Σοφοκλής Σοφοκλέους: Στο τέλος η αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε υπερισχύει

Συνέντευξη στον Αντώνη Γεωργίου

Η θεατρική ομάδα Παράβαση αποτελεί συνέχεια των διαφόρων θεατρικών ομάδων που αναπτύχθηκαν κατά καιρούς στο σωματείο της αριστεράς στα Λύμπια. Την πρώτη θεατρική ομάδα ίδρυσαν στις αρχές της δεκαετίας του ‘40 μέλη του τότε Μορφωτικού συλλόγου, οι οποίοι βρήκαν μέσα από το θέατρο τρόπο έκφρασης, ψυχαγωγίας αλλά και επιμόρφωσης στις αντίξοες συνθήκες της τότε εποχής. Σήμερα αναπτύσσει μια έντονη δραστηριότητα που δεν περιορίζεται στο ανέβασμα μιας παράστασης. Μιλάμε με τον Σοφοκλή Σοφοκλέους, πρόεδρο του Δ.Σ. της Παράβασης Λυμπιών για την Ομάδα, τις δραστηριότητές της που απαιτούν «από τα μέλη της ομάδας κάθε φορά να υπερβάλλουν εαυτό» για να τις φέρουν σε πέρας, αλλά και γενικότερα για το ερασιτεχνικό θέατρο που χρειάζεται περαιτέρω στήριξη με στόχο «την εμπλοκή πιο πολλών ανθρώπων στα πολιτιστικά δρώμενα».

ΣΟΦΟΚΛΗΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – ΠΑΡΑΒΑΣΗ ΛΥΜΠΙΩΝ

• Στο τέλος η αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε υπερισχύει
• Με πρόσχημα την οικονομική κρίση έχουν μειωθεί τα κονδύλια για τον πολιτισμό
• Τα μέλη της ομάδας μας κάθε φορά υπερβάλλουν εαυτό

Γιατί διαλέξατε αυτό το όνομα; Παραπέμπετε στην Παράβαση της αρχαίας κωμωδίας;

Ναι, όντως το όνομα παραπέμπει στην παράβαση της αρχαίας κωμωδίας, και ακριβώς με αυτό τον όρο επιλέξαμε να βγούμε προς τα έξω έχοντας σαν στόχο να απευθυνθούμε στον κόσμο και να πούμε τα πράγματα με το δικό μας τρόπο. Κύριος στόχος της ομάδας είναι το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων, αλλά και πραγματοποίηση διαφόρων πολιτιστικών εκδηλώσεων και σκοπός είναι η διάδοση του θεάτρου, και του πολιτισμού γενικότερα, στην κοινότητά μας και στην ύπαιθρο, και την εμπλοκή όσο το δυνατό πιο πολλών απλών ανθρώπων στα πολιτιστικά δρώμενα.

Από πότε το Σωματείο Ολυμπιάς ασχολείτο με το ερασιτεχνικό (λαϊκό) θέατρο;

Οι πληροφορίες που έχουμε φτάνουν πολύ πίσω και συγκεκριμένα το 1942 όπου τα μέλη του τότε Μορφωτικού συλλόγου ίδρυσαν την πρώτη θεατρική ομάδα. Στη συνέχεια η δράση μεταφέρθηκε στο σωματείο της ΑΟΝ, το οποίο ονομάστηκε ΟΛΥΜΠΙΑΣ Λυμπιών, ενώ στη συνέχεια τη θεατρική σκυτάλη πήρε η ΕΔΟΝ Λυμπιών. Γύρω στο 1990 ιδρύθηκε το Θεατρικό σχήμα «Ολυμπιάς» Λυμπιών και το 1995 μετονομάστηκε σε Θεατρική Ομάδα Παράβαση Λυμπιών. Με το θέατρο όλα αυτά τα χρόνια ασχολήθηκαν πάρα πολλά μέλη του σωματείου μας, κάτοικοι των Λυμπιών αλλά και της γύρω περιοχής. Μέχρι τις μέρες μας έχουν φτάσει πολλοί τίτλοι θεατρικών παραστάσεων της τότε εποχής, αλλά δυστυχώς δεν έχουμε επαρκή στοιχεία για τους συντελεστές. Σίγουρα όμως ξεχωρίζουν για τη δράση τους τη δεκαετία του ‘60 και μετά οι αείμνηστοι Γεώργιος Ξυνιστέρης και Αντρέας Ττόλλας, οι οποίοι μπορούμε να πούμε ότι έβαλαν πιο γερές βάσεις για την ανάπτυξη του θεάτρου στα Λύμπια.

Πόσα άτομα απασχολεί η Ομάδα στα έργα της και τις υπόλοιπες δραστηριότητες;

Σήμερα η θεατρική μας ομάδα απασχολεί ενεργά γύρω στα 120 άτομα. Τα μισά από αυτά είναι παιδιά τα οποία φοιτούν στα θεατρικά εργαστήρια που η ομάδα μας έχει δημιουργήσει εδώ και 10 και πλέον χρόνια. Οι υπόλοιποι αποτελούν την κύρια ομάδα της Παράβασης, που να σημειώσουμε ότι εκτός από τους ερασιτέχνες ηθοποιούς, έχει στις τάξεις της ανθρώπους οι οποίοι απλά αγαπούν το θέατρο και τον πολιτισμό και συμμετέχουν σαν συντελεστές στις διάφορες εκδηλώσεις μας. Γενικά μπορώ να πω ότι στην ομάδα λειτουργούμε συλλογικά σαν μια οικογένεια και οι φιλικοί δεσμοί που επικρατούν ανάμεσα στα μέλη μας αποτελούν και τη βάση της επιτυχίας μας. Για το ανέβασμα παραστάσεων γενικά στηριζόμαστε στις δικές μας δυνάμεις αφού στην ομάδα υπάρχουν ταλαντούχα παιδιά. Κατά καιρούς συνεργαζόμαστε και με επαγγελματίες ηθοποιούς και σκηνοθέτες και έχουν περάσει από τα Λύμπια πολλοί και αξιόλογοι επαγγελματίες, όπως η Αλεξία Παπαλαζάρου, ο Κώστας Καζάκας, η Νάτια Χαραλάμπους, ο Σλάφκο Πέεφ, ο Παύλος Μπαλίνης και αρκετοί άλλοι.

Υπάρχουν άτομα της Ομάδας που ασχοληθήκαν αργότερα επαγγελματικά με το χώρο του θεάτρου;

Ναι υπάρχουν και είμαστε ιδιαίτερα περήφανοι για αυτό.  Ο αγαπητός σε όλους Σοφοκλής Κασκαούνιας είναι ένας από αυτούς και προς τιμή του παρόλες τις αυξημένες επαγγελματικές του υποχρεώσεις όποτε μπορεί βρίσκετε στο πλευρό μας, στις δραστηριότητες μας, και βοηθά με το δικό του τρόπο την ομάδα. Επίσης ένας ακόμη πετυχημένος ηθοποιός και σκηνοθέτης που διαπρέπει τον τελευταίο καιρό στο χώρο του θεάτρου, ο Μάριος Κακουλλή, είναι μέλος της ομάδας μας, σκηνοθετεί με μεγάλη επιτυχία την κύρια ομάδα μας ενώ διδάσκει και στα θεατρικά μας εργαστήρια.  Ένας άλλος γνωστός νέος ηθοποιός  που γεννήθηκε μέσα από την ομάδα μας είναι και ο Πέτρος Τίγρης. Πέραν από αυτούς, που λόγο της δουλειάς τους είναι και ευρύτερα γνωστοί, υπάρχουν και αρκετά μέλη μας τα οποία λόγο της ενασχόλησης τους με την ομάδα ασχολήθηκαν και επαγγελματικά με  το τραγούδι,  κάποιοι δουλεύουν σαν μουσικοί και κάποιοι σαν τεχνικοί σε θέατρα.

Ποιες οι κυριότερες δραστηριότητες της Ομάδας;

Oπως ανέφερα και πιο πάνω η ομάδα αναπτύσσει μια πολύπλευρη δράση. Πέραν από το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων με την κύρια ομάδα, διατηρούμε 5 ομάδες θεατρικών εργαστηρίων, στα οποία διδάσκουν επαγγελματίες ηθοποιοί, θεατρολόγοι και εκπαιδευτικοί, και κάθε χρόνο παρουσιάζουν το έργο τους με το ανέβασμα θεατρικών παραστάσεων . Επίσης η ομάδα διοργανώνει κατά τη διάρκεια της χρονιάς διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, μουσικές βραδιές, αφιερώματα, παρουσιάσεις βιβλίων, εκθέσεις, ενώ λαμβάνει ενεργά μέρος σε όλες τις εκδηλώσεις που γίνονται στην κοινότητά μας. Αποκορύφωμα της δραστηριότητάς μας αποτελεί το Φεστιβάλ Θεάτρου.

Πείτε μας λίγα λόγια για το Φεστιβάλ Θεάτρου.

Το Φεστιβάλ ξεκίνησε το 2003 και πραγματοποιείται κάθε χρόνο, τέλος Αυγούστου, αρχές Σεπτεμβρίου στο Κοινοτικό Πάρκο Λυμπιών . Στο Φεστιβάλ συμμετέχουν , μετά από το κάλεσμά μας, ερασιτεχνικές ομάδες από όλη την Κύπρο και μία από την Ελλάδα. Στο φεστιβάλ έχουν φιλοξενηθεί και τουρκοκυπριακές ερασιτεχνικές ομάδες. Τα τελευταία χρόνια το φεστιβάλ έχει αναπτυχθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό και η ανταπόκριση των ομάδων αλλά και του κοινού είναι πραγματικά πρωτόγνωρη. Αυτό μας χαροποιεί ιδιαίτερα και μας δίνει δύναμη να συνεχίσουμε.

Eχετε ταξιδέψει και εκτός Κύπρου;

Τα τελευταία 12 χρόνια συμμετέχουμε στο Φεστιβάλ Θεάτρου που γίνεται στην Κόρινθο, και στο οποίο συμμετέχουν ομάδες από όλη την Ελλάδα. Στην Κόρινθο επίσης έχουμε σημαντική συμβολή σε ένα θεατρικό σεμινάριο το οποίο διοργανώνει κάθε χρόνο το Κορινθιακό Θέατρο Βασίλης Ρώτας. Φέτος το σεμινάριο είναι αφιερωμένο στον Αριστοφάνη. Η ομάδα μας θα παρουσιάσει απόσπασμα από τον Πλούτο, ενώ μαζί μας στην Κόρινθο θα ταξιδέψουν και μέλη τουρκοκυπριακής ομάδας, οι οποίοι θα παρουσιάσουν απόσπασμα από τη Λυσιστράτη. Γενικά πρέπει να πω ότι λαμβάνουμε συχνά προσκλήσεις για συμμετοχή σε φεστιβάλ στο εξωτερικό πράγμα που μας τιμά ιδιαίτερα, αλλά, όπως καταλαβαίνετε, η συμμετοχή μας σε αυτά είναι δύσκολη λόγω πολλών παραγόντων.

Πόσο εύκολο είναι το ανέβασμα μιας καινούργιας παραγωγής από μια ερασιτεχνική ομάδα;

Καθόλου εύκολο. Είναι μια διαδικασία επίμονη και σκληρή που μας φτάνει στα όριά μας. Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής και οι αυξημένες υποχρεώσεις που έχουμε όλοι μάς αφήνουν δυστυχώς ελάχιστο ελεύθερο χρόνο, και όπως πολύ καλά ξέρετε οι ερασιτέχνες είναι μέσα στον ελεύθερό τους χρόνο που κάνουν ό,τι κάνουν , πολλές φορές μάλιστα και εις βάρος της προσωπικής και της οικογενειακής τους ζωής. Η επιμονή που έχουμε σαν ομάδα να παρουσιάζουμε όλο και καλύτερες και αρτιότερες παραστάσεις κάνουν επίσης αυτή την προσπάθεια πιο δύσκολη. Παρόλα αυτά τα μέλη της ομάδας μας κάθε φορά υπερβάλλουν εαυτό και μέσα από πολύ κόπο, ξενύχτια, έντονες καμιά φορά συζητήσεις, απογοητεύσεις και κάθε λογής προβλήματα, στο τέλος η αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε υπερισχύει και κάθε φορά ακόμα και εμείς οι ίδιοι εκπλησσόμαστε από το αποτέλεσμα.

Η στήριξη από την Πολιτεία είναι ικανοποιητική;

Eχουμε κάποια στήριξη από τις πολιτιστικές υπηρεσίες, αλλά δυστυχώς δεν είναι αρκετή. Μέσα από τις διαδικασίες για επιχορήγηση χάνεται η ουσία, καμιά φορά γίνονται λάθη και παραλείψεις με αποτέλεσμα να νιώθουμε ότι δεν παίρνουμε αυτό που αξίζουμε σαν ομάδα. Από την άλλη πλευρά ο ΘΟΚ, με τον τρόπο που λειτουργεί, δεν βοηθά σχεδόν καθόλου. Η βοήθεια που παίρναμε στο παρελθόν για τη συμμετοχή μας στο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού θεάτρου, έχει μειωθεί τόσο πολύ που μόλις καλύπτει τα έξοδα της ημέρας της παράστασης. Βέβαια πρέπει να πω ότι με τους ανθρώπους του ΘΟΚ και ιδιαίτερα με τους υπευθύνους της Θεατρικής Ανάπτυξης έχουμε μια πολύ καλή σχέση και συνεργασία και είμαστε σίγουροι ότι εκτιμούν τη δουλειά που γίνεται στην ομάδα μας.

Πενιχρή είναι πλέον και η βοήθεια από τον Οργανισμό Νεολαίας, ενώ έχει μειωθεί και στο ελάχιστο και η βοήθεια από την κοινότητά μας αλλά και από άλλους οργανισμούς και ιδιωτικές επιχειρήσεις. Δυστυχώς, με πρόσχημα την οικονομική κρίση έχουν μειωθεί τα κονδύλια για τον πολιτισμό. Αν αυτό δεν αλλάξει και μάλιστα γρήγορα οι συνέπειες θα είναι καταστροφικές και δεν μιλώ μόνο για το ερασιτεχνικό θέατρο αλλά γενικότερα για το θέατρο όπου τον τελευταίο καιρό, με λύπη μας, βλέπουμε ομάδες να αναστέλλουν τη λειτουργία τους ή να ακυρώνουν παραγωγές.

Αν σκεφτείτε όλον αυτόν τον κόσμο που συμμετέχει στις δραστηριότητες των ομάδων, αν προσθέσετε σε αυτούς και τις οικογένειές τους που αναπόφευκτα συμμετέχουν σε αυτές, σημαίνει ότι το μισό χωριό έχει πολλές φορές το χρόνο άμεση και ουσιαστική επαφή με το θέατρο και τον πολιτισμό, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται.

Πόσο σημαντικό θεωρείτε πως είναι το ερασιτεχνικό θέατρο;

Σημαντικότατο! Σκεφτείτε ότι σε μια κοινότητα και μάλιστα ακριτική όπως η δική μας, λειτουργούν σήμερα δύο θεατρικές ομάδες. Αν σκεφτείτε και όλον αυτόν τον κόσμο που συμμετέχει στις δραστηριότητες των ομάδων, αν προσθέσετε σε αυτούς και τις οικογένειές τους που αναπόφευκτα συμμετέχουν σε αυτές, σημαίνει ότι το μισό χωριό έχει πολλές φορές το χρόνο άμεση και ουσιαστική επαφή με το θέατρο και τον πολιτισμό, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Από τη δημιουργία θεατρικής συνείδησης και παιδείας μέχρι τη σωστή απασχόληση μακριά από τους γνωστούς κινδύνους που απειλούν την κοινωνία μας.

Τι πιστεύετε πως χρειάζεται για την περαιτέρω ανάπτυξή του;

Αυτό είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο. Χρειάζεται να βρεθούν στις θέσεις κλειδιά, σε υπουργεία, στο ΘΟΚ, στους δήμους και στις κοινότητες, ακόμη και σε μεγάλους οργανισμούς δημόσιους και ιδιωτικούς, άνθρωποι με γνώση του αντικειμένου και όχι απλά υπάλληλοι. Aνθρωποι με αγάπη για το θέατρο και τον πολιτισμό που θα ξέρουν τι κάνει ο κάθε ένας από εμάς και δεν θα κρύβονται πίσω από απρόσωπες γραφειοκρατικές διαδικασίες. Αυτοί οι άνθρωποι θα γίνουν οι σύμμαχοί μας για να πείσουμε την πολιτεία να δώσει επιτέλους το μερίδιο που αναλογεί στο θέατρο και τον πολιτισμό.

Eνα άλλο πολύ σημαντικό θέμα είναι οι υποδομές που χρειάζονται για να αναπτυχθεί το ερασιτεχνικό θέατρο. Μιλώ για απλές αίθουσες για πρόβες μέχρι και μικρά θέατρα στην ύπαιθρο εκεί και όπου αναπτύσσονται κυρίως αυτές οι ομάδες. Με την Παράβαση έχουμε κάνει αρκετές φορές το γύρο της Κύπρου και δυστυχώς σε πολλές περιπτώσεις οι συνθήκες που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε είναι σκληρές και απάνθρωπες και σε καμία περίπτωση ευνοούν την ανάπτυξη του θεάτρου. Τι πιο ωραίο η κάθε κοινότητα να έχει το δικό της πολιτιστικό κέντρο, ένα χώρο που θα παράγεται πολιτισμός όχι μόνο από ερασιτεχνικές ομάδες αλλά και από επαγγελματικές, οι οποίες θα μπορούν να φέρουν πιο κοντά στον απλό κόσμο τη δουλειά τους;

Έχετε επαφές με άλλες ερασιτεχνικές ομάδες, συντονίζεστε, συνεργάζεστε;

Μπορώ να πω ότι η ομάδα μας έχει αναπτύξει ιδιαίτερες σχέσεις με πάρα πολλές ερασιτεχνικές ομάδες, στην Κύπρο και την Ελλάδα, κυρίως λόγο της επαφής που έχουμε μέσα από τα φεστιβάλ που συμμετέχουμε. Έχουμε φιλοξενήσει στα Λύμπια δεκάδες ομάδες και εκατοντάδες συντελεστές και έχουμε λάβει και εμείς μέρος σε εκδηλώσεις και Φεστιβάλ πολλών άλλων ομάδων. Με όλους αυτούς έχουμε επαφή, παρακολουθούμε τη όλη δράση τους και ανταλλάσσουμε κυρίως εμπειρίες. Θεωρό πολύ σημαντικό να αναφέρω την επαφή και την συνεργασία που έχουμε με το Κορινθιακό Θέατρο «Βασίλης Ρώτας» με το οποίο μας συνδέουν πλέον αδελφικοί δεσμοί. Επίσης σημαντική είναι και η επαφή που έχουμε με Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας και η παρουσία μας 4 φορές σε Φεστιβάλ στα Κατεχόμενα όπου και στείλαμε με το δικό μας τρόπο το μήνυμα της ειρήνης της επανένωσης και της συνεργασίας στη κοινή μας πατρίδα.

 

Ποια η τελευταία σας παράγωγη; Ποια τα επόμενα σχέδιά σας;

Η τελευταία μας παραγωγή, όπως άνάφερα, είναι ο Πλούτος του Αριστοφάνη σε διασκευή μου στην κυπριακή διάλεκτο. Θεωρώ, μέσα και από τα σχόλια των θεατών , ότι είναι μια από τις καλύτερές μας δουλειές. Αυτό βέβαια μας ικανοποιεί και μας χαροποιεί ιδιαίτερα γιατί η συγκεκριμένη παράσταση έχει πίσω της πολλή δουλειά. Η σκηνοθεσία είναι του Μάριου Κακουλλή και στην παράσταση λαμβάνουν μέρος 26 ηθοποιοί, ενώ στις παραστάσεις που δίνουμε την ομάδα ακολουθούν άλλοι 12 τεχνικοί και συντελεστές. Η παράσταση έλαβε μέρος στο τελευταίο Φεστιβάλ Κορίνθου όπου έχει αποσπάσει 5 συνολικά βραβεία, ενώ απέσπασε το δεύτερο βραβείο στο 29ο Φεστιβάλ Ερασιτεχνικού Θεάτρου του ΘΟΚ. Θα συνεχίσουμε και με τη νέα χρονιά τις παραστάσεις του Πλούτου σε διάφορες πόλεις και χωριά, έχοντας σαν στόχο να φτάσουμε μέχρι και τις 30 συνολικά παραστάσεις, αριθμός που πιστεύω αποτελεί και ρεκόρ για παράσταση ερασιτεχνικής ομάδας. Από εκεί και πέρα να μου επιτρέψετε να μην αποκαλύψω ακόμη τις σκέψεις μας. Ξέρουμε ότι οι πιστοί φίλοι της Παράβασης περιμένουν τα καλύτερα από μας και δεν πρόκειται να τους απογοητεύσουμε.