Μετά τη Γενεύη, τι;

Ανοικτή η διαδικασία της διάσκεψης για την Κύπρο, με απροσδιόριστο το τέλος της

Του Μιχάλη Μιχαήλ

Οι εξελίξεις που σημειώνονται στο Κυπριακό το τελευταίο διάστημα είναι καταιγιστικές σε βαθμό που δείχνουν ότι ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών δεν είναι διατεθειμένος, αυτή τη φορά, να αφήσει την ευκαιρία που παρουσιάστηκε, ξανά, να χαθεί αμαχητί.

Η μέχρι στιγμής διαδικασία βρίσκεται σε ένα στάδιο που δεν μπορεί κανείς να προβλέψει ποιο θα είναι το τέλος. Πάντως εκείνο που φαίνεται ξεκάθαρα πλέον είναι ότι η ε/κυπριακή πλευρά κάνει το παν για να υπάρξει πρόοδος που να οδηγήσει σε λύση. Η τ/κυπριακή πλευρά από την άλλη επηρεάζεται από την κυβέρνηση της Τουρκίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Μέσα στα θετικά μπορεί να συμπεριληφθεί και η στήριξη που δίνουν στη διαδικασία, εκτός από τον ΟΗΕ, η ίδια η Ε.Ε. και μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, όπως η Ρωσία και η Γαλλία.

Η σύνοδος τεχνοκρατών του Μοντ Πελεράν
Πολιτικοί αναλυτές, αλλά και μέλη της διαπραγματευτικής ομάδας, κάνοντας μια αποτίμηση των διαπραγματεύσεων αλλά και της διάσκεψης για την Κύπρο που έγινε προ δεκαημέρου στη Γενεύη, διαπιστώνουν ότι αντικειμενικά το μόνο ουσιαστικό αρνητικό που υπήρξε στη Γενεύη ήταν ότι δεν απέφερε αποτέλεσμα ως προς το ζητούμενο που ήταν η ρύθμιση του ζητήματος της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Ως αποτέλεσμα τούτου η διαδικασία συνεχίστηκε με τη συνάντηση των τεχνικών επιτροπών των εμπλεκόμενων μερών. Η σύνοδος των τεχνοκρατών, σύμφωνα με τις πληροφορίες, δεν κατέληξε σε αδιέξοδο αλλά έγινε κατορθωτό να καταγραφούν επίσημα, πλέον, οι θέσεις της κάθε πλευράς επί των συγκεκριμένων ζητημάτων της ασφάλειας και των εγγυήσεων. Σημαντικό είναι επίσης και το ότι οι συναντήσεις έγιναν μέσα σε καλό κλίμα. Η ελληνική και η τουρκική πλευρά κατέθεσαν -ουσιαστικά επανέλαβαν τις θέσεις τους- επίσημα αυτή τη φορά, αλλά και τις ερωτήσεις και τις απαντήσεις τους στα διάφορα ερωτήματα που τέθηκαν.

Η ε/κυπριακή πλευρά επανέλαβε τη θέση για κατάργηση των εγγυήσεων και των επεμβατικών δικαιωμάτων, επανακαταθέτοντας ουσιαστικά την πρόταση που βρισκόταν ήδη στα χέρια των Ηνωμένων Εθνών.

Η τουρκική και τ/κυπριακή πλευρά από την άλλη επανέλαβαν επίσης τις θέσεις τους για αλλαγή μεν του συστήματος των εγγυήσεων, αλλά όχι την κατάργησή τους.

Από δω και πέρα η διαδικασία θα συνεχιστεί με τον τρόπο που θα αποφασίσουν οι εμπλεκόμενοι. Πάντως, αρμόδια πηγή μάς δήλωσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξει δεύτερη συνάντηση τεχνοκρατών, αφού ό,τι ήταν να λεχθεί έχει λεχθεί.

Τα θετικά της Γενεύης

  1. Το πρώτο θετικό της διάσκεψης της Γενεύης είναι το γεγονός ότι δεν αποαναγνωρίστηκε η Κυπριακή Δημοκρατία, όπως ανησυχούσαν κάποια πολιτικά κόμματα. Και κατά συνέπεια, δεν αναβαθμίστηκε σε καμιά περίπτωση το λεγόμενο κράτος των κατεχομένων.
  2. Δόθηκαν για πρώτη φορά και από τις δύο πλευρές χάρτες για τις εδαφικές αναπροσαρμογές. Αρνητικό είναι το γεγονός ότι οι δύο πλευρές βρίσκουν απαράδεκτους τους χάρτες, ωστόσο παραμένει ως θετικό το ότι αυτοί δόθηκαν. Μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας εκτιμά ότι αυτό είναι μία αρχή και ότι η τ/κυπριακή πλευρά δεν αποκλείεται να μετακινηθεί από τις αρχικές της απαιτήσεις.
  3. Ως πολύ σημαντική εξέλιξη θεωρείται η συμμετοχή στη διάσκεψη της Ε.Ε., έστω και με το καθεστώς του παρατηρητή. Η Ε.Ε. ήταν παρούσα στη διάσκεψη, αντιπροσωπευόμενη σε ανώτατο επίπεδο μέσω του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, αλλά και της Υπατης Εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Ενωσης για θέματα Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφαλείας, Φεντερίκα Μογκερίνι. Η παρουσία τους δίνει το μήνυμα ότι η Ε.Ε. όχι μόνο είναι εκεί, αλλά και εν- διαφέρεται για το περιεχόμενο της λύσης του Κυπριακού όσον αφορά και το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, αλλά και την εφαρμογή των ελευθεριών σε όλη την επικράτεια της Κύπρου σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού.
  4. Επίσης θετικό στοιχείο αποτελεί η για πρώτη φορά παρουσία της Τουρκίας σε μια διάσκεψη για την Κύπρο. Η Τουρκία, άσχετα με τις θέσεις που κατέθεσε στη διάσκεψη, βρέθηκε στο ίδιο τραπέζι με την Κυπριακή Δημοκρατία και η επαφή ήταν απευθείας και όχι μέσω τρίτων.

Η συνέχεια, το ζητούμενο
Ολη η προσοχή τώρα στρέφεται στο μέλλον των διαπραγματεύσεων.

Ηδη ετοιμάζεται μια νέα συνάντηση μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, γεγονός που δείχνει ότι βρίσκονται σε παράλληλη εξέλιξη δύο διαδικασίες. Της εξωτερικής και της εσωτερικής πτυχής του Κυπριακού.

Πολιτικοί παράγοντες εκτιμούν ότι οι πιθανότητες άσκησης περισσότερων πιέσεων στην ε/κυπριακή πλευρά δεν προσφέρονται πλέον, αφού έχει επιδείξει τη θέλησή της για λύση τόσο σε θεωρητικό όσο και σε πρακτικό επίπεδο, με τις προτάσεις που κατέθεσε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Επομένως η προσοχή αναμένεται ότι θα στραφεί προς την τουρκική και την τ/κυπριακή πλευρά, η οποία αν θέλει και εννοεί τις διακηρύξεις της ότι θέλει λύση, τότε θα πρέπει έμπρακτα να μετακινηθεί από τις θέσεις της σε ό,τι αφορά τόσο τις εγγυήσεις και την ασφάλεια, όσο και στο θέμα των χαρτών.

Μέλος της διαπραγματευτικής ομάδας ανέφερε στην εφημερίδα μας ότι η διαπίστωση είναι πως στην τ/κυπριακή κοινότητα υπάρχει πραγματική θέληση για λύση σε μια μερίδα του πολιτικού κόσμου, αφού κι αυτοί αντιλαμβάνονται σαφέστατα τους κινδύνους που ελλοχεύουν και για τους ίδιους από μια συνέχιση της υφιστάμενης κατάστασης.

Διαφορετικές προτεραιότητες
Είναι επίσης γεγονός ότι οι δύο πλευρές έχουν διαφορετικές προτεραιότητες, έστω κι αν αυτές οι προτεραιότητες εντάσσονται στις ίδιες πτυχές, όπως π.χ. της ασφάλειας και των εγγυήσεων.

Η ε/κυπριακή πλευρά όταν μιλά για την ασφάλεια, έχει πρωτίστως στο μυαλό της την τραγική εμπειρία του 1974. Γι’ αυτό εμμένει στο θέμα της μηδενικής παρουσίας τουρκικού στρατού μετά τη λύση και του τερματισμού των εγγυήσεων. Την ίδια ώρα μέσα στις προτεραιότητές της είναι η διασφάλιση με συνταγματικές πρόνοιες της ομαλής λειτουργίας του κράτους και η αποφυγή επανάληψης των φαινομένων που παρουσιάστηκαν το 1963. Επιδίωξή της είναι επίσης η λειτουργικότητα του κράτους και η διασφάλιση ότι σε καμιά περίπτωση δεν θα υπάρξει παράλυση του κράτους και να παρουσιαστεί κενό εξουσίας σε περίπτωση εκδήλωσης κάποιας κρίσης.

Η τ/κυπριακή πλευρά από την άλλη ερμηνεύει διαφορετικά το ίδιο θέμα, έχοντας στο μυαλό της τα όσα συνέβησαν το 1963 και μετέπειτα.

Γι’ αυτό το λόγο δίνει ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα της ασφάλειας που έχουν να κάνουν με τη διακυβέρνηση. Αυτό διαφάνηκε και από τις ερωτήσεις που κατατέθηκαν στο Μοντ Πελεράν και που σύμφωνα με πληροφορίες περιστρέφονταν γύρω από το φόβο μιας πιθανής απόσχισης από ε/κυπριακής πλευράς και ενδεχόμενης εκδίωξης των Τ/κυπρίων από την κυβέρνηση. Εχοντας υπόψιν της τα γεγονότα του 1963, ανησυχεί από τυχόν παραβίαση του Συντάγματος από την ισχυρή πληθυσμιακή ομάδα της μελλοντικής ομοσπονδίας και εκφράζεται επίσης ανησυχία για το ποιος θα προστατεύσει τους Τ/κύπριους από μια τέτοια εξέλιξη.

Ολα αυτά τα ερωτήματα και από τις δύο πλευρές αναμένουν να απαντηθούν πειστικά.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy