Μνήμες του ’74 στοίχειωσαν τη Βάση Επισκοπής

Εκατοντάδες σκουριασμένα αυτοκίνητα καταθέτουν τη δική τους διαφορετική μαρτυρία για τον βίαιο διαχωρισμό Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων

Του Χρήστου Χαραλάμπους

Για όσους έζησαν τα γεγονότα του 1974, πέρα από τους σκοτωμούς και τα άλλα εγκλήματα που καταγράφηκαν εκείνο τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, δεν μπορεί παρά να έχουν χαραχτεί στη μνήμη και τα όσα ακολούθησαν, τραγικά και δύσκολα για το σύνολο των Κυπρίων.

Ξεριζωμός και προσφυγιά, πλιάτσικα και άλλες βιαιότητες, καχυποψία και τρόμος, ενέργειες που αποσκοπούσαν στο να ενσπείρουν το μίσος και τη διχόνοια ανάμεσα στους Ελληνοκύπριους και τους Τουρκοκύπριους οι οποίοι, μέχρι τότε ζούσαν ειρηνικά και συνεργάζονταν σε όλα τα επίπεδα, στα χωριά και τις πόλεις τους.

Κανένας ειλικρινής και καλόπιστος Κύπριος, δεν μπορεί, βέβαια, να ξεχάσει και εκείνες τις ημέρες του 1975, όταν έγινε η λεγόμενη ανταλλαγή πληθυσμών, με τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας να ξεριζώνονται από τα χωριά όπου ζούσαν στη Λεμεσό και την Πάφο, να στοιβάζονται σε λεωφορεία με έναν μποξά στο χέρι και να μεταφέρονται στις κατεχόμενες περιοχές, αφήνοντας πίσω τους όλα τους τα υπάρχοντα. Και κανένας δεν μπορεί να αμφισβητήσει τις καταπατήσεις, τις κλοπές και τις καταστροφές που ακολούθησαν στις περιουσίες τους.

Ενα κομμάτι της σύγχρονης τραγικής ιστορίας του τόπου μας που κάποιοι προσπάθησαν και προσπαθούν να διαγράψουν.

Περνώντας κανείς από την περιοχή των Βρετανικών Βάσεων Ακρωτηρίου-Επισκοπής, σε σημείο κοντά στο άλλοτε μεικτό χωριό Επισκοπή, δεν μπορεί παρά το βλέμμα του να πέσει σε ένα αλλιώτικο «πάρκο» όπου κυριαρχούν δεκάδες μηχανοκίνητα οχήματα, τα οποία η σκουριά από την εγκατάλειψη και το πέρασμα του χρόνου, τα κάνει ναι μοιάζουν φαντάσματα.

Είναι κι αυτά ένα κομμάτι αυτής της σύγχρονης θλιβερής ιστορίας που καταγράφηκε στη μικρή μας πατρίδα το 1974 και τα χρόνια που ακολούθησαν. Είναι τεκμήρια και αδιάψευστοι μάρτυρες του βίαιου διαχωρισμού που έγινε μεταξύ Ελληνοκύπριων και Τουρκοκύπριων συμπατριωτών μας.

Πρόκειται για αυτοκίνητα και άλλα οχήματα που χρησιμοποιούσαν στην καθημερινή επαγγελματική και προσωπική τους δραστηριότητα, Τουρκοκύπριοι κάτοικοι των μεικτών κοινοτήτων της Λεμεσού που γειτνιάζουν με τις Βρετανικές Βάσεις, αλλά και τουρκοκυπριακών χωριών της Πάφου. Καθώς τους απομάκρυναν άρον άρον το 1975 από τον τόπο που γεννήθηκαν, χάριν πολιτικών σκοπιμοτήτων και συμφωνιών, και τους εγκατέστησαν στα κατεχόμενα, οι άνθρωποι αυτοί, μαζί με όλα τα άλλα περιουσιακά τους στοιχεία άφησαν πίσω τους και τα αυτοκίνητά τους.

Κάποιοι, πριν τη φυγή τους, πέρασαν από την περιοχή των Βάσεων και άφησαν εκεί τα οχήματά τους. Για ασφάλεια ίσως και με την κρυφή ελπίδα ότι εκείνος ο ξεριζωμός δεν θα κρατούσε για πολύ κι ότι θα επέστρεφαν πίσω για να συνεχίσουν τη ζωή τους από κει που κάποιοι άλλοι θέλησαν να διαταράξουν.

Από τότε όμως πέρασαν περισσότερο από τέσσερις δεκαετίες. Και εκείνα τα οχήματα (ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, λεωφορεία, φορτηγά και εμπορικά, τρακτέρ και μοτοσικλέτες), παραμένουν στο ίδιο σημείο που τα άφησαν οι ιδιοκτήτες τους. Τα σαράντα τόσα χρόνια που πέρασαν κάτω από τον ήλιο και τη βροχή και μια πυρκαγιά που πέρασε από κει, ήταν αρκετά για να τα αχρηστέψουν, χωρίς όμως να μπορέσουν να διαγράψουν και τη συναισθηματική τους αξία.

400 οχήματα αναζητούν τους ιδιοκτήτες τους

Οι Αρχές των Βάσεων, όπως μας ανέφερε η εκπρόσωπος Τύπου Connie Pierce, έχουν αριθμήσει όλα αυτά τα οχήματα και έχουν καταγράψει τα στοιχεία των ιδιοκτητών τους, όπου αυτό ήταν δυνατόν και ήδη κάποιοι από αυτούς οι οποίοι ήταν δυνατόν να εντοπισθούν έχουν ενημερωθεί σχετικά, ενώ άλλοι πληροφορήθηκαν την ύπαρξη των αυτοκινήτων μέσα από διάφορες ανακοινώσεις και δημοσιεύσεις που έγιναν τόσο στην ιστοσελίδα των Βρετανικών Βάσεων όσο και σε τουρκοκυπριακά Μέσα Ενημέρωσης.

Οπως προέκυψε από την καταγραφή, υπάρχουν πλήρως κατεστραμμένα ή λιγότερο κατεστραμμένα, περισσότερα από 400 οχήματα, μεταξύ των οποίων 368 αυτοκίνητα τύπου σαλούν και τζιπ, 38 λεωφορεία, 18 φορτηγά και βαν, 34 τρακτέρ και 60 περίπου μοτοσικλέτες.

Οι ιδιοκτήτες μπορούν όποτε θέλουν να αποταθούν στις Αρχές των Βάσεων και να παραλάβουν τα οχήματά τους, έστω και στην κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Προϋπόθεση για την παράδοση των οχημάτων από τις Αρχές των Βάσεων στους ιδιοκτήτες τους, είναι η παρουσίαση κάποιων εγγράφων ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων όπως για παράδειγμα μια φωτογραφία της εποχής.

Ηδη, όπως αναφέρεται, υπήρξαν Τουρκοκύπριοι οι οποίοι ενδιαφέρθηκαν και αναμένεται ότι θα επισκεφτούν το χώρο όπου βρίσκονται τα οχήματα για να γίνουν οι διευθετήσεις της παράδοσής τους.

Οι Βάσεις έχουν δώσει ένα χρονικό περιθώριο για την αναζήτηση και την παραλαβή των οχημάτων από τους ενδιαφερόμενους ιδιοκτήτες τους. Σε αντίθεση περίπτωση, ό,τι δηλαδή παραμείνει στα αζήτητα θα προωθηθεί για ανακύκλωση και το όποιο οικονομικό όφελος προκύψει θα διατεθεί σε τουρκοκυπριακές κοινότητες.