Μία στις πέντε γυναίκες θύμα βίας

Ποσοστό 22% Κυπρίων γυναικών έπεσαν θύματα σωματικής ή/και σεξουαλικής βίας από τον σύντροφο τους από την ηλικία των 15 ετών και άνω ενώ ποσοστό 39% έχουν υποστεί ψυχολογική βία από τον σύντροφο τους από την ηλικία των 15 ετών και άνω, καταδεικνύει πανευρωπαϊκή έρευνα.

Αυτό ανέφερε σε ομιλία της η Επίτροπος Διοικήσεως Ελίζα Σαββίδου, κατά την έναρξη του Σεμιναρίου «Καταπολέμηση της Εμφυλης Βίας μέσω των ΜΜΕ», που διεξήχθη σήμερα στην Λευκωσία στα πλαίσια του κοινοτικού Προγράμματος «PROGRESS” της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με την συνεργασία της Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Πρόληψη και Καταπολέμηση της Βίας στην Οικογένεια, την Κυπριακή Ακαδημία Δημόσιας Διοίκησης και το Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλο.

Στην ομιλία της η Επίτροπος Διοικήσεως –που διάβασε ο Λειτουργός του Γραφείου της Αριστος Τσιάρτας– αναφέρει ότι παρόλο που τα ποσοστά αυτά για την Κύπρο, είναι χαμηλότερα του ευρωπαϊκού μέσου όρου, θεωρεί ότι σε κάθε περίπτωση είναι ιδιαίτερα υψηλά και καταδεικνύουν ότι το πρόβλημα της βίας είναι υπαρκτό και ιδιαίτερα σοβαρό.

Ενδεχομένως μεγαλύτερα νούμερα

Επιπρόσθετα, στην περίπτωση της Κύπρου, η κ. Σαββίδου σημειώνει ότι τα ποσοστά που καταγράφονται στα ευρήματα της έρευνας, ενδεχομένως να μην καταδεικνύουν το πραγματικό μέγεθος του προβλήματος, έχοντας υπόψη την κοινωνική δομή της κυπριακής κοινωνίας, όπου οι σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών συνεχίζουν να καθορίζονται μέσα από ιεραρχήσεις και σχέσεις δύναμης και ανισότητας. Τούτο έχει ως αποτέλεσμα, συνεχίζει, να διαμορφώνεται μία απροθυμία στα θύματα που λόγω του κοινωνικού στίγματος και της απουσίας υποστηρικτικών δομών προστασίας αποφεύγουν ή διστάζουν να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας στην αστυνομία. Ετσι, αναφέρει, τα περιστατικά βίας κατά των γυναικών δύσκολα ή ακόμα και σπάνια καταγγέλλονται και σπάνια τιμωρούνται.

Το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών, είπε η Επίτροπος Διοκήσεως, δεν είναι καινούργιο, αλλά ένα διαχρονικό και σοβαρό πρόβλημα με παγκόσμιες διαστάσεις – γιατί η βία κατά των γυναικών αποτελεί καθημερινό φαινόμενο που εμφανίζεται σε κάθε περιοχή, χώρα ή κουλτούρα ανεξαρτήτως εισοδήματος, κοινωνικής τάξης, φυλής ή εθνικότητας.

«Γιατί συνιστά την πιο βάρβαρη και διαδεδομένη εκδήλωση της συστηματικής διάκρισης και ανισότητας που οι γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν στην καθημερινή τους ζωή, λόγω των ιστορικά άνισων σχέσεων εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών», πρόσθεσε.

Εμπόδιο στην κοινωνική συμμετοχή της γυναίκας

Η βία κατά των γυναικών, ως ένα από τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα παραβιάζει, ανέφερε, βλάπτει ή μηδενίζει την απόλαυση από τις γυναίκες των ανθρώπινων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών τους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων στη ζωή, την ασφάλεια, την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τη φυσική και συναισθηματική ακεραιότητα, ενώ έχει, συγχρόνως, αντίκτυπο στην κοινωνία ευρύτερα, αφού αποτελεί εμπόδιο στην ενεργή κοινωνική συμμετοχή της γυναίκας.

Η βία κατά των γυναικών, συνέχισε, αποτελεί ένα πρόβλημα που εμφανίζεται ή συγκαλύπτεται σε όλων των τύπων τις σύγχρονες κοινωνίες τόσο στις ανεπτυγμένες Δυτικές κοινωνίες όπου παρουσιάζεται με ποικίλες μορφές, όπως με τη μορφή της ενδοοικογενειακής βίας σωματικής ή λεκτικής και με τη μορφή της σεξουαλικής εκμετάλλευσης/ σεξουαλικής παρενόχλησης, αλλά και στις υπόλοιπες κοινωνίες, όπου οι γυναίκες είναι θύματα πιο πρωτόγονων μορφών βίας, όπως εμπορίας προσώπων, ακρωτηριασμού γεννητικών οργάνων, καταναγκαστικών γάμων, θανάτωση για εγκλήματα τιμής.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνα του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε. (FRA), υπάρχει:

• Μια άρνηση των γυναικών να καταγγείλουν τα περιστατικά βίας ενδεχομένως εξαιτίας του φόβου για τον «κοινωνικό αντίκτυπο».
• Αναδεικνύονται νέοι «τύποι» βίας κατά των γυναικών, όπως η βία μέσω διαδικτύου, η ηλεκτρονική παρενόχληση, η επίμονη παρακολούθηση και ο εκφοβισμός.
• Απροσδόκητη ποσοτικά και ποιοτικά εμφανίζεται η έκταση βίας κατά γυναικών, στο σπίτι, στη δουλειά, σε δημόσιους χώρους, στο διαδίκτυο.
• Μία στις δέκα γυναίκες της Ευρώπης έχει πέσει θύμα σωματικής ή και σεξουαλικής βίας, από την ηλικία των 15 και άνω, ενώ μία στις 20 έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 και άνω.
• Πάνω από το 50% των γυναικών της Ευρώπης έχει πέσει θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης, σε μεγάλο ποσοστό στο χώρο εργασίας.

Το Γραφείο της αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του προβλήματος της βίας κατά των γυναικών, σημείωσε η Επίτροπος, έχει υποβάλει σχετικές Εκθέσεις που καλύπτουν διάφορες θεματικές ενότητες, όπως για την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας, της σεξουαλικής παρενόχλησης, για το πλαίσιο πρόληψης και καταπολέμησης της εμπορίας προσώπων, για το καθεστώς των οικιακών εργαζομένων, για το καθεστώς της πορνείας, τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, την παρενοχλητική παρακολούθηση γυναικών, το γνωστό stalking και μόλις χθες υπέβαλε την έκθεση για τη σεξουαλική βία κατά των γυναικών.

Έχοντας υπόψη, πρόσθεσε, ότι η βία κατά των γυναικών συνεχίζει να αποτελεί έναν ύπουλο, «αθέατο» εχθρό που συχνά υποθάλπεται από τη σιωπή των ίδιων των γυναικών-θυμάτων, θα πρέπει να καταστεί σαφές ότι η άσκηση βίας δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση, δεν είναι μία κατάσταση ιδιωτική• αντιθέτως είναι ζήτημα κοινωνικό, πολιτικό που χρήζει άμεσης, σοβαρής και ουσιαστικής παρέμβασης, καθότι αντανακλά το επίπεδο πολιτισμού και προόδου της κοινωνίας μας, των θεσμών και του κράτους.

Για το λόγο αυτό, συνέχισε, η πρόληψη και η αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών απαιτεί δέσμευση, μεθοδικότητα, συνεργασία, συντονισμό τόσο από την Πολιτεία και τις κρατικές υπηρεσίες όσο και από την κοινωνία των πολιτών αλλά και από κάθε άτομο ξεχωριστά.

«Για την αποτελεσματικότερη, ωστόσο, αντιμετώπιση του ζητήματος χρειάζεται μια βαθύτερη αλλαγή στάσεων, αντιλήψεων και συμπεριφορών που μόνο μέσω της εκπαίδευσης και της διαπαιδαγώγησης σε θέματα έμφυλης ταυτότητας και άρσης των παραδοσιακών στερεοτύπων και ρόλων μπορούν να ιδωθούν», συμπλήρωσε.

Η εκπαιδεύτρια του σεμιναρίου, εμπειρογνώμονας σε ζητήματα φύλου και ΜΜΕ Κρίνη Καφίρη, είπε πως δεν υπάρχουν μελέτες για την έκταση της έμφυλης βίας στην Κύπρο σε εθνικό επίπεδο.

Σημείωσε ότι δεν συλλέγονται στατιστικές σε εθνικό επίπεδο για την έμφυλη βία από συντρόφους και για την οικογενειακή βία ούτε για τις ιατρικές παρεμβάσεις που συσχετίζονται με αυτές.

Το 2010 υπήρχαν 884 υποθέσεις οικογενειακής βίας με 611 γυναίκες θύματα άνω των 18 χρονών. Από τις καταγγελίες για έμφυλη βία 74% είναι χρηματικές ποινές και 21% φυλάκιση ή με αναστολή.