Κώστας Σιλβέστρος: Πώς να χωρέσει ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα σε μια διεφθαρμένη κοινωνία;

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου

Δυο χρόνια μετά την επιτυχία με τον Πλούτο του Αριστοφάνη, ο Κώστας Σιλβέστρος με την ίδια ομάδα συντελεστών σκηνοθετεί το νέο έργο της ΕΘΑΛ, τον Ρωμαίο και Ιουλιέτα, του Μποστ. Επιστρέφει, όπως μας αναφέρει, «στο πατρικό του σπίτι», αφού εκεί «ξεκίνησε ως παιδί μέσω του θεατρικού εργαστηρίου της ΕΘΑΛ». Ο Κώστας Σιλβέστρος πιστεύει ότι ο Μποστ, όπως και ο Αριστοφάνης, «μέσα από το καυστικό τους χιούμορ, τη σατιρική διάθεση και τους σουρεαλιστικούς διαλόγους καταφέρνουν να προβάλουν βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα αλλά και να ασκήσουν έντονη πολιτική κριτική». Η δυναμική της ομάδας στις πρόβες δεν σταματάει να τον συγκινεί και για το γέλιο θεωρεί πως «είναι το ξόρκι του πόνου. Πιστεύω λοιπόν ότι πρέπει πρώτα να πονέσεις για να μπορέσεις να γελάσεις πραγματικά».

Μια ενδιαφέρουσα πρόταση από την ΕΘΑΛ και τον Κώστα Σιλβέστρο που κάνει πρεμιέρα στις 4 Ιουλίου 2018 στον Τεχνοχώρο της ΕΘΑΛ στις 8:30 μ.μ και ακολουθεί παγκύπρια περιοδεία

ΚΩΣΤΑΣ ΣΙΛΒEΣΤΡΟΣ

  • Πώς να χωρέσει ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα σε μια διεφθαρμένη κοινωνία;
  • Πρέπει πρώτα να πονέσεις για να μπορέσεις να γελάσεις πραγματικά

Γιατί διάλεξες να ανεβάσεις Μπoστ;

Αρχικά, διάλεξα την ομάδα. Σκέφτηκα ότι αυτό το καλοκαίρι θέλω να ξαναβρεθώ με τη «Φτωχολογιά» δύο χρόνια μετά τον «Πλούτο». Μοιράστηκα λοιπόν την επιθυμία μου και ο Ηρόδοτος Μιλτιάδους μού πρότεινε το Ρωμαίο και Ιουλιέτα του Μποστ. Είχα να πάρω αυτό το έργο στα χέρια μου απ’ τη σχολή. Αμέσως ένιωσα ότι το ύφος και το μαύρο χιούμορ του ταιριάζει με την ομάδα. Όταν είδα ότι η ΕΘΑΛ δέχεται προτάσεις για το ρεπερτόριο της νέας σεζόν σκέφτηκα ότι θα ήταν καλή ιδέα να επιστρέψω εκεί απ’ όπου ξεκίνησα ως παιδί μέσω του θεατρικού εργαστηρίου της ΕΘΑΛ. Αυτό το καλοκαίρι λοιπόν, ουσιαστικά επιστρέφω στο πατρικό μου σπίτι με την ομάδα που πρώτη με εμπιστεύθηκε σκηνοθετικά. Είναι ιδιαίτερη χαρά αλλά και τιμή που η ΕΘΑΛ δέχτηκε την πρότασή μου και ανέλαβε εξ ολοκλήρου την παραγωγή. Είναι σημαντικό οργανισμοί με μεγάλη πορεία να εμπιστεύονται νέους ανθρώπους και νέες ομάδες.

Πρωταγωνιστής στα έργα του Μποστ πρέπει να είναι το κείμενο και ο απολαυστικός του  δεκαπεντασύλλαβος

Από τον Αριστοφάνη λοιπόν, στον Μποστ. Πού νιώθεις να μοιάζουν και πού να διαφέρουν;

Ο Μποστ έχει χαρακτηριστεί ως ο σύγχρονος Αριστοφάνης αλλά και ως Αριστοφάνης της γελοιογραφίας, μιας και ήταν και σπουδαίος σκιτσογράφος. Το σπουδαιότερο κοινό τους πιστεύω είναι ο τρόπος με τον οποίο μέσα από το καυστικό τους χιούμορ, τη σατιρική διάθεση και τους σουρεαλιστικούς διαλόγους, καταφέρνουν να προβάλουν βαθιά φιλοσοφικά ζητήματα αλλά και να ασκήσουν έντονη πολιτική κριτική. Παρ’ ολ’ αυτά, ο Μποστ σε σχέση με τον Αριστοφάνη, δεν είναι θεατρικός συγγραφέας με την τρέχουσα έννοια του όρου. Είναι σαν να μην τον ενδιαφέρει η τεχνική της θεατρικής γραφής. Αποδομεί κάθε συγγραφικό και θεατρικό κώδικα και μοιάζει σαν να θέλει να πει την ιστορία με το δικό του τρόπο κάνοντας συνεχώς ανατροπές. Δίνει την αίσθηση μικρού παιδιού που παίζει σκανδαλιάρικα με τις λέξεις.

Ποια από αυτά τα βασικά χαρακτηριστικά του Μποστ θα ήθελες να τονίσεις σε αυτή την παράσταση; Πόσο εύκολο είναι να αποδοθεί η ιδιαίτερη γλώσσα του Μποστ;

Πρωταγωνιστής στα έργα του Μποστ πρέπει να είναι το κείμενο και ο απολαυστικός του δεκαπεντασύλλαβος. Αυτή ήταν μια από τιςπρώτες οδηγίες που έδωσα στους ηθοποιούς. Από την πρώτη στιγμή αποφάσισα ότι μέσω της διασκευής μου πρέπει να μείνει καθαρό αυτό το στοιχείο. Έτσι άρχισα να γράφω ομοιοκατάληκτα στιχάκια και να κάνω τις απαραίτητες προσθήκες αλλά και αφαιρέσεις με μοναδικό σκοπό να φέρω το κείμενο όσο το δυνατόν πιο κοντά στον σημερινό θεατή χωρίς να αλλοιώσω την αρχική, αγνή μορφή. Την ιδιαίτερη γλώσσα του Μποστ δεν την αντιμετώπισα σαν κάτι εξωφρενικά δύσκολο ή ιδιόμορφο, αλλά σαν ένα παιχνίδι που κάποιοι από τους ηθοποιούς το παίξανε ξανά και κάποιοι το γνώρισαν τώρα. Η ομάδα έχω την αίσθηση ότι αντιμετώπισε την ιδιαιτερότητα του κειμένου με μεγάλο ενθουσιασμό, με σοβαρότητα και φυσικά χιούμορ.

Πώς είναι ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα του Μπoστ;

Ο Μποστ παίρνει τα δυο θεατρικά σύμβολα του έρωτα και τους αλλάζει κυριολεκτικά τα φώτα. Σαν να γελάει μέχρι δακρύων με την έννοια του εξιδανικευμένου έρωτα, με το happy end και τα ροζ συννεφάκια. Πώς να χωρέσει άραγε ένας Ρωμαίος και μια Ιουλιέτα σε μια διεφθαρμένη κοινωνία;

Ο Μποστ όπως και ο Αριστοφάνης εντάσσει στα έργα του σύγχρονα του θέματα. Πόσο τα έχετε αγγίξει αυτά και πόσο επίκαιρα παραμένουν;

Το έργο είναι εξαιρετικά σύγχρονο και επίκαιρο. Παρ ολ’ αυτά κάποιες αναφορές αφαιρέθηκαν στη διασκευή μου και προστέθηκαν κάποιες αντίστοιχες που θεωρώ ότι αφορούν και προβληματίζουν πολύ περισσότερο τον σημερινό θεατή. Οι περισσότερες αναφορές όμως παρέμειναν ακριβώς όπως γράφτηκαν και είναι σαν να γράφτηκαν χθες.

Το γέλιο είναι το ξόρκι του πόνου. Πιστεύω λοιπόν ότι πρέπει πρώτα να πονέσεις για να μπορέσεις να γελάσεις πραγματικά.

Πόσο το γέλιο είναι αναγκαίο στη ζωή;

Το γέλιο στη ζωή, τουλάχιστον τη δικιά μου, είναι το παν . Αντιμετωπίζω σχεδόν τα πάντα με χιούμορ. Έχω γελάσει μέχρι δακρύων σε κηδεία, έχω φύγει αρκετές φορές από τη σκηνή εν ώρα παράστασης λόγω γέλιου. Από παιδί θυμάμαι να γελώ στην τάξη εν ώρα μαθήματος. Γενικά γελάω πολύ και συχνά. Δεν φαίνεται πάντα απαραίτητα προς τα έξω ότι γελάω. Νομίζω ότι όλα ξεκινάνε από ένα γενικότερο πικρό γέλιο απέναντι στη ζωή και την ύπαρξή μας. Το γέλιο είναι το ξόρκι του πόνου. Πιστεύω λοιπόν ότι πρέπει πρώτα να πονέσεις για να μπορέσεις να γελάσεις πραγματικά.

Συμφωνείς με όσους πιστεύεις πως η κωμωδία είναι ένα δύσκολο είδος;  Η καλή κωμωδία εκτός από το γέλιο αφήνει συχνά και μια πικρή γεύση, ισχύει αυτό στο έργο του Μποστ;

Φυσικά και η κωμωδία είναι δύσκολο είδος. Όχι όμως δυσκολότερο από το δράμα. Κάθε τι έχει τη δυσκολία του. Η κωμωδία ελλοχεύει τον κίνδυνο της επιδερμικότητας. Πρέπει συνεχώς να ψάχνεις την ουσία. Η καλή κωμωδία πρέπει να αφήνει και ένα πικρό χαμόγελο γιατί σου μετέφερε αλήθειες που κατάφεραν να μετατραπούν σε γέλιο μέχρι να φτάσουν στ’ αυτιά σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν ειπώθηκαν. Υποσυνείδητα ο εγκέφαλος έχει λάβει τα μηνύματα. Γι αυτό είναι κοντά το γέλιο και το κλάμα. Αυτό προσπαθώ να πετύχω. Δε μπορώ να εφησυχάσω σε ένα μονοδιάστατο θέαμα.

Το θέατρο πρέπει και οφείλει να ταξιδεύει. Το θέατρο δεν είναι για λίγους. Το θέατρο είναι για όλους

Το έργο θα παιχτεί σε ανοιχτούς χώρους και κοινότητες. Επηρέασε αυτό τη σκηνοθετική σου γραμμή;

Στόχος μου είναι ο θεατής να παρακολουθήσει ένα ολοκληρωμένο θέαμα οπουδήποτε κι αν μας δει. Νομίζω ότι τόσο η ομάδα όσο και η ΕΘΑΛ θα φροντίσει για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σε κάθε Δήμο και σε κάθε κοινότητα.

Ίσως να πρέπει πιο συχνά το θέατρο να πηγαίνει εκτός «κέντρου»;

Το θέατρο πρέπει και οφείλει να ταξιδεύει. Το θέατρο δεν είναι για λίγους. Το θέατρο είναι για όλους. Νιώθω μεγάλη ευθύνη που η παράστασή μας θα ταξιδέψει στην επαρχία και θα έρθει σε επαφή με ανθρώπους που, ίσως, δεν έχουν την ευκαιρία να παρακολουθούν και τόσο συχνά θέατρο. Είναι ένα κοινό που με ενδιαφέρει πολύ και ανυπομονώ να δω τις αντιδράσεις του. Ήταν από την πρώτη στιγμή τεράστια πρόκληση αλλά και ευθύνη για μένα.

Η δυναμική της ομάδας στις πρόβες δεν σταματάει να με συγκινεί.

Πού δίνεις τη μεγαλύτερη σημασία στη διαδικασία της σκηνοθεσίας;

Επειδή μου αρέσει να διασκευάζω και να φρεσκάρω κείμενα, η δουλειά μου αρχίζει πολύ πριν τις πρόβες. Θέλω στην πρώτη πρόβα να παραδίδω στους ηθοποιούς ένα κείμενο με το οποίο όλοι θα νιώθουμε καλά. Δεν διστάζω να κάνω αλλαγές και να ακούω γνώμες ακόμη και κατά τη διάρκεια των προβών . Είναι καλό ο ηθοποιός να έχει λόγο απέναντι στο κείμενο που θα υπηρετήσει. Τον τελικό λόγο βέβαια τον έχω εγώ. Φροντίζω όμως ο λόγος μου να βρίσκει όσο το δυνατό πιο σύμφωνους και τους ηθοποιούς. Πρέπει όλοι να κολυμπάμε στα ίδια νερά, αλλιώς κάποιος από μας θα πνίγει.

Πόσο εύκολο είναι να σκηνοθετείς συναδέλφους σου;

Η σκηνοθεσία είναι μεν ένας μοναχικός δρόμος, αλλά ένας σκηνοθέτης από μόνος του δεν πιστεύω ότι μπορεί να φτάσει πολύ μακριά. Πρέπει να συντονίσει όλες τις δυνάμεις για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Αυτό απαιτεί πολλή και ουσιαστική αγάπη προς τους συνεργάτες, ειλικρίνεια αλλά και κάποιες φορές πόνο για κάποιες αποφάσεις που πρέπει να πάρεις. Συνεχώς ψάχνω τον καλύτερο δυνατό τρόπο να διαχειριστώ τον κάθε άνθρωπο στην πρόβα ξεχωριστά για να καταφέρω να τον οδηγήσω εκεί που θέλω, αλλά και να τον κάνω να συντονίσει τα θέλω του με τα δικά μου. Αυτό πολλές φορές είναι ψυχοφθόρο, όταν όμως συντονιστούμε το αίσθημα είναι και για τους δύο υπέροχο. Στην προκειμένη περίπτωση, επειδή πρόκειται για ομάδα η οποία ξαναδούλεψα μαζί, τα πράγματα ίσως να είναι λίγο πιο εύκολα. Ξέρει πια τα κουμπιά ο ένας του άλλου, ξέρουμε πάνω κάτω τις δυνατότητές μας και έτσι κερδίζουμε πολύ χρόνο. Εκτός από συνάδελφοι, είμαστε και φίλοι. Αυτό είναι ένας άλλος κίνδυνος. Κάτι κερδίζεις αλλά και κάτι χάνεις λόγω της προσωπικής σχέσης με τους συνεργάτες σου. Εκεί είναι που πρέπει να μπαίνουν συνεχώς όρια και να είναι ξεκάθαρο ότι η πρόβα, σε όσο φιλικό και ευχάριστο κλίμα διεξάγεται, είναι πρόβα και πρέπει να είναι πρόβα. Η ομάδα ευτυχώς απαρτίζεται από μια ομάδα πολύ σοβαρών επαγγελματιών – φίλων – συναδέλφων που ο καθένας μας ξέρει να διαχωρίζει καλά αυτά τα όρια και θέλει να δώσει το καλύτερο αποτέλεσμα. Η δυναμική της ομάδας στις πρόβες δεν σταματάει να με συγκινεί.

Το να φωνάζεις από την σκηνή αλήθειες που ίσως να ενοχλήσουν, δεν μπορεί παρά να είναι μια μορφή επαναστατικής πράξης.

Η σάτιρα συνεχίζει στην εποχή μας να έχει τη δύναμη που είχε παλαιότερα;

Η σάτιρα συνεχίζει να έχει τη δύναμη που είχε παλαιότερα, αν και έχει αλλάξει μορφή. Έχει περιοριστεί σε ένα μεγάλο βαθμό στους τηλεοπτικούς μας δέκτες και δύσκολα την συναντάς έξω. Όσες σατιρικές εκπομπές και να βγουν όμως, πιστεύω ότι η δύναμη της σάτιρας στο θέατρο είναι πολύ μεγαλύτερη και πολύ σημαντικότερη. Το να εκτίθεσαι ζωντανά σε πραγματικό χρόνο και χώρο, απέναντι από άλλους ανθρώπους, και να φωνάζεις από τη σκηνή αλήθειες που ίσως να ενοχλήσουν, δεν μπορεί παρά να είναι μια μορφή επαναστατικής πράξης.

Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σου;

Είναι μεγάλη η χαρά μου που τη νέα σεζόν θα εξακολουθήσω να είμαι ενεργός θεατρικά τόσο ως σκηνοθέτης όσο και ηθοποιός. Κάποια πράγματα έχουν υπογραφεί ήδη και κάποια άλλα όχι γι’ αυτό για την ώρα δεν θα ήθελα να ανακοινώσω κάτι. Για την ώρα, όλη μου η ενέργεια είναι στη νέα μας παραγωγή! Εύχομαι να πάνε όλα καλά.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy