Κύπρος όπως λέμε Σαχάρα

Σε 50 με 100 χρόνια το νησί μας θα θεωρείται ερημωμένη περιοχή

Της Γιώργιας Ερωτοκρίτου

Μια ανάσα πριν την ερημοποίηση βρίσκεται η Κύπρος, σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες και προβλέψεις που έχουν γίνει. Αφενός η ξηρασία, αφετέρου οι υψηλές θερμοκρασίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, συνθέτουν ένα σκηνικό μιας πολύ επικίνδυνης κατάστασης. Αυτής της κατάστασης που δεν αποκλείει να συμπεριληφθεί το νησί μας στις περιοχές που αντιμετωπίζουν προβλήματα ερημοποίησης.

Ο ανώτερος λειτουργός Περιβάλλοντος και Προϊστάμενος του τομέα κλιματικής δράσης του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλος Μεσημέρης, είναι ξεκάθαρος: Ο κίνδυνος τα επόμενα χρόνια το νησί μας να θεωρείται ερημωμένη περιοχή, είναι ορατός.

Σύμφωνα με τις προβλέψεις και τα σενάρια της διεθνούς επιστημονικής επιτροπής, η Κύπρος θα βρίσκεται σε περιοχή ερημοποίησης σε 50 με 100 χρόνια και θα έχει σοβαρές επιπτώσεις.

Με αφορμή την παγκόσμια συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε πέρσι, αλλά τέθηκε σε εφαρμογή από τις 4 Νοεμβρίου 2016, στόχος είναι η καταπολέμηση της αλλαγής του κλίματος και η ανάπτυξη των κατάλληλων σχεδίων προσαρμογής στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.

Συγκεκριμένα, στις 12 Δεκεμβρίου του 2015, 195 χώρες από όλο τον πλανήτη συμφώνησαν ομόφωνα στο Παρίσι να υπογράψουν μια Συμφωνία για την Κλιματική Αλλαγή, που επισφραγίζει την πρώτη ιστορική στιγμή κατά την οποία όλοι οι ηγέτες των χωρών, καταλήγουν να προστατέψουν έμπρακτα και με ένα παγκόσμιο σχέδιο το περιβάλλον και την Γη.

Τα μέτρα που υιοθετήθηκαν αποβλέπουν στην επιβράδυνση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής εντός των επόμενων δεκαετιών. Η συμφωνία του Παρισιού θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του Κιότο, το οποίο υπεγράφη το 1992.

Προ των πυλών νομοσχέδιο στο Υπουργικό

Στο μεταξύ, ο ανώτερος λειτουργός Περιβάλλοντος, αναφέρθηκε, μιλώντας στη “Χαραυγή”, σε προκαταρκτική μελέτη που έγινε με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις που έχουν οι κλιματικές αλλαγές στους τομείς της οικονομίας στην Κύπρο.

Οπως εξήγησε, ετοιμάστηκε το σχέδιο «Προσαρμογή στις επιπτώσεις από τις κλιματικές αλλαγές», το οποίο βρίσκεται στην τελική ευθεία για αξιολόγησή του και στη συνέχεια θα κατατεθεί ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου προς ψήφιση. Ο κ. Μεσημέρης εξέφρασε την ελπίδα εντός του 2016 ή αρχές του 2017 να κατατεθεί προς ψήφιση η συγκεκριμένη πρόταση.

Μείωση κατά 25% των αερίων στην Κύπρο

Εξάλλου, η Συμφωνία του Παρισιού στοχεύει στην εφαρμογή σχεδίων για τη μείωση των εκπομπών των αερίων θερμοκηπίου. Συγκεκριμένα, η συμφωνία προβλέπει στη λήψη δράσεων και πολιτικών για να περιοριστεί η αύξηση των μέσων παγκόσμιων θερμοκρασιών, σε λιγότερο από δυο βαθμούς Κελσίου, πάνω από το επίπεδο που είχαν πριν από τη βιομηχανοποίηση.

Οπως εξήγησε ο κ. Μεσημέρης, για πρώτη φορά το κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ θα δηλώνει τη δική του εθελοντική συνεισφορά, δηλαδή σε τι ποσοστό θα μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε εθνικό επίπεδο. Πρόσθεσε ότι σε περίπτωση που οι μειώσεις των αερίων δεν είναι οι προβλεπόμενες και εντός των στόχων που τέθηκαν, τότε θα υπάρξει αναθεώρηση των μειώσεων που τα κράτη έχουν εθελοντικά υποβάλει.

Για παράδειγμα η ΕΕ έχει δηλώσει ότι θα μειώσει τις εκπομπές αερίων κατά 40% από τα επίπεδα του 1990 μέχρι το 2030, ενώ για την Κύπρο οι μειώσεις υπολογίζεται ότι πρέπει να αγγίξουν το 23%-25% μέχρι το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005.

Σύμφωνα με τον κ. Μεσημέρη, η πρώτη αξιολόγηση θα γίνει το 2025 και σε περίπτωση που δεν καλυφθούν οι στόχοι και δεν έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα, τότε η Γραμματεία της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών θα καλέσει εκ νέου τα κράτη- μέλη για να αναθεωρήσουν τις εθελοντικές συνεισφορές τους και να μειώσουν περαιτέρω τις εκπομπές αερίων τους.

Πρόσθεσε ότι η τελική απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο αναφορικά με τον καταμερισμό των προσπαθειών και των ενεργειών του κάθε κράτους-μέλους της ΕΕ θα παρθεί εντός του 2017.

Τέλος του 2016 εθνικό σχέδιο για τα αέρια 

Την ίδια ώρα, ανέφερε ότι η προσπάθεια για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου θα πρέπει να είναι συλλογική. Για αυτό το λόγο, όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να αναπτύξουν ένα εθνικό σχέδιο για τη μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου.

Οπως εξήγησε, υπάρχει ένα καθοδηγητικό έγγραφο που θα πρέπει να υιοθετήσουν και να ακολουθήσουν όλα τα κράτη για να αναπτύξουν τον εθνικό τους σχεδιασμό.

Πρόσθεσε ότι οι συζητήσεις και οι διαβουλεύσεις με τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς για αυτό το εθνικό σχέδιο έχει ολοκληρωθεί και αναμένεται σύντομα να τεθεί υπό το μικροσκόπιο του Υπουργικού Συμβουλίου.

Ο κ. Μεσημέρης εξέφρασε την ελπίδα περί τα τέλη του 2016, το αργότερο αρχές του 2017 το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος να καταθέσει σχετική πρόταση ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου προς ψήφιση.

Εξοικονόμηση με φυσικό αέριο και ΑΠΕ

Παράλληλα, επισήμανε ότι πρέπει να υπάρξουν αλλαγές στις πολιτικές που ακολουθούνται τόσο στον τομέα της ενέργειας όσο και στον τομέα των μεταφορών γιατί όπως είπε είναι αρκετά ενεργοβόρες κάποιες δραστηριότητες με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Πρέπει, υπέδειξε, να δρομολογηθούν διάφορες ενέργειες στην Κύπρο για μείωση των εκπομπών αερίων και μεταξύ άλλων προτείνει:

• Περαιτέρω προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας
• Περαιτέρω διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας
• Εισαγωγή του φυσικού αερίου στον τομέα της ηλεκτροπαραγωγής γιατί όπως είπε το φυσικό αέριο έχει χαμηλότερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με άλλα συμβατικά καύσιμα.
• Προώθηση φιλικότερων μέσων μεταφοράς στην Κύπρο
• Κατάλληλη υποδομή για προώθηση των μαζικών μέσων μεταφοράς και για προώθηση της ποδηλασίας και της πεζοδρομίας.

Ακραία καιρικά φαινόμενα, πλημμύρες και ξηρασίες

Πάντως, οι πρώτες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη ορατές στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο, ενώ αναμένεται να ενταθούν τις επόμενες δεκαετίες. Οι θερμοκρασίες αυξάνονται, η συχνότητα των βροχοπτώσεων μεταβάλλεται, οι παγετώνες λιώνουν, η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει και τα ακραία καιρικά φαινόμενα κάνουν την εμφάνισή τους όλο και πιο συχνά, προκαλώντας κινδύνους όπως πλημμύρες και ξηρασίες.
Αυτές οι αλλαγές αποτελούν σοβαρή απειλή για τη ζωή του ανθρώπου, την οικονομική ανάπτυξη και τον φυσικό κόσμο από τον οποίο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η ευημερία μας.
Κατά το παρελθόν, οι κλιματικές αλλαγές συνέβαιναν με αργούς ρυθμούς, αλλά σήμερα διανύουμε μια περίοδο ταχείας αύξησης της θερμοκρασίας. Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες ευθύνονται για την έκλυση τεράστιων ποσοτήτων αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα, γεγονός που οξύνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου και συντελεί στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη.

---

Λιώνουν οι πάγοι, αυξάνεται το CO2

Αποκαρδιωτικά είναι την ίδια ώρα, τα επίσημα στοιχεία της NASA καθώς αναφέρουν ότι η μέση παγκόσμια συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα έχει αυξηθεί κατά τουλάχιστον 6% από το 2005, οι πάγοι στην Αρκτική Θάλασσα λιώνουν με ρυθμό 13,3% κάθε δεκαετία, οι πάγοι που λιώνουν στη Γροιλανδία διπλασιάστηκαν από το 1996 μέχρι το 2005 και το νερό στις θάλασσες και στους ωκεανούς έχει αυξήσει την παγκόσμια μέση στάθμη του κατά σχεδόν 18 εκατοστά τα τελευταία 100 χρόνια.

Ηδη ο πλανήτης είναι κατά 1,2°C πιο θερμός σε σχέση με το 1910 και προβλέπεται από τους επιστήμονες μέσα στις επόμενες δεκαετίες ότι θα φτάσει τον 1,5°C. Σε αυτές τις αρνητικές επιδράσεις για το περιβάλλον παίζει καθοριστικό ρόλο το ανθρώπινο είδος και οι δραστηριότητές του, οι οποίες μέσω της Συμφωνίας του Παρισιού πρέπει και επιβάλλεται να αλλάξουν ραγδαία προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω καταστροφή της Γης.