Ο εξευτελισμός των θεσμών είναι επικίνδυνος

Σκέψεις, της Ελένης Μαύρου

Επί των ημερών αυτής της κυβέρνησης καταγράφονται κορυφαίες θεσμικές συγκρούσεις, οι οποίες το μόνο που κατορθώνουν είναι να επιτείνουν τη θεσμική και πολιτική απαξίωση.

Είδαμε στο παρελθόν τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να συγκρούεται με τη Διοικήτρια της Κεντρικής Τράπεζας και τον Γενικό Εισαγγελέα, τον Υπουργό Δικαιοσύνης με τον Αρχηγό Αστυνομίας, τον Υπουργό Εσωτερικών και τον Υπουργό Μεταφορών με τον Γενικό Ελεγκτή κ.ο.κ.

Τελευταία, σε μια μακρά σειρά, η αντιπαράθεση του Υπουργού Οικονομικών με τον Γενικό Ελεγκτή. Η αφορμή δεν έχει πλέον και τόση σημασία.

Ο Γενικός Ελεγκτής είχε ενώπιόν του μια καταγγελία και όφειλε να την εξετάσει – όπως έπραξε, σύμφωνα με δηλώσεις του και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις. Ο δε εκάστοτε Υπουργός οφείλει να εφαρμόζει τους νόμους.

Η διαφάνεια και ο έλεγχος αποτελούν βασικά γνωρίσματα της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου. Αν κάτι πρέπει, ίσως, να κρατήσουμε από το συγκεκριμένο θέμα είναι ότι νόμοι που αλλάζουν για να βολέψουν κάποιους (όπως έγινε το 2015) αργά ή γρήγορα θα δείξουν τα δόντια τους.

Ούτε έχει σημασία να αναζητούμε σκοπιμότητες πίσω από την αντιπαράθεση. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι ο Γενικός Ελεγκτής εξυπηρετεί επιδιώξεις της αντιπολίτευσης (!), ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι είναι «ενδοοικογενειακές» οι αιτίες της σύγκρουσης και ότι ο Γενικός Ελεγκτής έχει στοχεύσει τους πιθανούς δελφίνους για την προεδρία του ΔΗΣΥ. Τα γεγονότα, όπως και αν έχουν τα πράγματα, δεν αλλάζουν.

Μεγαλύτερη σημασία, κατά την άποψή μου, έχουν οι νοοτροπίες που αποκαλύφθηκαν στη διαδικασία της αντιπαράθεσης.

Τα τελευταία χρόνια οι συλλογικοί θεσμοί περνούν και στην Κύπρο, όπως και σε άλλες χώρες του κόσμου, κρίση. Επανειλημμένα έχουμε επισημάνει ότι ο λαϊκισμός, η ασυνέπεια, η υποτίμηση νόμων και κανόνων χρηστής διοίκησης είναι ανάμεσα στους λόγους που γεννούν την απογοήτευση από την πολιτική και τα πολιτικά πρόσωπα.

Ακόμα και αν αυτά τα στοιχεία δεν χαρακτηρίζουν την πλειονότητα του πολιτικού κόσμου, λειτουργούν διαβρωτικά για την πολιτική ζωή στο σύνολό της. Το σύνολο δεν είναι σε θέση να λειτουργήσει ικανοποιητικά όταν επιμέρους στοιχεία του δεν λειτουργούν ικανοποιητικά.

Τις τελευταίες μέρες υπήρξαν πολλές δηλώσεις που ενισχύουν τα πιο πάνω. Γιατί, ο πολιτικός λόγος δεν είναι απλώς μορφή έκφρασης και διατύπωσης πολιτικών θέσεων. Είναι ταυτόχρονα μέρος του πολιτικού γίγνεσθαι.

Το επιχείρημα «μα το κάνουν και άλλοι» δεν είναι παρά υπεκφυγή. Ούτε αν κάποιος «χαίρει εκτίμησης από πολλούς» δικαιούται να παρανομεί. Και, βεβαίως, δεν μπορούμε να κρυβόμαστε πίσω από το «έχει τόσα άλλα, πιο σοβαρά, σκάνδαλα να ασχοληθούμε». Η ουσία είναι πως υπάρχουν νόμοι και πρέπει να εφαρμόζονται.

Το θέμα δεν εξελίχθηκε λοιπόν τυχαία σε μείζον θέμα πολιτικής ηθικής και πολιτικού σεβασμού νόμων και θεσμών.

Ασφαλώς ουδείς θεσμός είναι υπεράνω κριτικής. Ούτε, πολύ περισσότερο, βρίσκονται υπεράνω κριτικής τα πρόσωπα που τους υπηρετούν και οι όποιες επιμέρους θέσεις ή αποφάσεις τους.

Όμως, είναι πολιτικά επικίνδυνο αυτό που συμβαίνει με τον Γενικό Ελεγκτή. Εκ των πραγμάτων, ο Γενικός Ελεγκτής ελέγχει την εκάστοτε εκτελεστική εξουσία. Είναι απαράδεκτη η τακτική της κυβέρνησης κάθε φορά που ο Γενικός Ελεγκτής με εκθέσεις του ψέγει κακώς έχοντα, να συγκρούεται μαζί του. Με αυτό τον τρόπο η κυβέρνηση αντί να λειτουργεί προς την κατεύθυνση διόρθωσης κακώς εχόντων, γίνεται μέρος των προβλημάτων πλήττοντας, την ίδια ώρα, ανεξάρτητους θεσμούς του κράτους.

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy