Μετά το Κρανς-Μοντάνα τι;

[quote_center]Ακόμα μια προσπάθεια στο Κυπριακό έφτασε στο τέλος της. Ακόμα μια φορά διαψεύσθηκαν ελπίδες και γκρεμίστηκαν προσδοκίες. Η μεγαλύτερη προσπάθεια που αναλήφθηκε ποτέ από μέρους του ΟΗΕ για το Κυπριακό έληξε άδοξα. Η επόμενη ημέρα και η διαχείρισή της είναι το ζητούμενο. Σώτος Κτωρής, δρ Τουρκικών Σπουδών και Μουράτ Κανατλί, γενικός γραμματέας του κόμματος Νέα Κύπρος, εκτιμούν και αναλύουν την κατάσταση, προδιαγράφοντας την προοπτική του αύριο.[/quote_center]

Συνεντεύξεις στη Μαρία Φράγκου

 

  1. Θα υπάρξει συνέχεια του διαλόγου; Τα Ηνωμένα Έθνη θα πιάσουν ξανά το νήμα του Κυπριακού;

 

  1. Ποια θα είναι η επόμενη ημέρα μετά το ναυάγιο της διαδικασίας στο Κρανς-Μοντάνα; Χάνεται οριστικά και αμετάκλητα η προοπτική της επανένωσης;

 

  1. Ξεθωριάζει, πλέον, το όραμα μιας ομοσπονδίας εντός της τ/κ κοινότητας;

 

Μουράτ Κανατλί

MURAT KANATLIΟι Κύπριοι έχουμε ανάγκη για μια σύντομη λύση περισσότερο από ποτέ

  1. Μέχρι τη λήψη νέας απόφασης, η οποία να αλλάζει την απόφαση Αρ. 3112 της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, που ελήφθη ομόφωνα την 1η Νοεμβρίου 1974, θα συνεχίσει να παραμένει υπό τον ΟΗΕ η διαδικασία. Χρειάζεται να πούμε ότι λόγω του ότι η Κύπρος είναι έδαφος της ΕΕ και λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις νέες εκκλήσεις για εξεύρεση λύσης στην πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία, η διαδικασία θα συνεχιστεί με αυτό τον τρόπο. Οι μέθοδοι ενδέχεται να αλλάξουν, όμως είναι νωρίς να μιλάμε γι’ αυτό. Σημαντικό είναι το έγγραφο, το οποίο διέρρευσε στον Τύπο και το οποίο λέγεται ότι είναι η πρόταση του ΓΓ. Τώρα που η κατάσταση έχει φτάσει μέχρι σε αυτό το σημείο, είναι υπερβολικό να πούμε ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα αποσυρθούν εντελώς από τη διαδικασία. Όμως οι Κύπριοι έχουμε ανάγκη για μια σύντομη λύση περισσότερο από ποτέ και δυστυχώς φαίνεται ότι η τελευταία αποτυχία και η ανάγκη για αναζήτηση νέων μεθόδων θα μας κάνει να χάσουμε πολύτιμο χρόνο. Ως εκ τούτου, με στόχο την εφαρμογή των αποφάσεων που έχουν ληφθεί από τους διάφορους διεθνείς οργανισμούς και των αποφάσεων που περιλαμβάνουν εκκλήσεις για να εμποδιστεί περαιτέρω η δυσχερής  κατάσταση, είναι αναγκαίο να πιέσουμε τους σχετικούς οργανισμούς να επιμείνουν στις αποφάσεις τους και να προχωρήσουν στη λήψη μέτρων. Το Συμβούλιο της Ευρώπης έχει κάνει συστάσεις ιδίως όσον αφορά τον πληθυσμό και την αποτροπή της αλλαγής της δημογραφικής δομής. Θα πρέπει αυτές οι συστάσεις να εφαρμοστούν αμέσως τώρα, ώστε εάν οι δύο ηγέτες συμφωνήσουν στην αναζήτηση μιας νέας μεθόδου, να μην εφαρμοστούν περισσότερες μη αναστρέψιμες πρακτικές στο χαμένο αυτό χρόνο. Επίσης, όσον αφορά τη διαδικασία των συνομιλιών, θα πρέπει να βρούμε τρόπους για να βελτιώσουμε τις δικές μας μεθόδους. Τα πολιτικά κόμματα μπορούν να αναπτύξουν μια κοινή δράση ώστε να δοκιμαστεί μια φόρμουλα παρόμοια με τη μέθοδο που εφαρμόζεται στη Βόρειο Ιρλανδία.

 

  1. Εμείς ως Κόμμα Νέα Κύπρος βλέπουμε ως μόνη επιλογή την επανένωση του νησιού. Θεωρούμε ότι οι υπόλοιπες επιλογές μπορούν μονάχα να αυξήσουν το ρίσκο ένοπλων συγκρούσεων και να γίνουν αιτία εντάσεων. Οι διεθνείς οργανισμοί έχουν λάβει αποφάσεις για τη μη αναγνώριση της «τδβκ» με οποιονδήποτε τρόπο. Βήματα προς την αντίθετη κατεύθυνση θα οδηγήσουν στην εφαρμογή νέων άμεσων ή έμμεσων οικονομικών και κοινωνικών κυρώσεων, ο οποίες θα κάνουν δύσκολη τη ζωή των Τουρκυπρίων και θα τους αναγκάσουν να εγκαταλείψουν το νησί, όπως έχει γίνει ήδη στο παρελθόν. Είναι βέβαιο ότι αυτή η διαδικασία θα προσφέρει ευκαιρίες δράσεις στα ρατσιστικά και φασιστικά στοιχεία στη χώρα. Ως εκ τούτου, όλα τα τμήματα της κοινωνίας θα πρέπει να αγωνιστούν εναντίον του σοβινισμού και του εθνικισμού με μεγαλύτερη επιμονή. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης, μπορούν να βοηθήσουν σοβαρά στην επαναπροσέγγιση των κοινοτήτων… Το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης θα δώσει στον κόσμο την ευκαιρία να έρθει πιο κοντά. Πρέπει επειγόντως να συζητηθούν και να εφαρμοστούν και άλλα μέτρα, τα οποία θα διευκολύνουν τη ζωή των Κυπρίων. Είναι επίσης σημαντικό να αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες για την επιστροφή των Βαρωσίων στους νόμιμους ιδιοκτήτες τους. Αλλά ό,τι και να κάνουμε, το πιο σημαντικό είναι να το κάνουμε και να το σχεδιάσουμε μαζί οι δύο κοινότητες…

 

  1. Οι Τουρκοκύπριοι βιώνουν μια βαθιά απογοήτευση. Κάθε μέρα που περνά, όλο και περισσότεροι Τ/κ πιστεύουν ότι η ύπαρξή τους κινδυνεύει. Γι’ αυτό το λόγο είχαν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτές τις συνομιλίες. Αυτό που τους θύμωσε είναι ότι κάποια πολιτικά κόμματα ενεργούσαν ως ένα σώμα. Και γι’ αυτό είναι τώρα απογοητευμένοι. Αυξάνεται κυρίως και η αντίδραση απέναντι στις δηλώσεις και τις ενέργειες  Ακιντζί. Όμως την προηγούμενη φορά, μια παρόμοια στάση είχε γίνει η αιτία για την εκλογή Έρογλου. Παρόλ’ αυτά, οι Τ/κ συνεχίζουν να στηρίζουν σθεναρά τη λύση του Κυπριακού. Εδώ και ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, διάφορα κανάλια παράγουν χειριστικές ειδήσεις σχετικές με τη στάση των Ε/κ. Θα πρέπει να πούμε ότι αυτό αρχίζει να επηρεάζει τον κόσμο. Στις συζητήσεις μεταξύ απλών Τ/κ αυτό που ακούγεται περισσότερο είναι η ερώτηση «Μα οι Ε/κ θέλουν λύση;». Ο λόγος για αυτό είναι οι συνεχιζόμενες παραπλανητικές δραστηριότητες των πολυμέσων.  Ως εκ τούτου, τα δημοσιεύματα του ΑΚΕΛ στην τουρκική γλώσσα είναι σημαντικά, αλλά δεν βλέπουμε την ίδια προσπάθεια από μέρους της ελληνοκυπριακής ηγεσίας. Χρειάζεται να γίνουν περισσότερα με στόχο την ενημέρωση των κοινοτήτων και τον ελάχιστο αντίκτυπο των παραπλανητικών ειδήσεων. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνούμε είναι ότι η μόνη μας επιλογή είναι η επανένωση του νησιού στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής Κύπρου. Τα υπόλοιπα που συζητούνται θα μας οδηγήσουν σε μια σκοτεινή περιπέτεια. Μπορεί σήμερα να αισθανόμαστε απογοητευμένοι αλλά πρέπει γρήγορα να σταθούμε στα πόδια μας και να συνεχίσουμε τον αγώνα μας.

Σώτος Κτωρής

sotos ktorisΗ προοπτική της επανένωσης και της ομοσπονδιακής λύσης έχει καταβαραθρωθεί

1. Είναι δύσκολο να υπάρξει ασφαλής εκτίμηση. Βρισκόμαστε στην «επαύριον» ενός ναυαγίου της μεγαλύτερης διπλωματικής προσπάθειας που αναλήφθηκε ποτέ, για το Κυπριακό, από τα Ηνωμένα Έθνη.  Θα ήταν ψευδαίσθηση να θεωρούμε ότι η διεθνής κοινότητα θεωρεί το Κυπριακό μείζον διεθνές ζήτημα. Και, άρα, ότι θα ήταν διατεθειμένη να επενδύει, στο διηνεκές, χρόνο και πόρους σε ένα ζήτημα που φαντάζει ανεπίλυτο. Αυτό δεν συνεπάγεται, ασφαλώς, ότι αποκλείεται, παντελώς, μια νέα πρωτοβουλία του ΟΗΕ. Προϋποθέτει, ωστόσο, ότι αμφότερα τα μέρη θα παραμείνουν, έως τότε, δεσμευμένα στην αναζήτηση μιας ομοσπονδιακής λύσης. Και δεδομένου ότι τα Ηνωμένα Έθνη θα θεωρήσουν πως είναι εφικτή η υπέρβαση των διαφωνιών που οδήγησαν σε ναυάγιο την πρόσφατη διαπραγματευτική διαδικασία.  Εκτιμώ, πάντως, πως πολύ δύσκολα θα διαμορφωθεί, το επόμενο διάστημα, μια τέτοια προοπτική. To blame game που, ήδη, άρχισε, θα ενισχύσει τη «διαλεκτική» της διχοτόμησης και στις δύο κοινότητες δυσχεραίνοντας, περαιτέρω, την έναρξη μιας νέας ειρηνευτικής διαδικασίας.

2. Είναι δεδομένο ότι ευρισκόμαστε ενώπιον μιας εξαιρετικά δυσμενούς συγκυρίας. Εν πρώτοις η προοπτική της επανένωσης, η προοπτική της ομοσπονδιακής λύσης έχει καταβαραθρωθεί. Δεν θα ήταν υπερβολή, ίσως, να λεχθεί πως μετά το ναυάγιο στο Κρανς-Μοντάνα ενδέχεται να έχει ολοκληρωθεί ακόμη ένας ιστορικός κύκλος στο Κυπριακό. Ο κύκλος της ομοσπονδιακής προοπτικής. Η Κύπρος εισέρχεται, πλέον, σε μια περίοδο εντάσεων και αβεβαιότητας.  Ήδη η τουρκική κυβέρνηση προϊδεάζει για αναζήτηση «λύσης» εκτός των παραμέτρων του ΟΗΕ. Εκτός, δηλαδή, του ομοσπονδιακού πλαισίου. Στο ερώτημα εάν η Τουρκία θα υλοποιήσει, εν τέλει, μια τέτοια μεταστροφή, ουδείς μπορεί να απαντήσει με βεβαιότητα. Καθότι η «εκκρεμότητα» του Κυπριακού -κυρίως λόγω της ιδιότητας της Κύπρου ως κράτος–μέλος της ΕΕ-  θα συνεχίσει να αποτελεί ενοχλητικό «εμπόδιο» για την Τουρκία. Είναι γι’ αυτό που ο επιμερισμός ευθυνών για το ναυάγιο των συνομιλιών, από τον ΟΗΕ, θα κρίνει πολλά.  Και, αναλόγως, θα διευκολύνει ή θα δυσχεράνει την τουρκική πρόθεση για αναβάθμιση της λεγόμενης «τδβκ»και την πλήρη, συν τω χρόνω, νομιμοποίηση του τουρκοκυπριακού κρατικού μορφώματος. Ποια θα είναι η αντίδραση της ε/κ πλευράς, εάν η Τουρκία και η τ/κ κοινότητα εγκαταλείψουν το στόχο της ομοσπονδίας ή εάν η Τουρκία προωθήσει τη διαμόρφωση νέων τετελεσμένων επί του εδάφους στον βορρά; Η ε/κ πλευρά θα βρεθεί ενώπιον ενός ιστορικού αδιεξόδου. Και θα υποχρεωθεί να επαναξιολογήσει στρατηγικές και επιδιώξεις. Το μόνο βέβαιο είναι ότι αργά ή γρήγορα θα συνειδητοποιήσουμε -όλοι- ότι status quo δεν είναι αμετάβλητο. Ότι εμπεριέχει δυναμικές αποσταθεροποίησης οι οποίες πιθανότατα να υπονομεύσουν, μακροπρόθεσμα, ακόμη και την προοπτική ύπαρξής μας σε αυτό τον τόπο. Σε μια αμεσότερη εξέλιξη θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε τις αντιδράσεις της Τουρκίας στους ενεργειακούς σχεδιασμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ευρισκόμαστε, δυστυχώς, ενώπιον ενός προδιαγεγραμμένου σκηνικού εντάσεων, αφού είναι δεδομένο ότι η Άγκυρα θα αμφισβητήσει, ευθέως, την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην κυπριακή ΑΟΖ. Τις επόμενες εβδομάδες ή και μήνες θα απαιτηθεί να επιδείξουμε αυτοσυγκράτηση, σύνεση και σωφροσύνη. Και να διαχειριστούμε διλήμματα, κρίσιμα διλήμματα.

3. Η μεγάλη πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων θα θεωρήσει υπαίτια για το ναυάγιο την ε/κ πλευρά.  Αυτή η αντίληψη σε συνάρτηση με το «τραύμα» του 2004 θα αποδυναμώσει τη βούληση για μια ομοσπονδιακή λύση. Ανάμεσα, ακόμη, και στα πιο κυπροκεντρικά στρώματα της κοινότητας. Και θα διευρύνει το συναισθηματικό χάσμα με τους Ελληνοκυπρίους. Παρά ταύτα, στο πλαίσιο του status quo η κοινοτική ύπαρξη και υπόσταση των Τουρκοκυπρίων δεν απειλείται από τους Ελληνοκυπρίους, αλλά από την ηγεμονική παρουσία της Τουρκίας στο βορρά. Οι δυναμικές της «αυτονόμησης», επομένως, όπως υποθάλπονται από το αίτημα για χειραφέτηση από την Τουρκία και τη διεκδίκηση για ουσιαστική και έμπρακτη αντανάκλαση της βούλησης των Τουρκοκυπρίων στις εσωτερικές τους υποθέσεις, θα συνεχίσουν να ενισχύονται. Στο πλαίσιο αυτής της συλλογιστικής αλλά και μιας εντεινόμενης πεποίθησης που θα ορίζει ότι η ομοσπονδία «τελείωσε» δεν αποκλείεται να ενδυναμωθεί, περαιτέρω, η ιδέα για την οικοδόμηση μιας τ/κ κρατικής οντότητας, η οποία θα εδράζεται στην αναζήτηση μιας διακριτής σχέσης και με τη «μητέρα πατρίδα». Είναι αυτονόητο ότι στη δυσοίωνη προοπτική μιας πολιτισμικής, δημογραφικής και πολιτικής αφομοίωσης από την Τουρκία σε συνάρτηση με την απογοήτευση, που θα επιφέρει η τελμάτωση των διακοινοτικών διαπραγματεύσεων, ολοένα και περισσότεροι Τουρκοκύπριοι θα προσχωρούν σε αυτή τη συλλογιστική. Καταλήγω με μία σημαντική, κατά την άποψή μου, επισήμανση. Η ε/κ κοινότητα οφείλει, ιδιαίτερα σε συνθήκες μη λύσης, να υιοθετήσει μια συγκροτημένη πολιτική ανοιγμάτων προς την τ/κ κοινότητα και, ταυτόχρονα, να αντιμετωπίσει αποφασιστικά τα φαινόμενα επιθέσεων κατά των Τουρκοκυπρίων, τα οποία, μετά την κατάρρευση των συνομιλιών, θα τυγχάνουν διαφορετικής «ανάγνωσης» από την «άλλη» πλευρά. Είναι κρίσιμης σημασίας να συμβάλουμε, έμπρακτα, στη διαμόρφωση συνθηκών σταθερότητας και ομαλότητας στο νησί, ακόμη και στο πλαίσιο του status quo.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy