Ο σχεδιασμός του Σταύρου Μαλά για το ενεργειακό μέλλον της Κύπρου

Του Χρίστου Μέση*

Τις μέρες αυτές γίναμε μάρτυρες μια εκπληκτικής προσπάθειας από μέρους της κυβέρνησης να ανατρέψει την κατά τα άλλα θλιβερή της εικόνα, σε ό,τι αφορά την παντελή απραξία της, αλλά και τις τραγικές τις παραλείψεις της στα ενεργειακά της χώρας μας. Αφότου εντοπίστηκε το κοίτασμα στο Αφροδίτη, επί προηγούμενης διακυβέρνησης, πέρασαν πέντε χρόνια χωρίς να γίνει σχεδόν κανένα βήμα προς τα εμπρός. Αντίθετα, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι έγιναν και βήματα προς τα πίσω, Εγκαταλείφθηκε η προσπάθεια για το Σταθμό Υγροποίησης, παρά την πίεση από Ισραήλ και το μνημόνιο που είχε υπογραφεί από την ίδια την κυβέρνηση. Εγκατέλειψαν τη διενέργεια των οκτώ συμφωνημένων δοκιμαστικών γεωτρήσεων, πραγματοποιώντας μόνο δύο, ενώ μάλιστα σε μια περίπτωση  έστειλαν το τρυπάνι για «συντήρηση», χωρίς αυτό να επιστρέψει ποτέ. Πώς λοιπόν θα ανακαλύπταμε έστω μια σταγόνα φυσικού αερίου και πώς θα καθιστούσαμε την Κύπρο ενεργειακό κέντρο στην περιοχή μας;

Οι σημερινές εξαγγελίες, βέβαια, είναι καλοδεχούμενες, αλλά αποτελούν και πάλι μόνο «δεσμεύσεις». Και σίγουρα δεν αντισταθμίζουν το σοβαρό πισωγύρισμα που προκάλεσε η απερχόμενη κυβέρνηση. Όλα αυτά είναι αποτέλεσμα του γεγονότος ότι με τον απερχόμενο Πρόεδρο η Κύπρος δεν είχε ολοκληρωμένη στρατηγική, επιστημονικά διαμορφωμένη, ζωντανή, δυναμική, διαφανώς δημοσιευμένη και υπό τακτική επανεξέταση.

Ο Σταύρος Μαλάς έχει καταθέσει ενώπιον του λαού ένα ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό που καλύπτει τόσο το ζήτημα της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας σε συνεργασία με τους γείτονές μας αλλά και τους βασικούς τομείς ενεργειακού σχεδιασμού της χώρας όπως ο ηλεκτρισμός, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, η εξοικονόμηση ενέργειας και το φυσικό αέριο για την εγχώρια αγορά. Παρονομαστής ολόκληρου του ενεργειακού σχεδιασμού που θα εφαρμόσει ο Σταύρος Μαλάς είναι η θέση ότι η ενέργεια είναι κοινωνικό αγαθό, στο οποίο όλοι οι πολίτες θα έχουν ισότιμη πρόσβαση. Χρειαζόμαστε την αξιοποίηση της ενέργειας για ενίσχυση της ποιότητας ζωής μέσα από συνεχή, αδιάλειπτη και ασφαλή παροχή σε προσιτές τιμές.  Ειδικότερα όσον αφορά το μείζον ζήτημα της αξιοποίησης των υδρογονανθράκων, η διακυβέρνηση του Σταύρου Μαλά θα ακολουθήσει μια σταθερή πολιτική, χωρίς παλινωδίες και αναβολές, που να δημιουργεί πραγματικές συνθήκες ενίσχυσης των περιφερειακών συνεργασιών στην Ανατολική Μεσόγειο, με την Κύπρο να διαδραματίζει κομβικό ρόλο. Για αυτό απαιτείται -και ο Σταύρος Μαλάς το εγγυάται- ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο δράσεων και προώθηση των ενεργειακών επενδύσεων που απαιτούνται με επιδίωξη συγχρηματοδότησης από ευρωπαϊκά προγράμματα. Να προωθηθούν τα έργα υποδομής με στρατηγικό στόχο τη δημιουργία τερματικού υγροποίησης φυσικού αερίου και να γίνει ορθή διαχείριση των συμφωνιών με τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ μας, ώστε να προχωρήσουν προγραμματισμένα και γρήγορα στην εφαρμογή των συμβατικών τους  υποχρεώσεων και στην άμεση πραγματοποίηση γεωτρήσεων. Παράλληλα, η διακυβέρνηση Μαλά θα προωθήσει τη νομοθεσία για τον τρόπο κατανομής των εσόδων από την αξιοποίηση υδρογονανθράκων, ώστε να επωφεληθεί ολόκληρος ο κυπριακός λαός.

Ακόμα στο σχεδιασμό συμπεριλαμβάνεται ότι θα πρέπει να προστατευτούν τα δικαιώματα των καταναλωτών, ιδιαίτερα των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, μέσα στις συνθήκες απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού, που προκύπτει από ευρωπαϊκή οδηγία.

Όσον αφορά τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας απαιτείται να καταρτιστεί Εθνικό Σχέδιο Δράσης με φιλόδοξους στόχους μέχρι το 2030, ώστε να συνάδουν με τον πανευρωπαϊκό στόχο του 27% ενέργεια από ΑΠΕ. Παράλληλα, μια από τις σημαντικότερες καινοτομίες της διακυβέρνησης Μαλά θα είναι το Σχέδιο Πράσινης και Αειφόρου Ενίσχυσης των κοινοτήτων. Αυτό σημαίνει την προώθηση της δημιουργίας Κοινοτικών Συνεταιριστικών Φωτοβολταϊκών Πάρκων με τη συνεταιριστική συμμετοχή των κοινοτήτων και των κατοίκων περιοχών της υπαίθρου. Πρόκειται για μια καινοτομία με περιβαλλοντικό και κοινωνικό πρόσημο, που παράλληλα στηρίζει την κυπριακή ύπαιθρο. Τέλος, σημειώνεται η ανάγκη να προωθηθούν άμεσα οι αναγκαίες υποδομές για εισαγωγή φυσικού αερίου για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το ταχύτερο δυνατό και ασφαλώς ο στόχος της εξοικονόμησης ενέργειας, όπου θα πρέπει να εφαρμοστούν πολιτικές στήριξης των ανακαινίσεων για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης σε υποβαθμισμένες, απομονωμένες, δυσπρόσιτες και ορεινές περιοχές.

*Επικεφαλής Επιτελείου Σταύρου Μαλά