Τελευταία ευκαιρία πριν το Κυπριακό αλλάξει μορφή

Μηνύματα τόσο προς την Τουρκία, όσο και προς το εσωτερικό έστειλε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης, στον χαιρετισμό του στην αντικατοχική εκδήλωση του δήμου Αμμοχώστου το Πολιτιστικό Κέντρο της κατεχόμενης πόλης στη Δερύνεια.

Στην ομιλία του, ο ΠτΔ εξήγησε γιατί θεωρεί ότι υπάρχει στην παρούσα συγκυρία μια πραγματική ευκαιρία επίλυσης του Κυπριακού. Εξέφρασε κατανόηση σε όσους συμπατριώτες μας φοβούνται το άγνωστο περιβάλλον που μπορεί να επιφέρει μια λύση, ωστόσο τόνισε ότι δεν πρέπει να επιτραπεί η επικράτηση του παραλυτικού φόβου.

Χαρακτήρισε τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί έναν ειλικρινή συνομιλητή με ξεκάθαρη επιθυμία επανένωσης του νησιού και ανέλυσε το κοινό όραμα που οι δυο τους μοιράζονται.

Ο ΠτΔ τόνισε ότι η λύση θα ωφελέσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, ακόμα και την ίδια την Τουρκία, η οποία θα μπορεί μετά τη λύση να συμμετάσχει στις διεργασίες εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων του νησιού αλλά και θα έχει τη δυνατότητα να ξεκαθαρίσει τη μελλοντική της σχέση με την ΕΕ.

Διαβάστε αναλυτικά την ομιλία του ΠτΔ, την οποία ανέγνωσε ο υπουργός Άμυνας Χριστόφορος Φωκαΐδης:

«Συμπατριώτες συμπατριώτισσες,

Για 41 χρόνια, τέτοιες μέρες συγκεντρωνόμαστε σε αυτό το οδόφραγμα που μας χωρίζει από την πόλη που ενέπνευσε τα όνειρα μας, που κτίσαμε το μέλλον μας, που όρισε την ύπαρξη μας και την ταυτότητα μας.

Μας χωρίζει από την Αμμόχωστο, την πόλη που μέχρι το 1974 ήταν η πιο δυναμικά αναπτυσσόμενη πόλη στο νησί μας. Σαράντα ένα χρόνια, ζούμε έναν παραλογισμό που δεν υπάρχει όμοιος του στην παγκόσμια ιστορία. Να βλέπουμε μία πόλη, την πόλη μας, δίπλα μας να αποσυντίθεται αργά και να πεθαίνει χωρίς να μπορούμε να είμαστε εκεί να ανανεώσουμε τους όρκους μας στους δρόμους της. Δεν υπάρχει τίποτε πιο οδυνηρό από το να στέκεσαι δίπλα από το όνειρο σου και να μην μπορείς να το αγγίξεις.

Υπάρχει όμως μία μεγάλη παρηγοριά και είναι το γεγονός πως εσείς -εμείς- οι ιδιοκτήτες αυτής της πόλης δεν έχουμε ποτέ εγκαταλείψει την ελπίδα. Κρατάμε σφικτά την επιθυμία για επιστροφή και με κάθε ευκαιρία, σε κάθε βήμα και με κάθε τρόπο, αγωνιζόμαστε για να μπορέσουμε όλοι μαζί μια μέρα -που ελπίζω να μην είναι μακριά- να μπορέσουμε να οικοδομήσουμε ξανά την πόλη πρότυπο. Την Αμμόχωστο μας που από τις απαρχές της ιστορίας της, αποτέλεσε το λιμάνι σύνδεσμο για τις τρεις ηπείρους ανάμεσα στις οποίες κείτεται η Κύπρος. Αυτό το ρόλο οραματιζόμαστε για την πόλη μας και για το μέλλον.

Συμπατριώτες, συμπατριώτισσες

Ο δικός σας αγώνας, τον οποίο σέβομαι απεριόριστα και τιμώ, μου επιβάλλει να έχω επί καθημερινής βάσεως στην έγνοια μου το θέμα της επιστροφής των προσφύγων μας στις εστίες τους.

Γι αυτό και όπως καλά γνωρίζετε, έχουμε ξεκινήσει μία νέα προσπάθεια επίλυσης του Κυπριακού. Δεν επιθυμούμε σε καμία στιγμή να δημιουργήσουμε ψευδαισθήσεις γιατί γνωρίζουμε από την πείρα μας, πόσο δύσκολη είναι η επίλυση ενός προβλήματος που μετρά δεκαετίες. Μετά από τόσα χρόνια σκληρές απογοητεύσεις, θεωρώ πολύ φυσιολογικό να υπάρχουν επιφυλάξεις ή και δισταγμοί όταν κάποιοι συμπατριώτες μας συνειδητοποιούν πως τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν και να οδηγήσουν σε μία κατεύθυνση που την θεωρούν άγνωστη. Αυτό όμως που δεν πρέπει να επιτρέψουμε ποτέ, είναι την επικράτηση του παραλυτικού φόβου, επί της επιθυμίας για επανένωση της πατρίδας μας.

Είμαι απολύτως πεπεισμένος πως η νέα προσπάθεια αποτελεί ένα πραγματικό παράθυρο ευκαιρίας και αυτή η εκτίμηση μου δεν είναι μία διακήρυξη χωρίς ρεαλιστική τεκμηρίωση.

Έχουμε την πεποίθηση πως η επίλυση του Κυπριακού είναι πια ένα ώριμο αίτημα του Κυπριακού λαού το σύνολο του. Δεν είχα ποτέ αμφιβολία για τις προθέσεις των Ελληνοκυπρίων. Διαπιστώνουμε όμως πως και στα κατεχόμενα δημιουργήθηκε και ενισχύεται καθημερινά ένα κίνημα διεκδίκησης της λύσης. Η εκλογή του κ.Μουσταφά Ακκιντζι ως ηγέτη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, αποτελεί σαφή έκφραση αυτού του αιτήματος. Έχουμε απέναντι μας έναν συνομιλητή που δηλώνει αξιόπιστα πως επιθυμεί λύση, η οποία θα προστατεύει βεβαίως αυτά που θεωρεί ως δικαιώματα της δικής του κοινότητας, αλλά την ίδια ώρα θα επιτρέπει στην χώρα μας να κυβερνάται με τρόπο που τον πρώτο και τελευταίο λόγο θα έχουν οι ίδιοι οι πολίτες της, μέσα από μία λειτουργική βιώσιμη ομοσπονδιακή λύση.

Μέσα από τη διαπραγμάτευση που διεξάγουμε επιδιώκουμε να διασφαλιστεί το δικαίωμα του κάθε Κυπρίου να επιλέγει τον χώρο διαμονής του. Να επιλέγει ο ίδιος ο πολίτης πού θα κατοικήσει, σε ένα κράτος που θα του διασφαλίζει τα δικαιώματά του στο πλαίσιο μίας διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας. Διεκδικούμε μία λύση έντιμη που θα μετατρέψει τις επιθυμίες μας σε ένα λειτουργικό σύστημα διακυβέρνησης, με όλα τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά.

Αυτό είναι που συνιστά ‘το κοινό μας όραμα’ για το οποίο καθόμαστε μαζί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Δεν ισχυρίζομαι πως δεν θα μπορέσει ποτέ στο μέλλον να δημιουργηθεί ξανά μία συγκυρία επίλυσης του Κυπριακού. Αυτό όμως που δεν μπορώ να διαβεβαιώσω υπεύθυνα τον κυπριακό λαό είναι πως η νέα συγκυρία θα είναι καλύτερη από τη σημερινή. Για την ακρίβεια είναι νομίζω κοινή η διαπίστωση πως ο χρόνος δεν είναι ουδέτερος παράγοντας στην διαμόρφωση συνθηκών. Αποτελεί κοινό τόπο η εκτίμηση μας πως τα 41 χρόνια κατοχής δεν δημιούργησαν μόνο ένα απαράδεκτο στάτους κβο, αλλά έχουν επιπλέον διαμορφώσει νέα δεδομένα τα οποία δυστυχώς έχουν έντονα επιβαρύνει και αλλοιώσει σημαντικά συστατικά της λύσης που επιδιώκουμε.

Σήμερα βρισκόμαστε σε μία συγκυρία όπου όλοι έχουμε να κερδίσουμε από την λύση. Τα πλεονεκτήματα για την δική μας πλευρά είναι προφανή: Επιστροφή εδαφών, επιστροφή προσφύγων στα σπίτια και τις περιουσίες, ενίσχυση αισθήματος ασφάλειας, ευημερία, αξιοποίηση για ανάπτυξη της κλίμακας που προσφέρει όλο το νησί μας.

Για τους Τ/κ η λύση αποτελεί τη μόνη προοπτική αποτελεσματικής εξόδου από την απομόνωση που έχουν περιέλθει. Το σχέδιο τους για αναγνώριση του ψευδοκράτους έχει αποτύχει όπως σωστά έχει επισημάνει και ο κ. Ακκιντζί και μετά την ένταξη μας στην ΕΕ δεν έχει καμία προοπτική επιτυχίας. Θα μπορούσαν να συνεχίσουν να διεκδικούν μία ψευδεπίγραφη, παρασιτική παρουσία στο διεθνές περιβάλλον. Είναι όμως αυτό που επιθυμούν;

Τα πιο πάνω -το αναγνωρίζω- δεν απαντούν στο ζήτημα του ρόλου της Τουρκίας για την οποία λέμε συχνά πως έχει το κλειδί, πράγμα που είναι μία αλήθεια αλλά όχι η μόνη.

Δεν είμαι βέβαια εγώ αυτός που θα εξηγήσει στην Τουρκία το δικό της συμφέρον, αλλά η δική μου ανάλυση λέει πως βρισκόμαστε σε μία συγκυρία που η λύση θα μπορέσει να αποφέρει οφέλη προς όλους. Και την Τουρκία για την οποία υπάρχουν δύο μεγάλα στοιχήματα που συνδέονται με την επίλυση του Κυπριακού: Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Φυσικό αέριο.

Σε ό,τι αφορά το φυσικό αέριο θα μπορούσε η Τουρκία να μας εκβιάζει και να μας απειλεί. Αλλά αυτό είναι ένα παιχνίδι μηδενικού οφέλους.

Η πορεία προς την Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί το άλλο μεγάλο κεφάλαιο που συναρτάται άμεσα με την επίλυση του Κυπριακού. Η επίλυση του Κυπριακού θα επιτρέψει στην Τουρκία να ξεκαθαρίσει τη σχέση της με την ΕΕ. Οι λεγόμενες Κυπρογενείς υποχρεώσεις της στην ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση θα υπερκεραστούν κι έτσι θα μπορέσει να ξεκαθαρίσει το σκηνικό για την ίδια. Να διαπιστώσει μέχρι που μπορεί να πάει αυτή η καθοριστική σχέση. Σε ό,τι μας αφορά εμάς, επαναλαμβάνουμε για ακόμη μία φορά πως εφ όσον η Τουρκία σεβαστεί τις υποχρεώσεις της στην Κύπρο την επόμενη μέρα αίρουμε όλες τις ενστάσεις μας.

Με τη διεθνή μας δραστηριότητα έχουμε καταφέρει μετά από χρόνια να ενεργοποιήσουμε διεθνείς παράγοντες που επιδεικνύουν άμεσο και ενεργό ενδιαφέρον για την επίλυση του Κυπριακού. Όχι μόνο τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά και τα δεκαπέντε μέλη, έχουν δηλώσει την στήριξη τους στη διαδικασία. Ο Πρόεδρος της Κομισιόν έχει πρόσφατα ανακοινώσει τον διορισμό του κ. βαν Νούφελ ως εκπροσώπου του στην ομάδα του κ. Ειδικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών. Με αυτό τον τρόπο η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει την ενεργή παρουσία της στις διαπραγματεύσεις.

Για αυτό είναι που εκτιμώ πως έχουμε ένα πραγματικό παράθυρο ευκαιρίας. Δεν λέω πως είναι η τελευταία ευκαιρία. Θεωρώ όμως πως είναι η τελευταία ευκαιρία να λύσουμε το κυπριακό πριν οριστικά αλλάξει η μορφή του.

Πολλές φορές όταν μιλούμε για αισιοδοξία και παράθυρο ευκαιρίας κάποιοι μας αποπαίρνουν ως αιθεροβάμονες. Απαντώ λέγοντας πως εμείς ξέρουμε καλά πού πατούμε και πού πηγαίνουμε. Και στο κάτω-κάτω, το δικαίωμα στη ελπίδα δεν είμαστε εμείς που θα το στερήσουμε από τον λαό μας. Εμείς έχουμε υποχρέωση ακόμη και εκεί που υπάρχει μία απλή χαραμάδα, μία αμυδρή ελπίδα, να την κυνηγήσουμε. Κι αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε.

Συμπατριώτισσες συμπατριώτες

Οι Αμμοχωστιανοί, βιώνουν για 41 χρόνια τη δοκιμασία της προσφυγιάς. Για 41 χρόνια οι τραγικές συνέπειες της κατοχής παραμένουν αναλλοίωτες: Οι πρόσφυγες, οι αγνοούμενοι, οι εγκλωβισμένοι, η παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών του Κυπριακού λαού αποτελούν τα αδιάσειστα τεκμήρια της συνεχιζόμενης διεθνούς παρανομίας σε βάρος της Κύπρου.

Αυτή δεν μπορεί να είναι η μοίρα μας. Η ιστορική μας ευθύνη είναι να αποκαταστήσουμε την ιστορική συνέχεια στον τόπο μας, να επαναφέρουμε την ιστορική πορεία των πραγμάτων και να επανασυνθέσουμε τον κοινωνικό ιστό που βίαια διαλύθηκε το 1974.

Για την πόλη της Αμμοχώστου ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται με ένα και μόνο τρόπο: Την επιστροφή της πόλης στους νόμιμους κατοίκους της.

Λόγω του ειδικού της καθεστώτος, η πόλη της Αμμοχώστου αποτελούσε και αποτελεί πάντοτε προτεραιότητα μας. Θέτουμε το θέμα της επιστροφής όχι μόνο στο πλαίσιο της συνολικής λύσης, αλλά ακόμη και ως μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Για την ακρίβεια το σπουδαιότερο μέτρο οικοδόμησης εμπιστοσύνης γιατί η επιστροφή της εγκλωβισμένης πόλης θα αποτελούσε τη σαφέστερη ένδειξη πως η Τουρκία πράγματι εννοεί αυτά που ρητορικά αναφέρει ως προθέσεις της για την επίλυση του Κυπριακού.

Ως ένα μικρό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση ζητήσαμε την σύσταση μίας ομάδας εμπειρογνωμόνων οι οποίοι θα εισέλθουν το συντομότερο δυνατόν στην πόλη για να ετοιμάσουν ένα πρώτο σχέδιο για την ανοικοδόμηση της πόλης. Θέλω να ελπίζω πως θα έχουμε σύντομα κάποια καλά νέα να ανακοινώσουμε.

Συμπατριώτισσες συμπατριώτες

Αισθάνομαι την ανάγκη κλείνοντας να απευθύνω ξανά μήνυμα αμέριστης εκτίμησης στο έργο που επιτελείται για να διατηρηθεί ζωντανή η ελπίδα για επιστροφή στην Αμμόχωστο. Ο δικός σας αγώνας αποτελεί για μας το φάρο που μας κατευθύνει στην προσπάθεια μας για ευόδωση των υψηλότερων επιθυμιών μας.»