Με αφορμή… “Επιβάτες Φορτηγών” του Κώστα Λυμπουρή

Με αφορμή… την παρουσίαση του μυθιστορήματος του Κώστα Λυμπουρή Επιβάτες Φορτηγών ο συγγραφέας μιλάει στον Ορίζοντα:

«”Επιβάτες Φορτηγών”… Στις 20 Ιουλίου 1974, την ημέρα δηλαδή της τουρκικής εισβολής, κάποιοι «υπεύθυνοι» του πραξικοπηματικού καθεστώτος αποφάσισαν να μας μεταφέρουν από το Δίκωμο στο μέρος όπου γινόταν η εισβολή, στις ακτές της Κερύνειας, για να πολεμήσουμε. Μας φόρτωσαν σε τρία ανοικτά φορτηγά, όπως ήμασταν, με ρούχα πολιτικά και άοπλους. Το χειρότερο – αυτό που δεν μπόρεσα ποτέ να ξεπεράσω – ήταν ότι όχι μόνο δεν κατέγραψαν τα ονόματά μας, αλλά δεν μπήκαν στον κόπο ούτε καν να μας μετρήσουν! Ένα φορτίο ανθρώπων, σε μιαν πορεία, που το μόνο βέβαιο ήταν πως δεν θα έφτανε πουθενά, αφού κινούμασταν κάτω από τις βολές των τουρκικών πολεμικών αεροπλάνων. Όσοι φτάσαμε, με τα πόδια πια στο Μπέλλα Πάις, δεν βρήκαμε όπλα. Από κείνο το ‘’φορτίο’’ των ανθρώπων, αρκετοί μπήκαν στον κατάλογο των αγνοουμένων και κάποιοι θάφτηκαν πρόσφατα, μετά τη διακρίβωση της ταυτότητάς τους.

Επισκέφτηκα, το τέλος του 2007, το κατεχόμενο σπίτι μου. Στα λίγα λεπτά που στάθηκα απέξω, πέρασαν από το μυαλό και την ψυχή μου θύμησες και συναισθήματα των παιδικών και νεανικών μου χρόνων. Είναι μια συγκλονιστική εμπειρία, μια ανείπωτη βίωση της έννοιας «κατοχή». Όλα εκείνα, καθώς και όσα ακολούθησαν (προσφυγιά, αγνοούμενοι, το άλυτο κυπριακό πρόβλημα κ.λπ.) ήταν μέσα μου και βγήκαν σαν ανάγκη έκφρασης.

Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων το 2003 και οι επισκέψεις στις κατεχόμενες περιοχές ήταν ένα σοκ για τον κόσμο μας, ιδίως τους πρόσφυγες. Όλοι θυμούμαστε τις χιλιάδες των ανθρώπων που έσπευσαν να επισκεφτούν τα κατεχόμενα, για δικούς του λόγους ο καθένας. Αυτό το σοκ της ‘’ζώσας μνήμης’’ ενεργοποιεί, φυσικά τις προϋποθέσεις για τη λογοτεχνική δημιουργία.

Η λογοτεχνία δεν γράφεται στη βάση κάποιων προδιαγραφών. Δεν σκοπεύει δηλ. ούτε να ‘’διδάξει’’ ούτε να θεραπεύσει. Αυτό είναι αντικείμενο άλλων επιστημών. Η λογοτεχνία είναι πάνω απ’ όλα τέχνη, που εκδηλώνεται ως ανάγκη, συχνά ερήμην και του ίδιου του δημιουργού. Εδώ έγκειται και η ιδιαίτερη δυσκολία του ιστορικού μυθιστορήματος. Ο δημιουργός πρέπει να αποφύγει τις δυσκολίες που είπαμε πριν, για να μπορέσει να αποστασιοποιηθεί από τη δική του συμμετοχή στα συμβάντα. Δεν πρέπει να μιλήσει πια ο ίδιος – τότε θα ήταν μια μαρτυρία, μια αφήγηση – αλλά το ίδιο το κείμενό του, μέσα από το μπλέξιμο της πραγματικότητας με τη μυθοπλασία.

Ο ιδανικός, για μένα, αναγνώστης είναι αυτός που έχει διαμορφώσει το δικό του αναγνωστικό κριτήριο. Την ‘’προσωπική’’ του σχέση με το βιβλίο. Είναι γνωστό ότι η τέχνη δεν προσλαμβάνεται από δύο άτομα, με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Αν, λοιπόν, μπορέσει το άτομο να διαμορφώσει τη δική του αναγνωστική ταυτότητα, θα είναι και σωστός αναγνώστης.

Η λογοτεχνία και οι λογοτέχνες έχουν να παίξουν ρόλο στις μέρες μας. Όχι για να ‘’λύσουν’’ προβλήματα, αυτό είναι συνάρτηση πολλών παραγόντων. Αλλά, τουλάχιστον, για να τα αναδείξουν στις πραγματικές τους διαστάσεις. Ακόμα, για να προσδώσουν μια ποιότητα σε θέματα αισθητικής, λόγου και τρόπου σκέψης».

Το βιβλίο θα παρουσιάσουν ο Νίκος Χριστοδουλίδης, Κυβερνητικός Εκπρόσωπος και ο Γιώργος Γεωργής, Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφου.

Πολιτιστικό Κέντρο «ΤΟ ΣΚΑΛΙ» Αγλαντζιάς, Παρασκευή 12 Μαΐου στις 19:30

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy