Πτωχεύσεις-εξπρές χωρίς εξαίρεση για πρώτη κατοικία

• Στο σφυρί με συνοπτικές διαδικασίες το σύνολο της περιουσίας όσων κριθούν ως «μη επιλέξιμοι» για αναδιάρθρωση

Πτωχεύσεις-εξπρές προβλέπει το νέο νομοσχέδιο, το οποίο κατέθεσε η κυβέρνηση στη Βουλή, ενώ ούτε αυτή τη φορά δεν υπάρχει πρόνοια για προστασία των μικρο-οφειλετών και δη της πρώτης κατοικίας.

Το νέο νομοσχέδιο, το οποίο αποτελεί μέρος του περιβόητου πλαισίου αφερεγγυότητας και το οποίο αναμένεται να συζητηθεί αύριο Δευτέρα σε συνεδρία της Επιτροπής Οικονομικών, περνά από το ένα άκρο στο άλλο δίδοντας υπέρμετρα μεγάλες εξουσίες στις τράπεζες.

Πιο συγκεκριμένα σήμερα η διαδικασία της πτώχευσης είναι χρονοβόρα, αφού πολλές φορές διαρκεί ακόμη και περισσότερο από δέκα χρόνια. Επίσης, ακόμη και εάν η τράπεζα πετύχει διάταγμα παραλαβής των περιουσιακών στοιχείων του πτωχεύσαντος, για να μπορεί να ρευστοποιήσει την περιουσία του πρέπει να αποταθεί εκ νέου στο δικαστήριο και να πετύχει δεύτερο διάταγμα.

Με τις αλλαγές, τις οποίες προτείνει η κυβέρνηση, όσοι δανειολήπτες κρίνονται ως «μη επιλέξιμοι για αναδιάρθρωση του χρέους τους» και άρα «μη βιώσιμοι», οδηγούνται σε πτώχευση. Επίσης αμέσως μετά το διάταγμα πτώχευσης όλα τα περιουσιακά του δανειολήπτη περνούν αυθημερόν στα χέρια του Επίσημου Παραλήπτη, ο οποίος οφείλει «να τα διαθέσει, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες και περαιτέρω συμμετοχή από το δικαστήριο…».

Ακόμη, ενώ με βάση τα σημερινά δεδομένα για να οδηγηθεί κάποιος σε πτώχευση, πρέπει απαραίτητα τα χρέη του να υπερβαίνουν τις 50 χιλ. ευρώ, με τις αλλαγές τις οποίες εισηγείται η κυβέρνηση η βάση κατεβαίνει στις 15 χιλ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι δεν εξαιρείται σχεδόν κανένας.

Αφού μείνει άφραγκος και άστεγος, του δίνουν… δεύτερη ευκαιρία

Μόνη παρηγοριά για τον -άφραγκο και άστεγο πλέον- δανειολήπτη είναι ότι του δίνεται δεύτερη ευκαιρία, για να επανενταχθεί στην οικονομία και στην κοινωνία, αφού στα τρία χρόνια -σε περίπτωση δεύτερης πτώχευσης η περίοδος αυξάνεται στα έξι χρόνια- απαλλάσσεται από το καθεστώς του πτωχεύσαντος και από τα πιθανά εναπομείναντα χρέη.

Ωστόσο, ακόμη και σ’ αυτή την περίπτωση, «εάν υποπέσει στην αντίληψη του Επίσημου Παραλήπτη, ή διαχειριστή, ή σύνδικου, ή οποιουδήποτε πιστωτή εντός περιόδου δύο ετών από την ημερομηνία αποκατάστασης του πτωχεύσαντος ότι ο αποκατασταθείς πτωχεύσας έχει προβεί σε δόλια μεταβίβαση περιουσιακού του στοιχείου πριν την αποκατάστασή του ή δεν συνεργάστηκε με τον Επίσημο Παραλήπτη ή διαχειριστή, τότε αυτός δύναται να υποβάλει αίτηση στο Δικαστήριο για ακύρωση της αυτοδίκαιης αποκατάστασης και ακύρωση οποιασδήποτε δόλιας μεταβίβασης».

Τι μένει του δανειολήπτη

Σε περίπτωση πτώχευσης ο δανειολήπτης χάνει σχεδόν τα πάντα, αφού όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο ελάχιστα αντικείμενα εξαιρούνται.

Πιο συγκεκριμένα εξαιρούνται «βιβλία, εργαλεία και άλλα αντικείμενα ή εξοπλισμός που χρησιμοποιούνται από τον πτωχεύσαντα και είναι λογικά αναγκαία για την απασχόληση ή επιχείρησή του, συνολικής αξίας που δεν υπερβαίνει τις έξι χιλιάδες ευρώ». Επίσης ο πτωχεύσας μπορεί να διατηρεί όχημα αξίας μέχρι τριών χιλιάδων ευρώ, «όταν τούτο είναι εύλογα αναγκαίο, ώστε να φέρει σε πέρας τις καθημερινές δραστηριότητές του».

Ακόμη εξαιρούνται «οι ασφαλίσεις πρόσκαιρης διάρκειας ή ασφαλίσεις ζωής που κατά τη χρονική περίοδο της πτώχευσης δεν είχαν δημιουργήσει αξία εξαγοράς ή ασφαλίσεις ζωής για τις οποίες έχει συσταθεί καταπίστευμα προς όφελος της οικογένειας του πτωχεύσαντος». Ωστόσο, όπως ξεκαθαρίζει το νομοσχέδιο, η πιο πάνω πρόνοια «εφαρμόζεται μόνον εάν το ετήσιο ασφάλιστρο τέτοιας ασφάλισης δεν υπερβαίνει τα εξακόσια ευρώ», ενώ «σε περίπτωση που οι όροι του ασφαλιστηρίου ζωής επιτρέπουν τη συνέχιση της ασφαλιστικής κάλυψης μετά την πληρωμή εξαγοράς, τότε ο επίσημος παραλήπτης θα απαιτεί την καταβολή της αξίας εξαγοράς και όχι την ακύρωση του ασφαλιστηρίου».

Η κυβέρνηση μέχρι στιγμής έχει καταθέσει στη Βουλή τέσσερα νομοσχέδια για το πλαίσιο αφερεγγυότητας, το ένα χειρότερο από το άλλο, ενώ σε κανένα δεν υπάρχει πρόνοια για επαρκή προστασία των μιικρο-οφειλετών και δη της πρώτης κατοικίας.
Εντός των επόμενων ημερών αναμένεται να κατατεθεί το πέμπτο και τελευταίο νομοσχέδιο, καθώς και οι κανονισμοί όσον αφορά τη διαδικασία της δημοπράτησης.

Από τη στιγμή της ψήφισης των πιο πάνω, τίποτα δεν θα είναι πιο το ίδιο, αφού όπως φάνηκε και από τη συμπεριφορά των τραπεζών το προηγούμενο διάστημα, ιδιαίτερα σε σχέση με τις αναδιαρθρώσεις δανείων, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υπάρξουν μαζικές εκποιήσεις, ακόμη και πρώτης κατοικίας.

Κωνσταντίνος Ζαχαρίου