικές ουσίες που παρουσιάζουν αναπαραγωγική τοξικότητα ή ουσίες που είναι ύποπτες ή και επιβεβαιωμένες καρκινογόνες ουσίες. Γίνεται επίσης αναφορά στη μονάδα παραγωγής ρευστών γεώτρησης με λεπτομερή περιγραφή των εργασιών, στο χώρο αποθήκευσης αποβλήτων, στις οποίες θα αποθηκεύονταν εκτός από τα μη επικίνδυνα απόβλητα και επικίνδυνα.

Όλα αυτά τα στοιχεία έπεισαν το δικαστήριο ότι οι κάτοικοι είχαν έννομο συμφέρον να καταχωρίσουν την αγωγή απορρίπτοντας τη σχετική ένσταση της κυβέρνησης, με τον πρόεδρο του δικαστηρίου να τονίζει ότι αυτό το έννομο συμφέρον εδράζεται στην προστασία που ο ίδιος ο νόμος, μέσω του Τοπικού Σχεδίου, παρέχει στους κατοίκους, καθορίζοντας τη συγκεκριμένη περιοχή ως οικιστική και τους επίδικους χώρους ως Ειδική Ζώνη Λιμένα. Μάλιστα, όπως σημειώνεται, χρειάστηκαν εξαιρετικές διαδικασίες για να δοθεί η έγκριση.

 

Δεύτερο μπλόκο από την κυβέρνηση

Η τεκμηρίωση έννομου συμφέροντος όμως δεν ήταν αρκετή για να οδηγηθεί η υπόθεση σε δίκη, αφού η κυβέρνηση προέβαλε ένσταση κατά του δικαιώματος των κατοίκων σε συνέχιση της δίκης μετά την τροποποίηση των σχεδιασμών για το λιμάνι.

Οι δικηγόροι της Δημοκρατίας υποστήριξαν ότι μετά την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερομηνίας 14 Ιουλίου 2015 για επαναπροκήρυξη του έργου της ανάπτυξης του λιμανιού και της μαρίνας της Λάρνακας, αποκλειστικά για επιβατικούς και εμπορικούς σκοπούς, η προσφυγή κατέστη άνευ αντικειμένου λόγω σιωπηρής ανάκλησης της προηγούμενης απόφασης. Το δικαστήριο έκρινε ότι δεν υπήρξε ανάκληση της απόφασης. Ωστόσο, τελικά, αποδέχθηκε ότι οι κάτοικοι απέτυχαν να αποδείξουν έννομο συμφέρον συνέχισης της δίκης μετά την αλλαγή των σχεδιασμών για το λιμάνι.

Σύμφωνα με το Διοικητικό Δικαστήριο, η ανανέωση των αδειών παραμονής των εταιρειών εξόρυξης υδρογονανθράκων μέσα στο λιμάνι, με όρους για απαγόρευση λειτουργίας του εργοστασίου υγρής λάσπης και απομάκρυνση των σχετικών εγκαταστάσεων, στέρησε από τους κάτοικους το έννομο συμφέρον συνέχισης της δίκης.

Ο συνήγορος των κατοίκων υποστήριξε ότι η δίκη δεν μπορεί να καταργηθεί, καθώς το εργοστάσιο λάσπης λειτούργησε μέχρι το 2015 όπως και η αποθήκη χημικών, η οποία, όπως ανέφερε, προκαλεί οχληρία. Σύμφωνα με τον νομικό εκπρόσωπο των παραπονουμένων υπέστησαν βλάβη επειδή υπήρξε επιβάρυνση του περιβάλλοντος, μάλιστα στάληκε επιστολή από περίοικους για την οχληρία, τόσο σε οσμές όσο και σε ήχους, το δομημένο δε περιβάλλον της περιοχής επιβαρύνθηκε, όπως είπε.

Η κυβέρνηση δια των δικηγόρων της Δημοκρατίας όμως διαφώνησε ότι παρουσιάστηκε οτιδήποτε που να αποδεικνύει κατάλοιπο ζημιάς στους κατοίκους.

Τελικό εύρημα και απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου ήταν ότι, μολονότι οι πολίτες οι οποίοι υπέβαλαν την ομαδική προσφυγή, κατόρθωσαν να τεκμηριώσουν έννομο συμφέρον με πιθανές επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής, στην ασφάλεια και στην υγεία και στη συνέχεια, με την αλλαγή των σχεδιασμών για το λιμάνι και την αφαίρεση των εγκαταστάσεων για τις οποίες είχε υποβληθεί η προσφυγή από τους νέους σχεδιασμούς, απώλεσαν το δικαίωμα συνέχισης της δίκης. Οι κάτοικοι, σύμφωνα με το δικαστήριο, έπρεπε να αποδείξουν ότι υπέστησαν ζημιές ή βλάβες από την αρχή της χωροθέτησης των εγκαταστάσεων και ανεξάρτητα από τη μεταγενέστερη τροποποίηση των σχεδιασμών, κάτι που απέτυχαν να πράξουν.

«Υπό τις περιστάσεις κρίνω πως το ιδιαίτερο έννομο συμφέρον των αιτητών για συνέχιση της δίκης δεν έχει τεκμηριωθεί. Δεν προσδιορίστηκε συγκεκριμένα η εκ πρώτης όψεως ζημιά ή βλάβη έκαστου των αιτητών. Για τους λόγους που έχω εξηγήσει, θεωρώ πως η δίκη έχει καταργηθεί. Η προσφυγή απορρίπτεται» τόνισε καταλήγοντας ο πρόεδρος του Διοικητικού Δικαστηρίου.