Περί υψηλών χρεώσεων των Συμβουλίων Αποχετεύσεων

Του Γιώργου Σιαμμά*

Με αφορμή την πρόσφατη εξόφληση της ετήσιας χρέωσης που μας επιβάλλει το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λευκωσίας, μελέτησα το θέμα και αποτάθηκα στο ΣΑΛ γραπτώς για τις λανθασμένες κατά τη γνώμη μου χρεώσεις που επιβάλλει.

Όπως και αρκετοί άλλοι συμπολίτες μας, καταβάλλω σχεδόν 500 ευρώ σταθερή ετήσια χρέωση για τέλη αποχετεύσεων από το 2002 περίπου και σύμφωνα με την πληροφόρηση που έλαβα από το γραφείο του ΣΑΛ, η καταβολή θα συνεχιστεί μέχρι το 2025 και μετά θα μειωθεί για να λήξει το 2036! Αυτό θα έχει ως συνέπεια να καταβληθεί ένα πολύ μεγάλο ποσό για τέλη αποχετεύσεων, δυσανάλογα ψηλό με το κόστος που προκαλείται από μια κατοικία, στην οποία διαμένουν κατά κύριο λόγο μόνο δύο άτομα. Το ζήτημα αυτό φαίνεται πως εντοπίστηκε και σε μελέτη που διεξήγαγε το Τμήμα Ανάπτυξης Υδάτων το 2010, για συγκεκριμένη χρονική περίοδο, περίληψη της οποίας υπάρχει στο διαδίκτυο (http://www.cyprus.gov.cy/moa/wdd/wdd.nsf/all/BBFE6DE20F690CC9C22576E1003C15D7/$file/SUMMARY_engl.pdf?openelement ). Σύμφωνα με τη μελέτη αυτή (σελ.5), η ανάκτηση εσόδων για τον τομέα αποχετεύσεεων, ανέρχεται σε 227% των δαπανών και αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι καταναλωτές προπληρώνουν σημαντικά ποσά.

Παρατηρείται πως το Συμβούλιο αποχετεύσεων, επιβάλλει δυο είδη χρεώσεων:

Α) Ετήσια Τέλη αποχετεύσεων που υπολογίζονται ως ποσοστό 5 τοις χιλίοις επί της εκτιμημένης αξίας του ακινήτου (για αρκετούς σχεδόν 500 ευρώ ετήσια για μια κατοικία, για άλλους πολύ χαμηλότερα ποσά, ενώ άλλοι πληρώνουν μηδαμινά ποσά αφού οι κατοικίες τους φορολογούνται ως οικόπεδα ακόμα) και,

Β) Τέλος χρήσης του συστήματος αποχετεύσεων που στηρίζεται στην κατανάλωση νερού, όπως είναι και η ορθή προσέγγιση, με χρέωση 0,55 ευρώ ανά κυβικό μέτρο κατανάλωσης νερού (100-120 ευρώ ετήσια κατά μέσο όρο για μια κατοικία)

Έχω εισηγηθεί στο ΣΑΛ, πως μια βασική αρχή που οφείλουν να ακολουθούν οι Οργανισμοί που παρέχουν κοινωφελείς υπηρεσίες με μονοπωλιακό καθεστώς, είναι να προβαίνουν στις κατάλληλες ρυθμίσεις ούτως ώστε «οι διατιμήσεις και οι χρεώσεις για υπηρεσίες που παρέχονται στην αγορά, να αντικατοπτρίζουν το κόστος και να μην οδηγούν σε δυσμενή διάκριση μεταξύ των πολιτών στους οποίους επιβάλλονται».

Θεωρώ πως οι ρυθμίσεις με τις οποίες επιβάλλει τις χρεώσεις του το ΣΑΛ και ειδικά τα ετήσια Τέλη Αποχετεύσεων, που στηρίζονται στην εκτιμημένη αξία της ιδιοκτησίας που συνδέεται με το αποχετευτικό, καθώς και η αναλογία μεταξύ των τελών αποχέτευσης και των τελών χρήσης, παραβιάζουν τόσο την αρχή της κοστοστρέφειας όσο και τις αρχές της διαφάνειας και της μη δυσμενούς διάκρισης μεταξύ των πολιτών που είναι δέσμιοι πελάτες του Συμβουλίου, εφόσον αυτό ασκεί μια μονοπωλιακή δραστηριότητα.

Ψάχνοντας το θέμα λίγο στο διαδίκτυο, βρίσκει κάποιος αρκετές μελέτες και μεθοδολογίες χρεώσεων και διατιμήσεων υδάτων και αποχετεύσεων καθώς και τις στοιχειώδεις αρχές επί των οποίων στηρίζονται οι μεθοδολογίες αυτές. Μια μελέτη έγινε από τα Ηνωμένα Έθνη για τη Βοσνία Ερζεγοβίνη. (http://watergovernance.org/resources/tariff-setting-methodology-for-water-supply-and-sewerage-services-in-bosnia-and-herzegovina/, η μεθοδολογία αυτής της μελέτης, παραπέμπει και στις πρακτικές που ακολουθούνται σε πολλές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες).

Το Ρυθμιστικό πλαίσιο προνοεί για τις στοιχειώδεις αρχές στις οποίες στηρίζονται οι μεθοδολογίες χρεώσεων και διατιμήσεων, που είναι:

  • η αρχή της πλήρους ανάκτησης του κόστους από τον οργανισμό παροχής των υπηρεσιών,
  • η αρχή ο καταναλωτής πληρώνει,
  • η αρχή της ισότητας,
  • η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει με σκοπό την αποφυγή της σπατάλης και επίτευξη της αειφορίας, καθώς και
  • η πρόνοια για ευάλωτους καταναλωτές που μπορούν να καταβάλλουν μειωμένες χρεώσεις όπως πχ και στον ηλεκτρισμό.

Σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, το Κράτος έχει μια ρυθμιστική αρχή που ρυθμίζει τις χρεώσεις των δικτύων ηλεκτρισμού, φυσικού αερίου και υδάτων και σίγουρα το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και στον τόπο μας.

Είναι προφανές πως το ΣΑΛ αλλά και τα Συμβούλια Αποχετεύσεων των άλλων επαρχιών, δεν στηρίζουν τις χρεώσεις τους στις πιο πάνω παραδεδεγμένες αρχές, αλλά σε αναχρονιστικές πρόνοιες μιας πολύ παλιάς νομοθεσίας. Η άποψη μου είναι πως το μεγαλύτερο μέρος του ποσού που χρειάζεται να ανακτά ετήσια από τους πελάτες του το Συμβούλιο για κάλυψη των δαπανών του, θα έπρεπε να στηρίζεται στο μόνο πραγματικά μετρήσιμο κριτήριο κόστους που είναι η κατανάλωση νερού. Η οποιαδήποτε σταθερή χρέωση τελών αποχέτευσης, θα έπρεπε να είναι η ίδια για κάθε οικιακό πελάτη και κατά τη γνώμη μου δεν θα έπρεπε να υπερβαίνει τα 50 ευρώ ετήσια. Η χρέωση στη βάση της εκτιμημένης αξίας μιας κατοικίας, έχει έννοια μόνο για τη φορολογία ακίνητης ιδιοκτησίας και σίγουρα δεν τεκμηριώνεται η χρήση της για τα ετήσια τέλη αποχετεύσεων.

Ενόψει των πιο πάνω επιβάλλεται μια ριζική μεταρρύθμιση στο θέμα των Συμβουλίων Αποχέτευσης τόσο για το θέμα των χρεώσεων όσο και για τη διοικητική δομή τους. Πιο ορθό θα ήταν κατά τη γνώμη μου, να δημιουργηθεί ένας μόνο δημόσιος Οργανισμός παγκύπρια, που να απορροφήσει τις εργασίες όλων των επαρχιακών συμβουλίων αποχέτευσης, περιορίζοντας αισθητά το διοικητικό κόστος. Όταν λειτουργεί ορθά στελεχωμένος ένας τέτοιος οργανισμός, με την κατάλληλη τεχνογνωσία, θα εφαρμόσει σύγχρονες μεθόδους διοίκησης, σωστές διαδικασίες προσφορών και πιο αποτελεσματική διαχείριση των μεγάλων έργων. Επίσης θα μπορεί να διαμορφώσει μια τιμολόγηση στηριγμένη σε επιστημονική μεθοδολογία, που θα διασφαλίζει την ίση μεταχείριση των καταναλωτών ανεξάρτητα από την επαρχία η την περιοχή στην οποία κατοικούν. Ο δημόσιος έλεγχος από την Ελεγκτική Υπηρεσία του Κράτους, θα διασφαλίζει και την αναγκαία διαφάνεια.

Επομένως εισηγούμαι πως, θα πρέπει τα ίδια τα Συμβούλια, το αρμόδιο Υπουργείο Εσωτερικών αλλά και η Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής να εξετάσουν το ταχύτερο δυνατό την τροποποίηση της νομοθεσίας που διέπει το ζήτημα, ώστε να εκσυγχρονιστεί, με τρόπο που να διασφαλίζει την ίση μεταχείριση των πολιτών, τη διαφάνεια και τη μείωση του κόστους μέσα από μια ορθολογιστική διαχείριση του τομέα αποχετεύσεων.

*Τέως Πρόεδρος ΡΑΕΚ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy