ΣΟΦΙΑ ΤΖΙΤΖΙΚΟΥ: Κόκκινη γραμμή δεν υπήρξε για τις κυβερνήσεις των μνημονίων

Επιχειρήθηκε συγκάλυψη της εικόνας της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα. Πιο έξω, κανείς δεν ήξερε τίποτα…

Οταν μπήκα στην αναμονή των ιατρείων της Κοινωνικής Δομής της Αθήνας όλοι ήταν απασχολημένοι. Οι ασθενείς με τους πόνους τους και οι εθελοντές με την παρασχόμενη βοήθεια ή φροντίδα. Εγώ κάθισα σε μια γωνιά και περίμενα τη Σοφία Τζιτζίκου, την υπεύθυνη του φαρμακείου της Δομής. Οταν άνοιξε η πόρτα για να μπει, φώτισαν θαρρείς τα πρόσωπά τους. Σαν ήλιος και σαν ελπίδα…

Συνέντευξη στον Χρήστο Φιλίππου

Η οικονομική εξουθένωση της μεσαίας τάξης στην Ελλάδα των μνημονίων συμπίεσε τραγικά τα λαϊκά στρώματα, εξωθώντας εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες στη φτώχεια και την ανεργία, σε απώλεια στέγης, σε υποσιτισμό παιδιών και σε αυτοκτονίες. Ποια είναι η αληθινή εικόνα της ανθρωπιστικής κρίσης στην Ελλάδα;

Αυτό έχει ξεκινήσει από το 2010. Τέτοια εποχή ήταν που υπογράφηκε το πρώτο μνημόνιο χιλιάδων σελίδων, τις οποίες μάλιστα πολλοί υπουργοί τής τότε σοσιαλιστικής κυβέρνησης δήλωσαν ότι το υπέγραψαν, αλλά δεν το είχαν διαβάσει. Μετά ακολούθησαν κι άλλα μνημόνια τα οποία βάθυναν ακόμη περισσότερο την καταστροφή που είχε αρχίσει να προκαλείται. Επειδή ακριβώς αυτό είναι κάτι που δεν έχει προηγούμενο όχι μόνο στην ελληνική ιστορία, αλλά ούτε στην ευρωπαϊκή ούτε στην παγκόσμια, δεν υπήρχε αναφορά ώστε να καταλάβουμε ακόμη και με το σύνδρομο του «σκύλου του Pavlov» τι συμβαίνει. Ετσι ανυποψίαστα ξεκινήσαμε. Με πολύ ταχύ τρόπο αυτή η χώρα κυβερνιόταν από τις πράξεις νομοθετικού περιεχομένου, κατά χιλιάδες, παραβιάζοντας κάθε συνταγματικό δικαίωμα, αλλά πια και κάθε δικαίωμα που περιγράφεται στο Χάρτη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Απ’ το δικαίωμα στη ζωή ξεκινώντας… γιατί εξωθούσαν σε πράξεις απενενοημένες, όπως είναι η αυτοκτονία.

Αυτό που βλέπουμε να συμβαίνει είναι ότι εξαφανίζεται η μεσαία τάξη…

Αρχίζει πια να πλήττεται με έναν τρόπο βάναυσο η μεσαία τάξη. Καταργούνται τα εργασιακά δικαιώματα, οι συμβάσεις. Και πολεμιέται η μεσαία τάξη, η οποία δεν υπάρχει πια, έχει συνθλιβεί. Φτάσαμε πια να είναι όλοι κάτω από τη γραμμή. Η οποία κόκκινη γραμμή δεν υπήρξε ποτέ για τις προηγούμενες κυβερνήσεις των μνημονίων. Σε κανένα τομέα, ούτε καν για τα παιδιά, ούτε για την Υγεία. Παντού ακολουθούσαν πιστά, λες και έκαναν εργολαβία, τις επιταγές για πολιτικές λιτότητας. Οι κυβερνήσεις της προηγούμενης πενταετίας προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να συγκαλύψουν προς τα έξω αυτή την εικόνα της ανθρωπιστικής κρίσης. Πιο έξω, κανείς δεν ήξερε τίποτα στην Ευρώπη.

TZITZIKOU 2

Οι κοινωνικές δομές, τα κοινωνικά φαρμακεία και ιατρεία, πώς ξεκινούν στην Ελλάδα τη δράση τους και ποιες ανάγκες κάλυψαν την τελευταία πενταετία;

Αρχισε πια η κοινωνία να αισθάνεται ότι πρέπει να αυτοοργανωθεί. Η αυτοοργάνωση γινόταν σε επίπεδο γειτονιάς, δήμων, πόλεων, χωριών, με δομές αλληλεγγύης γιατί πια ήταν πολύ ορατή η κρίση στο πρόσωπο των συνανθρώπων και του καθενός μας. Προσπαθώντας αφενός να αντισταθείς σε αυτό που συμβαίνει με έναν τρόπο ουσιαστικό και να δώσεις και απάντηση στις ανάγκες όπως την πείνα, την ανάγκη για ένδυση, τα εμβόλια των παιδιών, να υπάρξει πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, άρχισε η κοινωνία να λειτουργεί θετικά, με αλληλεγγύη και ενδυνάμωση προσπαθειών κοινών. Αυτό έγινε πιο έντονο μετά το κίνημα των πλατειών, όπου υπήρξαν πρωτόλειες μικρές δομές σε λειτουργία που αργότερα μπήκαν σε εφαρμογή σε ευρύτερο πλαίσιο. Ενας από τους πρώτους τομείς που επλήγη ήταν η Υγεία, από επιλογή.

Δηλαδή;

Ο στόχος από την αρχή ήταν από τα 137 νοσοκομεία στη χώρα να μείνουν 80. Και το φτάσαμε… Πουλήθηκαν 20000 κλίνες περίπου στον ιδιωτικό τομέα. Τα εναπομείναντα νοσοκομεία τελείως εξαθλιώθηκαν από άποψη υλικού, μηχανημάτων, εσωτερικής υποδομής και προσωπικού. Στα περισσότερα νοσοκομεία δεν υπήρχε καν οινόπνευμα… Τώρα, στο 1.5 εκατομμύριο των ανέργων από τα επίσημα στοιχεία, εάν συνυπολογίσει κανείς τους μικρούς εμπόρους και επαγγελματίες που έκλεισαν τις επιχειρήσεις τους, ξεπερνούν τα 2,5 εκατομμύρια οι άνεργοι. Αυτοί έμεναν ανασφάλιστοι και εάν υπολογίσεις κάποιο προστατευόμενο μέλος, ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια οι ανασφάλιστοι. Αυτοί δεν είχαν καμία πρόσβαση στο δημόσιο σύστημα Υγείας, μπήκε και το εισιτήριο, τα έξοδα των εξετάσεων αυξήθηκαν πάρα πολύ… Δεν άφησαν τίποτα όρθιο. Το μοναδικό που έμεινε ήταν εξαθλιωμένοι άνθρωποι, έρμαια τέτοιων πολιτικών.

TZITZIKOU 3

Οι πολιτικές αλλάζουν μεν, οι προοπτικές όμως, και σε κοινωνικό επίπεδο, πώς διαφοροποιούνται;

Για να αλλάξουν οι δείκτες αυτοί πιστεύω ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια. Είναι τόσο επείγοντα τα θέματα, που ο καθένας θέλει να ξυπνήσει το άλλο πρωί και είναι όλα, όχι όπως πριν, αλλά καλύτερα από ό,τι χθες ή σήμερα. Το οποίο ξέρουμε πολύ καλά ότι δε γίνεται και λόγω των πιέσεων που δεχόμαστε σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και είναι αναμενόμενο το κεφάλαιο να πολεμά λυσσαλέα τέτοιου είδους ανατροπές. Μη ξεχνάμε ότι αυτό το «εργαστήριο» που μας έκαναν, μπορεί να γίνει ένα «κακό» παράδειγμα και για τους άλλους λαούς, οι οποίοι μπορεί επαναστατήσουν κι αυτοί και να πουν ότι μας αφορά όλους αυτή η εξέλιξη. Και το ξέρουν ότι μας αφορά όλους. Το Κοινωνικό Φαρμακείο και Ιατρείο της Αθήνας είναι μια δομή αλληλεγγύης και όχι φιλανθρωπίας. Θέλουμε να κάνουμε και πολιτική δουλειά. Θέλουμε δηλαδή σε όποιον θα έρθει εδώ και δεν έχει καμία πρόσβαση στα θέματα υγείας, να του πούμε ότι υπάρχουν κάποιοι υπεύθυνοι γι’ αυτό. Και ότι έχει δικαιώματα. Και θα τα διεκδικήσουμε μαζί αυτά τα δικαιώματα.

Μιλήστε μας για τα ταξίδια σας ως μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Υγεία και ως αντιπρόεδρος της UNICEF στην Ελλάδα. Υπάρχει κάποιο παγκόσμιο δίκτυο δομών που μάχεται μέσα στην παγκόσμια κρίση για την υγεία και την αξιοπρέπεια;

Θα δανειστώ τις λέξεις μιας απ΄τις καθαρίστριες του Υπουργείου Οικονομικών: αυτή η κρίση μάς έχει αλλάξει όλους. Δηλαδή κανείς από μάς είναι ο ίδιος όπως ήταν πριν από πέντε χρόνια. Μέσα απ΄αυτή την πορεία, που για μένα είναι και μια καθοδική πορεία προς την κόλαση- γιατί αυτό βιώσαμε κι αυτό ακριβώς μπορεί να περιγράψει αυτόν τον εφιάλτη- δεν θα μπορούσαμε να δράσουμε έτσι εάν δεν είχαμε τη στήριξη της αλληλεγγύης ανθρώπων, δομών, ομάδων, ενώσεων, κυρίως από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Οι άνθρωποι οι οποίοι μας καλούσαν για να μιλήσουμε, ήταν άνθρωποι των κινημάτων, ευρωπαϊκών και παγκοσμίων, άνθρωποι στον αριστερό χώρο, οι οποίοι ήταν ταγμένοι στη διεκδίκηση των δικαιωμάτων, των εργατικών, των κοινωνικών, των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Οταν μιλούσαμε αναδεικνύαμε ότι αυτός ο εφιάλτης που ζω εγώ σήμερα στη χώρα μου είναι ο δικός σου αύριο και θα έρθει σε εσένα… Και πράγματι ερχόταν.

Και τα παιδιά είναι τα πιο ευάλωτα στην κρίση…

Η UNICEF κάνει μια έκθεση κάθε χρόνο, τα τελευταία 3 χρόνια, για την κατάσταση των παιδιών στην Ελλάδα στα χρόνια της λιτότητας και τις επιπτώσεις που έχει η λιτότητα στα παιδιά. Θα παρουσιάσουμε την τελευταία τον επόμενο μήνα. Η έκθεση αυτή η οποία γίνεται σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αθήνας, δείχνει ότι περίπου 650.000 παιδιά στην Ελλάδα ζούσαν το 2014 σε συνθήκες φτώχειας. Ενώ 300.000 έως 330.000 παιδιά ζούσαν σε κοινωνικό αποκλεισμό, που σημαίνει ότι δεν είχαν καν ούτε ένα γεύμα την ημέρα. Αυτό βλέπαμε και από τις λιποθυμίες στα σχολεία. Η ζωή των πολιτών δεν ήταν η προτεραιότητα ούτε της Τρόικας, ούτε των προηγούμενων κυβερνήσεων που την υπηρετούσαν.

Η Κύπρος είναι ήδη δύο χρόνια σε μνημόνιο. Οι εντάσεις και οι ανάγκες διαφοροποιούνται οριακά πολλές φορές πια. Τι θα λέγατε στους εκπροσώπους των κοινωνικών δομών της Κύπρου;

Δεν θεωρώ τον εαυτό μου σαν ειδήμονα για να πω, ωστόσο έχω καταθέσει μια εμπειρία από τη δική μας πραγματικότητα που πιστεύω ότι μπορεί να βάλει σε σκέψη, μιας και η νοοτροπία των Ελλαδιτών και των Κυπρίων είναι κοντά. Κάποιες χώρες όπως η Κύπρος που μπορεί να έχουν κάποιες δομές που λειτουργούν σαν στηρίγματα σε ευάλωτες ομάδες, μπορεί να ξεγελιούνται λίγο για το τι θα επακολουθήσει. Θέλω να ευχηθώ να υπάρξουν κόκκινες γραμμές. Αυτό πιστεύω ότι είναι το απαραίτητο και το απαραβίαστο που πρέπει να υπάρχει σε μια ευνομούμενη πολιτεία του 21ου αιώνα, σε μια χώρα ευρωπαϊκή, ανεπτυγμένη. Από την άλλη, αυτό το οποίο θα πρέπει να επισημανθεί είναι ότι κανείς δεν μπορεί να εξαιρεθεί. Να μην θεωρήσει κανείς ότι είναι στο απυρόβλητο, ότι δηλαδή αυτό που συνέβη στους Ελληνες ή αυτό που συμβαίνει στους Ισπανούς τώρα και στους Γάλλους, δεν θα φτάσει στην Κύπρο. Δεν είναι ούτε μακρινό ούτε απίθανο, είναι το αναμενόμενο.

* Η Σοφία Τζιτζίκου είναι φαρμακοποιός, υπεύθυνη στο Κοινωνικό Ιατρείο – Φαρμακείο Αλληλεγγύης Αθήνας(Κ.Ι.Φ.Α.), μέλος της Επιτροπής Διεθνών Σχέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου για την Υγεία, αντιπρόεδρος της UNICEF Ελλάδας.
Κ.Ι.Φ.Α: http://kifagr.blogspot.gr/

 

Google News icon Aκολουθήστε μας στο Google News

Οι τελευταίες ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο και όλη η επικαιρότητα στο dialogos.com.cy