Τα κυβερνητικά πυροτεχνήματα και η ενεργειακή πραγματικότητα

Του Ν. Συλικιώτη*

Λέγεται επανειλημμένα πως η κυβέρνηση πέτυχε σημαντικές ενεργειακές συμφωνίες, ιστορικής σημασίας. Στην πραγματικότητα όμως συνεχίζει τους πρόχειρους αυτοσχεδιασμούς και προχωρεί σε συμφωνίες χωρίς αντίκρισμα. Έπειτα έχει διαφημιστεί ιδιαίτερα ο τρίτος γύρος δανειοδότησης και το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν μεγάλες εταιρείες, κάτι που είναι θετικό. Τι νόημα έχει όμως όταν, ενώ ήδη από το 2013 έχουμε ισχυρά συμβόλαια με εταιρείες κολοσσούς όπως η ΕΝΙ και η TOTAL, η κυβέρνηση επιτρέπει στις εταιρείες να αναστέλλουν τις υποχρεώσεις τους και τους ανανεώνει συμβόλαια χωρίς να έχουν υλοποιήσει τις συμβατικές τους υποχρεώσεις; Βαρύγδουπες εξαγγελίες λοιπόν χωρίς καμία ουσιαστική πράξη.

Δυστυχώς η κυβέρνηση ακύρωσε τον ολοκληρωμένο ενεργειακό σχεδιασμό που υπήρχε επί προηγούμενης κυβέρνησης και ως αποτέλεσμα δημιουργήθηκαν αρνητικά τετελεσμένα εις βάρος μας. Λόγω της αδράνειας που επιδείχθηκε χάσαμε την ευκαιρία για δημιουργία τερματικού σταθμού υγροποίησης LNG στο Βασιλικό. Επίσης ακυρώθηκαν οι επιλογές που είχαμε για αξιοποίηση του κυπριακού φ.α. σε συνεργασία με τις γειτονικές χώρες. Έμεινε μόνο η επιλογή της Αιγύπτου, η οποία, όπως και η ίδια η κυβέρνηση παραδέχεται, παρουσιάζει προβλήματα και δυσκολίες. Φτάνει να αναλογιστούμε πως η Αίγυπτος έχει προχωρήσει σε δικά της έργα και μέχρι το 2020 θα παράγει μεγάλες ποσότητες φ.α. καλύπτοντας τις ανάγκες της. Έπειτα η κυβέρνηση καθυστέρησε σχεδόν δύο χρόνια  να κηρύξει εμπορεύσιμο το κοίτασμα «Αφροδίτη»  και σήμερα υπάρχει σοβαρός κίνδυνος, εάν οι εταιρείες δεν καταφέρουν να μειώσουν το κόστος ανάπτυξης και αξιοποίησης του φ.α, να μην προχωρήσουμε σε εξόρυξη. Δεν υπάρχει λοιπόν συγκεκριμένο πλάνο για το πότε θα εξορυχθεί φ.α, ούτε για το πού θα πουληθεί. Επίσης, ενώ το 2013 μετά από παρέμβαση της ΤΡΟΙΚΑ καταψήφισαν νομοσχέδιο που είχε κατατεθεί για την δημιουργία Ταμείου Υδρογονανθράκων, σήμερα φέρνουν νέο νομοσχέδιο που δεν έχει καμία σχέση με το νορβηγικό μοντέλο. Αυτή είναι η πραγματικότητα πίσω από τα κυβερνητικά πυροτεχνήματα. Και δεν είναι μόνα αυτά.

Οι πολιτικές που προωθούνται σε επίπεδο ΕΕ για την δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης, καθιστούν ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο για αξιοποίηση του φ.α. προς όφελος του κυπριακού λαού. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η πρόταση της Κομισιόν για τις διακυβερνητικές συμφωνίες. Βάσει της πρότασης τα κράτη μέλη δεν θα έχουν πια την δυνατότητα να υπογράφουν διακυβερνητικές συμφωνίες με τις τρίτες χώρες χωρίς την έγκριση της Κομισιόν. Επίσης ζητείται να υπάρχει έλεγχος ακόμα και για τις μη δεσμευτικές πράξεις, όπως είναι τα μνημόνια συνεργασίας, οι υπουργικές κοινές δηλώσεις και οι κοινές δράσεις για ενεργειακό εφοδιασμό ή για ανάπτυξη ενεργειακών υποδομών. Οι προτάσεις αυτές μετατρέπουν τα κράτη σε πιόνια πλήρως εξαρτημένα από την Κομισιόν καθώς κάθε ενέργεια τους προϋποθέτει πλέον την σύμφωνο γνώμη της.  Οι εξελίξεις αυτές δεν τυγχάνουν της δέουσας προσοχής από την κυβέρνηση, η οποία συνεχίζει να χειροκροτεί και να υπερψηφίζει τις πολιτικές για την δημιουργία της Ενεργειακής Ένωσης.

Εξίσου σοβαρή είναι και η αδράνεια της κυβέρνησης όσον αφορά την προβολή των προοπτικών που δημιουργούνται με τα κοιτάσματα φ.α. στην κυπριακή ΑΟΖ.  Στις προτάσεις που κατατίθενται από την Κομισιόν για την ενεργειακή στρατηγική της ΕΕ δεν υπάρχει ουσιαστική αναφορά στα κοιτάσματα της Αν. Μεσόγειου. Ακόμη και στην πρόταση που κατατέθηκε πρόσφατα όσον αφορά την στρατηγική της ΕΕ για το υγροποιημένο φ.α απουσιάζει οποιαδήποτε αναφορά στην ανάγκη αξιοποίησης του σημαντικού ρόλου που μπορεί να διαδραματίσουν οι εγχώριες πηγές της Κύπρου. Επίσης δεν γίνεται καμία αναφορά στα οφέλη που μπορούν να προκύψουν από την δημιουργία ενός τερματικού σταθμού υγροποίησης LNG στην Κύπρο, ο οποίος να αξιοποιεί τα κοιτάσματα και της ευρύτερης περιοχής. Τις αναφορές αυτές παλεύουμε να τις προσθέσουμε στις εκθέσεις του Ευρωκοινοβούλιο. Αυτό όμως δεν αρκεί.

Τα γεγονότα μας προλαβαίνουν. Η Κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες ώστε να αποτρέψει τις ενεργειακές πολιτικές που προωθούνται στην ΕΕ εις βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου. Και πρέπει να ενισχύσει τον αγώνα που δίνουμε στο Ευρωκοινοβούλιο για να στρέψει η ΕΕ την προσοχή της στα κοιτάσματα της Ανατ. Μεσογείου στηρίζοντας έμπρακτα την Κύπρο στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων. Το πιο σημαντικό όμως είναι να δράσει με αποφασιστικότητα και συνέπεια για την ανάπτυξη και την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για μετατροπή της Κύπρου σε ενεργειακό κόμβο. Μονάχα έτσι θα διασφαλίσουμε τα δικαιώματα της Κύπρου και του κυπριακού λαού.

*Ευρωβουλευτής  ΑΚΕΛ, Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς