Το… έλα να δεις

• Δεκαεπτά γιατροί στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών εξυπηρετούν γύρω στους 350 ασθενείς το 24ωρο

• Και εξαρτημένα άτομα στις Α’ Βοήθειας. Ζητούν επιτακτικά υποκατάστατο της δόσης τους για να αντέξουν το σύνδρομο στέρησης

Τρίτη, 25 Νοεμβρίου, ώρα 9:00 π.μ.. Τέσσερις μόνο γιατροί στην πρωινή βάρδια, στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Τρέχουν- στην κυριολεξία- να εξυπηρετήσουν όσο καλύτερα γίνεται όλα τα περιστατικά. Δεσμοφύλακες συνοδεύουν φυλακισμένο. Μια γυναίκα «σέρνεται». Δεν μπορεί καν να περπατήσει. Της παρέχονται αμέσως οι Πρώτες Βοήθειες… Στην αίθουσα αναμονής καμιά δεκαριά ασθενείς αναμένουν υπομονετικά τη σειρά τους. Τα κρεβάτια, εντός του Τμήματος, κατειλημμένα. Πρώτες Βοήθειες για όλους…

Της Μαρίνας Κουμάστα

Η εύκολη λύση ανά πάσα στιγμή ήταν- και όπως φαίνεται παραμένει για χιλιάδες ασθενείς- το Τμήμα Πρώτων Βοηθειών του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας. Το σκηνικό με τους ασθενείς να αναμένουν για αρκετές ώρες στην ουρά, προκειμένου να λάβουν την πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα, εξακολουθεί να υφίσταται, παρά το τέλος ύψους 10 ευρώ το οποίο επέβαλε το Υπουργείο Υγείας τα τελευταία χρόνια. Πολλές φορές, ιδιαίτερα τις νυχτερινές ώρες, η αίθουσα αναμονής του Τμήματος αποδεικνύεται πολύ μικρή για να χωρέσει όλους τους ασθενείς.

Με την επιβολή του τέλους, πιστεύετο ότι η κατάσταση θα σωζόταν. Ο στόχος ωστόσο δεν επετεύχθη ή επετεύχθη μερικώς. Η μείωση στην προσέλευση των ασθενών είναι πολύ μικρή. Τα στατιστικά δεδομένα καταδεικνύουν του λόγου το αληθές: Πριν την επιβολή των 10 ευρώ καθημερινά προσέρχονταν στο Τμήμα περίπου 400 ασθενείς.

Σήμερα ο αριθμός έχει μειωθεί στους 350 με το 10% απ’ αυτούς να αφορά είτε… κατ’ φαντασίαν ασθενείς είτε περιστατικά- όπως για παράδειγμα μια εποχιακή γρίπη- τα οποία θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν από τα εξωτερικά ιατρεία. «Ισως και να υπάρχει άγνοια στον κόσμο για το γεγονός ότι τα εξωτερικά ιατρεία του παλαιού νοσοκομείου Λευκωσίας λειτουργούν μέχρι τις 7:00 το απόγευμα», λέει στη «Χ» ο διευθυντής του Τμήματος Επειγόντων Περιστατικών του Νοσοκομείου Λευκωσίας, Φοίβος Κωστόπουλος.

Από το πιο απλό περιστατικό μέχρι το πιο περίπλοκο, γιατροί και νοσηλευτές αναγκάζονται να εναλλάσσουν αρκετούς ρόλους κάθε μέρα. Μέχρι και άτομα εξαρτημένα σε ναρκωτικές ουσίες επισκέπτονται- κυρίως τις μεταμεσονύκτιες ώρες- το Τμήμα προκειμένου να τους χορηγηθεί κάποιο φάρμακο που λειτουργεί ως υποκατάστατο ναρκωτικών. Κάποιοι άλλοι παραμένουν μέχρι και 24 ώρες στις Πρώτες Βοήθειες, αφού οι κλίνες του Νοσοκομείου είναι υπερπλήρεις. «Σ’ αυτό ενδεχομένως- συν των άλλων παραγόντων και κυρίως λόγω της αύξησης στην προσέλευση ασθενών στα κρατικά νοσηλευτήρια- να οφείλονται και οι συγγενείς των ασθενών. Ενημερώνει το νοσοκομείο από το πρωί ότι ο ασθενής πήρε εξιτήριο. Και έρχονται να τον πάρουν αργά το απόγευμα…», αναφέρει ο δρ. Κωστόπουλους.

Μεταξύ άλλων, το προσωπικό έχει να αντιμετωπίσει και τους… ανυπόμονους ασθενείς, οι οποίοι απαιτούν να εξεταστούν εδώ και τώρα. Και αν δεν γίνει το… θέλημά τους εξοργίζονται. Και παρεκτρέπονται. Δεν είναι λίγες οι φορές που γιατροί και νοσηλευτές δέχθηκαν απειλές ή και ξυλοκοπήθηκαν από ασθενείς ή συγγενείς ασθενών.

Ζητούνται γιατροί…

Ενα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το Τμήμα, σύμφωνα με τον δρ. Κωστόπουλο, είναι η υποστελέχωση. Ιδιαίτερα, αναφέρει, «τους τελευταίους 4-5 μήνες αντιμετωπίσαμε σοβαρό πρόβλημα διότι δύο από τους γιατρούς αντιμετωπίζουν κάποια προβλήματα υγείας και πήραν μαρκοχρόνια άδεια ασθενείας τους. Ενας άλλος συνάδερφος έχει φύγει από τη ζωή».

Η παρακολούθηση κάποιων σεμιναρίων είναι επιβεβλημένη και πρέπει οι γιατροί να εκπαιδεύονται. Σαφώς, όταν ένας ιατρός παρακολουθεί ένα σεμινάριο δεν μπορεί να βρίσκεται στην εργασία του και αυτό δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα, προσθέτει ο διευθυντής των Α’ Βοηθειών.

«Το Τμήμα χρειάζεται γιατρούς. Με εμπειρία. Κάνουμε διάφορα διαβήματα ωστόσο όλες οι προσπάθειες, τουλάχιστον μέχρι στιγμής, έχουν πέσει στο κενό», σημειώνει. Ενδεχομένως, λέει, κάποιοι γιατροί να αποφεύγουν την εργοδότησή τους ή τη μεταφορά τους στο Τμήμα. Και αυτό γιατί, με το κουτσούρεμα των επιδομάτων -και είναι λογικό- κάποιοι δεν θέλουν να μεταφερθούν στις Α’ Βοήθειες. «Ας μην ξεχνούμε», τονίζει, «ότι οι γιατροί στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών εργάζονται σε βάρδιες όλο το 24ωρο, Σαββατοκύριακα, αργίες. Το Τμήμα, με άλλα λόγια, δεν κλείνει ποτέ… Αυτή τη στιγμή στο Τμήμα εργοδοτούνται μόνο 17 γιατροί και ως εκ τούτου οι βάρδιες είναι λειψές. Αντί σε μια βάρδια να τοποθετούνται πέντε γιατροί, τώρα τοποθετούνται τρεις».

Εύλογα, λοιπόν, διερωτάται κανείς, πώς προλαβαίνουν 17 γιατροί να εξυπηρετήσουν 300-350 περιστατικά. Το ερώτημα πλανάται εδώ και καιρό με το Υπουργείο Υγείας να κάνει αγώνα δρόμου τους τελευταίους μήνες προκειμένου να βρει ενδιαφερόμενους γιατρούς για στελέχωση του Τμήματος.

Το «λάθος», συνέπεια της πίεσης

Γίνονται λάθη στις διαγνώσεις συνεπεία αυτής της κατάστασης; «Μπορεί και να γίνονται…» απαντά ο δρ. Κωστόπουλος. «Οταν το προσωπικό είναι μειωμένο, πέραν από την καθυστέρηση που παρατηρείται στην εξέταση των ασθενών, ενδέχεται ένας γιατρός , όταν βρίσκεται κάτω από μεγάλη πίεση, να κάνει κάποιο λάθος», παραδέχεται. Βέβαια, αναφέρει, σε κάποιες περιπτώσεις μετακαλούμε γιατρούς από άδειες ή day off για να μπορέσουμε να λειτουργήσουμε…

Πότε… δεν αρρωσταίνουν οι Κύπριοι

• Αργίες, το Σάββατο μέχρι το μεσημέρι, ή ακόμη όταν υπάρχει ένας αγώνας- κυρίως ποδοσφαιρικός- η δουλειά στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, σύμφωνα με τον δρ. Κωστόπουλο, είναι μειωμένη

• Κυριακή, μέχρι τις 11 το πρωί. Μετά τις 11:00 όμως και αφού τελειώσει… η Θεία λειτουργία στην εκκλησία, οι ηλικιωμένοι- κυρίως- σπεύδουν στις Α’ Βοήθειες.

• Καλοκαίρι, τα Σαββατοκύριακα, μέχρι αργά το απόγευμα. Από αργά το απόγευμα όμως και μετά… οπόταν επιστρέφει ο κόσμος από τις παραλίες, σημειώνεται το αδιαχώρητο.

Η προσέλευση σε αριθμούς

• Από τις 7:00 π.μ.-1:00 το μεσημέρι: περίπου 90 ασθενείς

• Από τη 1:00 το μεσημέρι-7:00 μ.μ.: περίπου 90 ασθενείς

• Από τις 7:00 μ.μ. μέχρι τις 7:00 π.μ.: περίπου 120 ασθενείς

Και τα ευτράπελα…

Δεν φτάνει ο αυξημένος όγκος εργασίας από τα σοβαρά περιστατικά που προσέρχονται στο Τμήμα οι γιατροί έχουν να αντιμετωπίσουν και… ευτράπελες καταστάσεις όπως λ.χ. να παράσχουν βοήθεια σ’… ένα σπασμένο νύχι! Συνέβη κι αυτό: Γυναίκα μετέβη στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών, όπως πληροφορείται η «Χ» από ιατρό του Τμήματος, επειδή είχε… σπάσει το τζελ στο νύχι της και δεν μπορούσε να αντέξει τον πόνο.

Μια άλλη νεαρή, πήγε στο Τμήμα (πρωινές ώρες) αναζητώντας περίθαλψη για το πρησμένο της πόδι συνέπεια δωδεκάποντων, ολοκαίνουργιων παπουτσιών και ύστερα από ξέφρενο γλέντι. Ενα άλλο απίστευτο περιστατικό αφορά άνδρα, ο οποίος μετέβη στο Τμήμα ζητώντας να του… δέσουν τα χέρια. Ο λόγος; Δάγκωνε μετά μανίας τα νύχια του και… πονούσε! Η «λίστα» με τέτοια «περιστατικά» είναι μεγάλη ενώ σ’ αυτή «καταγράφεται» και ο λόγος επίσκεψης ορισμένων ασθενών στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών:

• «Νιώθω “κομμένος/η”»

• «Τρέχει η μύτη μου»

• «Πονώ το λαιμό μου»

Βέβαια, τραγελαφικές είναι και οι «ερμηνείες» που δίνουν σ’ ένα σύμπτωμα ή σημάδι οι κατά φαντασίαν ασθενείς- συχνοί «πελάτες» των Α’ Βοηθειών. Ενα σπυράκι «μεταφράζεται» σε όγκο, μια ζαλάδα σε καρκίνο, ένας πονόλαιμος σε πρόβλημα με το θυροειδή…