ΜΑΝΙΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ: Το θέατρο είναι κτήμα ευρωπαϊκό και όχι μόνο ελληνικό

Λιντ: Ο ρόλος που ταιριάζει στην Κύπρο σήμερα είναι η Αθηνά των Ευμενίδων της Ορέστειας

Απόφοιτος αριστούχος της Δραματικής Σχολής του Θεάτρου Τέχνης, η Μάνια Παπαδημητρίου έχει κάνει πολλά και σημαντικά πράγματα κι έχει συνεργαστεί με σπουδαίους σκηνοθέτες και ανθρώπους του θεάτρου. Μόνο που δεν περιορίζεται μόνο στα θεατρικά δρώμενα. Είναι πεποίθησή της πως η Τέχνη θα μπορούσε και πρέπει να έχει ρόλο συμπαράστασης και ανακούφισης της οδύνης των ανθρώπων στον αγώνα τους σήμερα. Γι’ αυτό και δραστηριοποιείται έντονα και στο κοινωνικό – πολιτικό γίγνεσθαι της Ελλάδας. Για ένα διάστημα λίγων μηνών διετέλεσε βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και σήμερα εκτιμά πως η νίκη του στις τελευταίες εκλογές σηματοδοτεί ένα καινούριο βήμα στην Ευρώπη των λαών.

Συνέντευξη στον Χρήστο Φιλίππου

Οι Ελληνες θα τα καταφέρουν εντέλει σε τούτη την σύγκρουση με το τέρας των συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ενωσης;

Πραγματικά δεν ξέρω τι να απαντήσω. Πιστεύω πως οι Ελληνες έχουμε το σθένος μέσα από την κυβέρνηση που επιλέξαμε να αγωνιστούμε με πείσμα και υπομονή. Αυτό έχει ήδη αποδειχθεί. Σίγουρα τα βήματα που έχουν γίνει στη διαπραγμάτευση αυτή είναι βήματα που ουδέποτε τολμήθηκε να γίνουν μέχρι τώρα. Η κατάληξη όμως είναι συνάρτηση και άλλων παραγόντων που πιστεύω ότι έχουν να κάνουν με τις διεθνείς συγκυρίες! Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό το να ανέβει το ποσοστό της αριστεράς στην Ευρώπη ολόκληρη! Αυτό που ζούμε οι Ελληνες και που έζησε και ζει και η Κύπρος από πρόπερσι δεν είναι κάτι που αφορά μόνο εμάς. Είναι πείραμα που θα έχει και συνέχεια πάνω στους πολίτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αυτό έχει αρχίσει να γίνεται κατανοητό από τους πιο ευαίσθητους πολιτικά ανθρώπους σε ολόκληρη την Ευρώπη. Οχι δεν πιστεύω ότι είναι δυνατόν κανείς να τα καταφέρει μόνος του σε τέτοιους αγώνες! Χρειάζεται συντονισμός των αριστερών δυνάμεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Κάτι που ακόμα δεν υπάρχει σε ικανοποιητικό βαθμό. Ελπίζουμε όμως με την πάροδο των μηνών να υπάρξει.

Ποιος είναι περήφανος για την αριστερή κυβέρνηση της χώρας του στην Ελλάδα και ποιος φοβάται και κρύβεται τούτες τις μέρες;

Εχουμε στο πλευρό μας το μεγαλύτερο ποσοστό των ανθρώπων. Και το μεγαλύτερο που είχε ποτέ κυβέρνηση! Κανονικά πρέπει να φοβούνται αυτοί που μας οδήγησαν ώς εδώ.

Ποιες είναι οι αλλαγές που συμβαίνουν σήμερα στον ελλαδικό χώρο; Η Τέχνη ποιο ρόλο φιλοδοξεί σήμερα να αναλάβει;

Αυτό που κυρίως προσπαθούμε να αλλάξει είναι η ψυχολογία των ανθρώπων που ζουν όλα αυτά τα χρόνια με τη βεβαιότητα ότι κάθε κυβέρνηση «θέλει να τους τα πάρει όλα» (μισθούς, συντάξεις, εργασία, σπίτια, επιδόματα, ασφάλεια… όλες τις δημόσιες παροχές). Τώρα ξέρουν ότι αυτή η κυβέρνηση θα προσπαθήσει σκληρά ενάντια σ’ αυτό το φόβο. Είναι αλήθεια ότι η Ευρώπη της κας Μέρκελ θεωρεί ότι της ανήκουν όλα! Η κυβέρνηση όμως της Ελλάδας σήμερα είναι με το πλευρό των πολιτών και όχι της κυρίας Μέρκελ! Αυτό είναι πολύ διαφορετικό! Βέβαια μας πολεμούν με το μαρτύριο της σταγόνας! Αλλά αντιστεκόμαστε κι αυτό είναι κάτι! Οσο δεν κατεβάζουμε το κεφάλι μάς πολεμούν γιατί δεν θέλουν να δώσουμε το «κακό παράδειγμα» στους άλλους λαούς της Ευρώπης. Οτι δηλαδή αν ζητάς και σηκώνεις κεφάλι μπορείς να κερδίσεις! Αποδείξαμε ήδη ότι η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι μια δημοκρατία αλλά ένας ιστός αράχνης που καταβροχθίζει τους μικρούς.

Η πεποίθησή μου είναι ότι η Τέχνη θα μπορούσε και πρέπει να έχει ρόλο συμπαράστασης και ανακούφισης της οδύνης των ανθρώπων σε αυτόν τον αγώνα! Πρέπει να γεμίσει η πόλη με μουσική, αλλιώτικα δεν θα αντέξουμε. Δεν ξέρω όμως αν έχει γίνει ακόμα κατανοητό το πόσο σημαντικό είναι κάτι τέτοιο.

Οι Ελληνες κατάφεραν να μιλήσουν μέσα στα μεγάλα τους θέατρα, για τον άνθρωπο και τη μοίρα, το δίκαιο και την κάθαρση, για τον κόσμο που έρχεται… Είναι τυχαίο ότι οι Ελληνες, εντός των σπουδαίων αυτών κατασκευών, έφεραν χιλιάδες κόσμου σε επαφή με το μέγα μυστήριο των θεατρικών δρώμενων;

Ναι, βέβαια, οι Ελληνες βρήκαν την τραγωδία! Αλλά όχι εμείς. Οι Αρχαίοι! Πολύ πολύ μακριά!!! Εμείς επανανακαλύψαμε ολον αυτό τον πλούτο μέσα από την έρευνα των Ευρωπαίων. Το σημερινό θέατρο είναι ευρωπαϊκό κτήμα και όχι μόνο ελληνικό!!! Εμείς είμαστε ένα κομμάτι του και ως τέτοιο ζητούμε το δικαίωμά μας να εκφραζόμαστε στη γλώσσα μας και να την τιμούμε. Τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο απ’ αυτό.

Σε κάποια τυχαία συνάντησή μου στη Ζώδια στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, κάποιος Τουρκοκύπριος μου έλεγε με συγκίνηση ότι «Τη γλώσσα της καρδιάς την μιλούν όλοι το ίδιο. Και οι Μουσουλμάνοι και οι Χριστιανοί…». Εσύ τι αισθάνεσαι για την σημερινή κατάσταση στην Κύπρο, και ποια λύση φαντάζεσαι;

Ξέρετε έζησα κι εγώ το ’74 από την Ελλάδα τη συμφορά. Και ως αριστερή και από αριστερή οικογένεια άκουσα και διάβασα και είδα πολλά ντοκιμαντέρ με το θέμα, γνώρισα ανθρώπους συμφοιτητές μου που πολέμησαν τότε, άκουσα τις μαρτυρίες τους και πολλές φορές τραγούδησα και έκλαψα και μίλησα για την αναγκαιότητα διάδοσης και διατήρησης αυτής της μνήμης! Ομως όπως υπάρχει η αναγκαιότητα της μνήμης, υπάρχει και η ανάγκη κάποιας λήθης για να ησυχάζουν οι ψυχές των νεκρών απ’ όλες τις πλευρές! Ετσι μας έμαθε ο Αισχύλος στην τριλογία της Ορέστειας, που είναι και το πρώτο κείμενο που μας μιλά για τη δημοκρατία και τη σημασία της! Οι Ερινύες γίνονται Ευμενίδες και κάθονται στα έδρανα των βουλευτών για να ψηφίζουν αντί να κυνηγούν σαν τύψεις και κατάρες τις ψυχές των θυτών και των ηθικών αυτουργών! Και φυσικά πιστεύω πως τη γλώσσα της καρδιάς την μιλούν όλοι το ίδιο. Και Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι και Εβραίοι και Ινδουιστές και Βραχμάνοι και Βουδιστές και όλοι οι άνθρωποι επάνω στη γη. Και θα παλεύω πάντα για τη δυνατότητα όλων να συνυπάρχουν αρμονικά.

Ομως το ζήτημα της Κύπρου και η επίλυσή του είναι κάτι τόσο μεγάλο και σημαντικό που δεν μπορώ να μιλήσω έτσι απλά με τρεις κουβέντες. Μακάρι να μπορούσε η γλώσσα της καρδιάς να επιβληθεί πάνω στις κρυμμένες έννοιες και τις σκοπιμότητες της γλώσσας της διπλωματίας. Τα σχέδια που προτείνονται και η αναγκαιότητα της συμφωνίας έχει να κάνει με παραμέτρους και λεπτομέρειες που δεν γνωρίζω σε βάθος. Αυτό που έμαθα στη Βουλή τους τελευταίους πέντε μήνες που βρέθηκα εκεί είναι να σέβομαι και να ακούω με προσοχή τη γλώσσα της λογικής και όταν είναι να μιλήσω πολιτικά να μην μιλώ με το συναίσθημα μόνο. Ετσι το μόνο που μπορώ να πω για το ζήτημα αυτό είναι πως πρέπει να συνυπολογιστεί σε κάθε θέση το ποσοστό της μνήμης των ανθρώπων που πληγώνεται και το ποσοστό της λήθης που είναι αναγκαίο στην ανθρωπότητα για να μην οδηγείται ξανά και ξανά στα ίδια μέρη σε πολέμους και στη βία!

Ποιος ρόλος θεατρικός θα ταίριαζε στην Κύπρο;

Πιστεύω στη δημοκρατία! Γι’ αυτό και λέω πως ο ρόλος που ταιριάζει στην Κύπρο σήμερα είναι η Αθηνά των Ευμενίδων της Ορέστειας…. Αν και όταν ακούω τα τραγούδια για την Κύπρο και την ιστορία της σκέπτομαι την Αντιγόνη του Σοφοκλή!

Μέσα σε μια Ευρώπη και έναν δυτικό κόσμο όπου μοιάζει το έθνος- κράτος να είναι ένα ασήκωτο βάρος στις πλάτες των πολυεθνικών που δεν έχουν πατρίδα ούτε γλώσσα ούτε θρησκεία άλλη από το χρήμα, το να μπερδεύονται οι λαοί και οι απλοί άνθρωποι στην αναγκαιότητα να αποφασίσουν για διχασμούς που ανάγονται σε άλλη φάση της ιστορικότητας των εθνών, νιώθω να είναι ένας πολύ εύκολος τρόπος να κρατάς δέσμιους τους πολίτες σε ενδεχόμενους «κινδύνους συρράξεων» με μόνο κέρδος το κέρδος των αγορών πολέμου και πολεμικών μηχανών! Και όταν αυτό αγκιστρώνει στο πραγματικό συναίσθημα των ανθρώπων οπουδήποτε πάνω στη γη τρομάζω! Θα έπρεπε να βρούμε έναν τρόπο οι λαοί να βγούμε από τα αδιέξοδα των «πακέτων» μέσα στα οποία «μας επιτρέπεται» να επιλέγουμε διαδρομές και να ορίσουμε τρόπους συμφιλίωσης και συνεργασίας τέτοιους που να μας καθιστούν αδιαφιλονίκητους πρέσβεις ειρήνης! Και αυτόν τον τρόπο μάς δίνει μόνο η Τέχνη!