Μύθοι και αλήθειες για τον ΟΗΕ

Του Πάνου Τριγάζη*

Ο ΟΗE, του οποίου η δημιουργία ήταν το επιστέγασμα της αντιφασιστικής νίκης των λαών στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, κλείνει την Τρίτη τα 72 του χρόνια. Πρώτη αλήθεια για την μέχρι τώρα πορεία του είναι ότι δεν επιβεβαιώθηκαν οι μεγάλες ελπίδες που γέννησε η ίδρυσή του για σταθερή ειρήνη στον κόσμο, ούτε τηρήθηκαν οι όρκοι πίστης των ιδρυτών του «στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στην αξιοπρέπεια και την αξία του ανθρώπου, στα δικαιώματα ανδρών και γυναικών και μεγάλων και μικρών εθνών» (Προοίμιο του Χάρτη του ΟΗΕ).

Δεύτερη αλήθεια, ότι μεγάλη μερίδα της διεθνούς κοινής γνώμης ασκεί δικαιολογημένη κριτική στον παγκόσμιο οργανισμό, εστιάζοντας στην αναποτελεσματικότητά του και τη χειραγώγησή του από τις μεγάλες δυνάμεις.

Όμως είναι μύθος ότι ο ΟΗΕ έχει αποτύχει πλήρως ή ότι έχει μετατραπεί σε «ιμπεριαλιστικό οργανισμό», όπως διατείνονται ορισμένοι στο χώρο της Αριστεράς. Ξεχνούν, φαίνεται, τον καθοριστικό ρόλο του παγκόσμιου οργανισμού στην κατάργηση της αποικιοκρατίας και την εχθρότητα των περισσότερων ηγεσιών των ΗΠΑ, όπως του Προέδρου Τραμπ. Ξεχνούν επίσης ότι τα Ηνωμένα Έθνη δεν είναι μόνο το Συμβούλιο Ασφαλείας ούτε η μη δυνάμενη να λάβει δεσμευτικές αποφάσεις Γενική Συνέλευση, είναι και πολλοί ειδικευμένοι οργανισμοί, όπως η UNESCO, η UNICEF, η Ύπατη Αρμοστεία για τους Πρόσφυγες, η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας, το Πρόγραμμα για το Περιβάλλον, του οποίου μέρος αποτελεί το Μεσογειακό Σχέδιο Δράσης με έδρα την Αθήνα.

Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, επικαλούμαστε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις γενικότερα για τα εθνικά μας θέματα τον Χάρτη του ΟΗΕ και τις διεθνείς συμβάσεις. Στο δε Κυπριακό ο ΟΗΕ καταβάλλει προσπάθειες, από το 1964, για τη δίκαιη επίλυσή του. Υπό την αιγίδα του πραγματοποιούνται και σήμερα οι διακοινοτικές συνομιλίες, όπου θέλουμε και ελπίζουμε σε λύση δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας για την επανένωση της Κύπρου και την απαλλαγή της από τα στρατεύματα κατοχής.

Παρότι ο κόσμος γίνεται όλο και πιο αλληλοεξαρτώμενος, η ισότιμη παγκόσμια συνεργασία δεν θεωρείται αυτονόητη και γινόμαστε μάρτυρες της υπονόμευσης αντί της ενίσχυσης του ΟΗΕ. Να σημειωθεί ότι η Ημέρα του ΟΗΕ συμπίπτει ετησίως με την έναρξη της Παγκόσμιας Εβδομάδας Δράσης για τον Αφοπλισμό (24-31 Οκτωβρίου) και επομένως απαιτείται να την τιμήσουμε, πολύ περισσότερο που η στρατιωτικοποίηση του σημερινού κόσμου βαίνει αυξανόμενη. Απόδειξη ότι η ανθρωπότητα θυσιάζει στον «μινώταυρο» των στρατιωτικών δαπανών σχεδόν 5 δισεκατομμύρια δολάρια την ημέρα, όπως προκύπτει από έκθεση του SIPRI.

Απαιτούνται, λοιπόν, βήματα στην κατεύθυνση της αποστρατιωτικοποίησης, όπως η απόκρουση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟΜ η διεκδίκηση της κατάργησής του (όσο και αν φαίνεται μη ρεαλιστικός ο στόχος αυτός), η αποπυρηνικοποίηση της Μ. Ανατολής, κατά προτεραιότητα, ο αυστηρός έλεγχος των εξαγωγών όπλων σε εμπόλεμες περιοχές και η εκστρατεία για τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών παγκοσμίως. Επίσης, η σημερινή κυβέρνηση της Ελλάδας δεν πρέπει να επιτρέψει την επανάληψη του καταστροφικού ανταγωνισμού των εξοπλισμών ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, επιλογή που απαιτεί την αντιμετώπιση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων με διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου.

Υποστηρίζοντας τον ΟΗΕ ως παγκόσμιο θεσμό, που με 193 κράτη–μέλη είναι ο πιο αντιπροσωπευτικός, οι αριστερές δυνάμεις διεκδικούν ταυτόχρονα τον βαθύ εκδημοκρατισμό του και τη συντονισμένη παρέμβαση των λαών στη λήψη των αποφάσεών του. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνουν πράξη οι ιδρυτικοί στόχοι του ΟΗΕ και να εφαρμοστούν οι αποφάσεις του υπέρ της ειρήνης, της κατάργησης των πυρηνικών και άλλων όπλων μαζικής καταστροφής, της εξάλειψης της φτώχειας και της πείνας στον κόσμο, της καταπολέμησης του ρατσισμού, της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας των φύλων, της σωτηρίας του πλανήτη από την οικολογική καταστροφή.

* Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy