«Κότες» ή…

Του Ιωάννη Σ. Χριστοδούλου*

Σε άρθρο μου στη «Χαραυγή», πριν τέσσερις εβδομάδες, είχα αναφερθεί στο επικείμενο τέρμα -και όχι τέλμα- των τρεχουσών συνομιλιών και διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό. Οι εξελίξεις, δυστυχώς, με δικαίωσαν. Η τουρκοκυπριακή πλευρά ενέμεινε και εμμένει σε θέσεις που ξέρει ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί. Το γεγονός ότι ο Ακιντζί δεν υποχώρησε σε ακτίνα συμφωνίας στα κριτήρια για το εδαφικό ζήτημα, δείχνει ότι επεδίωξε είτε το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων είτε την ταπείνωση της δικής μας πλευράς. Και στις δύο περιπτώσεις, φυσικά, λύση δεν θα μπορούσε να βρεθεί.

Αν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης υποχωρούσε, τελικά, στον αριθμό των προσφύγων που θα επέστρεφαν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση, για να προχωρήσουν οι συνομιλίες, η Κυπριακή Δημοκρατία θα σπαρασσόταν από εσωτερικές διαμάχες άνευ προηγουμένου. Ποιος Πρόεδρος, που θα υποχωρούσε στο ζήτημα αυτό, θα μπορούσε να πείσει τους ψηφοφόρους στο δημοψήφισμα να αποδεχθούν ένα σχέδιο λύσης που θα υποβίβαζε ως ανθρώπινα όντα τριάντα χιλιάδες πρόσφυγες και τις οικογένειές τους; Κανένας…

Πριν δύο εβδομάδες, επίσης, είχα επισημάνει ότι το εδαφικό, παρ’ όλα αυτά, δεν είναι το μείζον πρόβλημα. Κι αυτό αποδείχθηκε. Η διαφωνία στο εδαφικό απορρέει από την εμμονή στο υφιστάμενο εγγυητικό καθεστώς. Αν οι δύο πλευρές μπορούσαν να συμφωνήσουν για τη διατήρηση ή την κατάργηση των εγγυήσεων, είναι σίγουρο ότι θα βρισκόταν, με δικές μας κιόλας υποχωρήσεις, μια μέση λύση τόσο για τα ζητήματα της εδαφικής πτυχής όσο και μια φόρμουλα για τη διασφάλιση της ασφάλειας.

Μπορεί η ελληνοκυπριακή πλευρά, όμως, να υποχωρήσει εν προκειμένω; Μπορεί ο Πρόεδρος να αποδεχθεί τη μόνιμη παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στο νησί; Είναι αδύνατον! Αν τολμούσε να κάνει κάτι τέτοιο, θα ακύρωνε προσπάθειες 42 ετών για την απαλλαγή της Κύπρου από τον κίνδυνο της τουρκικής πολεμικής μηχανής και θα προσέφερε ύψιστη υπηρεσία στην Τουρκία, η οποία θα δικαιωνόταν αναδρομικά και για την εισβολή και για την κατοχή. Μήπως μπορεί να υποχωρήσει η τουρκοκυπριακή πλευρά; Οπως είχα εξηγήσει πριν δύο εβδομάδες, αυτό θα σήμαινε την πολιτική, τουλάχιστον, αυτοκτονία του Μ. Ακιντζί. Εχει λόγο να αυτοκτονήσει; Ποιος «Πρόεδρος», έστω και ψευδεπίγραφος, θα έβρισκε τέτοιο λόγο;

Επομένως; Είναι λύση, μήπως, τα δύο τραπέζια; Ο Ακιντζί πήρε ήδη αρνητική απάντηση για τη φαεινή αυτή ιδέα. Οταν με δυσκολία μπορείς να χωνέψεις το φαγητό που βρίσκεται πάνω σε ένα τραπέζι, δεν ζητάς να προστεθεί στο δείπνο σου κι ένα δεύτερο γεμάτο δύσπεπτα φαγητά. Γιατί, επομένως, η πρόταση αυτή της τουρκοκυπριακής πλευράς; Για να εμπεδωθεί η εντύπωση του χάσματος, της αδυναμίας για συμπόρευση;

Οι τακτικισμοί αυτοί, η ιλιγγιώδης ταχύτητα με την οποία οδηγείται το αυτοκίνητο των διαπραγματεύσεων στο αδιέξοδο της ριζικής ασυμφωνίας, μόνο την Αγκυρα εξυπηρετούν. Δεν εξυπηρετούνται οι Τουρκοκύπριοι. Αυτοί και οι ηγέτες τους έχουν να επιλέξουν ανάμεσα στη συσσωμάτωση στην Ευρώπη και στην ουρά της Τουρκίας. Ο Ερντογάν, φυσικά, δεν βιάζεται. Απολαμβάνει την επικυριαρχία του στην Κύπρο. Η αναφορά του, βέβαια, την περασμένη Τρίτη, σε «κότες» της ελληνικής πλευράς δεν είναι ακριβής. Ούτε η Κυπριακή Δημοκρατία ούτε η Ελλάδα δίνουν την εντύπωση των ψοφοδεών πτηνών που έντρομα προσπαθούν να κρυφτούν ή αποτυχημένα να πετάξουν, μετά από κάθε τουρκική «μεγαλοπρεπή» εμφάνιση.

Η σθεναρή στάση για την ελληνοκυπριακή πλευρά είναι μονόδρομος. Μένει να δούμε το δρόμο που θα επιλέξει η Τουρκία.

*Δρ. Φιλοσοφίας