Ψηφιακή οικονομία και εργασιακές σχέσεις

Του

Αντρέα Παυλικκά*

Μπορεί να αποτελεί ένα μικρό κράτος της Ευρωπαϊκής Ένωσης με πληθυσμό λιγότερο από 1,5 εκατ. κατοίκους, ωστόσο η Εσθονία αποτελεί έναν παγκόσμιο ηγέτη στον τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας.

Η μικρή αυτή ευρωπαϊκή χώρα που δημιούργησε πριν μια δεκαετία το Skype, συνεχίζει να θεωρείται πρωτοπόρος στον τομέα της επιχειρηματικής και τεχνολογικής καινοτομίας και τα τελευταία χρόνια μετρά στο ενεργητικό της μια ακόμη διεθνή κατάκτηση: διαθέτει το πιο πρωτοποριακό και εύχρηστο μοντέλο ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.

Η εσθονική πλατφόρμα διακυβέρνησης παρέχει μέσω διαδικτύου όλες τις κρατικές υπηρεσίες στους πολίτες της χώρας, γλιτώνοντάς τους πολύτιμο χρόνο και γραφειοκρατία.

Ενδεικτικά παραδείγματα προς μίμηση της αποτελεσματικότητας του μοντέλου είναι:

– Η συμπλήρωση του 95% όλων των φορολογικών δηλώσεων, επιχειρήσεων και ιδιωτών γίνεται ηλεκτρονικά (e-Φορολογία) και διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά. Οι πολίτες λαμβάνουν ηλεκτρονικά τη δήλωση προσυμπληρωμένη και ουσιαστικά καλούνται να απαντήσουν ”Ναι” ή ”Όχι” σε τρεις ή τέσσερις ερωτήσεις.

– Όλες οι εκλογές που έγιναν από 2005 και μετά επιτρέπουν την ψηφοφορία και μέσω του διαδικτύου (internet Voting).

– Οποιοσδήποτε Εσθονός πολίτης μπορεί να δημιουργήσει και να λειτουργήσει μια επιχείρηση μέσα σε 20 λεπτά, από όπου και αν βρίσκεται (ακόμα και σε άλλη χώρα).

–  Ανάμεσα στις καθημερινές υπηρεσίες που προσφέρει το e-Government είναι: η Ψηφιακή Υπογραφή, η m-Στάθμευση (ελεγχόμενη στάθμευση μέσω κινητού), το id-Εισιτήριο στα μέσα μαζικής συγκοινωνίας, η e-Αστυνομία, η e-Υγεία και η e-Συνταγογράφηση (ο πολίτης πάει σε οποιοδήποτε φαρμακείο για να παραλάβει τη συνταγή που του έδωσε ο γιατρός του ηλεκτρονικά).

Η ψηφιακή οικονομία ήταν το κύριο θέμα συζήτησης της συνδικαλιστικής ομάδας της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΕΟΚΕ) που συνεδρίασε στο Ταλίν, πρωτεύουσα της Εσθονίας.

Εκπρόσωποι της κυβέρνησης, του Κοινοβουλίου, πανεπιστημιακοί, συνδικαλιστές ήταν οι εισηγητές, ενώ διεξάχθηκε έντονη και ενδιαφέρουσα συζήτηση.

Παίρνοντας το λόγο, αφού ανέφερα τον πρωτοποριακό ρόλο που παίζει η Εσθονία σ’ αυτό τον τομέα, κάτι που το ζήσαμε πηγαίνοντας σε ένα εστιατόριο για φαγητό, έθεσα το θέμα της επίδρασης της ψηφιακής τεχνολογίας στις εργασιακές σχέσεις, στους εργαζόμενους, στην ασφάλεια, στην ανισότητα που δημιουργείται και το ποιος κερδίζει από την εφαρμογή της.

Από τις απαντήσεις των Εσθονών συνδικαλιστών φάνηκε ότι υπάρχουν προβλήματα στον εργασιακό τομέα. Όταν οι εργαζόμενοι που ανήκουν σε συντεχνίες αποτελούν μόνο το 10% του συνόλου, όταν οι εργασιακές σχέσεις είναι αδύναμες, οι συλλογικές συμβάσεις ελάχιστες, ο κατώτατος μισθός είναι μόνο 470 ευρώ, το συνδικαλιστικό κίνημα δυσκολεύεται να παρέμβει αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της ψηφιακής τεχνολογίας.

Ορισμένες επιπτώσεις της ψηφιοποίησης στην απασχόληση, όπως αυτές αναφέρονται σε σχετική γνωμοδότηση της ΕΟΚΕ, είναι:

•Νέες απαιτήσεις δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στον κλάδο των υπηρεσιών.

•Επενδύσεις που καταστρέφουν θέσεις εργασίας, καθώς η τεχνολογία διατίθεται σε χαμηλότερες τιμές και τείνει όλο και συχνότερα να χρησιμοποιείται για καθήκοντα που παλαιότερα εκτελούνταν αποκλειστικά από το ανθρώπινο δυναμικό. Σε μακροοικονομικό επίπεδο, στους παραδοσιακούς κλάδους, αυτές οι αλλαγές έχουν οδηγήσει στην πτώση της ζήτησης εργατικού δυναμικού, ενώ μειώνεται το ποσοστό του ΑΕΠ που επενδύεται στο εργατικό δυναμικό.

•Πτώση στη ζήτηση προσωπικού μεσαίου και υψηλού επιπέδου εξειδίκευσης, η οποία αναμένεται να επιδεινωθεί στο άμεσο μέλλον. Σύμφωνα με διάφορες εκτιμήσεις, περίπου 50% των σημερινών θέσεων εργασίας κινδυνεύουν να αντικατασταθούν από την ψηφιακή τεχνολογία εντός της προσεχούς εικοσαετίας. Η εμπειρία καταδεικνύει, ωστόσο, ότι τέτοιου είδους προβλέψεις θα πρέπει να συνεκτιμηθούν με επιφύλαξη.

*Οικονομολόγος-ερευνητής, μέλος της ΕΟΚΕ

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy